Rost A - Instytucje polskiego prawa konstytucyjnego [2013].pdf

(1596 KB) Pobierz
UNIWERSYTET IM. ADAMA MICKIEWICZA W POZNANIU
Antoni Rost
INSTYTUCJE POLSKIEGO
PRAWA KONSTYTUCYJNEGO
POZNAŃ 2013
Antoni Rost
-
Instytucje polskiego prawa konstytucyjnego, UAM Poznań
2013
©
Copyright by Antoni Rost 2013
Wydanie I
uzupełnione
bezpłatna
wersja elektroniczna
dla celów dydaktycznych
kopiowanie i przedruk tylko za zgodą autora
dozwolone drukowanie do użytku osobistego
4
Antoni Rost –
Instytucje polskiego prawa konstytucyjnego, UAM Poznań 2013
Spis treści
Rozdział I. POJĘCIE, MIEJSCE I ŹRÓDŁA PRAWA
KONSTYTUCYJNEGO
1. Pojęcie prawa konstytucyjnego
2. Miejsce prawa konstytucyjnego w systemie prawa
3. Źródła
prawa
konstytucyjnego
3.1. Pojęcie źródeł prawa
3.2. Pojęcie i cechy szczególne konstytucji
12
3.3. Pozakonstytucyjne źródła prawa konstytucyjnego
Rozdział II.
ŹRÓDŁA PRAWA W POLSCE
1. System źródeł prawa krajowego
2. Prawo unii europejskiej a prawo krajowe
Rozdział III.
PODSTAWOWE ZASADY USTROJOWE
1. Zasada suwerenności państwa
2. Zasada suwerenności narodu
3. Zasada republikańskiej formy państwa
4. Zasada demokratycznego państwa prawa urzeczywistniającego zasady
sprawiedliwości społecznej
5. Zasada podziału władzy państwowej
6. Zasada decentralizacji władzy publicznej
7. Zasada społecznej gospodarki rynkowej
Rozdział IV,
OBYWATEL A PAŃSTWO
1. Pojęcia podstawowe
2. Koncepcje praw jednostki
3. Prawa, wolności i obowiązki obywatelskie w rp
4. Ochrona konstytucyjnego statusu jednostki
Rozdział V.
REFERENDUM
1. Pojęcie, geneza i klasyfikacje referendum
2. Referendum jako forma demokracji bezpośredniej
3. Referendum ogólnokrajowe
4. Referendum lokalne
Rozdział VI. PRAWO WYBORCZE
Rozdział VII.WŁADZA
USTAWODAWCZA
1. Organy władzy ustawodawczej
2. Status prawny deputowanego
2.1. Konstrukcja mandatu przedstawicielskiego.
7
7
7
9
11
11
19
21
21
31
36
36
39
50
51
57
60
64
67
67
70
73
82
86
86
89
93
99
103
116
116
118
118
5
Antoni Rost
-
Instytucje polskiego prawa konstytucyjnego, UAM Poznań
2013
120
123
128
128
131
135
137
137
138
145
147
149
153
155
155
155
156
157
159
160
160
162
164
166
166
168
169
174
178
178
179
181
187
187
190
194
2.2. Obowiązki posła i senatora
3. Prawa deputowanego
3. Organizacja i tryb działania Sejmu
3.1. Kadencja i system permanencji
3.2. Organy Sejmu
3.3. Podstawowe zasady obrad Sejmu
4. Funkcje Sejmu
4.1. Funkcja ustrojodawcza Sejmu
4.2. Funkcja ustawodawcza Sejmu
4.3. Szczególne postępowania ustawodawcze
4.4. Uchwały Sejmu
4.5. Funkcja kontrolna Sejmu
4.6. Funkcja kreacyjna Sejmu
Rozdział VIII.
NACZELNE ORGANY WŁADZY WYKONAWCZEJ
1. Prezydent w systemie organów państwowych RP
1.1.wybory i kadencja prezydenta
1.2. Funkcje prezydenta
1.3. Kompetencje prezydenta
1.4. Odpowiedzialność prezydenta
2. Rada Ministrów
2.1. Powoływanie i skład Rady Ministrów
2.2. Tryb działania
2.3. Funkcje i zakres kompetencji rządu
Rozdział IX.
WYMIAR SPRAWIEDLIWOŚCI I PROKURATURA
1. Pojęcie wymiaru sprawiedliwości
2. Sądy i ich organizacja
3. Zasady organizacji i funkcjonowania wymiaru sprawiedliwości
4. Prokuratura
Rozdział X.
TRYBUNAŁ KONSTYTUCYJNY I TRYBUNAŁ STANU
1. Pozycja ustrojowa trybunałów
2. Trybunał Stanu
3. Trybunał Konstytucyjny
Rozdział XI.
ORGANY KONTROLI PAŃSTWOWEJ I OCHRONY PRAWA
1. Najwyższa Izba Kontroli
2. Rzecznik Praw Obywatelskich
3. Krajowa Rada Radiofonii I Telewizji
Rozdział XII.
STANY NADZWYCZAJNE
196
1. Pojęcie stanów nadzwyczajnych
196
2. Stany nadzwyczajne w konstytucji z 1997 r.
197
3. Ograniczenia wolności i praw jednostki w warunkach stanów nadzwyczajnych 201
6
Antoni Rost –
Instytucje polskiego prawa konstytucyjnego, UAM Poznań 2013
Rozdział I
POJĘCIE, MIEJSCE I ŹRÓDŁA PRAWA
KONSTYTUCYJNEGO
1. POJĘCIE PRAWA KONSTYTUCYJNEGO
Pojęcie prawa konstytucyjnego nie jest jednoznaczne, używane bywa
w różnych kontekstach i odniesieniach. Nie zawsze też i nie wszędzie dla
określenia tego samego przedmiotu używa się tej właśnie nazwy.
Prawo konstytucyjne to – podobnie jak prawo cywilne, karne, rodzinne
część norm prawnych wyróżniona ze względu na pewne przyjęte kryte-
rium. O ile jednak w przypadku pozostałych działów prawa ich zakres
określony przymiotnikiem w zasadzie nie budzi wątpliwości, to w tym
przypadku przymiotnik „konstytucyjne” może być rozumiany różnie. Sło-
wo „konstytucyjny” kojarzy się przede wszystkim z konstytucją, czyli
głównym aktem normatywnym, zawierającym normy o najwyższej mocy
prawnej i regulującym zagadnienia o najwyższym znaczeniu państwowym.
Prawo konstytucyjne nie może jednak być utożsamiane z „prawem zawar-
tym w konstytucji”.
Zakres regulacji w różnych konstytucjach bywa różny, o czym świad-
czą choćby różnice w ich objętości. Są konstytucje mieszczące się na jednej
stronie maszynopisu, znane są i takie, które miały postać książeczki. Już
choćby stąd wynika wniosek, że zakres prawa konstytucyjnego musiałby
być w tej sytuacji bardzo zmienny i w wielu przypadkach byłoby ono wręcz
nieporównywalne pod rządami różnych konstytucji. Zamieszczenie pew-
nych regulacji w konstytucji bądź ich pominięcie jest przy tym niekiedy nie
tylko wynikiem przyjęcia pewnych przemyślanych koncepcji ustrojowych,
ale często także i wynikiem doraźnego kompromisu politycznego w toku
prac redakcyjnych.
Z różnic w zakresie regulacji konstytucyjnej nie zawsze
można zatem wyciągać wnioski co do założeń ustrojodawcy.
Ustalając znaczenie pojęcia „prawo konstytucyjne”, można też odwołać
się do etymologii słowa „konstytucyjny”. Pochodzi ono z łacińskiego
consti-
7
Zgłoś jeśli naruszono regulamin