Podstawy socjologii 26.04.2010r.
Problematyka ładu społecznego ( i w jaki sposób jest on podtrzymywany ) Socjalizacja Tożsamość i kontrola społeczna Funkcjonowanie organizacji i instytucji
Skupimy się na 4 typach zagadnień
a) Proces socjalizacji – uspołecznienie
· szczególnie ważny jest moment uspołecznienia, które ma miejsce we wczesnym / najwcześniejszym dzieciństwie-> socjalizacja pierwotna, która odnosi się do takiego stanu rzeczy, które to zjawisko w dzieciństwie ma miejsce u każdego człowieka; który staje się członkiem społeczeństwa [dziecko rozumiane jako pewna istota biologiczna staje się członkiem społeczeństwa].
· Ludzie nie posiadają instynktów takich jakie posiadają zwierzęta- nie są w stanie samoistnie funkcjonować przez długi czas bez grupy społecznej, potrzebują pewnego wprowadzenia społecznego, kulturowego i dopiero po pewnych latach są w stanie samoistnie funkcjonować.
· Socjalizacja pierwotna trwa od urodzenia do 5-7 roku (ale mogą następować odchyły w jedną i w drugą stronę)
· socjalizacja jest pojęciem szerszym od pojęcia wychowania; wychowanie jest częścią procesu socjalizacji ( jest / mamy do czynienia z pewnym działaniem intencjonalnym- świadomym kierowaniem dziecka na pewne typy zachowań; w ramach socjalizacji mamy do czynienia z działaniami spontanicznymi, które powodują pewien efekt końcowy )
· niektóre zachowania człowieka mają charakter wrodzony, inne wyuczony, związany z procesami socjalizacyjnymi;
Debata dotyczy tego czy istnieją jakiegoś rodzaju powszedniki kulturowe
[Znaczący skok kulturowy nie jest związany z pewnymi zmianami o charakterze biologicznym, 100tys. Lat temu funkcjonował taki sam człowiek ale był on znacznie inny pod względem kulturowym];
Kwestie kulturowe mogą odgrywać znaczenie w procesie socjalizacji; wg zwolenników tezy, istnieje tu fundamentalna różnica pomiędzy człowiekiem, a innymi naczelnymi bądź innymi zwierzętami. To co najistotniejsze i charakterystyczne dla człowieka nowoczesnego jest tym co pojawiło się nagle i nie było związane z czynnikami biologicznymi, a mianowicie to np. pojawienie się kompetencji kulturowych, przekazywanych w ramach socjalizacji pierwotnej.
( do czego nas to prowadzi? Prowadzi nas to do takiego punktu widzenia -> przez pierwsze lata życia człowiek staje się członkiem zbiorowości, zyskuje/zdobywa pewne kompetencje kulturowe, bez których nie mógłby funkcjonować w zbiorowościach/ środowisku ludzkich/m)
· Brak socjalizacji pierwotnej w ramach społeczeństwa powodował nieodwracalne zmiany w ramach funkcjonowania całego organizmu.
· Socjalizacja pierwotna- polega na internalizacji / uwewnętrznieniu pewnych norm i reguł funkcjonowania znaczy to tyle, że pewne obiektywne zdarzenia zaczynają być kataryzowane jako pewne zdarzenia, które zaczynają przyjmować pewne znaczenie.
Internalizacja – oznacza tyle, że wytwarza się wspólna perspektywa z innymi, przyjmowane jest wspólne znaczenie. Dotyczy tego co jest oczywiste. Pewne przedmioty materialne zaczynają być traktowane jako przedmioty posiadające znaczenie, następuje pewna kategoryzacja pewnych spraw, które są dla nas oczywiste (np. zwierzęta i rośliny różnią się od ludzi); Internalizacja oznacza to, że pewien oczywisty kontekst traktujemy jako coś naturalnego, oczywistego, zależy to od socjalizacji pierwotnej, wytwarzana jest wspólna perspektywa z innymi, reprodukuje się pewien ład społeczny ( ze środowisk …)
· W ramach socjalizacji pierwotnej reprodukują się pewne istniejące nierówności społeczne. Socjalizacja pierwotna zawsze odbywa się w określonych typach zbiorowości, w ramach tzw. grup pierwotnych
· Jednostka staje się członkiem pewnej zbiorowości. Jednostka nigdy nie napotyka przestrzeni kulturowej, odbywa się w określonych typach zbiorowości. W ramach tych grup pierwotnych ( rodziny, sąsiedztwa, rówieśników) :. Nigdy nie jest tak, że do jednostki dociera świat sam w sobie - dociera świat, który jest przefiltrowany przez tzw. znaczących innych (np. członków rodziny, przyjaciół). <- jednostka na nich napotyka często są to rodzice albo jakieś inne ważne osoby otaczające jednostkę, sprawą kluczową jest dotarcie świata przefiltrowanego przez tych znaczących innych. Jest związany z położeniem / umiejscowieniem, z bibliografią (niepowtarzalną), z elementami przypadkowymi.
Skąd się bierze ład społeczny? W jaki sposób Możliwy jest porządek społeczny? – odpowiedzi na te pytania poszukiwał T. Hobbes.
