Mlody.Technik. 04 1988.pdf

(22214 KB) Pobierz

KW IECIEŃ 1888

Olbrzymi elektromagnes

„Electrician” podaje wia

domość o olbrzymim elek

tromagnesie, zbudowanym

przez majora inżynieryi

Stanów

Zjednoczonych,

W.R.Kinga. Użył on do tego

dwu armat o kalibrze 38

cm, które połączył w częś

ciach ich tylnych i otoczył

drutem długości 6440 me

trów, który był poprzednio

użyty do łączenia torped ze

stosami. Prądu elektrycz

nego dostarcza potężna

maszyna dynamo-ełektry-

czna. Elektromagnes zresz

tą ukończony jeszcze nie

jest, zupełna bowiem dłu

gość drutu wynosić ma

9660 m. już jednak obecnie

okazało się, że podczas

przepuszczania

prądu

dwustu ludzi nie mogło

oderwać szyny przyłożonej

do wylotów armat. Cieka

we jest doświadczenie z ku

lą, w armacie umieszczoną,

która przy przepuszczaniu

prądu jest gwałtownie od

rzucaną, u wylotu jednak

armaty zatrzymuje się i ko

łysze, jak kawałek papieru

pozostawiony w prądzie

powietrza. Po uzupełnieniu

zwojów drutu do zamierzo

nej długości 9660 m ciężar

elektromagnesu wynosić

będzie 45 000 kilogramów;

pomimo to urządzenie jego

nie jest zbyt kosztowne, po

sługiwano się bowiem wy

szło mi z użycia armatami

i drutami od torpedów. któ

re zastąpione były nowemi.

Wszechświat

1 kwietnia 1888 r.

Studnie w Saharze

algierskiej

Wiercenie coraz większej

ilości studzien w części Sa

hary, należącej do Algeru,

wydaje bardzo dobre rezul

taty. Podziemne wody tej

okolicy pochodzą prawie

wyłącznie

z deszczów

i śniegów gór Atlasu. We

dług Hollanda w r. 1856 by

ły w wymienionej części

Sahary tylko 33 oazy, na

których rosło 136,000 palm;

przynoszących dosyć ma

łe dochody; ilość zaś wo

dy wynosiła 58,000 litrów

na minutę W roku 18B6 by

ło już 43 oaz, na których

rosło 509,375 dobre docho

dy dających i 138,000 nowo

posadzonych drzew palmo

lub dziesięciu metrów, we

zwano straż ogniową. Po

otwarciu 45 otworów wy

rzucających

strumienie

wody, cały teatr w ciągu

kilku sekund został zalany

Ogień zagasł nie mając

możliwości rozwijania się,

przyczem uwydatniła się

doskonała budowa sceny;

spoczywa ona na cienkich

żelaznych belkach, połą

czonych z sobą takiemiż

łańcuchami.

Tygodnik ilustrowany

14 kwietnia 1888 r.

Największy parowiec

osobowy,..

... spuszczony został w tych

dniach na morze w Glesgo-

wie. Jest on własnością to

warzystwa międzynarodo

wego i będzie kursował

między Liverpoolem a No

wym Yorkiem. Olbrzymi

ów parowiec ma 580 stóp

długości, przeszło 68 szero

kości i 42 głębokości, po

mieścić się na nim może

wygodnie 2,000 pasażerów

i budowany jest stosownie

do najnowszych wymagań

komfortu. Lady Randolph

Churchill, która przyjęła

godność matki chrzesnej

okrętu, otrzymała od jego

właścicieli w podarunku

bransoletkę z nazwą pa

rowca „City of New-York”,

wypisaną brylantami. Dru

gi taki sam parowiec, mają

cy pruć morskie fale pod

nazwą „City of Paris”, spu

szczony zostanie za kilka

miesięcy na morze przez to

samo towarzystwo.

Czas

5 kwietnia 1888 r.

wych a ilość wody wynosiła

253,706 litrów na minutę.

Równocześnie ludność tych

okolic przeszło się po

dwoiła

Wszechświat

1 kwietnia 1888 r

Sposoby gaszenia

pożarów,,.

trów 380 metrów, czyli na

60 ulicach, przeważnie

mniejszych i krótszych.

Można dziś wierzyć, że za

trzy lata całe miasto będzie

oświetlone gazem. Ze do te

go dążyć należy, najlep

szym dowodem jest obli

czenie różnicy kosztów

oświetlenia gazowego a na

ftowego. Teraz mamy 336

lamp naftowych, których

oświetlenie kosztuje 9,978

złr Gdyby zaś wszystkie

owe 60 ulic oświetlone zo

stały gazem, to potrzebaby

ustawić

409

latami,

a oświetlenie gazem kosz

towałoby tylko 8.571 złr.,

42 cent., światło zaś byłoby

o 80% silniejsze, a o tak

poważną kwotę tańsze, nie

licząc zysku od prywatnych

osób na całej jej nowej

przestrzeni.

Czas

4 kwietnia 1888 r.

Platyna w widmie

słonecznem

Pp. Huthius i Holden w

Cambridge (Massachusets)

przeprowadzili dokładne

badania widma słoneczne

go, jakie otrzymali przez

uginanie światła, do czego

posługiwali się wyborną

siatką Rowlanda, zarazem

zaś oznaczyli ściśle linije

kilku ciał ziemskich, któ

rych obecności dotąd w at

mosferze słonecznej nie

wykazano. W ogólności

praca ta nie doprowadziła

do rezultatów stanow

czych, wątpliwem więc je

szcze zostaje, czy na słońcu

znajdują się np. ołów', cyna,

srebro, cer. molibden, uran,

wanad; pewmiejsze wydat

ki osiągnięto tylko co do

platyny; z 64 mianowicie li-

nij widma platyny, wystę

pujących między długoś

ciami fal 4250 i 4650 bada

cze ci wykazali 16 linij

w widmie słonecznem. Pla

tynę należy zatem zaliczyć

do substancyj, których obe

cność w atmosferze słone

cznej ze znacznem prawdo

podobieństwem

przyjąć

można.

Wszechświat

15 kwietnia 1888 r.

Zebrała:

Jadwiga Orzechowska

...w teatrach żywo zajmują

praktyczne umysły Angli

ków. Niedawno odbyła się

próba w świeżo wybudo

wanym teatrze na Stran-

dzie. w którym wszystkie

przeciwko pożarowi os

trożności były przedsię

wzięte. Wszystkie części te

go doświadczalnego teatru

posiadają po dwa oddzielne

wyjścia, a cały budynek

wraz z dachem jest z żelaza

i stali; drzewo użyte jest

w nim jedynie na drzwi

i okna. które pociągnięto

masą ogniotrwałą, niedaw

Oświetlenie całego

no wynalezioną przez p. Se

Krakowa gazem

ymoura Blane a. Szczegól

niej system gaszenia po By całe miasto oświetlić ga

zwalający na natychmias zem, trzeba zaprowadzić

towe zalanie sali i sceny ma rury na długości 18 kilome

być znakom icie obmyślony.

Dla próby umieszczono za

rzewie na środku sceny, to

jest w miejscu, gdzie naj

rzadziej

płomień

się

wszczyna i gdzie środki

najtrudniej

skuteczność

swoją okazać mogą. Dopie

ro z chwilą, gdy płomienie

doszły do wysokości ośmiu

u c h u

Mniej więcej co 3 dni pojawia się na lotnisku Okęcie sa

molot McDonnell Douglas DC-B z napisem „CHARTERED

BY LOT POLISH A IR L IN E S" na kadłubie. Niedawno nasze

linie lotnicze zorganizowały specjalnie dla „M T" pokaz tej

nie najnowszej już, ale wciąż Interesującej maszyny,

o której piszemy na s. 19.

Cyklicznie odbywają się różnorodne wystawy specjalisty*

czhe, na których przedstawiciele firm zagranicznych

i krajowych prezentują swoje wyroby. Producenci w ten

sposób starają się pokazać swoją najnowszą produkcję

lub urządzenia dobrze sprawdzające się w praktyce i za

chęcić do ich zakupu. Dowodem na to jest III Międzynaro

dowa Wystawa Specjalistyczna Controla‘87, z której re

portaż drukujemy na 3. 39.

„Wyścig zbrojeń" producentów sprzętu fotograficznego

trwa. To początek artykułu zamieszczonego w dziale

„Fotonowoścl” na s. 90, w którym autor przedstawia

najnowsze trendy w produkcji aparatów fotograficznych

najlepszych firm na świecie.

Nasza okładka:

L in ia w y so k ie g o napięcia fo tografow ana

specjaln ą techniką, o której piszem y o b sze rn ie w artykule

„O fotografii inaczej".

SPIS

Artykuły:

TREŚCI

W YCHOW ANIE FIZYCZNE: LEKKOATLETYKA (BIEG I CHÓD)-Krzysztof E rn s t.....................

DC-8 NA T RA SIE W ARSZAW A

NOWY JORK - Jacek Nowicki, Krzysztof Z ię c in a

....................

O FO TO G RAFIN N ACZEJ-Sylw ia Jarosińska, Marek O s t ro w s k i...............................

PIERW SZA PRAW DZIW ATEO RIA STOŁU -Zbigniew P ło ch o ck i.................... .................

T E O R E T Y C Z N IE -T A K -J e rzy Klawi ń sk i....................................................................

Felieton:

Opowiadanie: DROG A OD SŁO Ń C A-M ałgorzata B r e jn a k ...............................................................

Na w artztacie:ILU M IN O FO N IAST ER EO FO N IC ZN A-D ariuszPoliński.................................................

BUDOW A PAW LACZA-Jerzy Pietrzyk........................................................

POW IERZCHNIOW A O B R Ó B K A METALI (IV) - Stefan S ą k o w s k i....................................

W YŁĄCZNIK OGRZEW ACZA O L E J O W E G O -(jp )........................................................

Klub Wynalazców:

M IERNIK NARCIARZA (zadanie 426): AKCJA „ZIMA" (rozwiązaniezadania 421)....................

Działy:

CIEKAW E K SIĄ Ż K I...............................................................................

POZNAJEM Y SPR ZĘT INFORMATYCZNY: M IKROKOM PUTER O SO B ISTY MACINTOSH S E -

Roland W acław ek....................................................

NOWE I N A J N O W S Z E ......................................................................

LOKOM OTYW Y PO LSKICH SZLAKÓW: PAROW ÓZ SER II Ty43 - Roman G a rb a c lk ...............

POZNAJEM Y SAMOCHODY: M ITSU BISH I GALANT -Zdzisław Podblelskl...........................

HISTORIA SIĘ NIE POWTARZA: DŻENTELMENI (SPIRALA PO ST ĘP U -H enryk Hollender

C H EM IA NA CO DZIEŃ: O SKŁADNIKACH GARBNIKÓW NATURALNYCH (IV) - Stefan Sąkowski

P O M Y SŁ Y GENIALNE, ZW ARIOW ANE I TAKIE S O B IE ....................

RO-MA: KOLO RU JEM Y M APY - Michał S z u r e k .................................

BIOLOG IA: ŚW IETLNA FAZA FOTOSYNTEZY - Stanisław Maleszewski . .

ASTRO N O M tA DLA W SZY ST K IC H :ZW IERCIADŁO GŁÓW NE TELESKO PU - (MTSz) . ,

KATEDRA FIZYKI: KRYSZTAŁY NIE CAŁKIEM DO SKO N AŁE - Adrian Kozanecki, Adam M.

Grzymała........................................................

FOTONOWOŚCI: W Y ŚCIG ZB R O JEŃ -Paw ełW ójcik .

INFORMIK a, b. c: KURS JĘZYKA C

(2)

Roland W a cła w e k .............

G RY Z GŁOWĄ: GDZIE TU LOG IKA? - Jacek C ie s ie lsk i........................................

LATAJĄCE S A M O C H O D Y - ( j ) .........................................

P R Z Y SZ Ł O ŚĆ S A M O C H O D U -(j).................... ..............................................

C O N TRO LA’87 - Elżbieta G a w e ł...............................................................

KO N KU RS „FOTOGRAFUJEMY N O C Ą " ...............................................................

KO N KU RS POJAZDÓW ZABYTKOW YCH -Zdzisław P o d b le ls k l...........................

LINIA W YSOKIEG O N A P I Ę C IA .........................................................

S Ę D Z IW Y T E C H N IK .....................................................................................

SAM O CH O D Y RO D ZIN N E-Jerzy B o r k o w s k i........... .................................................

4, 28

14,29

.90

Różne:

Okładki:

III. IV

Numer ilustrowali;

Witold Domański, Roman Gaik, Jarzy Flisak, Ewa Włodarczyk.

Fotografie w numerze:

„Japan , „American Scientisr, „Hobby", Jacek Nowicki, Krzysztof Zięcina. Marek Ostrowski, Władysław P,

Jabłoński. Jerzy Pietrzyk, Roman Garbacik, Zdzisław Podbiełski, „Sulzer". DaD, „Inter Nationes", „Du Pont", ze zbiorów redakcji.

Młodego Technika” wydaje Inetytut

Wydawniczy

„Nasza Księgarnia”

Rada Redakcyjna:

doc. dr Zygmunt Dąbrowski, inż. Jerzy Jasiuk, d r Zygmunt Kalisz, mgr Zbigniew Słowiński, mgr Inż. Jerzy Siek,

dr Zbigniew Płochocki, Piotr Postawka, prof. dr hab^Andrzej Wróblewski (przewodniczący), mgr inż. Roland Wacławek, mgr Inż.

Grze

gorz Zalot.

Zeapół Redakcyjny:

Mikołaj Dubrawski (kler. działu techn.-organ.), Elżbieta Gaweł (z-ca red. naczelnego), Władysław P. Jabłoński

(kler. działu graficznego), Jerzy Kławińakl (kier. działu łączności z Czytelni kam i}, Jacek Nowicki (red. działu informatyki), Jerzy Pietrzyk

(kier, działu twórczości techn.), Zofia Rokita (red. działu nauki), Lidia Sadowska-Szlaga (korekta), Józef Trzionka (red. naczelny).

Stall współpracownicy:

Jan Barczyk (znaczki). Jerzy Borkowski (jednoślady), Jacek Ciesielski (Gry z głową), Adam Grzymała, Tadeusz

Rzepecki. Andrzei Olszewski (fizyka), Henryk Hoilender (historia techniki), Eugeniusz Koczorowski (technika morska). Marek Moczulski

(kolejnictwo), Krzysztof Zięcina (kosmonautyka), Jadwiga Orzechowska (Sędziwy Technik), Zdzisław Podbielski (motoryzacja), Marek

T. Szczepański (astronomia), Stefan Sękowski (chemia), Michał Szurek (matematyka), Jan Tarczyński (historia motoryzacji), Roland

Wacławek (informatyka). Paweł Wójcik (foto). Grzegorz Zalot (Klub Wynalazców, elektronika), Wojciech Żurek (elektronika).

Adrat redakcji:

ul. Spasowskiego 4. 00-389 Warszawa łub skr. poczt. 380, 00-950 Warszawa. Telefony: centrala 26-24-31 do 36.

Dział łączności z Czytelnikami (czynny 11-14) wewń. 60. Pozostałe działy: wewn, 42 i 47. Redaktor naczelny: 26-26-27 lub wewn. 87.

Warunki prenumeraty:

ogólnie obowiązujące

kraju. Redakcje zastrzega sobie prawo skracania i adiustacji nadesłanych materiałów,

Artykułów nie

zamówionych

redakcja nie zwraca.

Druk:

Zakłady Wklęsłodrukowe RSW „Prasa". Zam. 5125. Nakład 250315 egz. U-23.

Żyjemy w świecie zjawisk, które w swojej przytłaczającej wię

kszości są tzw. zjawiskami fizycznymi. Na co dzień nie bardzo

mamy czas i chęć zastanawiać się nad ich przyczynami i istotą -

mijamy je w pośpiechu i nieuważnie. Dopiero przypadkowo wolny,

nie zagospodarowany wieczór i tajemnicze trzaskanie mebli lub

starych ram obrazów odziedziczonych po przodkach, albo dziwne

odgłosy podczas spaceru po parku budzą w nas refleksję natury

logicznej dedukcji: „Wydaje dźwięk, to znaczy, żc drga lub trze się

0 coś”, I tak, w chwili naukowego olśnienia, wyjaśniamy sobie

zjawiska, które wzbudziły nasz strach lub zdziwienie.

Gdyby nie owe mocne przeżycia nigdy nie pomyślelibyśmy nad

tym, że stara, nudna szkolna fizyka może się do czegoś w życiu

przydać. Tak się bowiem dziwnie składa, że przeciętny Polak na

ogół bazuje wyłącznie na teorii lub wyłącznie na praktyce. Nie jest

naszą mocną stroną harmonijne łączenie obu tych, jakże niezwykle

istotnych dla siebie wzajemnie stanowisk: teoria jest bowiem wy

biórczym uogólnieniem i rozszerzeniem praktyki, a praktyka

realnym, choć ograniczonym zastosowaniem teorii. Wiedzą o tym

podobno wszyscy, ale jak już przyjdzie co do czego...

Innym idzie jakby nieco lepiej

prace teoretyków co i raz

posuwają naprzód procesy technologiczne, praktyka zaś stymuluje

rozwój teorii, jest więc duże zapotrzebowanie i na jedno, i na drugie.

Więcej - praktycy (czytaj: przemysł) opłacają (i to wysoko!) teorety

ków, a teoretycy coraz to czymś się odwdzięczają praktykom,

godząc w ten sposób harmonijnie świat idei ze światem materii

odwrotnie.

U nas na tomiast króluje praktycznie praktyka. Tak jest-prakty

cznie praktyka

podkreślam to z pełnym przekonaniem. Jeśli ktoś

już coś robi, to nikt go nie pyta, ile w jego dziele jest nowoczesnej

teorii

najważniejsze, żeby zrobił i żeby w ogóle coś było. Gdyby

cała ludzkość była na takim etapie myślenia, to wytwórca kamien

nych siekierek prosperowałby dziś w najlepsze utrzymując ze swej

pracy liczną rodzinę i nie myśląc o wprowadzeniu na swe wyroby

innych cen, jak jednostronnie umowne.

Biedny Izaak Newton zapłakałby widząc jak z jego teorii powsze

chnego ciążenia wysnuwamy wniosek, że trzeba tylko poczekać,

a owoc sam spadnie nam do stóp, ponieważ na pewno nikt spośród

nas nie stworzyłby teorii o użyciu kija do strącenia go z drzewa,

a jeśli nawet tak, to zanim zostałaby ona wprowadzona w czyn,

wszyscy pod drzewem umarliby z głodu dyskutując zawzięcie o jej

przydatności.

Niestety - z

całego bogactwa teorii wybieramy za

zwyczaj tylko to, co nie zmusza nas do zmiany naszej często

nieciekawej, ale wygodnej (jak to dla leniuchów) praktyki. Jakie są

konsekwencje takiego stanu naszych chęci i naszej świadomości,

możemy zaobserwować nie tylko „za oknem”, ale i wewnątrz

naszych domów - wnioski pozostawiam mniej leniwym Czytel

nikom.

To przykre, że w państwie, które od wielu już lat hołduje świato

poglądowi naukowemu, ze wszech miar słusznemu mariażowi teorii

i praktyki mówi się

„tak”

tylko teoretycznie...

JERZY KLAWIŃSK1

Plik z chomika:

aos.artur

Mlody.Technik. 04 1988.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: