Ogińska-Bulik N. - Osobowość stres a zdrowie. Wydanie 2 uzupełnione.pdf

(29624 KB) Pobierz
N I N A
()
(; I
Ń
S
I(
A -
B
U
L I
I(
ZY
G
F H.Y I)
J
U CZ
Y
Ń
S
I( I
OSOBOWOŚĆ
S'l'RES A ZDROWIE
"
'
y
da
11
i
e
2
"
z
11
/1
e
I
11
i
o
11
e
Di'fin
SPIS
TREŚCI
-
Wprowadzenie
............................................................................................
„...
9
1
Zdrowie
-
ujęcie
wielowymiarowe i
dynamiczne
.....................
„ ••. „.„
12
1.1.
Wielowymiarowość
zdrqwia .....................................................................
12
1.1.1.
Potoczne
rozumienie
zdrowia
...................................
„
..•.................
12
1.1.2.
Definicje
7.dro,via ............................................................................
15
1. 1.3. Wymiary
z.dro,via
............................................................................
17
1.2.
Zdrowie j:iko
sra11
................................................................•••..................
20
J
.2.1. Zdrowie
jako
wynik ..........................................•.............................
20
1.2.2.
Z1nicnnc
socjodemografiCoZne
a zdrowie .........................................
22
1.2.3.
Innc
zn1icnnc a zdro\vie
..........................................................••......
25
1.3.
Zdrowie
jako
proces
.................................................................................. 25
1.3.1.
Poszuki,vanie
i utnymywanie
ró\vnowagi ......................•................ 25
l
.3.2.
Zasoby
zdrowia
...................;...........................................................
27
1.4.
Zdrowie
j:iko
w;1rtość
....................
~
........................................................... 29
I
A.
I.
I\
licjscc
zdrowia"'
hierarchii
wartości
............................................ 29
1.4.2.
lnstrun1cnt<tln.1
wartość
zdrowia
..................................................... 31
I
.
~. ()tł
hin111ctlyC?.ncgo
do holistycznego
ujęcia
zdrowia
................................ 34
I
5
l
t\
lllllcl
biopsychospolcczny
wyzwaniem
dla
modelu
hin111etły...-zncgo
.........
......................................................................
34
I.
~.2.
t\
l<Xlcl
"dutogcnctyczny
.................................................................. 36
I
5.3.
I lolistyc-1,no-funkcjonalny
model zdrowia ......................................
37
1.5.4.
Zdrowie'"
pcrspckty'viC
biegu
życia
............................................... 40
J>otłs\ln10\Y;lnic
..........
.............................................:........
.......
„ ..••...............•••
„••
43
Rozdział
6
Rozdział
2
7
3.2.2.4.
Zaharnow.1111«
....................................................
124
„ •.
.••.••..• ....•...
.
...•
.
•.......•.•....••.•..•......
.•....
Stres i radzenie sobie a zdrowie
............
„
„ .
•••
„.„ .
..•.
.
„
•.........•.
„ „„„„„......
2.
l.
~oni.:cr·1i.::je
.srrc~l•
..
...................................................................................
4)
1
:l.2.2.5.
(~nic\v
i
\vro~'
,
............................................................
124
3.~
"
J'ylJY
i
W"Zory
osobowości
......
-
t5
.
•
77
84
2.4.l. PoZ}'t)'\"'ne
strony
stresu
...............................................................
84
86
2.4.2.
Radzenie
sobie
sprz)jające
ulrowiu
...........................................
2.4.3.
Proulroworna
funkcja
proakry-Nnego
rad7.coia wbic
.....•.............
91
2.4.4. PotraumatyCZlly
wzrost
...............................................................
·
9'.l
2.4.5.
Rola emocji
pozytywnych
w procesie
rad7..cnia
wbic ...........
„ .......
102
Podsumowanie
............................................
················
······
··
·························
105
Rozdzi
ał
3
2.1.1. Stres
jako re.akcja.
.............................................
~..
..
....
......
..
.
....
.
...
.
...
2.1.2. Stre:s
jako
bodz.icc
...............................................................
,.........
2.1.3.
Transakc~jnc
ujęcie
stresu
.............................................................
2.2
Radzenie
sobie ze stre>em
.......................................................................
2.2.1.
Definicje
i
funkcje
r.1.Ju:nia sobie
ze
;rrcscn1 ................................
2.2.2.
Style
i
strategie
radzenia sobie ......................................................
2.2.3.
Proal.'t)•wne
radzenie
sobie
ze stresem
..........................................
2.2.4. Pomiar radzenia
sobie
...................................................................
2.3.
Zdrowotne skutki srrcsu
i radzenia sobie ................................................
2.3.
l.
Negaty\•nc
sl..'Utki
działania
strcsoróv•
..........................................
2.3.1.1.
Konscl..°"·cncjc
działania
strcsoró'" prze"'lekJych
.............
2.3.1.2.
Zespól
srresu
pourazo,•tcgo
-
PTSD
...............................
2.3.2.
~1echaniuny "~jaśniającc
związek
stresu
z
zaburzeniami
"''
stanic
zd.ro\Yla
............................................................................
2.3.3.
Stres
jako mechanizm
pośredniczący
w
etiopatogenezie chorób
.....
2.3.4.
Choroby
związane
ze stresem ..........................................
„ ..„.......
2.4.
Skuteczne
radzenie
sobie
z.c
stresem jako
W)"lnacznik ulrowia ..
„
..
„.......
45
49
50
52
52
53
125
3.3.
1.
Wzór
z:u.:l10\\'~lni:t
cy11\1
,\
......................................................
.
125
129
3.3.2.
Osobowość
typu
C
......................
„
.
...•••
„ ...................
„
..............
134
3.3.3.
Osobowość
stresowa
-
cvp
I)
.......
„
......
„.„ .
.
..
„
...............•...•.....
l'odsu1no\v:•r1ic
...........................
.. ..........................................................
.
146
-
„
.
..
„..
.
I
Rozdział
4
1
zdrowiu
...................................
147
55
57
58
59
59
62
70
74
Właściwości osobowości
sprzyjające
4.1.
Poczucie koherencji jako
ccncr.1lny
konstrukt salutogenczy
.....
J
.............
148
4.2.
Opry·11iz1Tt
życioi..vy
................................................................................ .
150
4.3. Poczucie
włas11cj wartości
......................................................................
.
157
.
.
·-
44
.
)
>
•
OC't.UCIC
w
I
asnCJ
s
k
UtCC'lOOS~I
.•..•...•
„
................................................
..•...
161
4.5.
Poc-1.ucic
umicjsco,vicnia koncroli
ulro,via
..............................................
165
4.6.
lnnc
\vlaściwości
osobo,vościowc
Z">•·i.1zane
ze
zdrowi.cm .......................
.
167
4.6.1.
Inteligencja
cmocjonaln.1
...............................................................
169
4.6.2.
Twardość
(hnrdi11ess)
...
„ „ ......•................................
.
..........•.......
173
4.6.3.
Pr~żność
(rcsilierue, rts1/i,•11<y)
.......
„ ......
. „
..................
„
•.
....
.
.
.
.
.
.
.
....•
176
4.6.4.
Za~t
l'1g~io\vanie
(Jlo'lv)
...................................................................
191
J'ocłsl1111o'v~l1\ic
...........................................................................................
.
192
Rozdział
5
194
195
Osobowość
-
stres
- zdrowie:
rola
zachowań
zdrowotnych
'i.
I
.
\Vl.1sciwu,ci
O$obo\\·ośd
;1
str.:,
i
r.1,\zcnie
sobie
.....................................
'i.
I. I.
\
Vyo
}' o>obowo:ki
''
,l"''"i.1ckzJnie
srresu
i
radzenie sobie
...
„
.
ni.11
'i.
1.2.
P1
zcko11.111i;1
i
oczcki,v.111i.t,
.1
$tres
i radzenie
sobie .......................
'i.
1..l.
louw
wb~ciwości
osub1lW<h•"i
.1
Hrcs
i radzenie
sobie
....................
'i.)
/,11
howani.11drowotnc
i
id1 ""·11u11k,1w.1ni:1
.........................................
'i
]
I
1'11j~,
ie
1
rod1aic
z.Khn\\ .lit 1drowotnvch
......................................
.
'i
•
.?.J
/.1d1<l\\.llll.l
zdrówotn< .11,lr''"
ie
.................................................
'i.2
1
llw.11unko\\.tni;1 z.1d10\\.111
z,lrowotnych
................................
~
.....
'i.2.4
(),ul>owo,,:
.1zJd1owa111.11drowocnc
......................................
,.„„
5.2.4.
1.
Ó:;obowoś(
.1
z.1•h<lw.u1i.1 sprz)jaj:icc zdrowiu
............
~:..,.
5.2.4.2.
Osobowość
a
z;1d1\lw.1ni.1
niekorzystne dla
zdrowia
........
5.2.'i.
Zrniana
zachow;ui z.drowoc11vd1
............
„ ....•.•.•.••••••••.
..
... ....•
„
.
.....
•
Podsun10,va11ic
...........................................
,................................................
195
198
203
204
204
Właści wości
osobowości sprzyjające
chorobie
••••••••••••
•••••••••
•••••••••
I
07
3.1.
Badania rjad
osobowościo,vymi uwarunkowa111~1111
d
onrnh
...
3.1.1.
Od
psychosomatyki
do psychologii
i-••
clrow1a
..............
„ ....„ „
3.1.2.
Zależności
między
osobowością
a
zdrow1~111
i
d11Jrob;1
.....
. .. .
3.2.
\VJa~ci"•ości
osobowości >prt}:jającc
chorobie ..............................•...
„
...
.
3.2.1.
\Vymiary
osobowości
\vedlug
modelu Wielkiej
P1ądu
.......
„.„
.•••
3.2.2.
Inne
właściwości osobowości
sprtyjającc
chorobom .....................
3.2.2.1.
Tempcrarncnt jako czynnik
ryzyka
chorób
son1atycznych
.......................................................
3.2.2.2.
:\Jek:»)·l)·1nia
....................................................................
3.2.2.3.
Rep refyjn)
styl
osobowości
.....
„
..
•....................................
„.... .... . „
IOH
lllH
1111
111
111
120
120
122
123
.
206
210
211
211
213
217
220
8
St>•!
lf(S(I
•
-
-
6
Satysfakc1a
z zyc1a
a zdrO\\
1e
6
J.
Rozdzia ł
.......
\
0
\,.
.
.
.
..
.....
..
.
...............
.... ...... .
222
1.l
••••
•••••••••
••••••••••••.•.•••••••••••••••••••••••••••
222
1:-0.ll
1' 11
-t.
i.,
(), 1. 1
J'oj\C
I
c.:
lcr
1Cl11\
„kł llłl)\\'ć
•••••••••·•·
••
·••·
•••
••
••
••
••
•·•••·••• ·
·
•
•·••• •·•
•••••·•••
222
IC
('l,}
.2 .
LJ\\JJ"U n
k
O\\
11 ·' ....11\'l..
lk(ji
..........................................................
.
22:l
6.2. O . .
c.1~,,·o„~
a~
ol·
„:.tt1
.•..
.•.•••.... .....••.••. .
•.•.•
.•.•.••.......
..
..
•. ....••
.••
....•..
227
6 2.1.
\\',·mi.i:'\\
....
1
k1t.
ł"
1:ki
............•...............................................
227
6.
.2.2.
Inne
\\-ła'-1.'.'I\\
,„„.
„
)~"'O\\
0„..:1 ..•.•••••
•••••.
•••••••••••••••••••
..
.•.......•..••••••••
229
6
..\.
Jako~c
Z~·~1a
\\
choroll1C
...............
....................................................... .
233
6.3.1 Poiecie
i
~
. .
cr1a
• •.............•......................................................
233
-.
6.3.2- J
akosć życia
2''
i
ar.ana
ze
zdro"~em
.„„„
••••.•.
„
.
...
...
„
.
•
•
„
... „
.. .... .. ..
„
234
6.3.3. Glównc
Ob!-L3t:
1':1c1:11l
.•.••••••........••••..•....•........•.•.•....•...........•....•..
236
Podsumo'"an1·e
„.„ .••..•.••,__„,
.„
....................................................................
240
"n
1cnJ
1
WPROWADZENIE
~
Rozdział
7
Pomnażanie
zasobov:
v:łasnego
zdrowia
............................................
242
243
244
_,;r.,:·.:h dla z.drov„ia
...................................
7.1.
l~
Oddziah"'•nia
p•)Chologiczne
\\'Spomagające
zmiany
...............
„
1
7.1
.2.
Rola
po~u,1.1
"la•ncj
sl.-urec:znosci w procesie
zmian
- model
kc11n1)c:i.:r
c~'jn)'
...............................................................
.
. .
7 .2. Promo,,·anie
,,.
I
J'~1c!,!o
zct"
\\'1a .••••••••••••
„••••.• •·••·•••••·••••••······•·•· •····••···•·•
7.2.
J. \ \'
spókZ<"•I
<
Lj~'
<
duiLlcji zdrov.otncj
i
pro1nocji zdrO\\ i.1
„.
7.2.2. Rozv..ijanie
um1cj<;:tłości
źyci~~
..............................
···············
„
7.3.
\
i\'spomaganie
y.·la~ncgo
ror...-.·oju
i
zdrowia
.........•..•
„ ••••.•..•••••
•• • ····• ••••
7.3.1. 1'1ot)"'''acja
do \\·1.rosru
i
z.aanga.iowania
•·······•·············
···• ·····••····
7.3.2.
Kon~entracj.t
11a
1><>1)1}'\'.:r1)°Cł1
c1n<JCJacł1
••••••••••••••••
7.3.3.
\\l\·korz\'<!\'W•1n1
proakt)"Ynych
trdtcgii radzenia
~ohic
...
„. „
c
.
.
"I
• •
'
o
o o
o o o o
I
'
o o o o • o
OO
'
o o ' o
'
o o o
I
o o o
7.1.
f\lodvfik:icia
zacl \'lin
n
„... ·· ···········
••
••
•
••
Podsumo\"an·1c
··················
··· ··· ···•·············
•··
246
249
25
1
252
255
256
25R
2<il
262
Literatura
...
......
.
Spis rycin
..
Spis tabel
•
•.••.. „
.•..•.
o
.
....
···········
·····•
......
.
..
...
..
......
.
o'
ooooo
oo• o
•
"
• •
' oo o +o
'
o o
o
....
•
•
•
..
....
oo
•
•
' ' o
I
ooo
ooo
I
I
'
OI
.„
30
I
„.
'.102
o
+ oooo
o
•o
o
' o o
O
O
o
OOOI 0 0
Indeks nazwisk
Indeks rzeczowy
„
.
...........................................................................
303
. .... .•............ ..• ...•...... ........................................ 3
l
5
Zdrowie jest
nieodlącznym
i
,vażnym
elementem iycia kaidego
c:złowieka,
który w
znaczący
sposób
wpływa
na jego
jakość.
Dla k:iidego c:zlowieka
-
wcześ­
niej
czy
późni ej
-
z.drowie
jawi
się
jako problem, czy
to
w postaci
doraźnych
zabu-
rzeń ,
chorób
ostrych
i
przewlekłych ,
czy
też
w postaci
niesprawności
Z\viązanych
z procesami
starzenia.
W
ielu
ludzi
dopiero
wtedy
uświadamia
sobie
różnicę
mię­
dzy
.mieć"
a
.być".
To pierwsze,
wiąie
się
z
posiadaruem
czegoś,
o co tak napraw-
dę
nie
zabiegaliśmy,
i posiadania
c:zegoś,
czego
nawet sobie nie
uś,viadamialiśmy.
Dopiero utrata
z.dro,via
i odc:zucie
jego ubytkó'v
uświadamia
nam, co znaczy
.być
zdrowym".
Pojęcie
zdro\via
i jego kryteria
odzwierciedlają
zaró,vno potoczne
myślenie
o zd
rowiu,
jego
różne
u\varunkowania
społeczno-środowiskowe,
jak
i
medyczne
rozun1icnic
zdro,vi:i
i choroby. W
przeciwicń st\vic
do rozumienia zd
rowia
jako
stanu,
wyrażaj ącego
na
ogól brak
objawów
choroby,
Ś\vi:1domość, iż
jest
się
zdro-
wyn1 wi:ric
si~
z
n1yślcnicm
o
zdro\viu
\V
kategoriach
procesu, a
"·ięc
zja,visk:i
podleg:ij,1ccgo zmianom.
Takie
podejście
do
zdrowia wzbudza
większe
zainterc-
SO\vanic
jego przebiegiem. Zdro,via
doŚ\viadczamy
\
V
codziennym iyciu,
pracuj~c
1odpoc7.)"Y»tj.1c,
osi:1gając
sukcesy i
doznając
porażek, ciesząc się
i
smucąc.
Zdro,vie
10
nic j.1ki' ah>tr.1kc>dny stan,
lecz
poddająca
się
zmianom
zdolność czło,vieka
do
osi.IJ.\'111i:i
pd11i
swych
nioiliwości
biologicznych,
psychicznych i
społecznych.
Nowy
paradygn1at
zdrowia
\\'7bogaca
sposób
widzenia jego
różnorodnych
11w;111111knw.11·1.
R1cc-1.)"visty wpl)"v
opieki
n1edycznej na
stan zdrowia szacuje
się
11:1111<'
Wl\'I
<'i
ni·i
!Oqó.
Z
kolei nasze
"'Yposażenic
biologiczne, na które nie
mamr
wph
wu,
t
'"1d11wi,ko
fiz)'C7nc,
'" który1n
żyjcrnr
i na które mamy ogr.iniczony
"Pl)""
.i„1~111111111j.1
11.1szc zdrowie
'"
około
20%
każde. Pozostałe
50%. a
'~ięc
11.1jw1~·k,1r
wpl)"'"
11
.1
i.drowie
1n.1i:1 nasze
zachowania,
Sl)•I
iycia, k1óre -
co
JCSI
b.1r.11.o istotne
1;1lcż:1
pr-tedc ws'l.ysrkirn od nas sa111ych.
Moicn1y
,.,.ięc
zn1icniJć
nasze
i:1
chowani:1,
roZ\vijać
proakl)"vnc
•strategie
radzenia
sobie ze stresem,
po-
lepszać
nasze relacje
interpersonalne,
wzbudzać
pOZ}':t)"vne
c1nocjc, a
ty~
samym
rozwijać
nasze zasoby
(potenćjaly)
osobiste
i
społeczne
sprzyjaj:1
z~ro~su.
.
.
cc
Książka składa się
z 7
rozdzi:iłów.
Pienvszy
poŚ\vięcono ro~u~1en1u
.pojęcia
.
zdro,vic" i jego·
,vielowymiarowemu
ujęciu.
Potocznie
zdrowie
JCS~
kojarzone
----
-
ze
sfer~
ciclcsn.j 1 n1
j~~''
"]lll.lc:tnik:uni
~:1
pr.1wi<llow:1 budow:t
:1n:tton1iczna
i normalne fi1nkcjonow.1nic po,1c1cg<llnych
ukl.tcłów.
C
horoba
jest
st:111cm ci.1),1
10
Wp1owod1en1~
11
_
(nal'Z'fdu Juh pewnej
CTęs.:i
ci.11.t), w
k1óry111
jego ti.1nkcjc
są
zaburzone
lub ro;r.-
strojonc. \ \'
f)·1n
1uę.:iu
churoh.t
jest
więc
zj.1wi>kic1n obicktywnyn1,
ch:1r;1k1cry
zującym się
zm1cn1onyn1
funkcjonow„
1nicn1
.:iał:t
jako
org-Jnizmu biologicznego.
Problem komplikuje
się,
gdy
uwzględnin1y
inne, niebiologiczne 'vymiary
zdrowia,
a
"oięc
zdrowie psy.:hicrne,
społeczne
czy
duchowe. Wtedy
zdrowie przestaje
być
zja"oiskicm
obiekn"1·nym, podlcg.1 rcl.1l)'\Vi2.1cji
i odniesieniu do kontekstu
spo-
lcczno-1..'Ulturowego.
Waga
ułrpwia
ujawnia
się
w
odpowiedzi
na pyt:1nic: do
czego
służy
ulrowie,
po
co
jest
nam pocrubnc.
Odpo"oicdzi
mogą być
różne.
Dla Malajów
zdrowie
to
tyle
co
siła,
z kolei dla Tajów
ulrowic
oznacza
szczęście
(za:
Słońska,
1994).
W kul
rurze europejskiej
zdrowie jest
\\'artoscią,
co prnwda -
bardzo
cenną,
ale pr.i.cdc
wszystkim
wartością
instrumentalną,
tzn. jest
środkiem
un1ożliwiającyn1
osi:mJ-
nie innych celów. Bardzo
trafnie
wyraził
to
Schopenhauer,
mówiąc,
że
.zdrowie
z
pewnością
nic
jest
'vszystkim,
ale bez
zdro1via
1vszystko
jest
niczym".
Odpowiedż
na pytanjc
o
te
inne
cele,
l.."tórych
osiągarue
umożli1via
zdrowie,
jest
dt facto
pytaniem o
sens
ludzkiego
życia.
To
wbśnie
zdrowie
umoiliwia n:1m
doświadczanie radości
i
smutków,
podejmowanie nauki
i
pracy,
zakładanie
rodziny
itp. Zdro11-ie biologiczne,
zape1vniające
prnwidlowe funkcjonowanie ciala,
jest je-
dynie punktem
wyjścia,klemcn1cm
nieodzownym roZ\voju,
urzeczywistniania
sie-
bie, reilizowania
sw9ich planów i
aspiracji,
przejawiających się
w postaci
2drowia
psychiC"Z.nego,
spolccznego i duchowego. Zdrowie
jest
więc
nieodzownie
zwi:1zanc
2
jakością życia
ludzkiego,
o czym
mowa jest w
rozdziale 6.
W
tekście rozdziału
1 wprowadzono
wyraźne
rozróinierue rozumienia
zdro-
wia Ja.ko stanu i jako procesu. Jest
to problem istotny rówruci i z tego
względu,
7..e
brak tego
rozróżnienia
powoduje
utożsamianie
kryteriów ulrowia
z
przyC"Z.ynami
C"Z.Y uwarunkowaniami zdrowia.
Tc pierwsze
moina
sprowadzić
do odpowiedzi na
pytanie:
Co tojnt zdr()'IJ)it?
Z
kolei
uwarunkowania
zdrowia to
odpowicdż
na pytJ
rue:
Co
dtcydujt o zdrowiu?
Zdrowie
psychiC"Z.ne, którego
podłożem
biologicznym
jest
ośrodkowy układ
nenvowy,
wyraża
się
w
prawidłowym
prt..ebicgu procesów
umysłowych
i
emocjonalnych,
dojrzalej
osobo,vości,
umiejętności
przystosowania
się, rO?;Wiązywania
problemów itp.
Są
to kryteria
zdrowia,
lecz
zaraz.cm jego uwa-
runkowania.
Zgodnie
z modelem przedstawionym na rycinie
1.8
treść
ksiąiki
koncentruje
~ię
na zwi04Zlu.ch zdrowia
i choroby ze
stresem i
radzeniem
sobie (rozdz.
2)
or.1z
zdrowiem i
chorobą
a
osobowokią
(rozdz. 3
i
4).
Pod
pojęciem osobowości
rozu-
miemy
w1głędnie
stale
wlaściwości
jednostki
dotyczące
spostrzegania,
myślenia,
odcz.uwania i dzialania,
decydujące
o
różnicach
indywidualnych. Jest to
szerokie
_rozumjcnic
owbowości,
które nic ogranie-i.a
się
do ogólnych cech C"Z.Y wymiarów,
lecz uwzglydnia
również spccyłiC?.ne
konstrukty
dotyczące przekonań
o
świecie,
"·1.1"1cj o'nh1c 1'"'"kh rd.l(j.1d1
'" '" 1.lll'n 1(np.
po<-1ucie
koherencji,
1h':ipo1~
")
j-
nv oplyoni
1111).
j.1 k
1
,.
,~,<
icj w1hud
z
.1
nc ,, tu.1c"j
nic - za,oby osobi,u:.1 ,pole"
1
nc
(np.
pnctUl.'t<' wl."n"j
-k111c.:-,,10"1. 111111<'1"11wicn1c
kontroli).
nynu,
ktore w
spo„ih
"11>1111 dcrcrnnnuj.1
'un zdrowia
(roulz. 5). \\'
O>_tJtni~
ro1dzi,1le (7) 1.1prc1c111ow.1no
1n1„J11-.".:i
k,zraltowania
zdrowia i zapobtcganta
d1orobon1 popr1cz
d11.1ł.1111.1
pronu•I·!'''
zdrowie i
modyfik.~cję
zmiennych o•obo-
1>0.:ciowrd1 or.11 '10,ow.1nic pro.1J..11,,
11~·d1
srr.ucgii
radzenia sobie ze -irescm.
Z.un1.trc1n .1111oro" hrlo 1ehr.1n1c bog.11cgo dorobku
badawczego OJ temat
11wbowo,c1, ,lrc'u
1
11lrowi.1,
n1.ucr1.1l11w
puhl1ko,vanych
\Y
różnych
CZJsopismach
1
k.s1ążk:1ch.1ak
polskid1,j.1k
i
z.1~r.u11c1nych.
Treść książki
koncentruje
się
na pro-
hlcmad1 do1yc1.1cyd1 \lrc\u
1 r.1d1cni.1
sobie ze stresem
oraz
związanych
z.
tym
kon\ckwcncji
dl.t zclrow1.t
c1lowick.1. i'\,1 ogól znane
są
ogólne
X\Yiązki zachodzące
1111~d1y
<l'ohowo>c1.1. '1rc,c111, .1 1dr11w1e111
Natomiast
treści
za,varte '" pos7.cze·
l\ółnych
1ozd1-1.1l.1 pokazuj.I ich
zfl°>cll.l,
Hl
jesr
wyniki
róinych
badań,
które
po-
ch
1w.1l:1j:1 na wysuw:1111c
określonych
konkluzii,
nierzadko
sprzecznych
ze
sobą.
W
ksi~icc
dokon.1nn wyra:inego
rozgraniczenia
właściwości
osobowości
'Jlr-tyjaj:1cych chorobie ocl
tych, ktorc
1vycbj•1
się
wspomagać
i
promować
zdrowie.
W
obydwu przypadkach n:1wi:1z:1110
do do'.:
pows2echnie 2nanych teorii, j:Lk i do
nowych
ujęć.
Nic ukrywarny, ie t:tk,
j.1k
w rvrule
Osobowość,
streJ
a
zdrowie,
to
nic
choroba stanowi punkt
ci~żkości,
le<
z zdrowie.
Promowanie 'Zdrowia to pornnaza-
nic
jego
zasobów, po1cncjalów
biolo~1c;r.nyd1,
a 1v
kontekście
problcmaryki osobo-
wości
i srrcsu budowanie
'Zasobów n-ohisf)·.:h
i
spolecznych,
co
można
sprowadzić
do rozwijania
un1icj~tności
życiowy.:h
i w>pomagania
1vlasnego roz-voju.
Ksi:1żk:1
przeznaczona jcsr
glównie dla profesjonilistów
w zakresie
zdro1via,
ale
zdrowia
pojmowanego holiSl)'C<l:nie,
a
więc
dla zatrudnionych
rue tylko w
opiece
zdrowotnej,
łeC"Z.
i
poza
nią.
Adresatem
książki są 1vięc
bardzo
różne
grupy
u-
1~o~o~vc,
w
rym
.psycholo~~~vie,
lck.1r:e,
pedagodzy, socjolodzy,
pielęgniarki,
spe-
C)'tlrścr
w
·1.1krcs1e
edukacji t promoq1
zdro1via,
doradcy i trenerzy
zajmujący
siir
'1rescn1
i
radzenicn1
sobie
itp.
Ksi.1żk.1 może być
'vykorzysrywana
w
kształceniu
pr-lecl
i podyplo111owy1n "')'n1icnionych "')icj grup zawodo1vych.
.
Glównc pr-lc•J.u1ic
k..~i.jiki
spro\\,1dza
się
do pokazania zdro";a jako \\artosci,
1
jednej
.'irony
insrrurncn'.'i.lncj,
J
"i~.:. <lc.:~~iująccj
o
jakości życia
(.zdro\\ie nic jc•t
w,,~,1k1.111,
.t.lc
zdr?w1.1
wszysrko
JC>I
niczym'), z drugiej -
autotełiczncj, utoż­
,,11nuncJ z
rozwoJClll hzl'cznym, po;1d1i,-Ln1111,
społecznym
i duchowyn1. Poniinio
'wi.tdmnci.d
upl)"' .tj.1ccgo l-1.ts11, .1
"r.11 1
ni1n poja\\
iających się .:or~ <'Z~'.:icj
do-
legliwości
chorobowych i objawó" "')'<'Zcrp1"·ania ("pierwszy moment
Ż)d:t
je,1
z;1r,1zc1
pienvs-.tyrn krokicni ku
srnicr.:i"), 10
wlasnie
dzięki
odnajdy"··J.lliu sensu
n
życia
c-tJo,vick
mo-ic
się
rOZ\\•ijać,
osob,n"o
dojr7cwać
i
~,.z!x>g:icać
do samego
kresu
biegu
życia.
••
..,:~~·
C
J..-
1 ._
•
"
•
.
'
lJ,. .
·,~l1j1.ł111c.lll()
t.tk1c:
/\\.'1,llkl
,,„
)l\4l\\(l„(I
i
~trC!'lll
z
z.1chO\\.llllJłlli
11.łrO\\ll(·
lx;-
li
-
•

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin