Wykład Higiena - choroby bakteryjne.doc

CHARAKTERYSTYKA NAJCZĘSTSZYCH CHORÓB BAKTERYJNYCH, WIRUSOWYCH, GRZYBICZYCH I PASOŻYTNICZYCH U CZŁOWIEKA.

Zagrożenia biologiczne możemy podzielić na kilka sposobów.

1.       Podział systematyczny czynników biologicznych:

v      priony,

v      wirusy,

v      bakterie,

v      grzyby,

v      pasożyty,

v      zwierzęta (inne niż pasożyty),

v      rośliny;

v      substancje (wytwarzane przez organizmy),

v      struktury (wytwarzane przez organizmy).

2.       Podział ze względu na drogi przenoszenia:

v      czynniki przenoszone drogą oddechową,

v      czynniki przenoszone przez krew,

v      czynniki przenoszone drogą pokarmową,

v      czynniki przenoszone przez skórę, spojówki i śluzówki.

3.       Podział ze względu na stopień zagrożenia dla pracownika:

v      klasa 1 - czynniki niestwarzające praktycznie zagrożenia,

v      klasa 2 - czynniki wywołujące umiarkowane zagrożenia,

v      klasa 3 - czynniki stanowiące poważne zagrożenia,

v      klasa 4 - czynniki mogące powodować poważne choroby lub śmierć.

Omówienie poszczególnych grup czynników biologicznych

Priony

o        Priony stanowią stosunkowo niedawno wykrytą grupę czynników infekcyjnych.

o        Są one ewenementem jeśli chodzi o czynniki zakaźne, gdyż nie zawierają w swojej strukturze kwasów nukleinowych.

o        Zbudowane są tylko z białka.

o        W organizmie ludzkim wywołują gąbczaste zwyrodnienia mózgu, które prowadzą do śmierci.

Wirusy

§         Wirusy atakujące organizm ludzki możemy podzielić na kilka sposobów, w zależności od:

o        narządów, które atakują,

o        drogi, jaką są przenoszone,

o        ze względu na budowę molekularną (RNA-wirusy i DNA-wirusy).

§         Najniebezpieczniejsze wirusy, i jednocześnie najczęściej występujące, przenoszone są przez krew.

§         Należą do nich wirus HIV oraz wirusy zapalenia wątroby typu B i C (HBV i HCV).

§         Wirusy powodujące zmiany skórne – są drugą ważną grupą wirusów

§         Należą do nich:

1.       wirusy brodawczaków (HPV):

a.        brodawki zwykłe (HPV 2, 4, 7),

b.       brodawki stóp (HPV 1 i 2),

c.        brodawki płaskie (HPV 3 i 10),

d.       brodawki płciowe - kłykciny kolczyste (HPV 6 i 11),

2.       wirusy opryszczki (HSV-1, HSV-2, HSV-8),

3.       wirus ospy wietrznej i półpaśca (VZV lub HVV),

4.       wirusy mięczaka zakaźnego (MCV I i II).

§         Praca w gabinecie kosmetycznym stwarza duże ryzyko zakażenia, ze względu na częstość tych infekcji u ludzi oraz na stały kontakt ze skórą klientów.

§         Jeśli pracownikowi brakuje świadomości oraz wiedzy na temat podstawowych objawów chorobowych, wtedy ryzyko zakażenia znacznie wzrasta.

§         Pozostałe wirusy

§         Wirusy stanowiące zagrożenie w gabinecie kosmetycznym to również cała grupa wirusów przenoszonych drogą kropelkową.

§         Zaliczamy do nich min.:

1.       adenowirusy,

2.       reowirusy,

3.       wirus różyczki,

4.       wirus grypy,

5.       RSV (pneumowirus),

6.       CMV (wirus cytomegalii),

7.       EBV (wirus Epsteina-Barr) i wiele innych.

§         Zazwyczaj zakażenia tymi wirusami przez większą część życia przebiegają niegroźnie, wywołując:

§         stany podgorączkowe,

§         zapalenia migdałków,

§         górnych i dolnych dróg oddechowych,

§         Jednak w czasie ciąży zakażenia te mogą skończyć się ciężkim uszkodzeniem płodu, łącznie z poronieniem.

§         Wirusy, takie jak CMV czy wirus różyczki, wywołują zespoły wad wrodzonych u noworodków, dlatego w czasie ciąży należy do minimum ograniczyć kontakt z klientkami, którzy mogą być potencjalnymi przenosicielami tych mikroorganizmów.

Bakterie

§         Bakterie, obok wirusów i grzybów, stanowią dla pracowników gabinetów kosmetycznych bardzo duże zagrożenie.

§         Zróżnicowanie tych mikroorganizmów na skórze i błonach śluzowych jest bardzo duże.

§         Oczywiście większość bakterii to mikroorganizmy saprofityczne (czyli takie, które rozmnażają się i żywią materią organiczną, nie powodując chorób), ale w mikroflorze skóry mogą występować również bakterie prototroficzne (pasożytujące na organizmach żywych, wywołujące stany chorobowe).

