Michal Lubicz Miszewski - Polonia na Słowacji. Położenie – Kultura – Tożsamość. Studium socjologiczne.pdf

(2343 KB) Pobierz
Michał Lubicz Miszewski
Polonia na Słowacji
Położenie – Kultura – Tożsamość
Studium socjologiczne
Wrocław 2012
Copyright © by Autor
Copyright © for the first edition by Deltapress
Recenzja
prof. zw. dr hab. Zenon Jasiński
Opracowanie graficzne i projekt okładki
Joanna Wagner
Korekta
Jolanta Pawlak
Wydanie I
ISBN 978-83-936364-1-9
Wrocław
Deltapress
Wrocław, ul. Pułaskiego 69-71
Publikacja wydana ze środków Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP
przekazanych przez Dolnośląski Oddział Stowarzyszenia
„Wspólnota Polska” we Wrocławiu
Spis treści
Wstęp
I. Polonia jako przedmiot badań naukowych
1. Polonia – podstawowe pojęcia i definicje.
Tożsamość polonijna
2. Geneza i liczebność zbiorowości polonijnych
3. Procesy asymilacji środowisk polonijnych
4. Więź Polonii z krajem i formy podtrzymywania polskości
4.1. Język
4.2. Oświata i szkolnictwo polonijne
4.3. Duszpasterstwo i życie religijne Polonii
4.4. Obyczajowość
5. Stowarzyszenia działające na rzecz Polonii i organizacje polonijne
w świecie
5.1. Stowarzyszenia i fundacje działające na rzecz Polonii i Polaków
za granicą
5.2. Stowarzyszenia i organizacje polonijne w świecie o zasięgu
ponadregionalnym
6. Polityka państwa polskiego wobec Polonii i Polaków z zagranicy.
Prawa Polonii
6.1. Polityka państwa polskiego wobec Polonii i Polaków z zagranicy
6.2. Rozwiązania prawne dotyczące Polonii i Polaków za granicą
9
15
15
20
23
29
30
31
32
35
35
36
38
41
41
46
53
53
55
60
62
69
II. Pojęcia kultury i tożsamości w socjologii
1. Socjologiczne pojęcie kultury
2. Teorie zmiany kulturowej. Akulturacja i jej formy.
Kultura zbiorowości polonijnych
3. Socjologiczne teorie tożsamości. Tożsamość osobista i społeczna
4. Tożsamość narodowa – jej znaczenia i czynniki ją kształtujące
5. Tożsamość narodowa jako opozycja kategorii „swoi” i „obcy”
III. Mniejszości narodowe na Słowacji i ich ochrona prawna
1. Ochrona prawna mniejszości narodowych na Słowacji
1.1. Ochrona prawna mniejszości polskiej na Słowacji według umów
polsko-czechosłowackich
2. Mniejszości narodowe na Słowacji
2.1. Mniejszość węgierska
2.2. Mniejszość romska
2.3. Mniejszości czeska, morawska i śląska
2.4. Mniejszości rusińska i ukraińska
2.5. Mniejszość niemiecka
2.6. Mniejszość bułgarska
2.7. Mniejszość chorwacka
2.8. Mniejszość żydowska
2.9. Pozostałe mniejszości
73
73
83
85
85
90
93
93
95
96
96
97
97
101
101
110
112
113
113
130
IV. Położenie Polaków na Słowacji – historia i współczesność
1. Geneza Polonii słowackiej
1.1. Polskie organizacje na Słowacji do 1945 roku
1.2. Polacy na Słowacji – Polonia czy mniejszość polska?
2. Rozmieszczenie i zróżnicowanie strukturalne Polaków na Słowacji
2.1. Polacy w spisach powszechnych
2.2. Polscy emigranci poakcesyjni w świetle danych statystycznych
3. Historia i działalność organizacji polonijnych na Słowacji po 1989
roku. Formy podtrzymywania polskości słowackiej Polonii i jej
związki z krajem
3.1. Klub Polski – Stowarzyszenie Polaków i ich Przyjaciół
na Słowacji
3.2. Towarzystwo Społeczne „Polonus” w Żylinie
3.3. Finansowanie działalności organizacji polonijnych na Słowacji
3.4. Formy działalności organizacji polonijnych na Słowacji
132
132
149
152
154
V. Założenia metodologiczne badań własnych nad tożsamością
Polaków na Słowacji
185
1. Zastosowane metody i techniki badawcze
2. Przebieg postępowania badawczego
2.1. Badania pierwszego pokolenia słowackiej Polonii
2.2. Badania drugiego pokolenia słowackiej Polonii
185
190
190
197
VI. Tożsamość narodowa i kultura pierwszego pokolenia
słowackiej Polonii. Analiza wywiadów swobodnych
z przedstawicielami pierwszego pokolenia słowackiej
Polonii („dorosłej Polonii”)
1. Charakterystyka demograficzno-społeczna badanego środowiska
dorosłych respondentów
1.1. Płeć i wiek respondentów
203
203
203
1.2. Miejsce zamieszkania respondentów
1.3. Miejsce urodzenia respondentów
1.4. Narodowość rodziców respondentów
1.5. Respondenci według roku osiedlenia się na Słowacji
1.6. Respondenci według przyczyn osiedlenia się na Słowacji
1.7. Stan cywilny respondentów
1.8. Liczba dzieci respondentów
1.9. Obywatelstwo respondentów
1.10. Deklarowane członkostwo w Klubie Polskim
1.11. Język wywiadów
2. Tożsamość narodowa i kultura dorosłej Polonii w świetle badań
empirycznych
2.1. Przyczyny przyjazdu i osiedlenia się na Słowacji
2.2. Pierwsze lata pobytu na Słowacji
2.3. Nauka języka słowackiego
2.4. Język używany w domu
2.5. Zapożyczenia i kalki językowe
2.6. Formy podtrzymywania polskości
2.7. Rola Klubu Polskiego w podtrzymywaniu polskości
2.8. Trudności w działalności polonijnej
2.9. Pojęcie ojczyzny w świadomości respondentów
2.10. Poczucie tożsamości narodowej respondentów
2.11. Przyczyny deklarowanego pozostania na Słowacji
2.12. Słowacy w oczach respondentów
2.13. Polacy w oczach Słowaków
204
206
207
208
209
210
211
212
212
215
215
215
217
219
220
225
232
238
241
246
250
255
258
262
VII. ożsamość narodowa młodzieży polonijnej. Analiza badań
T
ankietowych z przedstawicielami drugiego pokolenia
słowackiej Polonii (młodzieży polonijnej)
265
1. Charakterystyka demograficzno-społeczna badanych przedstawicieli
młodzieży polonijnej
1.1. Płeć respondentów
1.2. Wiek respondentów
1.3. Miejsce zamieszkania respondentów
1.4. Narodowość rodziców respondentów
1.5. Respondenci według okresu zamieszkiwania na Słowacji
1.6. Liczba rodzeństwa respondentów
1.7. Obywatelstwo i narodowość respondentów
2. Analiza ankiet – kierunki wyborów tożsamościowych i perspektywy
rozwoju tożsamości narodowej młodzieży polonijnej
2.1. Znajomość języka polskiego
2.2. Poczucie tożsamości narodowej respondentów
2.3. Respondenci w ocenie otoczenia
2.4. Polacy i Słowacy w oczach respondentów
2.5. Studia w Polsce w oczach respondentów
2.6. Młodzież polonijna o zamieszkaniu na stałe w Polsce
265
265
266
266
268
269
270
270
272
272
278
282
285
289
292
295
Zakończenie
Zgłoś jeśli naruszono regulamin