Reforma-monetarna-KSIAZKA-do-druku1.pdf

(2074 KB) Pobierz
REFORMA
MONETARNA
LEPSZY SYSTEM MONETARNY DLA ISLANDII
RAPORT SPORZĄDZONY PRZEZ FROSTI SIguRjÓNSSONA
NA ZLECENIE PREMIERA ISLANDII
Tytuł oryginału:
Monetary Reform – A better monetary system for Iceland
Wydanie 1.0, marzec 2015
Rejkjavik – ISLANDIA
© 2015 Frosti Sigurjónsson
Tłumaczenie na język polski: Krzysztof Lewandowski
Konsultacja merytoryczna: Stanisław Adamczyk
Skład: Spółdzielnia Socjalna FAKTORIA
Wydawca: Fundacja Jesteśmy Zmianą
Warszawa, maj 2015
Polski przekład udostępniony przez Fundację Jesteśmy Zmianą
i Tłumacza na zasadach Creative Commons z podaniem źródła.
Spis treści
Od Fundacji Jesteśmy Zmianą ......................................................................... 5
Przedmowa Adaira Turnera ............................................................................. 9
1.1
1.2
1.3
1.4
Wstęp ...................................................................................................................... 11
1. Ogólny zarys i podsumowanie ............................................................... 13
2. Problemy monetarne w Islandii ............................................................ 25
3. Mechanizm kreacji pieniądza ................................................................. 27
4. Zwiększanie podaży pieniądza .............................................................. 53
4.1
4.2
4.3
4.4
4.5
3.1 W jaki sposób banki komercyjne tworzą pieniądz ............... 28
3.2 Sposób tworzenia pieniądza przez
Bank Centralny Islandii .................................................................... 33
3.3 Zadania Banku Centralnego ........................................................... 34
3.4 Zachęta dla kreacji pieniądza ........................................................ 37
3.5 Czy Bank Centralny Islandii może powstrzymać
kreację pieniądza? .............................................................................. 40
3.6 Czy banki po prostu pożyczają istniejące pieniądze? .......... 46
Streszczenie ........................................................................................... 13
Potrzeba reformy monetarnej ....................................................... 14
Alternatywy wobec systemu rezerwy cząstkowej ............... 19
Zalecenia ................................................................................................. 23
5. Kwestie związane z rezerwą cząstkową ............................................. 77
5.1 Ubezpieczenie depozytów .............................................................. 77
5.2 Kredyty służące spekulacji vs wzrost gospodarczy ............. 81
5.3 Banki komercyjne kontrolują podaż pieniądza ..................... 84
Miary pieniądza ................................................................................... 53
Depozyty wzrosły 19-krotnie w okresie 14 lat ...................... 55
Zmiany polityki monetarnej dokonane w roku 2001 .......... 55
Podaż pieniądza a inflacja ............................................................... 59
Co umożliwiło zwiększenie podaży pieniądza
w pierwszej dekadzie 21 wieku? ................................................. 66
6. Alternatywy wobec rezerwy cząstkowej ........................................... 87
6.1 Druga odsłona Planu Chicagowskiego ....................................... 87
6.2 Okrojona bankowość ......................................................................... 89
6.3 Bankowość Ograniczonych Celów ............................................... 93
7. Propozycja Pieniądza Suwerennego .................................................... 97
8. Kreacja Pieniądza Suwerennego ........................................................ 109
8.1
8.2
8.3
8.4
8.5
8.6
9.1
9.2
9.3
9.4
Oddzielenie kreacji i alokacji pieniądza ................................. 109
Komitet Kreacji Pieniądza ............................................................ 109
Decydowanie o wielkości kreacji pieniądza ......................... 110
Wprowadzanie nowego pieniądza na rynek ........................ 111
Usuwanie pieniądza z rynku ....................................................... 113
Księgowość Pieniądza Suwerennego ....................................... 114
7.1 Główne zalety Systemu Pieniądza Suwerennego .................. 97
7.2 System Pieniądza Suwerennego w szczegółach ................... 100
7.3 Płatności, pożyczki i zmiana okresu zapadalności ............ 106
9. Przejście do pieniądza suwerennego ............................................... 117
Konwersje kont ................................................................................. 118
Dostępność kredytu bankowego po reformie ...................... 119
Skutki wprowadzenia Systemu Pieniądza Suwerennego .... 121
Międzynarodowe skutki wprowadzenia
pieniądza suwerennego ................................................................. 125
9.5 Sceptycyzm odnośnie Pieniądza Suwerennego .................. 125
Bibliografia ......................................................................................................... 133
4
Od Fundacji jesteśmy Zmianą
Kolejne sto stron to lektura obowiązkowa dla wszystkich cieka-
wych tego, jak działa państwo, a zwłaszcza bankowość w systemie
rezerwy cząstkowej. Polecamy go w pierwszym rzędzie osobom peł-
niącym lub aspirującym do funkcji państwowych, czy społecznych.
Aby odpowiedzialnie rządzić, dyskutować o polityce i gospodarce,
należy przede wszystkim zrozumieć mechanizm emisji i funkcje re-
alizowane przez pieniądz.
Wobec kolejnych wybuchających w Polsce skandali (kredyty
denominowane w CHF, polisolokaty) nie możemy dłużej milczeć
– powinniśmy rozważyć zakwestionowanie obecnych przywilejów
systemowych, jakie nadaliśmy sektorowi bankowemu. Pieniądz i sto-
sunki finansowe są umową społeczną, której celem powinna być
zrównoważona realizacja celów wszystkich interesariuszy.
Życie pokazuje, że sektor finansowy oderwał się od sensu i celu
jego utworzenia, tzw. „jądra społecznej wartości” – służby człowie-
kowi i usprawniania obrotu w gospodarce. Banki wykorzystują na-
dane im przywileje (emisja pieniądza, zwolnienie akcjonariuszy
z odpowiedzialności, prawo emisji akcji oraz gwarancje państwa)
przeciwko nam. W tej chwili intytucje te nie są niczym innym, jak
„systemem do prywatyzacji zysków, a uspołeczniania kosztów i ry-
zyk”. Sytuacja taka jest nieakceptowalna.
Islandzki
Raport monetarny
Frosta Sigurjónssona, z marca
2015 roku, sporządzony na zamówienie premiera tego kraju, ujaw-
nia w sposób prosty nawet dla laika faktyczny obraz rzeczywistości
monetarnej, której konsekwencje ponosi obecnie większość z nas.
Z konstytucji różnych krajów, także Polski, dowiadujemy się,
że państwo ma monopol na kreację pieniądza, a bank centralny
kontroluje podaż pieniądza oraz inflację. Podręczniki do ekonomii
mówią nam, że banki tylko transferują środki pieniężne od oszczę-
dzających do kredytobiorców. Jakże inaczej wygląda to jednak
w praktyce.
5
Zgłoś jeśli naruszono regulamin