Len Ryszard - Arcydziela ekslibrisu europejskiego.pdf

(12331 KB) Pobierz
Dziękujemy
prof. dr. hab. Zdzisławowi Latajce, Rektorowi Uniwersytetu Wrocławskiego kadencji 2002-2005,
prof. dr. hab. Leszkowi Pacholskiemu Rektorowi Uniwersytetu Wrocławskiego 2005-,
mgr inż. Grażynie Piotrowicz Dyrektorowi Biblioteki Uniwersyteckiej,
dr Edycie Kotyńskiej zastępcy dyrektora Biblioteki Uniwersyteckiej ds. zbiorów specjalnych,
pracownikom Oddziału Zbiorów Graficznych i Pracowni Reprograficznej
za wsparcie finansowe i życzliwą wspłpracę, dzięki której realizacja tego
katalogu i wystawy stała się możliwa.
Wir danken
Herrn Prof. Dr. habil. Zdzisław Latajka, dem Rektor der Universität Wrocław 2002-2005,
Herrn Prof. Dr. habil. Leszek Pacholski, dem Rektor der Universität Wrocław 2005-,
Frau Dipl.-Ing. Grażyna Piotrowicz, der Direktorin der Universitätsbibliothek,
Frau Dr. Edyta Kotyńska, der stellvertretenden Direktorin der Universitätsbibliothek für Sondersammlungen,
den Mitarbeitern der Abteilung der Graphischen Bestände und Reprographischen Werkstatt für die finan-
zielle Unterstützung und freundliche Zusammenarbeit, dank der die Realisierung dieses Katalogs und der
Ausstellung möglich war.
ARCYDZIEŁA EKSLIBRISU EUROPEJSKIEGO
KOŃCA XIX I POCZĄTKU XX WIEKU
W ZBIORACH BIBLIOTEKI UNIWERSYTECKIEJ WE WROCŁAWIU
MEISTERWERKE DES EUROPÄISCHEN EXLIBRIS
AM ÜBERGANG VOM 19. ZUM 20. JAHRHUNDERT
IN DEN SAMMLUNGEN DER UNIVERSITÄTSBIBLIOTHEK WROCŁAW
KATALOG WYSTAWY
AUSSTELLUNGSKATALOG
WROCŁAW 2006
SŁOWO WSTĘPNE
niwersytet Wrocławski nie jest zwyczajną uczelnią.
Analizując historię uczelni wrocławskiej, można
wręcz stwierdzić, że nie ma bardziej wielokulturo-
wego, wielonarodowego i wielowyznaniowego uniwersytetu
w Europie niż Uniwersytet Wrocławski.
Niech mi będzie wolno krótko nawiązać do skomplikowa-
nej przeszłości Uniwersytetu Wrocławskiego. W roku 2005
minęło 500 lat od chwili, kiedy król Czech i Węgier, Włady-
sław II z rodu Jagiellonów, podpisał w Budzie akt fundacyj-
ny czterowydziałowego uniwersytetu we Wrocławiu. Jednak
z powodu różnych okoliczności miasto musiało czekać 200
lat na uczelnię typu uniwersyteckiego. Pamiętnego 15 listo-
pada 1702 roku Akademia Leopoldyńska, ufundowana przez
Leopolda I Habsburga, dała początek życiu akademickiemu
Wrocławia. Dla upamiętnienia tego wydarzenia, 15 listopada
2002 roku społeczność naszej uczelni uroczyście obchodziła
jubileusz 300-lecia Uniwersytetu Wrocławskiego w obecności
znamienitych gości, a mianowicie rektorów uczelni polskich
i europejskich oraz wielu polityków polskich i zagranicznych,
włącznie z Prezydentem Rzeczypospolitej Polskiej, Aleksan-
drem Kwaśniewskim oraz Prezydentem Republiki Federalnej
Niemiec, Johannesem Rauem.
Złożoność losu zadecydowała, iż wrocławski uniwer-
sytet jest również w pewnym sensie historycznym kon-
tynuatorem protestanckiego Uniwersytetu Viadrina
we Frankfurcie nad Odrą, założonego w 1506 roku, jako
że ta uczelnia została przeniesiona i połączona w 1811 roku
z Akademią Leopoldyńską, dając początek uniwersytetowi
pruskiemu, zwanemu
Academia Viadrina Wratislaviensis.
Należy też wspomnieć, że uczelnia obecna może być trakto-
wana jako kontynuatorka Uniwersytetu im. Jana Kazimierza
we Lwowie, założonego w 1661 roku. To kadra Uniwersy-
tetu Lwowskiego w 1945 roku dała początek powojennej,
polskiej uczelni. Dodatkowym symbolem tej ciągłości trady-
cji jest fakt, że pierwszy rektor powojennego Uniwersytetu
Wrocławskiego, prof. Stanisław Kulczyński, był jednocześnie
ostatnim rektorem polskiego Uniwersytetu we Lwowie.
Historia nobilituje, ale przede wszystkim historia zobo-
wiązuje. Obecny Uniwersytet Wrocławski nie tylko wypeł-
nia swoją statutową działalność poprzez prowadzenie badań
naukowych, kształcenie studentów i pracę na rzecz regionu
U
oraz kraju, ale także aktywnie uczestniczy w procesie na rzecz
zbliżenia pomiędzy narodami Europy. Tym, co wzbudziło
szczególnie wielki respekt i szacunek dla obecnej społeczności
akademickiej naszego Uniwersytetu było to, że świadomie nie
przekreślaliśmy zdobyczy innych narodów i kultur, poprzed-
ników naszego Uniwersytetu, nie wypieraliśmy się ich, lecz
uznaliśmy je wszystkie za ważny element naszej własnej hi-
storii. Nie tylko wzbudziliśmy w sobie dumę z jasnych stron
urozmaiconego dziedzictwa – także z tego, które nie było
dziełem narodu polskiego, ale też zdobyliśmy się na posta-
nowienie, aby z mrocznych jego stron chcieć i umieć czerpać
naukę. W tym kontekście chciałbym przypomnieć ostatnie
wystąpienie Prezydenta Republiki Federalnej Niemiec, Jo-
hannesa Raua przed Parlamentem Rzeczypospolitej Polskiej
w Warszawie 30 kwietnia 2004 roku. W pamięci Prezydenta
Raua szczególnie dobrze utkwiły dwie wizyty w naszym kraju.
Jedna w marcu 2000 roku z okazji zjazdu gnieźnieńskiego
oraz druga – na Uniwersytecie Wrocławskim 15 listopada
2002 roku. Występując przed polskim Parlamentem, Pre-
zydent Johannes Raus powiedział: „We Wrocławiu w listo-
padzie 2002 roku wziąłem udział w obchodach trzechsetnej
rocznicy powstania Uniwersytetu i byłem świadkiem faktu,
że duch otwartości na świat panujący na tej uczelni przetrwał
wszelkie przełomy i cezury”.
Niedawno wybrany na Urząd Prezydenta Republiki Fede-
ralnej Niemiec Horst Köhler w liście skierowanym do mnie
z 10 września 2004 r., oceniając działania Uniwersytetu Wro-
cławskiego na rzecz zbliżenia między narodami, napisał m.in.:
„Sprawą bardzo mi bliską jest ściślejsze powiązanie sąsiadują-
cych ze sobą krajów, Polski i Niemiec. Przed nami jeszcze wie-
le pozostaje do zrobienia, aby się wzajemnie poznać i razem
kształtować przyszłość Europy.”
Dalszym wkładem naszej uczelni w dzieło zbliżenia mię-
dzy narodami Europy jest wystawa ekslibrisów pochodzących
ze zbiorów Biblioteki Uniwersytetu Wrocławskiego oraz ni-
niejsza publikacja, która również powstała dla upamiętnienia
pięcioletniej działalności Niemiecko-Polskiego Towarzystwa
Uniwersytetu Wrocławskiego. Prezentowana kolekcja jest
najlepszą ilustracją dziedzictwa kulturowego Europy, jako
że przedstawia ekslibrisy artystów austriackich, czeskich, nie-
mieckich i słowackich z końca XIX i początku XX wieku.
Zdzisław Latajka
Prof. dr hab. Zdzisław Latajka
Rektor Uniwersytetu Wrocławskiego kadencji 2002-2005
4
Zgłoś jeśli naruszono regulamin