Forlicz S. - 500 zagadek cybernetycznych.pdf

(4607 KB) Pobierz
M arek Duda
S tefan Forlicz
zagadek
cybernetycznych
W g p r o je k t u s e r y jn e g o
J O Z E F A C Z E S Ł A W A B IE Ń K A
O k ła d k ę i k a r tę t y t u ło w a p r o je k t o w a ł
JU L IU SZ ' K U L E S Z A
R v su n k i
J U L IU S Z K U L E S Z A
S PIS TREŚCI
P y ta - Odpo-
nia
w iedzi
P r z e d m o w a ..........................................................7
1. P ierw szy spraw d zian
. . . .
10
2
.
„Na początku było słow o” . . .
12
3. K onferencja p rasow a
. . . .
13
4. Czy wiesz, kto to jest? . . . .
14
5. Spójrzm y i n a c z e j .........................16
6
.
Ju ż s t a r o ż y t n i ................................ 17
7. Szeregowo, rów nolegle . . . .
18
8
.
A może na p a lc a c h ? ........................20
9. Czy tylko l i c z ą ? ................................ 21
1 0
.
Z abaw a w „życie” ......................... 22
11. „K rólow a Bona u m a rła ”
. .
.
24
12. P arą w aria cji na te m a t tra n sfo rm a ­
cji
26
13. „S terow anie je st koniecznością”
. 27
14. P rzedm iot czy podm iot . . . .
23
15. K om puter od środka
. . . .
30
16. Cic-kawe n a z w y .......................................... 32
17. R ecepta n a w szystko
. . . .
33
18. Bez pomocy te lep a tii
. . . .
34
19. Od końca do początku . . . .
36
20. „C u rricu lu m v ita e ” .........................38
21. R y s o p i s .............................................. 39
2 2
. C ybernetyczna m enażeria, czyli za­
b aw ki nie tylko dla dzieci . . .
42
92
92
95
97
97
100
104
107
111
116
118
121
R e d a k to r
JE R Z Y K U R Y ŁO W 1C Z
R e d a k to r t e c h n ic z n y
J A N IN A H A M M ER
K o r e k to r
W A N D A M A R K IE W IC Z
C) C o p y r ig h t b y P a ń s t w o w e W y d a w n ic t w o
„ W ied za P o w s z e c h n a ” . W a r sz a w a 1978
PF.IN TF.D IN P O L A N O
P W ..W ie d z a P o w s z e c h n a ” W a r sz a w a 1978. W y d a n ie I. N a ­
k ła d 20 000+300 e g z. O bj. 8.1, a rk . w y d . 12,25, ark . d r u k . P a ­
p ie r d r u k . s a t. k i. IV , 70 g, 8&XMK). O d d an o do s k ła d a n ia
20
VIII 1977. P o d p is a n o do d r u k u w s ty c z n iu 1078. D ru k u k o ń ­
c z o n o w lu t y m 1878.
Z a k ła d y G r a fic z n e w K a to w ic a c h , Z a k ła d nr 5 w B y to m iu .
Z a m .
264
— S-106
C en a z ł 25,—
122
124
126
127
130
137
137
140
140
141
5
Co się łączy z ty m nazw iskiem ?
Z n o ta tek M arsjan in a .
•Jak kam eleon
.
.
Coś dla w tajem niczonych .
D w uznaczne w yrazy
. . . .
N ajw ażniejsze — u trzy m ać rów no­
w agę .........................................................
54
29. Ja k a to wiadom ość?
.
55
30. K s i ą ż k i ..................................................
56
31. T rochę r e l a k s u ....................................
•JO
60
32. Z ajrz y jm y do środka
. . . .
62
33. T ru skaw ko w ym tra k te m
63
34. D obra czv z ł a ? ....................................
64
35. S zatań sk ie figle
.............................
67
36. W jedn o ści s i ł a ....................................
68
37. Ze słow nika cy b ern ety k a
70
38. Atom, n ie a t o m ...................................
71
39. S zu k ajcie a znajdziecie . . . .
72
40. W k ra in ie przyszłości . . . .
73
. . . .
41. W k ra in ie fa n ta sty k i
76
42. R N S .........................................................
77
43. Pom óżm y rachm istrzom
80
44. J a k p o m a g a ? ....................................
W ielka k a rie ra m aszyn m a tem a­
45.
81
tyczn ych
.
.
.
...................................
82
46. R usz g ł o w ą ! ...........................................
84
47. Co to je s t s ł o ń ? ....................................
48. „K u rie r C y bernetyczny” donosi... .
8 6
88
49. „Polacy n ie gęsi...” .............................
89
50. Z różnych s z u f l a d .............................
K siążki p o p ularno nauk ow e z dziedziny
cy b ern ety k i
................................................. 493
23.
24.
25.
26.
27.
28.
P y ta ­ O dpo­
w iedzi
nia
43
145
44
148
43
149
151
50
152
152
153
153
155
156
156
157
159
161
161
162
163
163
168
169
171
177
180
182
184
187
190
192
PRZEDM OW A
O ddajem y do rą k C zytelnika kolejny to m ik z serii
„500 zagadek”, ty m razem pośw ięcony cybernetyce.
N iezw ykła w ielostronność przedm iotu — z jednej —
i lakoniczna form a zagadki — z drugiej strony, sp ra ­
w iają, że niem ożliw e je st w 500 p y ta n iac h i odpow ie­
dziach dokładne sp en etro w an ie a n i w szerz, a n i w głąb
w szystkich obszarów cy b ern ety k i. Z konieczności za­
gadki m uszą być w ynikiem pew nego w yboru, często
kom prom isu, a n aw e t rezygnacji z pew nych tem atów .
D latego m ogą pozostaw ić uczucie niedosytu; naszą in ­
ten cją było je d n a k przede w szystkim zainteresow anie
C zytelnika i zachęcenie go do sięgnięcia po inne, sze­
rzej om aw iające zagadnienie książki.
Nie m a w zagadkach w zorów m atem atycznych (z je d ­
nym w yjątkiem ) — odw ołują się one raczej do in tu icji
i praw idłow ego ko jarzen ia zjaw isk. C hcielibyśm y, żeby
zagadki uczyły, baw iły, ale nie nudziły. Czy nam się to
udało, pozostaw iam y ocenie C zytelnika.
Na koniec chcem y podziękow ać tym w szystkim , k tó ­
rzy okazali nam pomoc w trak c ie p o w staw ania tej
książki, a p rzede w szystkim prof. J. L,. K ulikow skiem u,
d row i A. B aborskiem u i m grow i A. B. E m pacherow i,
k tó ry m zaw dzięczam y w iele cennych w skazów ek.
AU TO RZY
pytania
1
.
PIERW SZY SPRAW DZIAN
S ystem w ielki
a) ogólnie obow iązujący zbiór zasad
b) uk ład zawT rty m iędzy w ielu p ań stw am i
a
c) układ o bardzo skom plikow anej stru k tu rz e
uniem ożliw iającej b ad an ie go zw ykłym i m e­
todam i
Bit
a) jednostka inform acji
b) sk ró t od nazwT B iuro In fo rm acji T echnicz­
y
nej
c) podstaw ow a kom órka w m aszynie cyfrow ej
A utom at
a) urządzenie pozw alające zastąpić p racę ręcz­
ną — p ra c ą zm echanizow aną
b) urządzenie działające w pełnym cyklu sw ej
p racy bez bezpośredniego udziału człow ieka
c) pisto let m aszynow y
A łgorytm
a) nazw a pierw szego kom p u tera
d
) dokładny przepis w ykonyw ania w określo­
nym porządku skończonej liczby operacji,
pozw alający rozw iązać każde zadanie danego
ty p u
c) sta ro ż y tn e liczydło
Sprzężenie zw rotne
a) jednoczesne działanie w dw óch przeciw nych
k ie ru n k a ch
b) zw iązek między w ejściem a w yjściem u k ła ­
du
c) zw rotne działanie sk u tk u na przyczynę
H om eostat
a) m achina do w y tw arzan ia pola elek tro staty cz­
nego o odpow iednim napięciu
b) m odel u kładu k rążen ia k rw i
c) m odel im itujący m echanizm zachow ania ró ­
w now agi fizjologicznej przez organizm
Dla „rozgrzew ki'’ p roponujem y na początek quiz. Z e­
b ra n e w n im hasła, jeśli nie w szystkie, to w w iększo­
ści są znane na pew no C zytelnikow i, choćby z p rasy
lub książek p o p ularno nauko w ych czy sp ecjalisty cz­
nych. C hcielibyśm y je d n ak sprow okow ać C zytelnika
do p o dania precyzyjnego sform ułow ania treści w y m ie­
nionych pojęć. Dla ułatw ien ia podajem y k ilk a odpo­
w iedzi, z k tó ry ch je d n a je st praw dziw a. M am y n ad zie­
ję, że w ięcej in form acji zw iązanych zarów no z tym i
pojęciam i, k tó re są znane, ja k też z tym i, k tó re są n ie ­
znane czy m niej znane C zytelnikow i, dostarczą n a stę p ­
ne zagadki. Życzym y przyjem nej le k tu ry .
1. C yb ern ety k a
a) in n a nazw a au to m aty k i
b) dyscyplina zajm u jąca się łącznością i s te ro ­
w aniem w m aszynach i organizm ach żyw ych
c) n au k a zajm u jąca się budow ą m aszyn m a te ­
m atycznych
2. K om p uter
a) mózg elektrono w y
b) elektron iczna m aszyna cyfrow a ste ro w a n a
au tom atyczn ie
c) bardzo duża m aszyna m atem atyczna
3. „C zarna sk rzy n k a”
a) obiekt, k tórego stru k tu ry w ew n ętrznej nie
znam y
b) u kład zabezpieczający ze b ran ą inform ację
p rzed niepow ołanym i osobam i
c) głów na część k o m p u tera
4. S terow anie
a) k ierow anie sta tk ie m w edług ustalonego k u r ­
su
b) w y w ieran ie pożądanego w pływ u n a o kreślo ­
ne przedm ioty lu b zjaw iska
c) zdalne oddziaływ anie n a jakiś przedm iot
10
Zgłoś jeśli naruszono regulamin