Poradnik_Zapobieganie awariom przemysłowym.pdf

(360 KB) Pobierz
Jerzy S. Michalik
ZAPOBIEGANIE
POWA¯NYM AWARIOM
PRZEMYS£OWYM
Zalecenia i wytyczne
dla zak³adów du¿ego ryzyka
Warszawa 2005
Opracowano na podstawie wyników zadania pt. „Opracowanie zasad i wytycznych
dotycz¹cych programu zapobiegania awariom w zak³adach posiadaj¹cych obiekty nie-
bezpieczne, zintegrowanego z systemem zarz¹dzania bezpieczeñstwem”, wykonanego
w latach 2002-2004 w ramach programu wieloletniego „Dostosowanie warunków pra-
cy w Polsce do standardów Unii Europejskiej”, dofinansowanego przez Ministerstwo
Gospodarki i Pracy.
Uwzglêdniono tak¿e wyniki zadania pt. „Opracowanie systemu notyfikacji substan-
cji niebezpiecznych stosowanych w iloœciach ponadprogowych oraz systemu notyfika-
cji obiektów niebezpiecznych, zgodnych z przepisami UE”, zrealizowanego w la-
tach 1998-2001 w ramach programu wieloletniego „Bezpieczeñstwo i ochrona zdrowia
cz³owieka w œrodowisku pracy”, dofinansowanego w zakresie prac badawczo-rozwojo-
wych przez Komitet Badañ Naukowych.
G³ówny koordynator programów:
Centralny Instytut Ochrony Pracy – Pañstwowy Instytut Badawczy
Autor opracowania:
prof. dr hab. in¿. Jerzy S. Michalik
Centralny Instytut Ochrony Pracy – Pañstwowy Instytut Badawczy
Copyright
©
G³ówny Inspektorat Pracy 2005
PAÑSTWOWA INSPEKCJA PRACY
G£ÓWNY INSPEKTORAT PRACY
Departament Informacji i Promocji
www.pip.gov.pl
Spis treœci
Wprowadzenie
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Rozdzia³ 1.
5
System przeciwdzia³ania zagro¿eniom powa¿nymi awariami przemy-
s³owymi w Polsce
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10
1.1. Przepisy wprowadzaj¹ce system przeciwdzia³ania zagro¿eniom
powa¿nymi awariami przemys³owymi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10
1.2. G³ówne elementy systemu przeciwdzia³ania powa¿nym awariom. . 13
Rozdzia³ 2.
Zasady prawid³owego zaliczania zak³adów do kategorii zwiêkszonego
oraz du¿ego ryzyka wyst¹pienia powa¿nej awarii przemys³owej
. . . . 16
2.1. Zasady postêpowania przy identyfikacji (zaliczaniu) obiektów . . . . 16
Zalecenia dotycz¹ce wartoœci Qi (iloœci substancji niebezpiecz-
nej) oraz wartoœci progowych Qi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18
2.2. Zasady wykonywania procedury sumowania . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21
2.3. Baza danych o substancjach niebezpiecznych i program kompute-
rowy do wykonywania procedury zaliczania zak³adów . . . . . . . . . . 25
Rozdzia³ 3.
Wymagania przepisów dotycz¹ce programu zapobiegania awariom
i systemu zarz¹dzania bezpieczeñstwem
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3.1. Postanowienia dyrektywy Rady 96/82/WE (Seveso II) w spra-
wach polityki zapobiegania awariom . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3.2. Wymagania przepisów polskich w sprawach programu zapobiega-
nia awariom i systemu bezpieczeñstwa. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Program zapobiegania awariom . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
System bezpieczeñstwa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Zwalczanie skutków awarii przemys³owej . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3.3. Porównanie postanowieñ przepisów polskich w zakresie progra-
mu zapobiegania awariom i systemu bezpieczeñstwa z wymaga-
niami UE – wnioski . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Relacje miêdzy RoB i PZA oraz SZB . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
28
28
30
30
31
32
33
35
4
Rozdzia³ 4.
Zawartoœæ programu zapobiegania awariom i systemu zarz¹dza-
nia bezpieczeñstwem w zak³adach du¿ego ryzyka
. . . . . . . . . . . . . . . . . 38
4.1. Zalecenia i wytyczne UE dotycz¹ce programu zapobiegania awa-
riom i systemu zarz¹dzania bezpieczeñstwem w zak³adach du¿e-
go ryzyka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38
Wytyczne w sprawie polityki zapobiegania awariom i systemu zarządzania bez-
pieczeństwem, zgodnie z wymaganiami dyrektywy Rady 96/82/WE (Seveso II)
.
. . 39
4.2. Szczegó³owe zalecenia i wytyczne dotycz¹ce programu zapobiega-
nia awariom i systemu zarz¹dzania bezpieczeñstwem w zak³adach
du¿ego ryzyka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54
Hierarchia PZA + SZB. Polityk. Zaanga¿owanie prowadz¹cego
zak³ad. Cele ogólne. Zapewnienie œrodków. Identyfikacja zagro-
¿eñ. Wymagania prawne. Cele szczegó³owe. Planowanie dzia³añ
w celu realizacji PZA. Zarz¹dzanie zmianami. Odpowiedzialnoœæ
za realizacjê zadañ. Szkolenia. Komunikacja. Gotowoœæ reagowa-
nia na awarie. Dokumentacja i zapisy PZA. Dzia³ania sprawdza-
j¹ce. Dzia³ania naprawcze. Szczególnie zalecane rozwi¹zania dla
du¿ych zak³adów kategorii ZDR . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4.3. Zalecenia dotycz¹ce informacji o programie zapobiegania awariom
i systemie zarz¹dzania bezpieczeñstwem, które powinny byæ zawar-
te w raporcie o bezpieczeñstwie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Przepisy polskie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Przepisy Unii Europejskiej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Poradnik oceny raportu bezpieczeństwa COMAH, część 2, rozdział 4: Polityka
zapobiegania awariom i system zarządzania bezpieczeństwem – fragment . . . . .
56
69
70
72
75
Rozdzia³ 5.
Problematyka zalecana jako przedmiot kontroli w trakcie inspekcji
w zak³adach zagra¿aj¹cych wyst¹pieniem powa¿nej awarii przemy-
s³owej
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 81
Wytyczne dotyczące inspekcji wymaganych przez artykuł 18 dyrektywy Rady
96/82/WE (Seveso II) – fragmenty . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
81
Bibliografia
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 101
Wprowadzenie
Polski system przeciwdzia³ania powa¿nym awariom przemy-
s³owym, ustanowiony w ustawie
Prawo ochrony œrodowiska
i wprowadzony w ¿ycie w dniu 1 paŸdziernika 2001 r. na mocy
ustawy
o wprowadzeniu ustawy Prawo ochrony œrodowiska, usta-
wy o odpadach oraz o zmianie niektórych ustaw,
jest wdro¿eniem
do prawodawstwa polskiego wymagañ obowi¹zuj¹cych w Unii
Europejskiej, ustalonych w dyrektywie Rady 96/82/WE
dotycz¹-
cej zarz¹dzania zagro¿eniami powa¿nymi awariami z udzia³em
substancji niebezpiecznych
– tzw. Dyrektywie Seveso II.
Na polski system przeciwdzia³ania powa¿nym awariom prze-
mys³owym, oprócz odpowiednich postanowieñ powy¿szych
ustaw, sk³adaj¹ siê tak¿e przepisy szczegó³owe ujête w rozporz¹-
dzeniach ministra gospodarki oraz ministra œrodowiska, wydane
w latach 2002 i 2003.
Polskie przepisy, podobnie jak Dyrektywa Seveso II w Unii
Europejskiej, okreœlaj¹ system obowi¹zków, zadañ, procedur oraz
dokumentów, których realizacja przez podmioty, do których adre-
sowane s¹ te regulacje prawne, ma na celu osi¹gniêcie dwóch
g³ównych celów:
1) zapobieganie mo¿liwoœci wyst¹pienia powa¿nej awarii
przemys³owej, tzn. zmniejszenie jej ryzyka na tyle, na ile jest to
mo¿liwe, poprzez realizacjê wymagañ odnosz¹cych siê do progra-
mu zapobiegania awariom oraz systemu bezpieczeñstwa,
2) ograniczenie do minimum skutków powa¿nej awarii w od-
niesieniu do ludzi, œrodowiska oraz wartoœci materialnych po-

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin