1
I N S T R U K C J A
Badania kontrolne narzędzi ręcznych o napędzie elektrycznym w czasie eksploatacji
Elektronarzędzia, w zależności od sposobu i czasu użytkowania, dzielimy na trzy grupy.
1. Elektronarzędzia kategorii użytkowania I oznacza elektronarzędzie eksploatowane dorywczo, kilkakrotnie w ciągu jednej zmiany, które jest zwracane do wypożyczalni.
2. Elektronarzędzia kategorii użytkowania II oznacza elektronarzędzie eksploatowane często w ciągu jednej zmiany, które nie jest zwracane do wypożyczalni.
3. Elektronarzędzia kategorii użytkowania III oznacza elektronarzędzie eksploatowane w sposób ciągły na więcej niż jednej zmianie zainstalowane na stałe, np. w linii produkcyjnej lub montażowej .
Pracodawca zobowiązany jest do:
1. Prowadzenia regularnych badań kontrolnych elektronarzędzi będących w eksploatacji, zgodnie z wymaganiami.
2. Zapewnienia użytkownikowi elektronarzędzia pełnego bezpieczeństwa przed porażeniem elektrycznym i urazami mechanicznymi.
3. W szczególności użytkownika należy zapoznać:
a. Z fabryczną instrukcją obsługi dołączoną do elektronarzędzia.
b. Z postanowieniami normy w zakresie wymaganych badań kontrolnych, terminów ich przeprowadzania i procedury postępowania.
c. Z podstawowymi środkami ochrony stosowanymi przy posługiwaniu się elektronarzędziami, zwłaszcza I klasy stopnia zabezpieczenia przed porażeniem.
d. Dla elektronarzędzi kategorii użytkowania III należy opracować instrukcje stanowiskowe zawierające informacje dotyczące sposobu posługiwania się danym elektronarzędziem, ze szczególnym uwzględnieniem wymagań z zakresu bezpieczeństwa pracy.
e. Gniazdka do których elektronarzędzia są podłączane powinny być wykonane zgodnie z obowiązującymi przepisami i normami.
f. Elektronarzędzia I klasy (według stopnia zabezpieczenia przed porażeniem elektrycznym) mogą być podłączone tylko do gniazdek z prawidłowo wykonaną instalacją ochronną (z przewodem ochronnym), odpowiedniej kontroli wymagają również wszelkiego rodzaju stosowane przedłużacze.
g. Elektronarzędzi I klasy nie należy stosować do pracy w warunkach o dużej wilgotności na konstrukcjach stalowych itp.
4. Dla prawidłowej organizacji systemu badań kontrolnych elektronarzędzi należy:
a. Klasyfikować eksploatowane elektronarzędzia z uwzględnieniem stanowisk pracy według kategorii użytkowania.
b. Założyć dla każdego elektronarzędzia kartotekę, w której odnotowywane będą terminy badań kontrolnych i ich wyniki oraz terminy następnych badań. W kartotece należy również odnotować rodzaj uszkodzeń, przeprowadzone naprawy itp.
c. Zorganizować i wyposażyć w niezbędne pomoce i aparaturę stanowisko do badań kontrolnych.
d. Wyznaczyć i upoważnić pracowników mających odpowiednie kwalifikacje do prowadzenia badań kontrolnych. Pracownicy ci powinni mieć odpowiednią znajomość z zakresu konstrukcji, obsługi i badań elektronarzędzi oraz mieć umiejętności prowadzenia wywiadu z użytkownikami elektronarzędzia na temat pracy tych urządzeń i stwierdzonych usterek.
e. Należy wyznaczyć pracowników do prowadzenia fachowego instruktażu z zakresu obsługi i konserwacji elektronarzędzi.
UWAGA : Prowadzenie badań kontrolnych dysponent może zlecić innym upoważnionym do tego celu jednostkom, np. służbom serwisowym itp.
Badania kontrolne elektronarzędzi są prowadzone jako:
Badania bieżące, które należy wykonywać każdorazowo przed wydaniem elektronarzędzia do eksploatacji i po jego zwrocie do wypożyczalni oraz – w przypadku elektronarzędzi zaliczanych do II i III kategorii użytkowania – przed rozpoczęciem prac na danej zmianie.
Badania okresowe, które należy wykonać:
a. Co 6 miesięcy dla elektronarzędzi zaliczanych do kategorii użytkowania I.
b. Co 4 miesiące dla elektronarzędzi zaliczanych do kategorii użytkowania II.
c. Co 2 miesiące dla elektronarzędzi zaliczanych do kategorii użytkowania III.
d. Po każdej zaistniałej sytuacji mogącej mieć wpływ na bezpieczeństwo użytkowania elektronarzędzia (upadek, zawilgocenie itp.).
WAŻNE : Podane wyżej terminy badań okresowych należy skrócić o połowę dla elektronarzędzi pracujących w warunkach zwiększonego niebezpieczeństwa uszkodzenia mechanicznego eksploatowanych w pomieszczeniach zapylonych, zawilgoconych, na rusztowaniach itp.
Program badań bieżących obejmuje:
a. Oględziny zewnętrzne (stwierdzenie czy elektronarzędzie jest oczyszczone, kompletne, ma czytelną tabliczkę znamionową, elementy obudowy nie są uszkodzone, wtyczka nie jest uszkodzona, a przewód przyłączeniowy odpowiada wymaganiom i jest zabezpieczony przed wysuwaniem, działanie elementów sterujących jest prawidłowe, osłony, uchwyty i zaciski narzędzi roboczych są prawidłowe i nie ma wycieków smaru wskazujących na uszkodzenie uszczelnień).
b. Sprawdzenie biegu jałowego (włączenie elektronarzędzia do sieci i kontrola pracyprzez około 5–10 sekund.)
c. Wynik badań należy uznać za dodatni, jeżeli w stosunku do ocenianych elementów i zespołów (metodą subiektywną) nie stwierdzono uchybień i uszkodzeń.
Program badań okresowych obejmuje:
a. Oględziny zewnętrzne.
b. Demontaż i oględziny wewnętrzne.
c. Pomiar rezystancji izolacji.
d. Sprawdzenie obwodu ochronnego.
e. Sprawdzenie biegu jałowego.
Pomiar rezystancji izolacji należy wykonać na elektronarzędziu zimnym, łącznie z przewodem przyłączeniowym, napięciem stałym o wartości 500V, przy czym odczyt powinien nastąpić po upływie 1 minuty od chwili przyłożenia napięcia.
Sprawdzenie obwodu ochronnego polega na oględzinach żył przewodu przyłączeniowego, pomiarze spadku napięcia między stykiem ochronnym wtyczki, a badaną dostępną częścią metalową elektronarzędzia przy zasilaniu prądem przemiennym o napięciu nie przekraczającym 12V i natężeniu równym 1,5 prądu znamionowego, jednak nie mniejszym niż 25A. Rezystancja obliczona z wartości prądu i spadku napięcia nie powinna przekraczać 0,1Ω.
Wynik próby należy uznać za dodatni, jeżeli spełnione są wyżej wymienione wymagania .
jmichno0