Delta korz- tworzona jest w wierzchołkowej części kanału przez szczególnie liczne kanały boczne – odgałęzienia kan. głownego, (nie biorą początku w komorze) posiadają ujścia w ozębnej, powstaje w czasie formowania wierzchoł korzenia; niektóre z kan. delty biegną przez zebine i cement, inne tylko przez kostniwoKanał dodatkowy-ma początek w komorze i kończy się w ozębnej otworem dodatk;nie zawsze równoległe do kan. główne;Via falsa-kanał fałszywy;którego ujście znajduje się w innym miejscu niż anatom otwór wierzchołkowy, towarzyszy temu perf ściany korzenia,powoduje powikł

Materiał stały wypełn kanału – łatwy w przygot; zamyka kanał w płaszczyzn

Bocznej i pionowej; nie drażnić tk okw; nie kurczyć się w czasie wiązania, być odpornym na działanie wilgoci; bakteriostyczny lub choć nie sprzyja wzrost bakterii;zdolność łatwej i szybkiej sterylizacji przed wprowadzeniem do kanału;Łatwy we wprowadzaniu i usuwaniu z kan.; nie przebarwiać zęba; dawać kontrast; resorbować się poza wierzchoł korz; wolno twardniec po wprowadz do kanału;nie kurczyc się w kanale; mieć dobrą przyczepność do scian kanału, nie resorb się w kanale(nieplastyczne: gutaperka i ćwieki srebrne, gutap; tytanowe;plastyczne-uszczelniacze kanał np. Caryosan, pasty, cementy)

Metody pomiaru dł-orientacyjne(ukłucie, krwawienie, porónanie z RTG);

Radiologiczne-w narzędziem jako kontrast:porównań, dodawania – Ingla i Nichollsa; porównań, bergera( polecana ekstyrp przyz); besta; bez narzędzia jako kontrastu-Larheima; radiowizjografia; endometria oporowa i akustyczna;

Step back-1)pomiar całkowitej dł rob kanału – za pomocą pilnika początkow

IF od rozm pierwszego narz które się da jeszcze swobodnie wprowadzic na dł roboczą – zależy od tego narzędzia też stopień opracowania okolicy otworu fizj

2)kolejny pilnik-o nr większy od IF wprowadzamy na te samą długość, czyli na dł roboczą 3)kolejny, o dwa nr większy wprowadzamy na tę samą dł co IF

4)Pilnik główny MF- o trzy nr większy od IF, wprowadzamy na tę samą dł 5) kolejny pilnik- o nr większy od MF o 1mm krócej wprowadzamy niż MF

5)kolejne pilniki wprowadzamy do kanału zawsze o 1 mm krócej od poprzedniego6) ostatni pilnik – zalezy to od dł kanału, zwykle krócej o 2-6mm od MF 7) na końcu za pomocą MF wygładzamy ściany kanału

Crown down- I pomiar częsciowej długości kanału, jego częsci prostej na podstawie RTG( pilnik przykład do zdjęcia RTG i zazn odległ od wierzchoł radiologicznego do pkt referencyjnego (pkt. Odniesienia), następnie dł tą należy zmierzyć linijką endodontyczną i przenieść tę długość na jałowe narz, które będzie słuzyło do opracow kanału; badanie drożności kanału po opracowaniu ujść i dokładnym przemyciu kanału; pierwszy najgrubszy pilnik (Hedstreoma) powinien być dostosowany do średnicy ujścia kanału; wykonujemy nim ruchy: góra- dół;każdym następnym rozmiarem pilnika wchodzimy coraz głębiej, aż do osiągniecia częsciowej dł robocz kan. IIetap

Badanie drożności przywierzch części kanału – najmniejszy rozmiar pilnika, który udaje się wprowadzić do kan oraz pomiar dł roboczej całego kan (metoda radiolog z narzędziem pomiarowym w kan); odcinek zakrzywiony dzielimy na trzy części, które będziemy opracowywać 3 różnymi rozmiarami pilników K od największego numeru do najmniejsz (zwykle 40,35,30) w ten sposób osiągamy całą dł roboczą. MF-ostatni pilnik H odpowiadający najmniejszemu uzytemu rozmiarowi pilnika K do opracowywan częsci zakrz; wygładza się nim na koncu ściany kanału; usuwa nierówności, które powstały podczas opracowyw kanał

Środki do odkażania kan-przeciwbakteryjne-szerokie spektrum działania (tlen i beztlen); szybkie działanie przeciwb; odkażać kanał po jednorazowym zastosow;nie unieczynniane przez znajdujący się w kanale materiał organiczny, nie powinny tracic aktywnosci przez 24 godz po wprowadzeniu do j.u.;zdolność głębokiej penetracji do systemu kanałowego i opracowaniu kanału. Nie powinny tworzyć trwałych połącz z białkami tkank; nie powinny drażnic tk. Okw;nie przebarwiać, stop przykremu zapachowi; nie reagować z wypełnieniem czasowym , nie zmniejszać szczelności wypełn (fenol i poch; jod i poch;na bazie ca(oh)2;mieszanki antybiot-steroid;chemioterapeut;

Chlorheksydyna,lasery)Cechy wypełniaczy tymczasow-takie same jak środków do odkażania kan+ w zębach z niezakończonym rozwojem korzeni stymulować proces formowania wierzchołków;pobudzać do gojenia tkanki okw w przypadk istniejących zmian zapalnych;kostrast w rtg!; szczelność – blokowanie infekcji! Udrażnianie kanałów korz-cel-uzyskanie dostępu najcienszym narzędziem kanał do przewężenia (otworu fizjologi), umożliwieni

Szczelnego wypełnienia kanału(zbyt wąski kanał – trudny do wypełnienia)

Powikłania-niedostateczne poszerzenie kanału – pozostawienie zainfekowanej zębiny; uszkodzenie mechaniczne okolicy tk okw z przepchnięciem martwych tkanek;drażnienie i infekow częsci przyszczytowej kan, co nie sprzyja gojeniu tej okolicy po wypełn kanału;narzędzia-ręczne: udrażniacze, dryle; miazgociąg

Szczurzy ogon; maszynowe – montowane do zwyklych kątnic i prostnic (dryle); montow do specjalnych kątnic; do aparatów dźwięk i ultradźwiek

Cechy środków do poszerzania kan-ułatwiają i wspomagają mech opracow kanału; zmniekczają zębine-skrócenie zabiegu;usuwają martwicze masy z miejsc niedostępnych dla narzędzi; tworzą poślizg dla narzędzi – zmniejszają ryzyko zaklinowania i złamania się narzędzia; dezynfekują, niszczą bakterie, rozpuszczają i usuwają zakażone resztki miazgi i inne skł organicz;usuwają warstwę mazistą i stwarzają warunki dla dobrego przylegania brzeżnego materiału wypełniającegokanał; usuwają nawiercone narzędziami wiory zębino

Zapobiegają skróceniu dł rob kanału – zapchania światła kanału (chloran, endogel, endosal, EDTA;REDTA;EDTAC

Usuwanie złamanego instrumentu-pęseta,inne narz kanałowe; pean; meitrac; ultradźwięki przyłożone do ściany kanału lub do narzędzia; igła  (ta z bocznym ujściem) z cementem np. fosforanowym; igła z pilnikiem H w środku by nie drażnić pilniH ścian kanału, sama igła na zasadzie wpadniecia narzędzia do wnętrza igłyPokrycie bezpośrednie-na bazie ca(oh)2: nietwardniejące, twardniejące bez salicylanów; tward z salicylanami; twardniejące z zywicami; tlenek cynku z eu,podkład:glasjonomerPośrednie-tlenek cynku z eu; twardniejący caoh2 z salicylanami;podkład: glasjonomer;

11;21-3rogi miazgi;1kan,1korz;poszerzenie:kształt trójkąta o zaokrąglonych kszt;zwróconego podstawą do brzegu siecznego;pkt-środek powierzchni podniebiennej12,22-2rogiMiazgi;1 kan, 1 korz;poszerz i trep jak wyżej

13,23-1 korz, 1 kan, poszerz-owal;trep: środek powierzch podniebiennej, dystal od wału szkliwnego14,24-2rogi;2korzenie(podnieb, policzk)2 kanały;trep-centrum bruzdy środk; poszerz-spłaszczony owal 15,25-2rogi miazgi;

zwykle 1 korz, 1kanał czasem dwa; trep-centrum bruzdy śr; poszerz-spłaszczony owal;16,26-od 3 do 4 rogów;3 korz(policzkowy dysta i mezj; podniebien);3 lub 4 kanały(podnieb;policzkowy dysta i mezja,mezja dodakt);

pkt trep-rowek przedni bruzdy centralnej; poszerz-kształt czworob z zaokrągl kątami;17,27-od 3 do 4 rogów;3korzenie; 3kanał(policzkowy dysta i mezj; podniebien) poszerz-kształt czworob z zaokrągl kątami;31,32,41,42-1kan,1korz;pkt-połowa powierzch język;poszerzenie-kształt owalu33,43-1korz,1kan,pkt-połowa pow jęz, poszerz-owal;34,44-1róg;1korz,1kan;trep-środek pow żującej; poszerz-lekki owal35,45-2rogi;1korz,1kan, pkt-połowa pow jęz, poszerz-owal;36,46,37,47-4-5rogów;2korzenie(mezj,dyst),3kan-mezjalny ma dwa kanały-językowy i policzkowy, dystalny;trep-środek bruzdy central,poszerz-trapez z zaokrąglonymi kątami