15.doc

15. a) Opisz wymagania jakie stawiają spawalnicze systemy jakości odnośnie

           personelu nadzoru spawalniczego i personelu kontroli spawania

     b) Podaj zasadność stosowania pojęć: „badania wizualne”, „oględziny zewnętrzne”

15a)

Opisz wymagania jakie stawiają spawalnicze systemy jakości odnośnie personelu nadzoru spawalniczego i personelu kontroli spawania

Definicje:

System – zgodnie z normą PN-EN ISO 9000:2001 – jest to zbiór wzajemnie powiązanych lub wzajemnie oddziałujących elementów;

Jakość – zgodnie z normą PN-EN ISO 9000:2001 - to stopień, w jakim zbiór inherentnych (naturalnych) właściwości spełnia wymagania;                          

Wymagania jakości dotyczące spawania można przedstawić za pomocą poniższego wykresu

ISO 3834 nie jest normą systemu zarządzania jakością, która zastępuje ISO 9001:2000. Może być jednak użytecznym narzędziem kiedy ISO 9001:2000 stosowana jest przez wytwórcę.

System Zapewnienia Jakości prac spawalniczych ma zastosowanie we wszystkich komórkach organizacyjnych firmy związanych z produkcją spawalniczą.

System Zapewnienia Jakości prac spawalniczych realizowany jest przez każdego pracownika:

     -   personelu spawalniczego (spawaczy i nadzoru spawalniczego),

     -   personelu do sprawowania kontroli nad produkcją spawalniczą,

     -   pozostałych pracowników zatrudnionych w działach objętych     

          tym systemem.

Zgodnie z normą: PN-EN ISO 14731:2008.„Spawalnictwo. Nadzór spawalniczy. Zadania i odpowiedzialność” Nadzorowanie spawania jest to nadzorowanie operacji produkcyjnych dotyczących spawania i wszystkich czynności związanych ze spawaniem, a kontrola spawania – ocena zgodności działań związanych ze spawaniem na podstawie obserwacji i orzeczenia poprzez odpowiedni pomiar lub badanie (Kontrola spawania jest częścią nadzorowania).

Wszystkie czynności związane ze spawaniem zawiera załącznik B normy PN-EN ISO 14731:2008 (strony od 9 do 12 – norma była rozsyłana).

Wg 3834:1                                                                                   

Załącznik A

         (informacyjny)

Kryteria wspomagające wybór ISO 3834-2, ISO 3834-3 i ISO 3834-4

Personel nadzoru spawalniczego zgodnie z normą 14731:2008 wykonuje przydzielone zadania za które ponosi odpowiedzialność (wg pozycji w organizacji, zakresu upoważnienia).

Wymagana wiedza personelu nadzorującego:

4.2 - Zadania nadzoru spawalniczego wybiera się z odpowiedniej części normy PN-EN ISO 3834, zgodnie z kryteriami 3834-1 (Wymagania jakości dotyczące spawania materiałów metalowych: Część 1: Kryteria wyboru odpowiedniego poziomu wymagań jakości).

ü       pełna wiedza techniczna – personel posiada wiedzę techniczną do planowania produkcji, wykonywania, nadzorowania i kontroli wszystkich zadań z zakresu odpowiedzialności w produkcji spawalniczej; wiedzę taką powinien posiadać Międzynarodowy Inżynier Spawalnik (IWE);

ü       specjalistyczna wiedza techniczna – personel posiada wystarczającą wiedzę techniczną do planowania produkcji, wykonywania, nadzorowania i kontroli dla wybranego lub ograniczonego pola działania technicznego w zakresie zadań i odpowiedzialności w produkcji spawalniczej; wiedzę taką powinien posiadać Międzynarodowy Technolog Spawalnik (IWT);

ü       podstawowa wiedza techniczna – personel posiada podstawową wiedzę techniczną, wystarczającą do planowania produkcji, wykonywania, nadzorowania i kontroli w zakresie zadań i odpowiedzialności w ograniczonym polu działań technicznych, wymaganym tylko w przypadkach prostych konstrukcji spawanych; wiedzę taką powinien posiadać Międzynarodowy Mistrz Spawalnik (IWS).

W skład kontroli prac spawalniczych wchodzi:

kontrola wstępna:

Ø       kontrola spawaczy,

Ø       kontrola materiałów podstawowych,

Ø       kontrola materiałów dodatkowych,

Ø       kontrola stanowiska spawalniczego,

kontrola bieżąca (międzyoperacyjna):

Ø       kontrola przygotowania elementów do spawania,

Ø       kontrola realizacji spawania,

kontrola ostateczna złączy spawanych:

Ø       badania nieniszczące

Ø       badania niszczące (np. badania własności mechanicznych, metalograficzne itp.).

Wymagania stawiane personelowi kontrolującemu, wykonującemu próby i badania przy certyfikacji systemu jakości wg normy PN-EN ISO 3834:

Personel wg 473:

Osoby zajmujące się badaniami nieniszczącymi w metodach: penetracyjnej, magnetycznej , radiograficznej, ultradźwiękowej oraz w metodzie prądów wirowych i szczelności kwalifikowane są przez normę EN 473 do jednej z trzech grup:

a) 1 stopień - osoby posiadające kwalifikacje do wykonywania badań nieniszczących zgodnie z instrukcją, pod nadzorem osób mających 2 i 3 stopień kwalifikacji,

b) 2 stopień - osoby mające kwalifikacje do wykonywania badań i kierowania nimi według ustalonych lub uznanych procedur,

c) 3 stopień  - osoby dysponujące kwalifikacjami do kierowania dowolną czynnością badań nieniszczących, dla których uzyskała certyfikację. Osoby te mogą być egzaminatorami.

15b)

Podaj zasadność stosowania pojęć: „badania wizualne”, „oględziny zewnętrzne”

Oględziny zewnętrzne (badania na podstawie oględzin zewnętrznych lub badania za pomocą oględzin zewnętrznych) są nieniszczącą metodą badań połączeń spajanych polegających na kontroli wzrokowej okiem nieuzbrojonym. Dopuszcza się stosowanie lupy powiększającej 2 do 4 razy oraz dodatkowego źródła oświetlenia. Czynności te wykonywane są w celu określenia jakości połączeń spajanych. Wykonuje je się tylko wtedy gdy tak stanowi umowa między stronami.

UWAGA BŁĄD W MATERIAŁACH: Przeprowadzało się je według normy PN-85/M-69775, Wadliwość złączy spawanych. Oznaczanie klasy wadliwości na podstawie oględzin zewnętrznych to stara norma, której numer jest w książce. W starej normie nie określało się klasy jakości tylko klasy wadliwości.

Normę zastąpiły normy (sprawdzone na pkn).

PN-EN 970:1999 Spawalnictwo -- Badania nieniszczące złączy spawanych -- Badania wizualne

PN-EN 970:1999/Ap1:2003 Spawalnictwo -- Badania nieniszczące złączy spawanych -- Badania wizualne.

Badania wizualne Tylko badania wizualne (VT) pozwalają w sposób bezpośredni dokonać pomiaru nieciągłości i to tylko powierzchniowych. Konieczność przeprowadzania badań wizualnych narzucają na wytwórcę odpowiednie normy, uregulowania, przepisy oraz systemy jakości. Wymagają zachowania ściśle określonych warunków (w przeciwieństwie do oględzin):

1.      Personel - kwalifikowany

2.      Natężenie światła – min. 350lx (zaleca się 500lx)

3.      Min. kąt widzenia 300

4.      Max. odległość między okiem obserwatora, a powierzchnią badaną

Badania wizualne dzielimy na: