PTG Klasyfikacja uziarnienia gleb i utworów mineralnych 2008 (Roczniki Gleboznawcze 2009 - nr 2)
Aneks 3.
Klucz do organoleptycznego oznaczania grup granulometrycznych
(w stanie uwilgotnienia świeżego)
1.
Nie można formować wałeczków lub tylko formują się wałeczki o średnicy ołówka
(ok. 7 mm) i grubsze; wyraźnie wyczuwalna szorstkość ziaren piasku
1.1
nie brudzi palców, nie mączysty
piasek luźny
1.2
słabo brudzi palce, nie plastyczny, tworzy nietrwałe agregaty, łatwo rozpadające się, nie mączysty
piasek słabogliniasty
1.3
dość wyraźnie brudzi palce, słabo plastyczny, tworzy nietrwałe agregaty, niekiedy mączysty; formują się grube wałeczki i kulki
piasek gliniasty
1.4
brudzi palce, słabo plastyczny, tworzy dość trwałe agregaty, niekiedy mączysty; formują się wałeczki grubości ołówka i cieńsze, ale łamliwe pod słabym naciskiem
glina piaszczysta
2.
Można formować wałeczki o średnicy 3-7 mm (pół grubości ołówka), łamliwe
przy próbie skręcania w pierścień średnicy 2-3 cm; dość wyraźnie spoisty, przywiera
do palców
2.1
silnie mączysty i słabo spoisty
- wyczuwalne ziarna piasku
pył gliniasty
- nie wyczuwalne ziarna piasku
pył zwykły
2.2
średnio spoisty, przywiera do palców, przy rozcieraniu w palcach daje powierzchnię szorstką i matową, nie śliską
- bardzo wyraźnie wyczuwalne szorstkie ziarna piasku, słabo przywiera do palców
glina lekka
- wyraźnie wyczuwalne szorstkie ziarna piasku
glina zwykła
- nie wyczuwalne ziarna piasku, za to wyraźnie mączysty i dość wyraźnie lepki
pył ilasty
2.3
przy rozcieraniu w palcach utwór matowy lub nieco błyszczący, wyraźnie przywiera do palców, wyraźnie wyczuwalne ziarna piasku
glina piaszczysto-ilasta
3.
Można formować wałeczki o średnicy 3 mm (mniej niż połowy grubości ołówka)
i skręcać w pierścień o średnicy 2-3 cm; spoisty, silnie przywiera do palców,
przy rozcieraniu w palcach daje powierzchnię średnio lub silnie błyszczącą
3.1
wyraźnie widoczne i wyczuwalne ziarna piasku
ił piaszczysty
3.2
pojedyncze widoczne i w dotyku niekiedy wyczuwalne ziarna piasku
- plastyczny, po roztarciu powierzchnia średnio błyszcząca
glina ilasta
- bardzo plastyczny, po roztarciu powierzchnia wyraźnie błyszcząca
ił zwykły
3.3
ziarna piasku nie widoczne i nie wyczuwalne
- średnio plastyczny
glina pylasto-ilasta
- bardzo plastyczny, po roztarciu powierzchnia średnio błyszcząca
ił pylasty
ił ciężki
Uwaga. Organoleptyczne cechy utworów glebowych zależą m.in. od zawartości silnie rozłożonej substancji organicznej oraz od składu mineralnego frakcji iłowej. Dominacja smektytów lub kaolinitu we frakcji iłowej może wpłynąć na przeszacowanie lub niedoszacowanie zawartości frakcji iłowej.
Luzak2323