Richard Dawkins kapłan diabła. opowieści o nadziei, kłamstwie, nauce i miłości scan.pdf

(5046 KB) Pobierz
SPIS TREŚCI
Wprowadzenie do amerykańskiego wydania
Przedmowa
1. Nauka i wrażliwość
2. Światło padnie…
3. Zainfekowany umysł
4. Mówili, Heraklicie…
5. Etrusków wrogich huf
6. Są w nas cała Afryka i jej wszystkie cuda
7. Modlitwa za mą córkę
9
11
13
83
155
211
241
287
307
Kup książkę
Poleć książkę
A DEVIL’S CHAPLAIN
8
Kup książkę
Poleć książkę
KAPŁAN DIABŁA. OPOWIEŚCI O NADZIEI, KŁAMSTWIE, NAUCE I MIŁOŚCI
w miar spójn definicj . Zagadni ta osoba najcz ciej wybucha nerwo-
wym miechem i rzuca z wymuszon swobod : „No tak, zgadzam si , to
okropne s owo, prawda? Ale wiesz przecie , o co mi chodzi”. Có , w a nie,
e nie wiem…
Jako wieloletni nauczyciel wzdragam si na my l o kierunku, w którym
zmierza nasza edukacja. Niemal codziennie docieraj do moich uszu po-
tworne historie o ambitnych rodzicach i ambitnych szko ach rujnuj cych
maluchom dzieci stwo. To zaczyna si koszmarnie wcze nie. Sze cioletni
ch opiec chodzi do „terapeuty”, poniewa „zamartwia si ” tym, e nie jest
tak dobry z matematyki jak jego koledzy. Dyrektorka szko y wzywa do
siebie rodziców ma ej dziewczynki, eby im zasugerowa zatrudnienie
korepetytora. Ci odpowiadaj , e przecie uczenie dzieci jest obowi z-
kiem szko y, wi c dlaczego ich córka odstaje od reszty dzieci? Dlatego
— t umaczy cierpliwie dyrektorka — e rodzice wszystkich innych dzieci
zatrudniaj korepetytorów.
Zagro ona jest nie tylko rado dzieci stwa, lecz tak e rado praw-
dziwej edukacji, p yn ca z czytania wspania ej ksi ki dla samej przy-
jemno ci obcowania z opowie ci , a nie dla zaliczenia sprawdzianu; ze stu-
diowania przedmiotu z czystej fascynacji, a nie ze wzgl du na jego obecno
w programie nauczania; ze spogl dania w oczy powo anego nauczyciela,
rozpalaj ce si mi o ci do wyk adanej dziedziny. „Rado niebezpiecz-
nego ycia — Sanderson z Oundle” (1.8) to próba przywo ania z prze-
sz o ci ducha jednego z takich wybitnych nauczycieli.
1.1. Kapłan diabła
Darwin tylko troch artowa , gdy w li cie do swego przyjaciela Hooke-
ra z 1856 roku u y sformu owania „kap an diab a”:
Có za ksi g móg by napisa kap an diab a o niezdarnych, marnotraw-
nych, nieudolnie prymitywnych i obrzydliwie okrutnych dzie ach natury.
Mo na si spodziewa , e proces poszukiwania za pomoc prób i b -
dów, ca kowicie niezaplanowany i odbywaj cy si na ogromn skal do-
boru naturalnego, b dzie niezdarny, marnotrawny i nieudolny. Co do
marnotrawstwa nie ma adnych w tpliwo ci. Ju wcze niej podkre la em,
16
Kup książkę
Poleć książkę
NAUKA I WRAŻLIWOŚĆ
e elegancja ruchów geparda i gazeli jest okupiona ogromn ilo ci krwi
i cierpienia niezliczonych przodków obu tych zwierz t. Cho wi c sam
proces
ewolucji jest niezdarny i nieudolny, jego rezultaty s tych cech
pozbawione. W jaskó ce nie ma ladu niezdarno ci, a rekina nie mo na
nazwa nieudolnym. Wed ug standardów w a ciwych projektantom nie-
zdarny i nieudolny jest darwinowski algorytm, który sterowa ich ewolu-
cj . Je li za chodzi o okrucie stwo, oddajmy g os samemu Darwinowi,
który pisa w li cie do Asy Graya w 1860 roku:
Nie mog uwierzy , aby mi osierny i wszechmocny Bóg mia celowo
stworzy g sieniczniki (Ichneumonidae) z osobliw zaiste intencj ,
aby ywi y si one ywym cia em g sienic
1
.
Autor wspó czesny Darwinowi, francuski przyrodnik Jean Henri Fabre,
opisa podobne zachowanie wyst puj ce w ród szczerklin (Ammophila):
Jest ogóln zasad , e larwy posiadaj osobne o rodki nerwowe we
wszystkich segmentach cia a. Dotyczy to zw aszcza d d ownic, padaj -
cych rytualn ofiar szczerkliny ow osionej. Szczerklina zna ten sekret
anatomii: nak uwa d d ownic raz za razem, od pocz tku do ko ca,
segment po segmencie, zwój za zwojem
2
.
G sieniczniki Darwina, podobnie jak szczerkliny Fabre’a, dl swe
ofiary nie po to, eby zabi , lecz by je sparali owa i zapewni swoim lar-
wom ród o wie ego ( ywego) mi sa. Darwin dobrze wiedzia , e oboj t-
no na cierpienie jest nieod czn konsekwencj doboru naturalnego,
cho przy wielu okazjach próbowa bagatelizowa okrucie stwo natury,
sugeruj c, i jej miertelne ciosy s mi osiernie szybkie. Niemniej kap an
diab a z nie mniejsz szybko ci odpar by na to, e o ile w przyrodzie
w ogóle istnieje mi osierdzie, jest przypadkowe. Natura nie jest dobra
ani z a — jest oboj tna. Pozorne dobro wyp ywa z tego samego impera-
tywu co okrucie stwo. Mówi c s owami George’a C. Williamsa, jednego
z najbardziej wnikliwych nast pców Darwina:
Jak zreszt inaczej ni sprzeciwem potraktowa mo e ktokolwiek o roz-
budzonym poczuciu moralnym system, w którym ostatecznym celem
ycia jest przekazanie przysz ym pokoleniom wi kszej ilo ci swych genów,
17
Kup książkę
Poleć książkę

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin