Anna Gasik - W mojej kuchni nic się nie marnuje (1982).pdf

(28099 KB) Pobierz
w
kuchni
nic
si·
e
•
•
.
nie
marnuie
Bi b
l
ioteka
Publ
iczna
I'-'Iiaat
a
i
Gminy
S.zamotuly
J.
•
•
·m
o:_1 e1 ANNA
1
I I
GASIK
641
.
r~
111111111
r1111
4
0
0
-
02
7
8.22
-
00-0
ODREDAKCn
i
racjonalne
g.ospodarowarue
deficY,towym.i
produk-
tami
spożywczymi,
zapobieganie
marnotrawstwu
w
kuchni,
l'O
zsądne
wykorzystywanie wszelkich
pozostałości
i
resztek
.żywno
ści
-
to
dziś
umiejętności
ogromnie
przydatne
w
co-
dziennym
prowadzeniu
·
domu.
Powinna
je
opanoy.,rać każda
g
ospodyni.
w
ezym
-
mamy
n~dzieję
-
pomoże ninie~sza
ks
iążecz;ka.
,
•
We
wstępie/
a,.i.atorka
·
ogplt:de
omawfa
peastawowe
produ'kty
spożywcze,
w.skazuje,
.jak
si~
z.
nimi
obchodzić,
by
zachowały
$wieżość,
Oszczędne
a
jednocześnie
p
rzyrządzane
z
nich potrawy
były
atrakcyjne
9makowo.
Na~
stępnie
podaje
przepisy na potrawy z
surowców
.
nieuda:11ych.
go·rszej
jaikdści,
co
uUułiW1a
rozwiąnnie
kłopotliwych, cz.ę&.5-
tych sytuacji,
typt:t:
zwa;r.zył ~ię
maj.onez.
skwaśni.ałe
:rą,lek o
riie
,-.;
s
tała pleśń.
l
ącząc
utraciły
wartości
odżywczych,
uie da.je
się
i:ptiegotować,,
€iasto
.z-'a~alec,
Qa
dż'e:rr.Qe
po-,
z
tych
poz.orDie
bez.waTtośd(?wych
pr0duktow,
ma
je
i;
ciekawymi
dodatkami,
m-0żna
stw-0rzyć
nowe,
bar-
dzo smaczne
i
oryginalne
dania.
Niektóre
z
nich
pochodzą
;i;
kuch
ni
innych
nar odów,
niektóre
wywodzą się
z
polskich
kulinarńyCh.
tradycji
llłdowych.
W
c
zęści
druglej
Czytelnik
:z.najdzie
·
p:rzepisy
na
wykorzysta-
nie
pozostałycl1
z.
obiadu
C"!,Y
kola, ji
n\ew~elkicb
il,ośe;~
pro-
c
duktów
z)'wti0ściowych, ~ąrówno
tych
bogatych
w
białko,
np.
m
i
ęsa
czy
·
ryb.
ja k
ry.Zu,
makall"onu
i
,
ziemniaków.
Wykor
iy-
s
tanie takich
przepisów
uła.twja g-0spodariką
skr<l
mnymi
ra
~
cja
mi
mięsa
i
pomoże
w
realizowaniu
tytułowego
hasla: W
mo.
je j kuchn.ii
.ni c
s
ię
n
ie
marnuje!
Autorka
pr9~i
Czytelników o uwagi
na
temat
tej
książeczki,
przede
wsey,s,tkim
pfzydatności
Z3,WC:\it'tych
·W
n'iej
prz.egisów
•
O.cz.ekuj;~
ró;.w,n~e.r.•
'})rope:i.yej~,
j~~·
~ap,obie~ać:
nd
co
dz.ie't1
mar~
notrawstwu
vJ
kuchni
w
.
~kresie
kryzY,_u
1
który
p11.z_ęiyW'a
s
kraj.
Wszystkie
przepisy {po.ia
w~piekami)
przygotowane
są
,
w
proporcjaeh
na
4-5 osób.
I
'
3
\
·,
.
\
'
I
'
'
I
I.
JAKĄ
W ARTOSC
ODŻYWCZĄ MAJĄ ROŻNE
inało
przetobione,j ,
świeże
pomidory
or az papryka. Nie
można
PRODUKTY I ILE ICH
,
'FRZEBA
SPOZYW
AC?
produkty
spożywcze dostarczaj ą
składników
pokai'.rnowych,
niezbędnych
dla
wzrostu, r.achowaniai
zdrowia,
wyko-nywania
pracy
i
dobrego
samopocz.ucia.
Niektóre z
tych t?roduktów
są
jednak
jadane
w
zbyt
małych ilościaph,
co
dopro':wadza
do
deficytu
olueślo­
przez
jego
organizrnowi
Spożywane
człowieka
lu
też
pominąó wartośc1
witaminowych
owoców
·cyb;u!iąwY:ch
1
Ja k
cyt
ryny, grapefruity
i
pomarań~ze.
Te
ostatnie
nie
dor6w-
11llj'
-
p0d
względem
zawarto
śc
i
w
itatniny
C - np.
c
zarnym
p0rzec
zkom,
$dYż
mają
jej
mniej
więcej
t
yle
co
różne
gatun~
ki
kap 1,1st.
W owocach
cyt rusowych
za·
to
witamina
ta
jest
ba
rdzo
do-brze
przyswajalna.
·
Niektóre
z produktów owocowo-warzywnych
dostarczają
ka-
rotenu
-
bąrw,ni
ka
pomarai1czowego,
przekształcanego
w
n
a-
~
zym
organizm-ie na
witamjnę
A.
Jes t
to
czynnik
wzrostowy,
wp
ływający
na
qstrość
w
id zenia
i
zapewniający
zdrową
·
skó-
n~. -
Bogatymi
źródłam
i
wit aminy
A
są:
marchew
1
dynia,
po:rni-
rfory,
papry;ka
i
w..s:zysfikię
warz.ywa
.z.ietione,
a
w~·ę.c
liściaste
oraz.
s-wcie•że
st:rąc.zlk'?'we, ~alk
gr-0szek
iii
faso.Ilkai
szpałl'aigowa.
Warzywa
i
.Qi\YQtce
'd:t:lała,ją
ko.
z.:y'5·tniie
na. u1:choiwanie
Śr().dorwislka
r
Mlpowied'hiego.
dlla
,przemiiain
·
&trojow,yich,
;z.achoidiąey-ch
W"
tikain-
u
h.ach
naszego·
o:rganiz.mu.
Zawierają
bowiem
składniki
mime-
!"ll1ne,
t'7:tW°·
'(:d~wa\Sz.a.J.~e':.
±eaaU)1,
W.aJJ)n,·
<potas.,
:s6.d·.
'
I
pokarmowych.
W naszym kraju np. za
mało
spożywamy
warzyw
i
owpców:,
JnlęRa
l
serów
oraz
płyonycri
tłuszczów
rośHnnycq,
.czyli
pa
p~Cl'stu
olejów.
Są
to
wszy::;.tkq
SUrOWCe
'batdZ.0
00Ufle
pod WZ.glf:,aein
OdZ.~•Wczyro.
P.OihidtCJ
WrJ-
limy
pieczywo
jasne
j
dro,b ne
kasze
.
od
ebleba
razowego
i
kasz
'
nych
składników
1l1
je
się
nietr-~\\i'i'on:y
prze.z
przewód
P,okarmowy
człowieJ:Cat
al'e,
.
1
.w
sk6rkae~~
~odyg;:i.ch,
'łiścia.ch
i
iID.pycl:l
częśc~ach
'rd
1
śli:Q;
.,'.?ii1aj-
grl.'.lbycb,
za
mało
jeszcze zjadat;ny
ryb.
'
'•
'
spożywcze
hn rdzo
cenny
,
.
sktłąd;nik
-
tzw.
płonnik.
Spoiyci:e jego
z~1:>0-
1>
tc'ga
ob
struke~i
i
wywo~uje uc~ucie sytości.
PodrłłŻ:~ia
or;l-j, d-
e
11ak
~danki
jelit
i
dla
teg<'.>
w wy• adku
żywienia
d
tet'ety
o:zne-
p
Ja\cie
wartości
odżywcze
mają t~
p1·odukt y
w
zbyt
1rn
ma
łych
ilościach?
go_
usuwać
przez obieranie, przecieranie
wa11zyw
itp.
Blonnik
po
ugotowaniu
produktów
działa
na
przewód
pokar-
mowy
mniej
drastycznie
i
dlatego
osl(by
pozostające
na
diecie
należy
tnclają
przeważnie
lVa.rzyWa
i
owoce
dostarczają
nam
witaminy
C,
zapobiegającej
.
chorobom
infekcyjnym,
zwiększającej odporność,
ułatwiającej
two
rzenie
się
barwnika krwi,
pot~·z;ebnej
dla wielu
przemian
Wreszc~e
-
po
s
iłków
drl.ęki
'warzywom
i
owocom
......:
wprowadzamy do
warzywa
i
owoce
)!<>towane.
ustrojowych.
Możemy
ją
znaleźć
we
ws~ystkich
warzywach
i
owocach,
ale .niektóre z
nich dostarczaj§!
tego
składnika
bar-
dzo
dużo,
a
inne
tylko
w
nieznaezrt.ych
ilościach.
Najbogatsze
w
witaminę
C
są
zieleniny
J)rz;vprawowe,;
nać
pietruszki,
sz:ciypiorek,
koperek, oraz
-0woc~
jagodowe,
np. czarna
i
inne
porzeczki, truskawki
i
poziomki,
ag:i;est
i
m~liny.
Spo:bwamy
je
jednak
w
małych ilościach
\
(bo
i
jak
tu
z.jeść
n
p.
szklankę
posiekanej
zielonej
pietruszki)
alł:~o
też
w
świeżej
postaci
do-
•
~
tępne
są.
tylko
w
krótkim
oktf!sie
(np.
owoce jagodowe).
W
ciągu
całegó
Ic;>ku
natomiast
ko~z~stąc· można
Z
V'l8!ZYW
kapustnych:
kapusty
·piałej
1
•
czerwoaej?:
wlaskiej,
brukśe-lki
<lZY
te± .kalafiorów
i
jarnu1żu.
Można
też
§poiy:t
V{ięks.ze
kh
ilości
na
jedną porcję;
q.latego
.
cenimy
so'Qi,ę
w
'
Eólsce
te
warzyw.~
specjalnie-.
Wartościowe
są
również,
podawane
u
nas
czt:sto
w
'
postaci
element
bar.wy,
aromat u
i
przyjemnego
smaku.
Są
-
one
p
rzy
tym
n.i\Slk~o-rycz.ne.
Im
"Męce~
w.a:ray-w
i
owoców
t~wz.ględniia
się
w
codz,iennyrn
j.aodłoopi.sie,
tym
lepie-i
§wiaqczy
tó
11
ku
lturze
żywieniowej
,
która
wypływa
z
uświadomienia
sob
ie
r<'l
1l
ty-eł!-
prod.uikitów.
l\flcko
i
pi::odukty
mleczaie
to druga
grupa produktów
POI\'lija:..:;
11.vch,
a
w
każdym
·razie
niedocenianych
w
codziennym
ż,Ywia­
H
l11.
Zawierają
one
wszystkie
składniki
pokarmQwe,
chok
nie-
Ir
Lóro
i
niell
w
bardzo
ma.łych ilościach
{witar;nina
~
i
żela­
·~.~l).
Do.staTczają
tp.,kże ważnego
dla ustroju
mate:dału
;'buaul-
1
•owego,
·}altim
j'eSt
dobrze
pr.zy
s~
ajalne bj~lkó.
Są nieza:stą­
plone
~
j
a~to
źtó~ła
.wa,p1;1i'i:t,
potrzepnęgo
,
d9
p~dqwy
i
odP,u-
·
ilnwy
ko~ccą,
.Czębow
1,
tS"Zkiele
tu);
Mleko,
po'd<>brue
j
ak
war.zy-
wn
i
o~Q~e,
dz;fała
na
tkanki
ust~·oju
~dkw~~ż'ająco.
,
\Vys'tępu.­
Jr1
w
mm,
a
fa:~2t.e
w jego
przetwor achj
w~tam~·I)~
z.
,;g:i;:upy
n
u
p
rzede·
wszy~tkim
witamina B!
niezbędn~
dla
wzt6~t1:1
i
za~
6
'7
•
i
schorzeniom oczu
i
skóry.
W
pełnotłu
s
ty~h
pro-
dµktacli
'z
tej
grupy
je~t
także
witamina
Ą.,
o
której
wsporni-
i;i.alU\P:Y
przy
w.a:rzyW;pCl:)
i
ow.o ca_;ti.„
or az
nie71naczne
iloścj
c
witaminy
D
-
przeciwkrzywicz.n ej.'
•
•
Gdyby- n.ie niska
kalor·ycznogć
tych
awócli
omawianych
grup -
warzyw
i
owoców
oraz
mleka
-
można
by
je
łącznie
uważać
za kompletne
źredła
niezbędnych
składników
pokarmowych.
Dla
ścisłości
trzeba
dodać, że
sery
żółte
(podpuszczkowe)
do-
starc- aji:l
wi~cej
energii,
są
bardziej
ka
loryczne
od
mleka,
z
twarogów,
l~efi 1m
itp.
Oleje, podobnie
jak
warzyw·ą
i
'
dwoce
oraz
mleko,
są
·rów.nież
niezastąpjonym
iródlem pewnych
składników
p@karmowych.
Zawierają
przede
wszystkim
wiel onienasycone
kwa sy
tłuszczo­
we. bez
których
organizm.
nie
mógłby
f
unkcjonować,
gdyż są
niezbędne
dla
wzrostu
człowieka.
Jedynym ich
iródłem
jes t
pożywienie,
ponieważ
ustrój
sam
tych
związków
nie
syntety-
z;u{e. Kwas:r te
z~J;pobie·gają
m.
in.
miażdzycy (sk.lero~ie).
Naj
-
c:en:oiejsze
są
oleje:
słonecznikdwy',
sojowy
i
arachidów:ił,
spp-
żywane·
na
surowo..
.
.
Produkty
zbożowe
z
tzw.
grubego
przemiału,
w
czasie
obróbki
technologicznej
nie
straciły
nic a
lbo·
bardzo
mało
z
ziarna,
z
którego
powstały.
Prawie
całe
ziarno
(np.
97
9
/o}
jest zawarte
w
chl~b i:e
razowym
i
·
równ~~i:
całym
ziarnem
są
grube
kasze.
np.
g:rQćzana,
p~cZiak~-
jaglana
czy
J:ilł,a~ki
owsi:;tne
.
.
Są
one
za-
tem
b.ogate
w
witaminy
.~
grupy
B
<rlfotb'ędne
dla.'
~i:rnkcjoD,o -
'
wania
uktadu
n·e
rwowego,
dla.
wrz:rostu
i
:zachowa~ia
zd'rowia
skóry.
Witaminy z
grupy B
występują
w tych
produktach
w
ilo-ściach
kilkakrotnie
wię k
szych
niż
w
mąc e
i
pieczywie·
jasnYm
ora z
w
dr obnych
kasz;ach,
gdzie
tylko
ok.
50
1
/i>
ziarna
zostął0-
wykorzystane.
Produkty
zboż:owe
-
ogółem
biorąc
--
dostarc zają
białka
o
niższ!? j
.war
tości
niż
mleko.
Jako
bardzo
dobr:e
żr.6dlo
.s.k:robi,
.
s·ą dość
-w·y.
.soko kalor;v:czn.e.
.,
RazQwe
pieczywo
i
grube
'ka
sz.e
dos~arczają
równdez
błonniką,
o
kt6rym
mówiono
już
przy
warzywach
i
O\'vocad1.
W
żywie­
niu
dietetycznym musimy
więc
z tych
wartoścfowy~h
produk-
tów
rezygnować,
chyba
że
po
,ugotowaniu
będziemy
kasze
przecierać.
pobiegająca
produkty
mięsne zawieraj ą
wiele
c-ennych
składników:
•
d
obrze
przez
organizm
WYKOrzys tywane
bja_łko,
witaminy
z
gru-
py
B,
prze~i:yvąnamLcz.1,1e składhiki
.-nineral:ne
i
pewne
ilo
1
śei
Ut1szcz1:1
.
Rłe. są
w
1
ioh
jednocześnie
związki
niewskazane
n
w
chorobach
netek,
serca
i
wątroby,
a
także
,s
zkodliwe
dla
osób
w
podeszłym
wieku.
l\.ł
rakc
y
j
ny
smak
mi~sa,
możliwość
prz;ygotowania z niego
u
r
ozmaiconych
p
otraw
o
wartości
nie do
poga rdzenia
dla
l
u-
cl;d zdrowych
wpływa
j
ą
11a to,
że
musimy
je
uwz.ględniać
w
żywi e
niu. Część
mięsa
-
bez
sz.kody
(Ila
wartości
odiyw-
l'ir.y
c
h -
powi,nniśmy
je
d<P.al~
zastęi;>owa1ć
+
::r;-y,bami,
któ!l'e
prże­
w
y
ższają
·je
·
zawartościa skł adników
.mineralnych,
a
ryby
I
Iu
s
te
s
ą
ponadto
źródłem
n
ie
występują~ych
w
mięs ie
w~ta­
•1
du
A
i
D_
jak
np.
masło,
sło nina
i
smalec,
są
pro~
d~1 ik1tami
\V;YScikO'kalorycz.n;tmi„
Masło
wyróż.nfa
s
,Lę
tu
do;i;>rą
s
t
rawnQścią
(jeśli
nie
jest
spalone)
-0raz
zawartością
w:it:amln
A
)
D.
Jednak
potj.~bnie
j~k
.ja:ja
i
11ie~t~i:,e po\ir~bif
-
.d~
„
1
larcza
sporo
składmka,
k'.tory
może wpły,n:ąc
·na
zmia.ny
rrna
i
-
d
z_ycowc
w
organizmie.
Jest
'to
cholesterol.
P
ozostałe
tłus.z-
11.C'
-
sło nin.a
i
smalec
-
zawieraj
ą
cholesterolu
bardzo
ma-
ł
o
,
ale
s1p
r.zyj.aij
ą
jego
poVlł'1Sta.waniu
w
orgarni:zro:e.
l'r•odu,k:ty,
które
przeciętnie
s•pożywamy
w
'illośdach
bl·iisiki•ch
no-t-
1111,un,
to
jaja.
Są
one
po<do1pif1i.e
.
cenne,
ja1~mięs<J·
i
se-ry,
z.a1wie-
r
.ijri.
b
~allko•J
wutam.i1
ny
A
i
~
griJ!py B,
-ezyin:nQki·
J?rze.cil\<v:a
1
nelrr,;l•Lc~-
1
1
1~
(~6~łfko},
nie
s·ą
·
~by
1
t
kaY.<H'y«czme
t
dają
'
się
z
łiaibw-0~d:ą
zas.fo-
«.>
w~ć
w
żyrWtieni't;1„
Zawier:ą.Ją
jedinak
cholesternU
(źólf~o},
llótó-
11
zb'yrt;
<luża Hość
w
or.g.all'l.i t.imie
n'i·e
jest
wsikazana.
•r,o
•.;
pożywamy
pona dto
nieco
W'ięcej
ziemniaków
niż
wskazują
1
wrmy.
Stan
ten
mógłb y
ulec
zmianie
dopiero
po
wprowa.dze-
11iu
do
posiłków większych ilości
war:tY\Y
i
·ąwoców.
Zlemnia~
ltlt
zwłasz·cza
·
krótko po
zbfoi.·ach,
mą.ją
w~·rtości. zbliżone
do
w
nrzyw..
2ią;wierają
tyHrn
inie.co
:więeet
s!:Cr.obi,
eo
n.ieziąąi:z~i
ę
Jlnc:.t
nosi ich
k'.aloryc.zt'lość. Nato1~iast mało.
1A
na!;
rozpqwszeeh-
111 n
ne'
suc~e
strączko'"{e są zródłem
podol)o~
cb
skł adników,
jak
urodutklty
~borż;ow--e
z
gruibe1gQ·
p
rzem,iabu.
Są
cięiJ'ko1
s·t-ra.wne:
.I
.tle
widać
z
powyższego,
chętniej
spożywamy
produkty. o
niż-
1.1•j
wartości
1
a
·naw.e
t
J?rzynoszące
szkody
organizm<Jwi,
ni
e
1
1
wz~
l
ędniarny
zaś
produktów
najcennie jszy.eh.
Ilaści ~roduk­
l
f1w
i
różn
ych
grupl k<
t
óre
'p
owinno
się
spożywać,
podan~
w
ta.-
lud
i
1.
w
t'abeli
~~
wska'zano,
j~l,\'.
można zam~eniać
pi:odukty
JH
1
1.
szkody
dla
ich
wartości odżywczej.
W tabelach 3
i
4
znaj-
d
11Jri
się
dane pomocne
każdej
gospodyni przy
codzie.nnym
'!
'
łuszcze zwien~cc,
1
Mięs
o
i
·Cukier·
i
to.
produkty
ba
rdio
jednostronne,
i;ionie·
waż
.
do·s ta.r'czają gławni~ nJateria~u-
e. nexgE;!tycznegó.
'.MóWimlf.
,
o
ńich~
ze
zawierają
„puste
lq1łori~"
i
gdyby rtie
atrakE:yjny
smakt
ni:ożna było:by
z
nich
w
ogóle
.zrezygnować.
Jako
wyso ....
ko
k
a
l
or
yczne,
grożą
otyłością,
a
co
za tym idzie -
m
iażdży­
cą
słody-cze są
i
chorobami· se-rea.
oraz
.c
ulkrzycą.
pnrządzaniu
posiłków.
8
9

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin