O. Maurycy Meschler SI - Urząd nauczycielski w Kościele.pdf

(735 KB) Pobierz
O. M
AURYCY
M
ESCHLER
SI
URZĄD NAUCZYCIELSKI
W KOŚCIELE
KRAKÓW 2018
www.ultramontes.pl
DAR ZIELONYCH ŚWIĄT
ROZMYŚLANIA O DUCHU ŚWIĘTYM
O. M
AURYCY
M
ESCHLER
SI
–––––
2
Urząd nauczycielski w Kościele
Hierarchia kościelna jest, jak widzieliśmy, w szczególniejszy sposób
dziełem Ducha Świętego. Musimy to bliżej rozpatrzyć, badając różnoraką
działalność jej urzędów.
Zadaniem hierarchii kościelnej jest prowadzić ludzi do zbawienia
wiecznego. Na to musi mieć ona wielorakie pełnomocnictwa, które się jednak
dadzą sprowadzić do dwu głównych rodzajów władz: do władzy uświęcania i do
władzy rządzenia. Pierwsza polega na prawie występowania w imieniu ludzi w
służbie Bożej przed Bogiem i na rozdawnictwie łask potrzebnych do zbawienia
przez udzielanie Sakramentów świętych. Druga władza zasadza się na mocy
kierowania ludźmi na drodze do zbawienia przez naukę i prawa
(1)
. Ta udzieloną
została przez prawowite posłannictwo; tamta zaś przywiązaną jest do
kapłaństwa.
Rozpatrzmy wpierw władzę rządzenia czyli pasterską, której pierwszą
czynnością jest głoszenie wiary. Wiara jest pierwszym, czego Bóg wymaga
do zbawienia ludzi.
Temu, co do Boga przystępuje, potrzeba wierzyć, iż jest
Bóg, a bez wiary niepodobna jest spodobać się Bogu
(2)
. Tak, jak życie
doczesne najpierw wymaga poznania, rozumu i rozsądku – tak życie
nadprzyrodzone wymaga wiary. Aby Boga posiadać w sposób
nadprzyrodzony, trzeba Go w sposób nadprzyrodzony poznać. Dzieje się to
przez wiarę. Jest ona zatem pierwszym warunkiem do osiągnięcia zbawienia,
pierwszym i nieodzownym aktem hołdu człowieka względem Boga i
podstawą całego naszego stosunku względem Niego
(3)
. Dlatego
3
najpierwszym i najważniejszym zadaniem Kościoła jest nauczanie wiary i
skłanianie człowieka do tego, aby rozum swój poddał wierze
(4)
. Jak Zbawiciel,
od Ojca posłany, był "przodownikiem i dokonawcą wiary"
(5)
, tak i Kościołowi
nadał władzę głoszenia swej nauki na mocy swego polecenia. Tę boską władzę
uczenia wiary nazywamy urzędem nauczycielskim Kościoła. Zastanówmy się
teraz nad tym, jaki jest wewnętrzny stosunek Ducha Świętego do tego urzędu, a
mianowicie: 1) do źródła, z którego urząd nauczycielski czerpie wiarę; 2) do
tych, którzy tę władzę sprawują; 3) do różnych czynności, przez które Kościół
władzę nauczania wykonuje.
1. Wiara jest to zbiór prawd przez Boga objawionych, które na słowo
Boże i dlatego, że Bóg to mówi, niewzruszenie za prawdziwe uznać musimy.
Przedmiotem wiary nie jest więc coś, co zostało wynalezione i odkryte przez
samych ludzi, lecz to, co zostało im dane z góry. Człowiek nigdy sam z siebie
nie zdoła poznać Boga, jakim jest sam w sobie i jakim jest w nadprzyrodzonym
stosunku do człowieka. Bóg sam musi się skłonić ku niemu i łaskawie mu się
objawić
(6)
; co też i uczynił. Bóg przemówił, odsłaniając nam pewien zespół
prawd i faktów dotyczących Jego – w Starym Testamencie przemawiał przez
pierwotne objawienie i przez Proroków, w Nowym zaś przez Zbawiciela.
Skarbiec wiary został zamknięty i zapieczętowany przez naukę i działalność
Zbawiciela i Apostołów Jego, a zawarty jest w Piśmie św. i Podaniu. Jest to cała
treść wiary i źródło, z którego Kościół czerpie prawdy poszczególne, gdy wiarę
głosi. Zobaczmy więc, w jakim stosunku jest Duch Święty do tych źródeł wary.
Pod słowem: "Pismo święte" rozumiemy księgi kanoniczne Starego i
Nowego Zakonu. Przede wszystkim wierzyć o nich mamy, że to są natchnione,
Boskie pisma. Natchnione, to znaczy, że Bóg, zamierzając pisarzowi udzielić
Boskich swych myśli, pobudza go do pisania, kieruje nim podczas gdy dzieło
swe tworzy i chroni go od błędów, tak że do księgi świętej nie może się zakraść
żaden fałsz, ani niedokładność, lecz to tylko się w niej znajdzie, co Bóg chce
oznajmić ludziom, jako słowo swoje. Księgi te są więc Boskiego pochodzenia, i
prawdziwie, jak mówi św. Augustyn, są listem Bożym, słowem Boga do ludzi.
Takim było przekonanie i wiara Starego Zakonu, nie mniej i naszego Kościoła.
Komuż zaś przypisuje się natchnienie? Duchowi Świętemu. Wszak to o Nim
wyraża się Kościół, że "mówił przez Proroków". Sobór Trydencki i
Watykański orzekł dobitnie i kilkakrotnie, że Bóg jest twórcą ksiąg świętych,
że Duch Święty je dyktował
(7)
. Ten sam sposób wyrażenia się znajdujemy u
Ojców świętych. Św. Augustyn zowie Pismo święte rylcem Ducha Świętego
(8)
.
4
Św. Chryzostom powiada wyraźnie, że zostało dyktowane przez Ducha
Świętego i że nie ma w nim nic co by było bez pożytku
(9)
. Św. Grzegorz Wielki
mówi o autorze księgi Joba, że Duch Święty natchnął autora do napisania jej, że
właściwie On to sam ją pisał
(10)
. Już Piotr święty mówi:
Albowiem wolą ludzką
nigdy proroctwo nie jest przyniesione, ale Duchem Świętym natchnieni mówili
ludzie, święci Boży
(11)
.
Drugim źródłem wiary jest Podanie albo Tradycja. Jest to suma i treść
Boskich nauk i rozporządzeń, które albo wcale nie są zawarte w Piśmie
świętym, albo tylko częściowo. Przez Podanie rozumiemy także sposób, w jaki
te prawdy dochodzą do nas, a więc nie drogą Pisma, lecz przez żywe, ustne
podanie. Podania tego strzeże i udziela nam nieomylny urząd nauczycielski
Kościoła, a jest ono prawidłem, które rozstrzyga nawet o prawdziwym
znaczeniu niejasnych ustępów Pisma. Podanie jest pod pewnym względem
ważniejszym i wyższym źródłem wiary, bo istniało najpierw, objawiając ją i
przechowując – Pismo święte zaś przybyło dopiero później. Po wtóre, Tradycja
zawiera w sobie więcej aniżeli Pismo św., które nie daje świadectwa o całej
treści wiary, na przykład o tym, co dotyczy jego samego – które księgi są
natchnione, a które nie. Wreszcie, tylko Tradycja poucza pewnie o znaczeniu
Pisma świętego, które nieraz bywa bardzo ciemne, samego siebie nie objaśnia, a
przez to bywa narażonym na fałszywe rozumienie. Tradycja nie pochodzi z
Pisma św. i nie zależy od niego, tylko Pismo św. zależy od Tradycji, gdyż bez
niej utrzymać się nie może.
Lecz któż to sprawia, że Kościół święty ma ciągle tak żywą świadomość
treści wiary? – To znowu Duch Święty. To jest Jego urząd i dlatego Go
Zbawiciel dał Kościołowi:
Będę prosił Ojca, a da wam innego Pocieszyciela,
aby z wami mieszkał na wieki... w was będzie... On was nauczy wszystkiego i
przypomni wam wszystko...
(12)
nauczy was wszelkiej prawdy
(13)
.
Te słowa jasno wypowiadają, że Kościół ma żywego Nauczyciela, który
zawsze uczy całkowitej, niesfałszowanej prawdy, tak, że nam nic nie pozostaje
innego, jak w nim trwać. Światło, oświecające Kościół, głos przezeń mówiący,
to nikt inny, jedno Duch Święty. On, który Apostołów pouczył i we wszelką
prawdę wtajemniczył, On dotąd przebywa w Kościele. To połączenie Ducha
Świętego z Kościołem jest ową wielką tajemnicą, która jest podwaliną Kościoła.
2. Jacyż są więc przedstawiciele urzędu nauczycielskiego? Jak
widzieliśmy w ciągu naszego poprzedniego rozważania, przedstawicielami
tegoż są właśnie ci, którzy posiadają władzę hierarchiczną; przede wszystkim
5
Zgłoś jeśli naruszono regulamin