Herbata.pdf

(46661 KB) Pobierz
Nfa~orzcda
Caprari
-~-
SPIS
TREŚCI
WSTĘP
.
..
.....
.
.......
.
....
...
...
.....
.
.
..
.
...... .
POLSKIE ZWYCZAJE HERBACIANE
..
..
........
...
..
.....
.
.
.
.
.
.
CUDOWNA
ROŚLINKA
.
.....
.
..
...
....
....
..........
.
HERBATY ZIELONE
....
..
...
....
.
..
.
...
.
.
.
...
..
..
..
.
HERBATY CZARNE
.....
..
...............
.
.....
.
....
HERBATY CZERWONE ....
.
..
...
...
.
.
.
......
..
.
.....
HERBATA
BIAŁA
...
..
....
...
...
..
..
..
.
............
HERBATA
ŻÓŁTA
.......
.
...
.
.
.
...
.
.
..
......
.
.
.....
HERBATY KWIATOWE
..
.
.....
...
................... .
MIESZANKI HERBACIANE
........
.
...
.
.....
..
.
.
.
..
.
..
.
HERBATA W TOREBKACH
.
.
.....
...
...
..........
...
.
. .
HERBATA
MROŻONA
.......
.
....
.
...
..
..........
..
. .
PRODUKTY HERBATOPODOBNE ..
.
.
.
..
.
..
.
.......
...
.
. .
POWIEDZ Ml
,
JAK PRZYGOTOWUJESZ
HERBATĘ,
A POWIEM Cl, KIM
JESTEŚ
.
..
. ..
..
.....
....
.
......... .
HERBATA Z SAMOWARA .
....
.
.....
..
..
.
.....
.
.
.
....
WARTO
WIEDZIEĆ
.
.........
.
..........
.....
.
....
.
.
WARTO
PAMIĘTAĆ
...
...
...............
..
..
.
.
....
.
DOBRA NA WSZYSTKO KRESOWA HERBATA .....
.
..
.
..
.
.
HERBATA NA CO
DZIEŃ
.....
.
.....
.
.
.
...
.
.
..
...
.....
.
HERBATA NA LATO
HERBATA NA
ZIMĘ
...
..
......
..
KOKTAJLE I DRINKI HERBACIANE
..
.
HERBATNIKI
....
.
.....
.
...
.
...
HERBACIANE DESERY .
...
.
.
.
....
NIE TYLKO NA
SŁODKO
.
.
....
..
.
.
.......
.
....
.
.
...
...
.......
.
....
.
.....
..
.
..
....
.....
........
.
.
.
.....
....
......
..
.
.
.
...........
.
..
.......
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
..
..
..
...
.....
..
.
.
....
....
.
...... .
SAMO ZDROWIE, CZYLI HERBATKI
ZIOŁOWE
......
..
.
.
.
.
..
. .
NALEWKI HERBACIANE ....
.
...
.
.....
.
.......
.
.
.....
.
.
.
HERBACIANE CIEKAWOSTKI .
...
.
........
.
..
.
...
.
...... .
SPIS PRZEPISÓW ..
.........
.
.....
...
..
...
...
...
.... .
WSTĘP
Kiedy tak
naprawdę zaczęto pić herbatę
-
nie wiadomo. Niektóre
źródła podają,
że miało
to miejsce ponad 3
tysiące
lat
temu w Chinach, gdzie
już
od 2500 lat
napój zwany „cha" stanowi
uzupełnie­
nie codziennego
jadłospisu
.
Istnieje tam
wiele legend
mówiących
o tym, w jaki
sposób
Chińczycy
poznali dobrodziej-
stwa herbacianego naparu, wedle jed-
nej z nich, w 2737 r. p.n.e„
mędrzec
na
cesarskim tronie Chin, Shen-nong odpo-
czywając
w cieniu herbacianego drzewa
zobaczył,
jak kilka listków
wpadło
do
czajnika z
gotującą się wodą
.
Wspaniały
aromat tego naparu
był
tak apetyczny,
że
cesarz,
zapragnął
go
spróbować
i wkrótce
cały
dwór
delektował się
cu-
downym napojem, który
dodawał sił
i
chęci
do
życia.
W Indiach natomiast wynalazek pa-
rzenia herbaty
wiązano
z legendarnym
mnichem, imieniem Bodhidharma, który
postanowił
przez 7 lat
medytować
nie
mrużąc
oka. I oto ostatniego dnia ogar-
nęło
go straszliwe
zmęczenie, więc
-
aby
odpędzić
sen
-
zerwał
kilka listków
z drzewa, pod którym
siedział
i
zaczął
je
żuć,
a
znużenie minęło
.
W wersji
japoń­
skiej, bardziej drastycznej, mnich, aby
nie
zasnąć, obciął
sobie
własnoręcznie
powieki, z których
wyrosło właśnie
drzewo herbaciane.
Pierwsze pisemne wzmianki o herba-
cie
możemy znaleźć
w datowanej na
770 rok p.n
.e.
tzw.
„Księdze
Chou Hu-
na".
Początkowo
napar z herbacianych
liści był uważany
za lek i
środek
wzmac-
niający.
Zbierano i wykorzystywano li-
ście
z dziko
rosnących
drzew i krzewów.
Pierwsze plantacje herbaciane
powstały
prawdopodobnie w Ili wieku p.n
.e„
stopniowo
też
ulepszano technologie
pozyskiwania i obróbki cennego surow-
ca. W VIII wieku, kiedy herbata
osiągnę­
ła już
w Chinach
popularność
napoju
narodowego, poeta imieniem Lu You
napisał „Świętą księgę
herbaty''. Tomi-
sko
zawierało dokładny
opis krzewu
herbacianego, dostarczanego
przezeń
surowca oraz metody jego obróbki.
Można się
z niej
było także dowiedzieć
niemal wszystkiego o samej ceremonii
parzenia i picia herbaty, a
także
i o
urzą­
dzeniach do tego celu
niezbędnych.
Lu
You
podał
nawet spis
najważniejszych
plantacji herbacianych i
słynnych
herba-
cianych smakoszy.
Herbaciany napar jest dzisiaj tak po-
pularny,
że
nie zastanawiamy
się, skąd
właściwie się wziął.
Jego rozpowszech-
nienie przypisywano mnichom bud-
dyjskim. Mocny napar LuAn (Czysty, Kla-
rowny widok)
umożliwiał
im podobno
nocne czuwanie i wielogodzinne czyta-
nie sutr. Zwykle traktowano
herbatę
ja-
ko ceremonialny napój lub skuteczne le-
karstwo na
różne dolegliwości.
Od czasów panowania dynastii Tang
(618- 907),
nazywanych
„złotym
wie-
kiem herbaty", delektowanie
się
napa-
rem z
liści
herbacianego krzewu
stało
się czynnością łączącą
w sobie zarówno
sferę materialną,
jak i
duchową,
a ob-
róbka herbaty i jej parzenie
wiązały się
z
całym ceremoniałem. Początkowo
li-
ście
herbaty mieszano z
ryżem,
a na-
stępnie
kruszono i gotowano w wodzie
z dodatkiem cebuli
,
imbiru i
pomarań
­
czy.
Później liście
herbaty formowano
w
małe
kulki i
prażono
nad ogniem.
U
schyłku
panowania dynastii Ming za-
częto używać
aromatyzowanych gatun-
ków.
Świeże,
umyte i wysuszone
liście
mieszano
najczęściej
z aromatycznymi
kwiatami i owocami. W tym okresie
również wymyślono
specyficzny sposób
fermentacji tak zwanej czerwonej her-
baty. Ten gatunek herbaty pijany jest
w Chinach w
chłodne
dni,
zimą
i jako
dodatek do potraw pieczonych
.
Szcze-
gólnie wyrafinowana
stała się
sztuka
uprawy i przygotowywania herbaty za
czasów dynastii
mandżurskiej,
kiedy
herbata
zaczęła podbijać świat
i
stała się
cennym produktem eksportowym. Na
sztukę
parzenia herbaty, czyli
cha
yi
-
składa się
wiele elementów, jak sposób
parzenia herbaty, zwracanie uwagi na
smak, aromat, kolor,
znajomość
jej hi-
storii, gatunków, sposobów przetwa-
rzania,
naczyń
oraz
związana
z
nią
este-
tyka, etykieta, a nawet i filozofia. W tra-
dycji
chińskiej kulturę
herbaty traktuje
się
na równi z takimi dziedzinami sztuki
jak kaligrafia, sztuka
rzeźbienia pieczęci
czy wytwarzania ceramiki, i
uważa się ją
za
istotną, nieodłączną część
kultury na-
rodowej.
Popularne
chińskie przysłowie
po-
wiada,
że
drewno na
opał, ryż,
olej, sól,
sos sojowy, ocet i herbata to siedem
produktów
niezbędnych
w
każdym
go-
spodarstwie domowym, bez
względu
na
pozycję
czy
zamożność
gospodarza.
Herbaty
chińskie można
klasyfiko-
wać
na
różne
sposoby i
według różnych
kryteriów. Na
przykład
w
zależności
od
pory zbioru
liści
dzieli
się
je na herbaty
wiosenne, letnie, jesienne i zimowe.
Czasami
podział
ten jest jeszcze
dokład
­
niejszy.
Wśród
herbat wiosennych wy-
różnić można
dodatkowo herbaty wcze-
snowiosenne i
późnowiosenne
lub her-
baty zbierane przed
świętem
Qingmin-
gjie,
przypadającym
na
początku
kwiet-
nia oraz te, zbierane po
święcie.
Herba-
ty
można również podzielić
ze
względu
na
kształt liści
,
to znaczy
stopień
i rodzaj
ich
zwinięcia.
Natomiast najprostszym i najbardziej
znanym Europejczykom, ale jednocze-
śnie
niezbyt
dokładnym
kryterium po-
działu
herbat, jest
stopień
fermentacji.
Wyróżnia się
tu:
- herbaty niefermentowane,
- herbaty
półfermentowane,
- herbaty
całkowicie
fermentowane.
Według
powszechnie stosowanego,
bardzo
dokładnego
i
posiadającego
wielowiekową tradycję chińskiego
po-
działu
herbat, kryteriami, które najlepiej
oddają specyfikę różnych
odmian her-
bacianego napoju,
są:
kolor naparu
i
stopień
fermentacji
liści.
Na tej podsta-
wie
wyróżnia się
tzw.
„sześć
wielkich ro-
dzajów herbat". W ich
skład wchodzą
herbaty: zielone,
białe, żółte,
czerwone,
czarne i tzw. wulongi.
Chińczycy
pilnie strzegli tajemnicy
uprawy herbaty i nawet niezbyt
odległa
Japonia
początkowo musiała się
zado-
walać herbatą importowaną
z Chin
.
Do-
piero w
początkach
IX stulecia n.e.
mnich buddyjski Dengo Daishi
przywiózł
z Chin nasiona herbacianego krzewu.
Napój
sporządzany
z ich
liści stał się
na
cesarskim dworze
prawdziwą sensacją
.
Szybko postanowiono
założyć
plantacje
tej
rośliny
w kilku
japońskich
prowin-
cjach. Jednak na
prawdziwą
popular-
ność
herbaty w Kraju
Kwitnącej Wiśni
trzeba
było czekać
do Xll wieku,
gdyż
wcześniej,
z powodu
napiętych
stosun-
Zgłoś jeśli naruszono regulamin