Reprodukcja kulturowa jest reprodukcją kulturową tego co ma charakter przypadkowy, to sprawia, że społeczeństwa ludzkie różnią się od innych społeczeństw np. od społeczeństwa zwierząt, w której te relacje także zachodzą, następują ciągłe mutacje.
· Socjalizacja pierwotna polega na tym, że dziecko przejmuje postawy i role tych osób które je otaczają, jest to proces identyfikacji z tymi znaczącymi innymi [ dziecko czyni te postawy i role swoimi własnymi ]
· Należy wspomnieć także o tym, że socjalizacja pierwotna ma charakter emocjonalny, jest oparta na emocjach-> , jest to proces w ramach którego czymś fundamentalnym są relacje irracjonalne, emocjonalne, pogłębiające więzi miedzy znaczącymi innymi a dziećmi przechodzącymi proces socjalizacji pierwotnej. Ta emocjonalność wzmacnia jego siłę, nie ważne czy są pozytywne czy też nie, więzi są bardzo silne;
· dodatkowo na to nakłada się pewien czynnik który jest czynnikiem w dużym stopniu biologicznym, a mianowicie gdy próbujemy się sami cofnąć do momentu naszej socjalizacji pierwotnej to niewiele pamiętamy z naszego dzieciństwa jest to tzw. Amnezja dzieciństwa, jest to pewien mechanizm, który sprawia, że z 1.strony zostajemy bardzo silnie uwarunkowani, ale też zapominamy o tym, są to zachowania nieświadome, automatyczne. [bardzo silna chłonność, plastyczność.]
· kiedy kończy się socjalizacja pierwotna? Ciężko wyznaczyć granicę w kategoriach wiekowych. Kończy się ona w momencie, gdy pojawia się tzw. „uogólniony inny” – dziecko nie potrzebuje innych osób obok siebie, aby wiedziało, w jaki sposób ma się zachowywać. ( nie potrzebuje wzmacniacza ze strony otoczenia; może wejść w jakiś inny kontekst społeczny i wie jak ma się zachować. ) Dziecko wie, że pewnych rzeczy się nie robi. „Uogólniony inny” jest pewnym bytem abstrakcyjnym, punktem odniesienia dla pewnych zachowań. Jednocześnie pojawia się to co nazywamy tożsamością, tożsamość w ramach nauk społecznych.
b) Tożsamość – mówimy o niej kiedy pojawia się uogólniony inny, kiedy wiemy, że nie robi się czegoś, istnieje pewien byt abstrakcyjny , punkt odniesienia dla naszych zachowań, nie robi się tego, nie robi się czegoś tamtego. Jak się te uogólnienie inne pojawia to możemy powiedzieć, że proces socjalizacji się zakańcza.
Telewizja/ media współcześnie pełnią ważną rolę w procesie socjalizacji.
· Nie ma możliwości wyboru środowiska socjalizacyjnego, dziecko uwewnętrznia świat, który jest światem jedynym możliwym. Nie można się zdystansować względem środowiska socjalizacyjnego. Siła socjalizacji pierwotnej polega na tym, że trudno się do niej zdystansować i można się odwołać do wyników różnych badań empirycznych – pewne reakcje, które wydaja się spontaniczne są reakcjami związanymi ze środowiskiem socjalizacyjnym, np. gdy człowiek się starzeje, zdaje sobie sprawę z tego, jak bardzo jest podobny do swoich rodziców. Okazuje się, że zachowania, które uważaliśmy za swoje, są zachowaniami przejętymi od naszych rodziców czy ogólnie ze środowiska socjalizacyjnego.
· Drugie badanie: czasami ludzie dokonują spontanicznych wyborów. Kiedy odrzucimy wtórną racjonalizację, okazuje się ze nasze pierwotne, spontaniczne reakcje są powiązane ze środowiskiem socjalizacyjnym.
· Mamy do czynienia z wytworzeniem się pewnych schematów postępowania, które decydują o tym, kim jesteśmy w zasadzie aż do śmierci.
· Jeśli wiemy coś o środowisku socjalizacyjnym danej osoby, możemy przewidywać jej zachowania.
· W ramach socjalizacji pierwotnej przyswajany jest język . Na poziomie socjalizacji pierwotnej oznacza to, że nie ma trudnych i łatwych języków – jeśli jakiś język byłby trudny, nie mógłby zostać przyswojony przez dziecko. Przyswajanie kolejnych języków jest już utrudnione.
· Dlaczego nie wystarcza nam to, co przyswoiliśmy w ramach socjalizacji pierwotnej? Konieczne jest przejście socjalizacji wtórnej w momencie wejścia do nowego środowiska. W przypadku socjalizacji wtórnej nie ma emocjonalności, amnezji dziecięcej, „uogólnionego innego” itd.
W społeczeństwach współczesnych występuje podział pracy i podział kompetencji, trzeba się wiec przystosowywać. Aparat przystosowawczy jest rozwinięty i działa przez cale życie. Socjalizacja wtórna oznacza możliwość zdystansowania się względem świata jedynego, tu leży różnica między podejściem deterministycznym a niedeterministycznym. Istnieje możliwość kontrolowania tego, co zostało przyswojone w ramach socjalizacji pierwotnej.
· Resocjalizacja jest to przeprowadzenie socjalizacji pierwotnej poza środowiskiem socjalizacyjnym.
c) Kontrola społeczna
d) Funkcjonowanie organizacji
umkc