Saechtling H. - Tworzywa sztuczne. Poradnik.pdf

(113794 KB) Pobierz
W y d a w n ic tw a N a u k o w o -T e c h n ic zn e
Przedmowy do wydań z lat 1936-1989
Wyjątek z przedmowy do 1. wydania
Książka ta powinna zawierać odpowiedź na pytania z
zakresu stosowa­
nia tworzyw sztucznych.
[....] Skrótowa forma prezentacji materiału umożliwi
utrzymanie ceny książki na niskim poziomie. Dzięki temu wiedza na temat
tworzyw sztucznych będzie mogła łatwo dotrzeć do każdego dyrektora za­
kładów, mistrza i robotnika, do każdego konstruktora, sprzedawcy i nabywcy.
Berlin-Dahlem, październik 1936 r.
Dr F. Pabst
Wyjątek z przedmowy do 11. wydania
Uwzględniając iż tworzywa sztuczne wkraczają do coraz to nowych
dziedzin, obszerniej niż dotychczas opisano te surowce, których nie prze­
twarza się „klasycznymi” metodami z technologii przetwórstwa, a także
omówiono nowe procesy formowania tworzyw sztucznych. Oddzielne roz­
działy lub podrozdziały (rozdziału 4) podporządkowano ciągom technologicz­
nym przerobu od przedmieszek i surowców do produktów końcowych i pół­
wyrobów. Tworzywa termoplastyczne, które są prostsze pod względem linio­
wej budowy cząsteczkowej, omówiono przed tworzywami utwardzalnymi
z cząsteczkami, które są lub mogą być usieciowane.
Troisdorf, marzec 1955 r.
Dr Hansfür gen Saechtling
Inż. Willi Zebrowski
Wyjątek z przedmowy do 24. wydania
Wraz z tym wydaniem łącznie 200000 egzemplarzy Poradnika „Two­
rzywa sztuczne”, w tym 4 wersje obcojęzyczne, znajdzie się u Czytelników na
całym świecie. Redaktorzy i Wydawcy przez ponad 50 lat byli wierni celowi,
który przyświecał Założycielowi: każdemu dostarczyć wyczerpujący i aktual­
ny podręcznik o encyklopedycznym charakterze z dziedziny tworzyw sztucz­
nych. Niech zatem ten Poradnik, którego 24. wydanie odpowiada poziomowi
techniki prezentowanemu na 11. Międzynarodowych Targach K ’89, okaże się
wartościową pomocą tym wszystkim, którzy są zainteresowani dziedziną
tworzyw sztucznych.
Frankfurt nad Menem, sierpień 1989 r.
Dr Hansjurgen Saechtling
P
rzedmowa
Z przedmowy do 25. wydania
To jubileuszowe wydanie znanego na całym świecie Poradnika „Two­
rzywa sztuczne” ukazuje się, 56 lat po pierwszym wydaniu zrealizowanym
przez dr. F. Pabsta, w postaci zaktualizowanej przez licznych ekspertów.
W trakcie gwałtownego rozwoju technologii tworzyw sztucznych od lat
pięćdziesiątych stale zwiększała się objętość materiału zawartego w Porad­
niku. Przed Wydawcą (Hansjiirgen Saechtling i W. Zebrowski 1949-1967,
Hansjiirgen Saechtling jako jedyny Wydawca aż do 24. wydania w 1989 r.)
stanęło zadanie, aby ten narastający strumień wiedzy naukowej i doświadczeń
praktycznych z dziedziny tworzyw sztucznych, razem z procesami ich prze­
twórstwa, ująć w zwięzłej, ale mimo to przystępnej i przejrzystej postaci.
O tym, że udało się to osiągnąć, świadczy powodzenie Poradnika „Tworzywa
Sztuczne”, w czasie jego istnienia.
Należy życzyć, aby także 25. wydanie Poradnika stało się popularne
również w nowych krajach związkowych (na terenie dawnej NRD - przyp.
tłum.), z korzyścią dla wszystkich zainteresowanych.
Wiirzburg, sierpień 1992 r.
Wilbrand Woebcken
Przedmowa do 26. wydania
Dwudzieste szóste wydanie Poradnika „Tworzywa sztuczne” ukazuje
się w momencie przełomu w przemyśle tworzyw sztucznych. Światowa recesja
na początku lat dziewięćdziesiątych doprowadziła do rozpoczęcia znacznie
opóźnionego procesu restrukturyzacji w tym przemyśle. Zarówno producenci
surowców, jak i wytwórcy aparatury określili na nowo, w konsekwentny
sposób, swoje gospodarcze i techniczne cele. To wszystko wywarło wpływ na
całą dziedzinę tworzyw sztucznych.
Integracja rynków
w ważnych dziedzinach zastosowania tworzyw sztu­
cznych (elektrotechnika i elektronika, budowa pojazdów) zmusza producen­
tów surowców oraz wytwórców maszyn na trzech wielkich rynkach - zachod­
nioeuropejskim, północnoamerykańskim i azjatyckim - do aktywności produ­
kcyjnej, usługowej i rozwojowej. Dla europejskiego przemysłu tworzyw sztu­
cznych jest to wielkie wyzwanie, które wprawdzie wymaga znacznyęji na­
kładów, ale jednocześnie stwarza wielką szansę dalszego rozwoju.
Rozwój produkcji
w sektorze surowców dla przemysłu tworzyw sztucz­
nych koncentruje się dziś znów silniej na optymalizacji aktualnej palety
produktów. Euforia lat osiemdziesiątych, wynikająca z przekonania, że wraz
z pojawieniem się nowych, wysoko sprawnych tworzyw sztucznych zostaną
otwarte w krótkim czasie chłonne rynki zbytu, ustąpiła miejsca gospodar­
czemu pragmatyzmowi. Nadal tradycyjne typy tworzyw sztucznych zaspoka­
jają większość wymagań jakościowych. Ostatnie osiągnięcia katalizy dopro­
wadziły do opracowania wydajnych i dzięki temu bardziej opłacalnych proce­
sów wytwarzania oraz do rozszerzenia profilu właściwości już wcześniej
sprawdzonych tworzyw sztucznych, jak to się stało w przypadku poliolefin.
Również w zakresie przetwórstwa tworzyw sztucznych pojawiły się dziś
nowe akcenty. Zapowiedziany został reingineering* w budowie maszyn do
przerobu tworzyw sztucznych. Na pierwszy plan wysunęło się nie to, co jest
technicznie wykonalne, ale to co racjonalne. Automatyzacja procesów wy­
twórczych, utrzymanie wysokiej jakości produktów, komputerowo wspoma­
gane systemy produkcyjne i informatyczne otwierają przed przetwórcami
tworzyw sztucznych perspektywy rozwoju produkcji i powiększania jej
wartości.
Okres powstawania nowych produktów skraca się, tak jak tego wyma­
ga rynek. Dotyczy to także wyrobów z tworzyw sztucznych. Staje się to
możliwe dzięki komputerowemu wspomaganiu procesów wytwarzania ele­
mentów konstrukcyjnych i symulacji procesowej. To z kolei wiąże się z konie­
cznością posiadania
danych o jakości tworzyw konstrukcyjnych.
W tej dziedzi­
nie w ostatnich latach dzięki bankowi danych CAMPUS osiągnięto zasad­
niczy postęp.
Przedstawione zmiany znalazły swoje odzwierciedlenie w 26. wydaniu
Poradnika „Tworzywa sztuczne”. Jako jego nowy wydawca starałem się
* Ponieważ termin
reingineering
nie ma odpowiednika w języku polskim pozos­
tawiamy nazwę oryginalną [przyp. red.].
P
rzedmowa
VIII
zachować to, co się w nim sprawdziło. Dotyczy to zwłaszcza podstawowej
struktury dzieła i jego encyklopedycznego charakteru. Jednocześnie powinno
się uwzględnić nowe akcenty w technicznej koncepcji układu i treści Porad­
nika. W tym wydaniu położono nacisk na dwa priorytetowe zadania:
1.
Systematyczne przybliżenie ugruntowanej wiedzy podstawowej, ważnej
do zrozumienia istoty tworzyw sztucznych.
Służą temu przede wszystkim
rozdziały 1-3: materiałoznawstwo, metody badań i oceny oraz procesy
przetwórstwa tworzyw sztucznych. W rozdziałach 4 i 5 obszernie opisano
poszczególne klasy tworzyw sztucznych i wytwarzane z nich półwyroby.
Rozdział 6 obejmuje porównanie tworzyw sztucznych i ma za zadanie ułatwić
producentom kształtek dobór tworzyw sztucznych odpowiednich dla okreś­
lonych dziedzin stosowania.
2.
Uniwersalne kompendium wiedzy.
Poczynając od określeń chemicz­
nych, akronimów i nazw handlowych, użytkownik dzięki jednolitej i sys­
tematycznej strukturze Poradnika znajdzie w nim szybko informacje o budo­
wie, właściwościach, przetwórstwie, zastosowaniach i dostawcach dowolnego
tworzywa sztucznego (zwłaszcza w rozdziale 4). W rozdziałach 8 i 9 zebrano
ważne informacje o normalizacji i zapewnieniu jakości tworzyw, o czasopis­
mach fachowych i dodatkowej literaturze oraz o instytutach i stowarzy­
szeniach.
Zgodnie z tymi celami znaczną część Poradnika opracowano na nowo
i precyzyjnie podzielono na rozdziały. Wszędzie, gdzie to tylko było możliwe,
uwzględniono nowe osiągnięcia.
Wielu fachowców wspierało mnie przy tym radą i czynem. Prof.
B. Meyer współpracował ze mną przy opracowaniu koncepcji i zredagował na
nowo rozdział 1. o podstawach materiałoznawstwa tworzyw sztucznych.
Toksykologiczną ocenę tworzyw sztucznych i dodatków do nich (p. 1.6)
przedstawili prof. H. P. Klocking i dr H. Hentschel, podrozdział o poli­
uretanach (p. 4.14) napisał dr K. Uhlig. Dr M. Beck gruntownie przerobił
podrozdział o kauczukach (p. 7.1) a dr G. Mennicken o lakierach (p. 7.3).
Inż. W. Land pozostawił do dyspozycji swoją obszerną dokumentację o pro­
gramach komputerowych i oznaczeniach tworzyw sztucznych. Inż. F. Berg
oraz inż. B. Jellen zaktualizowali normy. Wreszcie dr G. Kruger przeczytał
rękopis i wyłowił nieścisłości. Im wszystkim należy się moje podziękowanie.
Bez Ich pomocy i fachowej wiedzy byłby ten Poradnik nie tak kompletny
i miarodajny.
Naszym celem jest przekazanie kompendium wiedzy o tworzywach
sztucznych, które wyjaśni Użytkownikowi zależności, odpowie na fachowe
pytania i jako doradca zapewni codzienną pomoc. Proszę o wyrozumiałość,
jeśli nie zawsze się to uda oraz czekam na propozycje udoskonaleń. Wydawca
i wydawnictwo będą bardzo wdzięczne użytkownikom za wszelkie wskazówki
i informacje, które posłużą aktualizacji i optymalizacji Poradnika „Tworzywa
sztuczne”.
W sierpniu 1995 r.
Dr Karl Oberbach
Zgłoś jeśli naruszono regulamin