Fotografowanie kościołów.docx

Fotografowanie kościołów

27 listopada 2009, 16:44

Niniejszy artykuł dotyczył będzie fotografowania kościołów - nie zaś fotografowania w kościołach, o czym uprzedzam na przykład fotografów ślubnych aby uniknęli rozczarowania. Oczywiście mowa będzie zarówno o fotografowaniu kościołów z zewnątrz jak i ich wnętrz ale pod kątem architektury budynku jak i sztuki, którą przyozdobiono budowlę. Zakładam również, że na lekturę zdecydują się osoby, które chcą świadomie uwiecznić na fotografiach właśnie dany kościół a nie "jakiś" kościół i że chcą by powstałe fotografie, poza wartością pamiątkową czy estetyczną, niosły również walor poznawczy czy mogły posłużyć jako dokumentacja. Zatem drogi czytelniku, jeśli jeszcze nie zrezygnowałeś z lektury - zapraszam.

Strona 1

Nie tylko budynek
Samo pojęcie kościoła ma wiele znaczeń. W chrześcijaństwie pojęcie to obejmuje budynki przeznaczone dla celów sakralnych, organizację wyznawców i duchowieństwa, a także w teologii chrześcijańskiej wspólnotę wiernych założoną przez Jezusa Chrystusa. My skupimy się na tym pierwszym znaczeniu, pamiętając jednak, że kościoły są szczególnego rodzaju budynkami i niezależnie od wyznawanej wiary czy światopoglądu należy się w nich zachowywać godnie i z szacunkiem dla wiary katolickiej. Ma to również czysto pragmatyczne uzasadnienie, jako że naruszenie przyjętych norm może skutkować szeregiem nieprzyjemnych konsekwencji, z których bycie wyproszonym ze świątyni jest z gatunku tych najmniej przykrych.

Reklama

 Fotografia przyrody 

Uchwycone w niepowtarzalnym momencie, ostre, doskonałe skomponowane i z pięknym światłem świetne fotografie przyrody to najczęściej nie dzieło szczęśliwego przypadku, lecz efekt skrupulatnych przygotowań i znajomości odpowiednich technik.

Dołącz do Uczestników e-kursu

Pierwsze kroki
Abstrahując od uwarunkowań prawnych i dyskusji  - czy kościół jest czy nie jest miejscem publicznym - przed przystąpieniem do fotografowania, szczególnie wnętrz, dobrze jest uzyskać zgodę od gospodarza danego miejsca, czyli zazwyczaj będzie to proboszcz. Często nie jest to sprawa prosta, ale należy też postarać się zrozumieć obawy drugiej strony. Kościoły często skrywają wiele słabo chronionych zabytków, a dokumentacja fotograficzna może być cennym źródłem informacji dla włamywaczy. Dlatego jeśli współpracuje się z jakąś redakcją, stowarzyszeniem, etc. warto mieć dokument, który mógłby ten fakt potwierdzić. Po pokonaniu początkowej niechęci księżą potrafią być doskonałymi przewodnikami, a zdarza się, że trafiwszy na wiernego słuchacza pokazują nieraz miejsca powszechnie niedostępne. Należy też pamiętać  że weekendy są najbardziej pracowitą częścią tygodnia dla księży. Soboty to zwyczajowo dzień chrztów i ślubów, natomiast niedziela jest dla wiary katolickiej dniem szczególnym, w którym wierni uczestniczą w mszy świętej. Zatem planowanie ekspedycji fotograficznych na weekend może być z góry skazane na niepowodzenie, zarówno z tego względu, że księżą są wówczas zajęci, jak też z powodu osób krzątających się w kościele, utrudniając wykonywanie zdjęć.

Przygotowania
Wyprawę fotograficzną należy zacząć od starannego przygotowania merytorycznego, poznać historię danego miejsca aby wiedzieć co w danym miejscu szczególnie warto uwiecznić. Istotne będą informacje w jakim stylu architektonicznym obiekt zbudowano i co jest dla tego stylu charakterystyczne, jak był przebudowywany i jakie ślady tej przebudowy można zaobserwować, co jest charakterystycznego w wyposażeniu wnętrza. Warto zainteresować się jaki zakon stawiał dany budynek (współcześnie obiekt może być w rękach innego zakonu lub kościoła diecezjalnego) i zwrócić uwagę na detale, które były dla danego zakonu charakterystyczne. Swoje znaki pozostawiali architekci, budowniczowie, malarze, rzeźbiarze… proponuję  ich poszukać - bo to one stanowią o wyjątkowości i indywidualizmie danego miejsca. Ale bez odpowiedniego przygotowania i wiedzy może być to niemożliwe. Dlatego podkreślę jeszcze raz, że dobre zdjęcia będą albo dziełem przypadku, ale wtedy musimy liczyć na dużo szczęścia, albo wynikiem starannego przygotowania.

Z zewnątrz
Najmniej kłopotliwe jest niewątpliwie wykonanie zdjęć zewnętrznej bryły budynku. Zazwyczaj nie będzie z tym kłopotu i można je wykonać w dowolnym dniu i w dowolnej porze bez wcześniejszego uzgodnienia z gospodarzem danego miejsca. Pomijając przypadki szczególne poradzimy sobie bez dodatkowego osprzętu, jak np. statyw. Dobór obiektywów będzie zależał od tego co planujemy uwiecznić. Jeśli zdjęcia mają obejmować cały budynek potrzebny będzie obiektyw szerokokątny, natomiast do fotografowania detali konieczny może być teleobiektyw. Warto zatem mieć przy sobie oba. Często popełnianym i to nie tylko przez amatorów hobbystów błędem jest tak zwana „waląca się” perspektywa. W poprawnie wykonanym zdjęciu linie, które w rzeczywistości są równoległe takimi też powinny pozostać na odbitce. Jak tego błędu uniknąć? Otóż gdy w powszechnym użyciu były kamery wielkoformatowe korzystano z pochyłów. Miniaturyzacja sprzętu wymusiła inne rozwiązanie problemu i tak powstały obiektywy tilt&shift - te jednakże są zbyt drogie dla fotoamatorów. Pozostaje zatem inna metoda jaką jest korekta w programach graficznych. Temat ten jest powszechnie omawiany dlatego w tym miejscu pozwolę sobie odesłać czytelników do innych lektur, np. www.swiatobrazu.pl/jak_poprawic...photoshopie.html,2. Pamiętajcie, nic tak nie szpeci zdjęcia jak wrażenie wieży kościelnej, która za chwilę runie.

Wnętrza
Fotografowanie wnętrz jest o wiele bardziej kłopotliwe.  Kościoły są zazwyczaj słabo oświetlone, dlatego niezbędnym elementem wyposażenia będzie statyw. Ze względu na negatywny wpływ światła błyskowego na zabytki (między innymi przyspiesza rozwój glonów) nie należy stosować tego rodzaju oświetlenia. Również ze względu na warunki oświetleniowe dobrze jest wybrać na fotografowanie dzień pochmurny - może to wydawać się niezrozumiałe więc już wyjaśniam. Im bardziej słoneczny dzień i im jaśniejsze światło wpada do kościoła przez okna i witraże - tym większe będą kontrasty i tym trudniej będzie uzyskać prawidłową ekspozycję.

Reklama

 Zacznij zarabiać jako fotograf 

Marzeniem wielu ludzi jest, aby z zajęcia, które stanowi ich pasję uczynić jednocześnie źródło przychodów i utrzymania. Dotyczy to większości osób z zacięciem artystycznym. Co stoi na przeszkodzie realizacji tych planów? Dla osób utalentowanych najczęściej nic. Dlaczego więc tak rzadko realizujemy to marzenie? Odpowiedź jest prosta - zwykle z powodu niewiedzy i niepewności. Tymczasem do rozpoczęcia realizacji swoich marzeń potrzeba tak niewiele... Wnętrza
Fotografowanie wnętrz jest o wiele bardziej kłopotliwe.  Kościoły są zazwyczaj słabo oświetlone, dlatego niezbędnym elementem wyposażenia będzie statyw. Ze względu na negatywny wpływ światła błyskowego na zabytki (między innymi przyspiesza rozwój glonów) nie należy stosować tego rodzaju oświetlenia. Również ze względu na warunki oświetleniowe dobrze jest wybrać na fotografowanie dzień pochmurny - może to wydawać się niezrozumiałe więc już wyjaśniam. Im bardziej słoneczny dzień i im jaśniejsze światło wpada do kościoła przez okna i witraże - tym większe będą kontrasty i tym trudniej będzie uzyskać prawidłową ekspozycję.

Reklama

 Zacznij zarabiać jako fotograf 

Marzeniem wielu ludzi jest, aby z zajęcia, które stanowi ich pasję uczynić jednocześnie źródło przychodów i utrzymania. Dotyczy to większości osób z zacięciem artystycznym. Co stoi na przeszkodzie realizacji tych planów? Dla osób utalentowanych najczęściej nic. Dlaczego więc tak rzadko realizujemy to marzenie? Odpowiedź jest prosta - zwykle z powodu niewiedzy i niepewności. Tymczasem do rozpoczęcia realizacji swoich marzeń potrzeba tak niewiele...

Dołącz do Uczestników e-kursu

Można sobie z tym radzić stosując bracketing i składając zdjęcia, (mieszając warstwy lub łącząc zdjęcia w HDR) ale to wymaga już większej wiedzy i dobrego opanowania programów graficznych. Zatem aby uniknąć tego kłopotu po prostu lepiej fotografować wnętrza w deszczowy, pochmurny dzień a słoneczną pogodę wykorzystać do innych celów. Jeśli chodzi o obiektywy to przyda się dokładnie ten sam zestaw co poprzednio, czyli szeroki kąt do obejmowania dużych planów oraz teleobiektyw, który pozwoli wyłowić detale. Również we wnętrzach należy uważać na wspomniany już błąd perspektywy. Nic tak nie psuje dobrego zdjęcia sklepienia jak wrażenie, że zaraz na nas spadnie.

Co fotografować
Jak już wspomniałem wcześniej należy szukać tych elementów, które nadają każdemu kościołowi jego indywidualny styl i charakter. Będą to zarówno elementy architektoniczne (np. plan, na którym zbudowano kościół, rodzaj sklepienia, fryzy, głowice kolumn…) jak i szczególny rodzaj zdobień. W sklepieniu uwagę powinno się zwrócić na zwornik (zwykle bogato dekorowany element umieszczany w szczycie łuku lub w punkcie zbiegu żeber sklepiennych). Istotny będzie budulec i sposób jego ułożenia - kamień łamany lub kamień ciosany czy też cegła w młodszych budowlach (początkowo wyrabiana ręcznie, później mechanicznie). Warto szukać śladów fundatora - pieczęci herbowej, płyty dziękczynnej, nagrobka… jak i wykonawców, którzy kierując się horacjańskim motywem „non omnis moriar” przynajmniej poprzez podpis pod swoim dziełem chcieli zachować wspomnienie o ich osobie.

Być może ciekawie zdobiony będzie łuk tęczowy (łuk zamykający od góry miejsce przecięcia nawy głównej lub w przypadku kościołów z transeptem skrzyżowania naw z prezbiterium) oraz umieszczona w nim belka tęczowa. Skoro już o nich mowa to fotografując z zewnątrz należy zwrócić uwagę na sygnaturkę (jest to wysmukła wieżyczka umieszczona na dachu, zwykle nad skrzyżowaniem naw lub łukiem tęczowym). Również z zewnątrz powinno się zwrócić uwagę na portal (artystyczna oprawa otworu wejściowego), apsydę (nisza ołtarzowa), szczyt (to trójkątna ściana ujęta krawędziami połaci dwuspadowego dachu). I tak można by długo jeszcze wymieniać. Ale odkrywanie tego fascynującego świata pozostawiam Wam drodzy czytelnicy.

Można sobie z tym radzić stosując bracketing i składając zdjęcia, (mieszając warstwy lub łącząc zdjęcia w HDR) ale to wymaga już większej wiedzy i dobrego opanowania programów graficznych. Zatem aby uniknąć tego kłopotu po prostu lepiej fotografować wnętrza w deszczowy, pochmurny dzień a słoneczną pogodę wykorzystać do innych celów. Jeśli chodzi o obiektywy to przyda się dokładnie ten sam zestaw co poprzednio, czyli szeroki kąt do obejmowania dużych planów oraz teleobiektyw, który pozwoli wyłowić detale. Również we wnętrzach należy uważać na wspomniany już błąd perspektywy. Nic tak nie psuje dobrego zdjęcia sklepienia jak wrażenie, że zaraz na nas spadnie.

Co fotografować
Jak już wspomniałem wcześniej należy szukać tych elementów, które nadają każdemu kościołowi jego indywidualny styl i charakter. Będą to zarówno elementy architektoniczne (np. plan, na którym zbudowano kościół, rodzaj sklepienia, fryzy, głowice kolumn…) jak i szczególny rodzaj zdobień. W sklepieniu uwagę powinno się zwrócić na zwornik (zwykle bogato dekorowany element umieszczany w szczycie łuku lub w punkcie zbiegu żeber sklepiennych). Istotny będzie budulec i sposób jego ułożenia - kamień łamany lub kamień ciosany czy też cegła w młodszych budowlach (początkowo wyrabiana ręcznie, później mechanicznie). Warto szukać śladów fundatora - pieczęci herbowej, płyty dziękczynnej, nagrobka… jak i wykonawców, którzy kierując się horacjańskim motywem „non omnis moriar” przynajmniej poprzez podpis pod swoim dziełem chcieli zachować wspomnienie o ich osobie.

Być może ciekawie zdobiony będzie łuk tęczowy (łuk zamykający od góry miejsce przecięcia nawy głównej lub w przypadku kościołów z transeptem skrzyżowania naw z prezbiterium) oraz umieszczona w nim belka tęczowa. Skoro już o nich mowa to fotografując z zewnątrz należy zwrócić uwagę na sygnaturkę (jest to wysmukła wieżyczka umieszczona na dachu, zwykle nad skrzyżowaniem naw lub łukiem tęczowym). Również z zewnątrz powinno się zwrócić uwagę na portal (artystyczna oprawa otworu wejściowego), apsydę (nisza ołtarzowa), szczyt (to trójkątna ściana ujęta krawędziami połaci dwuspadowego dachu). I tak można by długo jeszcze wymieniać. Ale odkrywanie tego fascynującego świata pozostawiam Wam drodzy czytelnicy.