Klasyfikacja bakterii

Klasyfikacja bakterii opiera się na ich cechach:

–          morfologicznych,

–          fizjologicznych,

–          serologicznych oraz

–          chorobotwórczych.

Barwienie metodą Grama

§         Pozwala doświadczalnie zróżnicować bakterie na dwie duże grupy:

1.       Gram-dodatnie

2.       Gram-ujemne

3.        

§         Ważną cechą jest również stosunek bakterii do tlenu (tlenowce, beztlenowce).

Podział bakterii ze względu na kształt

1.       bakterie o kształcie pałeczkowatym (cylindrycznym)

–          pałeczki bacterium

–          laseczki bacillus

–          maczugowce corynebacterium

–          prątki mycobacterium

2.       bakterie o kształcie kulistym

–          ziarenkowce Coccus

–          gronkowce staphylococcus

–          paciorkowce streptococcus

–          dwoinki diplococcus

–          pakietowce sarcina

3.       bakterie o kształcie spiralnym

–          śrubowce spirillum

–          przecinkowce vibrio

–          krętki spirocheta

§         Najbardziej znanymi bakteriami Gram-dodatnimi są gronkowce i paciorkowce.

§         Pod mikroskopem mają kształt kuleczek (coccus), które łączą się w specyficzne skupiska.

• Wyróżniamy min.:

v      dwoinki (czyli bakterie połączone w pary), np. dwoinka zapalenia płuc (Diplococcus pneumoniae lub Streptococcus pneumoniae),

v      gronkowce (czyli bakterie skupiające się w gronka), np. gronkowiec złocisty (Staphylococcus aureus), gronkowiec naskórkowy (Staphylococcus epidermidis),

v      paciorkowce (bakterie układające się w łańcuszki), np. paciorkowce ropne (Streptococcus pyogenes grupy A).

• Gronkowiec złocisty stanowi jedną z najbardziej niebezpiecznych bakterii, z jaką mają kontakt pracownicy zakładów kosmetycznych.

• Niestety, coraz więcej szczepów tej bakterii staje się odpornych na znane nam antybiotyki.

• Staphylococcus epidermidis jest bakterią saprofityczną wchodzącą w skład flory fizjologicznej skóry, mogącą jednak w niektórych sytuacjach (zmniejszenie odporności organizmu) powodować stany zapalne.

• Wśród paciorkowców występują zarówno bakterie prototroficzne, jak i saprofityczne.

• Paciorkowce prototroficzne są odpowiedzialne np. za różę (czyli ostry stan zapalny skóry i tkanki podskórnej, połączony z wysoką gorączką i innymi objawami ogólnymi).

Zakażenie gronkowcowe skóry  (Staphylodermiae)

v      zapalenie mieszka włosowego,

v      figówka,

v      czyrak.

Zapalenie mieszka włosowego (Folliculitis)

§         Choroba ta jest bardzo popularnym zakażeniem skóry.

§         Charakteryzuje się stanem zapalnym ujścia mieszka włosowego, całego mieszka, a nawet jego otoczenia.

§         Objawy są bardzo charakterystyczne.

§         Wykwitem pierwotnym jest pęcherzyk wypełniony treścią ropną, związany z ujściem mieszka włosowego.

§         Zmiany zlokalizowane mogą być prawie w każdym obszarze skóry owłosionej.

§         Najczęściej spotyka się zmiany na twarzy, rzadziej na tułowiu lub kończynach.

§         Zmiany takie nie powinny być usuwane mechanicznie, gdyż powstaje ryzyko przeniesienia bakterii na inne obszary skóry.

§         W leczeniu zapalenia mieszka włosowego stosuje się antybiotyki.

Figówka (Sycosis. Folliculitis chronica)

§         Figówka jest odmianą zapalenia mieszka włosowego.

§         Charakteryzuje się przewlekłym przebiegiem i zazwyczaj lokalizuje się na twarzy (w części owłosionej).

§         Objawy są podobne do zwykłego zapalenia mieszków włosowych, ale mają większe nasilenie.

§         Choroba może trwać bardzo długo, nawet kilkanaście miesięcy.

§         Na skórze twarzy, oprócz krostek wypełnionych treścią ropną, stwierdzić można blizny zanikowe po wygojonych zmianach zapalnych.

§         Leczenie jest bardzo trudne i czasochłonne. Stosowane są antybiotyki, szczepionki bakteryjne oraz, jako leczenie wspomagające, witaminy grupy B i C.

§         Bardzo ważne jest ścisłe przestrzeganie higieny przy goleniu.

§         Maszynki powinny być jednorazowe, a jeśli używa się maszynek z wymiennymi ostrzami, to absolutnie niezbędne jest ich dokładne odkażanie przed i po goleniu.

§         Podobnie należy odkażać skórę twarzy.

§         Nie poleca się stosowania maszynek elektrycznych.

Czyrak (Furunculus)

§         Jest to zapalenie, które również obejmuje mieszek włosowy, ale od dwóch wcześniejszych chorób różni się znacznie większym nasileniem objawów zapalnych oraz wytworzeniem czopa martwiczego.

§         Zmianie tej towarzyszy silny ból i silne zaczerwienienie skóry.

...