Katarzyna Majdańska nr. 77913

Opis i analiza dziecka z niedopasowaniem społecznym

              Jako osoba pracująca w świetlicy środowiskowej mam do czynienia z różnymi dziećmi, w tym z niedopasowaniem społecznym czy z innymi zaburzeniami. Przypadek,
który opiszę jest szczególny i sprawia wyjątkowe problemy wychowawcze. Dziecko zaczęło uczęszczać na świetlicę około półtora roku temu. Od pierwszych dni Anita nie umiała wykonać powierzonych jej zadań. Nie potrafiła zrobić kanapek, posprzątać po swojej zabawie, ale również wykonać swojej pracy domowej. Podczas zajęć nie potrafiła poprawnie funkcjonować w grupie, stawiała się opozycji do rówieśników i wychowawców. Nie posiada ona również żadnych koleżanek czy kolegów z powodu swoich zaburzeń interpersonalnych. Anita sprawia trudności wychowawcze, jest nie zdyscyplinowana, agresywna i konfliktowa. Występuje u niej agresja słowna(do innych podopiecznych placówki i wychowawców)
i fizyczna wobec innych podopiecznych w placówce. Dodatkowo nie uważa ona, że robi
coś złego, zawsze czuje się pokrzywdzona i nie zrozumiana przez wychowawców.
W związku z tym, że na świetlicy są dzieci w różnych grupach wiekowych(od 6 do 18 r.ż.), panuje duża różnorodność. Anita jako jedyna nie potrafiła nawiązać kontaktu z jakimkolwiek dzieckiem.

Geneza i dynamika zjawiska

Anita jest trzynastoletnią dziewczynką, która uczęszcza do pierwszej klasy gimnazjum. Wychowywana jest przez matkę, jej ojciec zmarł, gdy miała siedem lat. Posiada
ona młodszego trzyletniego brata. Warunki mieszkaniowe i materialne w gospodarstwie domowym są trudne i na granicy ubóstwa. Czteroosobowa rodzina zajmuje małe dwupokojowe mieszkanie w kamienicy, której stan techniczny nie spełnia standardów unijnych. Matka dziewczynki nie pracuje, zajmuje się domem i opieką nad młodszym bratem.  Podczas rozmowy telefonicznej matka nie jest zainteresowana Anitą i nigdy nie pojawiła się w placówce,
by porozmawiać o swojej córce. Z ojczymem nigdy nie nawiązałam kontaktu. Wielokrotne próby nigdy nie przyniosły efektu.  Dotychczasowe obserwacje pozwoliły na wysunięcie następujących wniosków:

·         Dziewczynka nie jest akceptowana w domu rodzinnym

·         Rodzice(matka i ojczym)  faworyzują młodszego brata

·         Stosowano wobec dziewczynki kary cielesne, nawet za drobne przewinienia

·         Brak miłości ze strony matki i brak wsparcia duchowego

·         Brak pozytywnego wsparcia ze strony domu, brak zainteresowania

·         Brak zaspakajania podstawowych potrzeb psychologicznych,  przykre i niekorzystne doświadczenia powodują w Anicie agresję i bunt

Konsekwencją powyższego jest:

·         Brak konsekwencji za swoje postępowanie w różnych środowiskach, w których funkcjonuje dziecko

·         Zachowania agresywne, nie adekwatne do sytuacji

·         Brak zainteresowania nauką

·         Nie przystosowanie do norm społecznych

·         Wulgarne słownictwo

·         Zachowania nie akceptowane przez inne dzieci

·         Próby zwrócenia uwagi za wszelką cenę

Znaczenie problemu

              Zaobserwowany problem wymagał reakcji ze strony wychowawcy. Podopiecznym, którzy
nie radzą sobie z życiem w grupie należy się szczególne zainteresowanie i pomoc. Przez brak akceptacji ze strony innych podopiecznych ogranicza szansę na rozwój społeczny dziewczynki.
Nie może ona przez to nabywać od innych pozytywnych zachowań.

Prognoza

Prognoza negatywna:

·         Brak umiejętności prospołecznych

·         Pogłębianie zachowań agresywnych

·         Izolacja w grupie

·         Brak więzi emocjonalnych z innymi ludźmi

·         Niekorzystna samoocena i samoakceptacja

·         Rozpoczęcie inicjacji z środkami psychoaktywnymi

·         Niekorzystny wpływ na grupy rówieśnicze

·         Potrzeba umieszczenia dziecka w placówce zamkniętej

·         Brak wykształcenia

Prognoza pozytywna:

·         Nabycie zachowań prospołecznych

·         Nawiązanie pozytywnych relacji z wychowawcą, czerpanie z niego przykładu

·         Zachowania adekwatne do sytuacji

·         Zmniejszanie konfliktów z innymi podopiecznymi,

·         Nawiązanie pozytywnych relacji z innymi dziećmi

·         Poprawa wizerunku dziecka

·         Przestrzeganie zasad i norm społecznych

·         Poprawa ocen w szkole

Propozycje rozwiązania

              Celem głównych oddziaływań wychowawczych jest doprowadzenie do zaniechania niewłaściwych zachowań w stosunku do rówieśników, rozwinięcie umiejętności funkcjonowania w grupie, akceptacji norm społecznych.

Działania naprawcze dotyczące bezpośrednio Anity:

·         Zlecenie zadań, dzięki którym będzie mogła odnieść sukces

·         Praca nad integracją grupy wychowawczej

·         Aranżowanie sytuacji w których będzie następowało rozładowanie napięcia emocjonalnego

·         Prowadzenie z Anitą rozmów indywidualnych, podczas których będzie mogła omawiać swoje bieżące problemy

·         Wspólna analiza konfliktów z innymi podopiecznymi

·         Nagradzanie Anity przy każdej możliwej okazji

·         Okazywanie zainteresowania dziewczynce, chwalenie, dawanie poczucia bezpieczeństwa

·         Pomoc  w odrabianiu prac domowych oraz zachęcanie do nauki.