Poligon_02_2018.pdf

(17182 KB) Pobierz
ISSN 1895-3344 • INDEX 210455
Nr 2 (63) KWIECIEŃ–CZERWIEC 2018
Cena: 17,50 PLN (VAT 5%)
T-34
w Wojsku Polskim
Działa Pz.Sfl. IVa i Pz.Sfl. V
Jugosłowiańskie T-34-85
•
MAZ-543
Noże ludowego Wojska Polskiego
Wozy dowodzenia SKOT-R
Za
-XJRVïRZLDñVNL F]RïJ 7HVNL 7HQN 9R]LOR $
]DFKRZDQ\ Z 0X]HXP :RMVND Z WZLHUG]\
.DOHPHJGDQ Zb%HOJUDG]LH 1D ]GMÚFLDFK
ZLGDÊ ]DUöZQR QRZ\ NV]WDïW ZLH \ RUD] ]PLH-
QLRQH XNV]WDïWRZDQLH Sï\W SDQFHUQ\FK NDGïXED
Z SRUöZQDQLX GR VWDQGDUGRZ\FK F]RïJöZ
7 1LH]PLHQLRQ\ SR]RVWDï Zb]DVDG]LH
XNïDG MH]GQ\
=GMÚFLD F]RïJX QD RNïDGFH L ZHZQÈWU] QXPHUX
*HRUJH 3DSDGLPLWULRX -DURVïDZ *DUOLFNL
Jugosłowiańskie
T-34-85
Za
Szanowni Państwo!
W kolejnym tegorocznym numerze naszego kwartalnika ponownie duża część materiałów poświęcona
jest zarówno historii broni pancernej, jak i Wojska Polskiego. Warto pochylić się nad monografią niemiec-
kich prototypowych dział samobieżnych Pz.Sfl. IVa i Pz.Sfl. V, których walory bojowe zweryfikowano na
froncie wschodnim w latach 1941–1942. Z pewnością wiele osób zwróci uwagę na artykuły poświęco-
ne służbie czołgów T-34-85 po zakończeniu II wojny światowej w armii jugosłowiańskiej i polskiej. Dla
Czytelników zainteresowanych ludowym Wojskiem Polskim publikujemy także obszerne, wykorzystujące
źródła archiwalne, opracowania o żołnierskich nożach oraz o wozach dowodzenia SKOT-R. Zachęcamy
oczywiście do lektury wszystkich artykułów.
Redakcja magazynu „Poligon”
.:,(&,( &=(5:,(&
NUMER 2 (63), vol. XX
ISSN 1895-3344
INDEX 210455
0DJD]\Q PLãR QLNyZ ZRMVN O GRZ\FK
Redaktor naczelny
Mariusz Skotnicki
mariusz.skotnicki@magnum-x.pl
=DVWÚSFD UHGDNWRUD QDF]HOQHJR
Zbigniew Lalak
zbigniew.lalak@magnum-x.pl
Korekta
Aleksandra Kozik
Redakcja techniczna
$JQLHV]ND &]XOLñVND:HQGRïRZVND
agnieszka.czulinska@magnum-x.pl
6WDOL ZVSöïSUDFRZQLF\
0DUFLQ %U\MD 0LFKDï %XVOLN -DURVïDZ 'ÈEURZVNL
0LFKDï 0DFNLHZLF] 7RPDV]b1RZDNRZVNL
%RJXVïDZb3HU]\N 3U]HP\VïDZ 6NXOVNL
7RPDV] 6]F]HUELFNL 7RPDV] 6]XOF
0LURVïDZ =LHQWDU]HZVNL
WYDAWCA
Magnum X Sp. z o.o.
al. Stanów Zjednoczonych 51/316
:DUV]DZD
tel.: 22 810 05 24, 22 810 05 37
e-mail: magnum@magnum-x.pl
www.magnum-x.pl
1DNïDG
10 000 egz.
0DUNHWLQJ
(O ELHWD =\FKRZLF]
tel.: 22 810 05 37
e-mail: marketing@magnum-x.pl
'\VWU\EXFMD L SUHQXPHUDWD
Robert Sawicki
tel.: (+48) 607 989 922
robert.sawicki@magnum-x.pl
5HNODPDFMH
tel.: (+48) 607 989 922
biuro@magnum-x.pl
W NUMERZE:
Niemieccy pogromcy
FLÚ NLFK F]RïJöZ
4
'ïXJD KLVWRULD
MXJRVïRZLDñVNLFK 7
Przemysław Skulski
']LDïD VDPRELH QH
3]6IO ,9D L 3]6IO 9
Robert Michulec
12
24
&]RïJL 7
Z :RMVNX 3ROVNLP
/DWD
Robert Rochowicz
1LH]QDQ\ VSU]ÚW :RMVND
3ROVNLHJR
:R]\ GRZRG]HQLD
6.275
Tomasz Szulc
38
52
Huragan
] 0LñVND
5RG]LQD SRGZR]L
VSHFMDOQ\FK 0$=
Z VLïDFK ]EURMQ\FK =655
F]

Michał Buslik
3UHQXPHUDWD UHDOL]RZDQD SU]H] 5XFK 6$
=DPöZLHQLD QD SUHQXPHUDWÚ Z ZHUVML SDSLHURZHM
L QD HZ\GDQLD PR QD VNïDGDÊ EH]SR UHGQLR QD VWURQLH
www.prenumerata.ruch.com.pl
(ZHQWXDOQH S\WDQLD SURVLP\ NLHURZDÊ QD DGUHV
HPDLO SUHQXPHUDWD#UXFKFRPSO OXE NRQWDNWXMÈF VLÚ
] 7HOHIRQLF]Q\P %LXUHP 2EVïXJL .OLHQWD SRG QXPHUHP
+48 801 800 803 lub +48 22 717 59 59
– czynne w godzinach 7.00–18.00,
NRV]W SRïÈF]HQLD ZJ WDU\I\ RSHUDWRUD
:V]HONLH SUDZD ]DVWU]H RQH
3U]HGUXN NRSLRZDQLH RUD] SRZLHODQLH QD LQQH URG]DMH PHGLöZ
EH] SLVHPQHM ]JRG\ :\GDZF\ MHVW ]DEURQLRQH
0DWHULDïöZ QLH]DPöZLRQ\FK QLH ]ZUDFDP\ 5HGDNFMD ]DVWU]HJD
VRELH SUDZR GRNRQ\ZDQLD VNUöWöZ Z WHNVWDFK ]PLDQ W\WXïöZ
LbGRERUX LOXVWUDFML Z PDWHULDïDFK QLH]DPöZLRQ\FK
2SLQLH ]DZDUWH Z DUW\NXïDFK VÈ Z\ïÈF]QLH RSLQLDPL V\JQRZDQ\FK
DXWRUöZ 5HGDNFMD QLH SRQRVL RGSRZLHG]LDOQR FL ]D WUH Ê
]DPLHV]F]RQ\FK RJïRV]Hñ L UHNODP
1$ 2.$'&(
Kolumna T-34-85 jednej
z jednostek pancernych
ludowego Wojska
Polskiego w marszu.
=GMÚFLH ]H ]ELRUöZ
Narodowego Archiwum
Cyfrowego
ISSN 1895-3344 • INDEX 210455
Nr 2 (63) KWIECIEŃ–CZERWIEC 2018
Cena: 17,50 PLN (VAT 5%)
1R H
OXGRZHJR :RMVND 3ROVNLHJR
F]

Bogusław Perzyk
T-34
w Wojsku Polskim
62
80
$UW\OHU\MVNLH PX]HXP
Z )RUW 1HOVRQ
Krzysztof Kubiak
Działa Pz.Sfl. IVa i Pz.Sfl. V
Jugosłowiańskie T-34-85
•
MAZ-543
Noże ludowego Wojska Polskiego
Wozy dowodzenia SKOT-R
www.magnum-x.pl
www.facebook.com/MagazynPoligon
Za
4
Michulec
Robert
Nr 2 (63) kwiecień–czerwiec 2018
Niemieccy pogromcy ciężkich czołgów
Działa samobieżne
Pz.Sfl. IVa i Pz.Sfl. V
t
W
W
<
/s
-
W
E
-
-
nym i lekkim uzbrojeniem kalibru 75 mm (StuG III).
Druga natomiast konstrukcja zaistniała jako swo-
iste panaceum na mocno chronione cele, z jakimi
przyszłoby się zmierzyć piechocie na przykład pod-
czas szturmowania stałych fortyfikacji w postaci
żelbetonowych i stalowych konstrukcji czeskich
i francuskich.
Samobieżne działo pancerne na gąsienicach,
uzbrojone w potężną armatę o dużym zasięgu strza-
łu bezwzględnego, wedle wstępnych przewidywań
W
miejsce prawdziwego ciężkiego czołgu
wsparcia Niemcy postanowili wprowa-
dzić dwa inne typy pancernych pojazdów
bojowych, tworzące w III  Rzeszy nową rodzinę
sprzętu w postaci samobieżnych dział pancernych.
Oba, wedle oryginalnych założeń, powinny dać się
wykorzystać na pierwszej linii walk, towarzysząc
piechocie w natarciu, aczkolwiek w odmienny spo-
sób. Obie koncepcje dział samobieżnych pojawiły
się w niewielkich odstępach czasu i niezależnie od
siebie. Jedna z tych konstrukcji miała służyć bezpo-
średniemu wsparciu piechoty w ataku, tak jak to
pierwotnie przewidywano w kontekście Panzera IV.
Miał to być zatem pojazd klasy średniej z uniwersal-
']LDïR VDPRELH QH 3]6IO ,9D ]GRE\WH SU]H] 6RZLHWöZ
SRG 6WDOLQJUDGHP 1D SU]HG]LH OXI\ QDPDORZDQH V\PEROH
VLHGPLX 7 ]QLV]F]RQ\FK Z U D Z GDOV]HM MHM
F]Ú FL WDN H LQQ\FK VRZLHFNLFK F]RïJöZ ]QLV]F]RQ\FK
MX Z U :DUWR ]ZUöFLÊ XZDJÚ QD NDPXIOD SRMD]GX
QD 3DQ]HUJUDX Z\UD QLH ZLGDÊ Z]RUHN FLHPQLHMV]HM
EDUZ\ QLH PR QD Z\NOXF]\Ê H IDUE\ SRGNïDGRZHM
NRORUX UG]DZHJR X \ZDQHM SU]\ QDSUDZDFK L UHPRQWDFK
%UDN QDWRPLDVW ]LPRZHJR NDPXIOD X PR H VXJHURZDÊ
H Zö] RG GïX V]HJR F]DVX E\ï QLHVSUDZQ\
Za
BROŃ PANCERNA
miało podjeżdżać w terenie w pobliże atakowanych
przez piechotę bunkrów i z dużej, a więc i bezpiecz-
nej dla siebie odległości niszczyć stalowe kopuły
jedną po drugiej. Do tego właśnie potrzebne były
gąsienice, najlepiej czołgu klasy średniej, a także
pancerz średniej grubości, który chroniłby przed
pociskami lekkiej artylerii fortecznej i odłamkami
ciężkiej artylerii polowej. Ochronę przed działaniem
czołgów nieprzyjaciela czy zadanie „wybijania” jego
czołgów ciężkich – szczególnie francuskich Cha-
rów B1 – uznawano za drugorzędne zagadnienia.
Krótko rzecz ujmując, początkowo ciężkie działa
samobieżne do zwalczania celów pancernych nie
były uznawane za tzw. niszczyciele czołgów (Pan-
zerjäger), stanowiąc jak gdyby kolejną, oddzielną
gałąź w broni pancernej.
Niemcy zdecydowali się pójść dwoma odmien-
nymi drogami w celu pozyskania nowego typu
sprzętu pancernego. Jeden z pojazdów miał być
improwizacją polegającą na zainstalowaniu na czę-
ściowo opancerzonym ciężkim ciągniku półgąsieni-
cowym armaty plot. 88 mm Flak 18/36, która spraw-
dziła się w walkach lądowych w wojnie domowej
w Hiszpanii i którą od połowy lat 30. XX w. oficjalnie
przewidywano jako narzędzie walki przeciwpancer-
nej wojsk lądowych. Drugim rozwiązaniem miał się
stać pojazd skonstruowany całkowicie od nowa, na
bazie już posiadanej konstrukcji pancernej i uzbro-
jony w długolufową armatę kalibru około 105 mm.
Ta druga koncepcja uległa rozdwojeniu zaraz po
nawiązaniu przez wojsko docelowej współpracy
z przemysłem zbrojeniowym, w wyniku czego je-
den z kontrahentów (Krupp) uzyskał akceptację na
wykorzystanie już dostępnych rozwiązań, podczas
gdy drugiemu (Rheinmetall) umożliwiono prace
nad bardziej perspektywicznym projektem.
5
3URILO 3]6IO ,9D ] JRGïHP EDWDOLRQX QD SU]HG]LH QDGEXGRZ\ -DN ZLG]LP\ SRPLPR JDEDU\WöZ DUPDW\ Zö]
QLH E\ï ]QDF]ÈFR Z\ V]\ RG VWDQGDUGRZHJR 3DQ]HUD ,9
Zapotrzebowanie na nowy typ wozu pancerne-
go, skonstruowanego specjalnie do zwalczania ce-
lów ciężko opancerzonych i betonowych, pojawiło
się najpewniej w drugiej połowie 1938 r. w związku
z kryzysem czechosłowackim, kiedy to problem
niszczenia bunkrów nieprzyjaciela stał się tematem
dnia. W efekcie projekty nowego pojazdu powstały
w koncernach zbrojeniowych zimą – wiosną 1939 r.
W przypadku postępującego prostszą drogą Kruppa
(a konkretnie jego oddziału Krupp-Gruson) osta-
teczny projekt zaistniał w kwietniu 1939 r. i został
zaprezentowany wojskowym specjalistom z Urzędu
Uzbrojenia Wojsk Lądowych już 25 kwietnia.
Konstruktorzy od razu przedstawili dwa nieco
odmienne pomysły, choć wywodzące się z tych
samych założeń, raczej na pewno narzuconych
uprzednio przez wojsko. Podstawowym było ulo-
kowanie armaty pośrodku konstrukcji, nieodzowne
ze względu na duży ciężar głównego uzbrojenia
względem gabarytów pojazdu. Automatycznie
wytworzyło to konieczność umieszczenia uzbroje-
nia nad jednostką napędową w celu zachowania
centralnego środka ciężkości. Zabudowanie arma-
ty nad silnikiem nie podlegało właściwie żadnej
dyskusji, jeśli tylko wóz miał pozostać konstrukcją
stabilną, co przecież było szczególnie nieodzowne
']LDïR VDPRELH QH 3]6IO ,9D Z DNFML JG]LH Z 5RVML ODWHP U 2ED G]LDïD WHJR W\SX QLH QRVLï\ DGQHJR R]QDNRZDQLD LQG\ZLGXDOQHJR ZLÚF QD ]GMÚFLDFK ] SLHUZV]\FK
NLONX W\JRGQL ZDON GR F]DVX ]QLV]F]HQLD MHGQHJR ] QLFK WUXGQR MH UR]Uö QLÊ
Za

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin