Kwaśnicki W., Historia myśli liberalnej. Wolność, własność, odpowiedzialność.pdf

(1612 KB) Pobierz
Historia myśli liberalnej
Wolność Własność Odpowiedzialność
Witold Kwaśnicki
Jakubowi i Mateuszowi
by zawsze cenili wolność swoją
i szanowali wolność innych
Spis treści
Wstęp ................................................................................................................................ 4
Liberalizm ......................................................................................................................... 7
Idee liberalne w starożytnej Grecji ............................................................................. 11
Idee chińskiego taoizmu ............................................................................................. 13
Idee liberalne w średniowieczu................................................................................... 15
Parlamentaryzm,
common law
i idee liberalne na wyspach brytyjskich .................... 19
Liberalizm – krótka historia rozwoju teorii ................................................................ 26
Liberalizm klasyczny (wigowski) w okresie rozwoju liberalizmu socjalnego ........... 55
Leseferyzm i anarchizm .................................................................................................. 68
Anarchizm – przedstawiciele, myśliciele. .................................................................. 73
Anarchizm jako ideał. ................................................................................................. 85
Spontaniczność rozwoju ................................................................................................. 87
Przykłady ingerencji ................................................................................................... 99
Agresja ...................................................................................................................... 105
Altruizm .................................................................................................................... 109
Wolność i równość........................................................................................................ 114
Własność ....................................................................................................................... 131
Prawo do godnego życia ........................................................................................... 137
Literatura ....................................................................................................................... 155
Wstęp
Wolność, własność i odpowiedzialność – te trzy słowa w podtytule książki zdają się
stanowić o istocie liberalizmu. Trudno wyobrazić sobie istnienie systemu liberalnego bez
nieistnienia choćby jednego z tych trzech elementów. Pisząc „własność‟ mamy na myśli
własność prywatną. Nie popełniając większego błędu możemy przyjąć, że dobrą miarą
zakresu naszej wolności jest wielkość posiadanej przez nas własności. W kontekście
społecznym zakres wolności może być dobrze mierzony udziałem własności prywatnej w
ogólnej własności całego społeczeństwa. Warunkiem wolności jest odpowiedzialność,
liberałowie nigdy nie utożsamiali wolności ze swawolą, pełną swobodą czynienia co każda
jednostka pragnie, bez uwzględniania potrzeb i oczekiwań innych ludzi. Jeżeli mówimy o
odpowiedzialności to warto podkreślić, że wolność ściśle łączy się z moralnością.
Liberalizm wydaje się być tak trudnym do zaakceptowanie i wytrwania w nim gdyż
wymaga od jednostki odpowiedzialności, chęci podjęcia ryzyka, zaakceptowania porażki
jako elementu życia. Rozwój tak indywidualny jak i rozwój na poziomie społecznym
nigdy nie jest „usłany różami‟. Droga rozwoju liberalnego jest raczej drogą wyboistą,
pełną meandrów, zakrętów. Podobna raczej do ścieżki w górach niż do szerokiej drogi, czy
autostrady, na równinie. Często osiągnięcie celu, wejście na górę wymaga zejścia w dół i
ponownej wspinaczki. W wędrówce tej stajemy często przed alternatywą – iść dłużej,
powoli ale bezpieczniej, czy szybciej ale z podjęciem dużego ryzyka. Większość
liberałów, zwłaszcza znajdujących swe korzenie w myśli XVIII wiecznych Wigów,
wybiera pierwszą możliwość. Słuszność takiego postępowania potwierdza doświadczenie
historyczne (jak również doświadczenie wielu ludzi w wymiarze indywidualnym).
Społeczeństwa wybierające drogę raczej ewolucyjna niż rewolucyjna w krótkiej
perspektywie wydawały się ponosić porażkę, jednakże w dłuższym okresie czasu to one
okazywały się „zwycięzcami‟ osiągającymi cel podstawowy jakim jest dobrobyt
społeczeństwa – „bogactwo narodów‟. Chyba nie przez przypadek idee rozwoju
ewolucyjnego (zarówno w wymiarze biologicznym jak i społecznym) tak ściśle powiązane
są z myślą liberalna i nie przez przypadek współczesna idea ewolucji biologicznej zrodziła
się w Wielkiej Brytanii w XIX wieku, mającej wówczas najdłuższe tradycje liberalne.
Najbardziej interesującym pytaniem społecznym, stale obecnym w historii gatunku
ludzkiego, jest czy człowiek będzie rządzonym czy będzie wolnym, czy będzie
odpowiedzialny za swoje działanie jako jednostka czy też pozbawiony tej
odpowiedzialności pozostając jedynie członkiem społeczności, czy będzie wolno mu żyć
w pokoju jako jego własny nieprzymuszony wybór. W książce problem odpowiedzi na to
podstawowe pytanie staje się centralnym.
Książka ta nie powstałaby gdyby nie głębokie przekonanie autora o nadchodzącym
cyklu liberalnego rozwoju społeczeństw uprzemysłowionych. Analiza cykliczności
rozwoju społeczno-gospodarczego ma swoją bogatą tradycję. Istnienie cykli rozwojowych

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin