Collegium Masoviense – Wyższa Szkoła Nauk o Zdrowiu
Wydział Medyczny – kierunek PIELĘGNIARSTWO
Nr albumu 1403A
Izabela Michałowska
PROCES PIELĘGNOWANIA PACJENTA Z UZALEŻNIENIEM ALKOHOLOWYM
Promotor:
mgr. Grażyna Korybut
– Żyrardów 2014 –
spis treści :
wstęp - cel pracy, dlaczego piszę o Zespole Zależności Alkoholowej.
1. Zespół Zależności Alkoholowej - opis jednostki chorobowej.
2. Prezentacja historii choroby pacjenta z Zespołem Zależności Alkoholowej.
2. 1. Wywiad z pacjentem.
2. 1. 1. Sytuacja zdrowotna psychiczna i fizyczna.
2. 1 .2. Sytuacja rodzinna, społeczna, zawodowa.
2. 2. Badania fizykalne w dniu przyjęcia do szpitala.
2. 3. Wyniki badań laboratoryjnych.
2. 4. Wyniki badań dodatkowych.
2. 5. Plan leczenia i opis zastosowanego leczenia u pacjenta G. W.
2. 6. Wnioski z dekursusu lekarskiego.
2. 7. Rozpoznanie lekarskie po pobycie w szpitalu.
2. 8. Epikryza lekarska.
3. Teoria procesu chorobowego w przypadku pacjenta cierpiącego na Zespół Zależności Alkoholowej.
3. 1. Dane literaturowe dotyczące zachorowań na ZZA.
3. 1. 1. Dane etiologiczne.
3. 1. 2. Patogeneza choroby.
3. 1. 3. Czynniki wpływające na zachorowania na ZZA.
3. 1. 4. Dane dotyczące leczenia ZZA.
3. 1. 5. Dane literaturowe dotyczące pielęgnowania pacjentów z ZZA.
4. Opis procedur zastosowanych w leczeniu i pielęgnowaniu pacjenta G. W, chorego na ZZA.
4. 1. Procedury zastosowane w przypadku G. W.
4. 2. Dekursus pielęgniarski w leczeniu pacjenta G. W. cierpiącego na ZZA.
5. Dyskusja zastosowanych procedur w przypadku pacjenta G. W.
6. Wnioski dotyczące procesu pielęgnowania pacjenta G. W.
7. Streszczenie pracy w języku polskim i w języku angielskim.
8. Bibliografia.
9. Aneks do pracy (ryciny, tabelki, wykresy).
1.
1. Zespół Zależności Alkoholowej- opis jednostki chorobowej.
Zespół Zależności Alkoholowej to choroba ciała, umysłu i duszy, czyli tak zwany CUD. Można przez to zrozumieć, iż leczyć należy jednocześnie skutki fizyczne, psychiczne i emocjonalne uzależnienia od alkoholu. Zaburzenie owo polega nad utratą kontroli ilości spożywanego alkoholu. Mechanizm powstawania alkoholizmu nie jest wyjaśniony do końca i nie ma, co zaskakujące, związku z nadużywaniem alkoholu, choć niechybnie do niego rowadzi. Około 16% polskiego społeczeństwa pije ryzykownie.[1]. Za dawkę śmiertelną alkoholu uważa się 6-8 g. na 1 kg. Masy ciała.[2]
Uzależnienie towarzyszące chorobie alkoholowej jest silną, nabytą potrzebą zażycia substancji toksycznej jaką jest alkohol. Potrzeba ta może wywołać dolegliwości fizyczne, takie jak: uczucie zimna, bezsenność, drżenia mięśni, wymioty, biegunki, kołatania serca oraz różnorodne bóle. Odstawienie substancji może doprowadzić do powstania zespołu abstynencyjnego. W leczeniu stosowana jest detoksykacja czyli odtruwanie.
Alkoholizm jest chorobą nieuleczalną i bardzo często prowadzi nawet do śmierci.
3.Teoria procesu chorobowego w przypadku pacjenta cierpiącego na Zespół Zależności Alkoholowej.
Nadużywanie alkoholu szkodzi osobie uzależnionej jak również całemu systemowi rodzinnemu i społecznemu. Choroba i jej rozwój może doprowadzić do zmian w sferze psychicznej i fizycznej. Powoduje także utratę kontaktów interpersonalnych i realizacji własnych celów życiowych.
Na rozwój zaburzenia wpływają różne czynniki, między innymi takie jak: cechy osobowościowe, temperament, środowiskowe i genetyczne uwarunkowania. Wpływ mają również wzorce międzypokoleniowe zachowań oraz trudności w obszarze regulowania emocji.
Uzależnienie od alkoholu posiada fizyczne i psychiczne zależności. Objawy fizyczne są podtrzymywane przez psychologiczne mechanizmy, co powoduje, że nawet po zaprzestaniu picia nie przestają zawiadować postępowaniem człowieka. Dlatego też osoba uzależniona powinna skorzystać z leczenia psychoterapeutycznego wspartego czasem leczeniem farmakologicznym.
Zespół uzależnienia od alkoholu rozpoznać można biorąc pod uwagę następujące objawy:
• silne pragnienie lub poczucie przymusu picia alkoholu.
• upośledzenie zdolności kontrolowania zachowań związanych z piciem alkoholu.
• fizyczne objawy zespołu abstynencyjnego podczas ograniczenia lub przerwania picia.
• spożywanie alkoholu w celu uwolnienia się od objawów abstynencyjnych.
• zmieniona tolerancja na alkohol.Na początku zwiększona, a później zmniejszona.
• większa ilość czasu poświęcona na zdobywanie alkoholu.
• kontynuowanie picia mimo następstw szkodliwości jego działania, takich jak: stany depresyjne, lękowe, nadciśnienie tętnicze, uszkodzenia wątroby, padaczka i inne.
Wystąpienie przynajmniej trzech, z wyżej wymienionych objawów, w okresie ostatniego roku, wskazuje na uzależnienie od alkoholu.
Objawy uzależnienia można podzielić na trzy grupy:
1) Objawy psychiczne- to przymus picia zwany głodem alkoholowym.
2) Objawy fizjologiczne- to zmiana tolerancji organizmu na alkohol jak również alkoholowy zespół abstynencyjny występujący po zaprzestaniu spożywania alkoholu.
3) Objawy związane ze sferą zachowania- picie alkoholu, w celu uwolnienia się od objawów abstynencyjnych, zaniedbywanie źródeł przyjemności na rzecz picia, picie pomimo wiadomości o szkodliwości spożywania alkoholu.
Proszę podawać źródła pozyskiwanych informacji – brak odnośników do tekstów źródłowych.
Wraz z postępowaniem uzależnienia, u uzależnionego pojawiają się zaburzenia i zniekształcenia w sferze poznawczej.
Kiedy mechanizmy związane z chorobą są aktywne, rozmowa na temat konsekwencji picia jest trudna i powierzchowna, gdyż u uzależnionego działają mechanizmy obronne. Tworzy on i przedstawia swoją „rzeczywistość”.
Jedna z grup mechanizmów, dotyczy zniekształcających spostrzeganie faktów związanych z używaniem substancji psychoaktywnej i niedopuszczanie do świadomości szkód związanych z piciem.
Podstawowym i często obserwowanym mechanizmem jest proste zaprzeczenie. Jest to taki sposób spostrzegania rzeczywistości zewnętrznej, który pozwala uniknąć uświadomienia sobie jej bolesnych aspektów. Inny mechanizm to minimalizowanie, czyli umniejszanie swoich problemów związanych z piciem alkoholu. Racjonalizowanie jest kolejnym mechanizmem i polega na pozornie racjonalnym uzasadnieniu i usprawiedliwianiu swojego postępowania oraz zachowania. Mechanizm obwiniania to zrzucanie odpowiedzialności za własne picie na osoby trzecie. Fantazjowanie- mechanizm umożliwiający ucieczkę od problemów w wyobrażenia łagodzące przeżywanie przykrych emocji.
Powyżej wymienione mechanizmy to system iluzji i zaprzeczeń, pozwalające na dokonanie takich zniekształceń w widzeniu rzeczywistości, aby nie dopuszczać myślenia o tym, że picie alkoholu powoduje narastanie problemów osobistych i rodzinnych.
Praca – moim zdaniem wymaga dopracowania strony graficznej, proponuję stosowanie podpunktów, wytłuszczanie podtytułów, gdyż praca pisana jednym ciągiem – traci na przejrzystości.
Druga grupa mechanizmów obronnych to nałogowe regulowanie emocji. Pozwala osobie pijącej, przez wiele lat wypracować schemat radzenia sobie ze stanami emocjonalnymi sięgając po środki psychoaktywne, w celu szybkiego osiągnięcia ulgi i ukojenia. Mechanizm ten jest bezpośrednio związany z takimi osiowymi objawami uzależnienia, jak: silne pragnienie, przymus picia alkoholu, trudności kontrolowania zachowania związanego z piciem, fizjologiczne objawy stanu odstawiennego, zmiana tolerancji na alkohol i narastające zaniedbywanie alternatywnych źródeł przyjemności i zainteresowań.
Z czasem chory uzależniony, sięga po alkohol przeżywając smutek, lęk, złość, wstyd, by zmniejszyć odczuwanie dyskomfortu psychicznego lub spotęgować pozytywne emocje.
Postrzeganie siebie, u uzależnionego jest biegunowe, niestabilne, gdyż inaczej przeżywa emocje będąc w stanie trzeźwości, a inaczej w stanie intoksykacji.
Pod wpływem substancji psychoaktywnej, często doświadcza iluzorycznej siły. Natomiast w sytuacji zaprzestania picia, zauważa nasilające się problemy. Wpływa to na obniżenie samooceny i powoduje mechanizm nijakiego błędnego koła, gdyż prowadzi do ponownego sięgnięcia po alkohol, aby znów poczuć się lepiej.
Z czasem alkohol staje się nieodzowną częścią życia i jego naczelną wartością. Istotne dotąd sprawy zostają zaniedbywane, pomimo tego, że osoba uzależniona deklaruje, iż rodzina lub praca są dla niej bardzo ważne. Z czasem różne wartości życia zostają podporządkowane planowi picia alkoholu.
Ilość osób pijących ryzykownie jest nieznana. Szacuje się, że w Polsce jest ok. 600- 700 tysięcy osób uzależnionych od alkoholu, tyle samo pijących w ryzykowny sposób.
Picie ryzykowne jest jednym z kryteriów rozpoznawania uzależnienia. Nie jest to jednostka chorobowa. Identyfikuje osoby, których sposób i ilość picia może być przyczyną wystąpienia problemów społecznych i zdrowotnych.
Jedna standardowa dawka alkoholu to:
25 ml wódki 40%
100 ml wina
0,33 ml piwa
Picie ryzykowne to spożywanie średnio 4-5 standardowych dawek alkoholu dziennie w przypadku mężczyzn i co najmniej dwóch dawek alkoholu w przypadku kobiet. Model takiego picia objawia się częstym pragnieniem napicia się i dbaniem o zapasy alkoholu.
Z miesiąca na miesiąc spożycie alkoholu zwiększa się coraz mocniejsza głowa.Mają miejsce negatywne zachowania po pijaku, które po wytrzeźwieniu powodują poczucie winy i wstyd. Występują luki pamięciowe i klinowanie oraz rozpoczynanie dnia od napojów alkoholowych. Człowiek pije alkohol samotnie czyli do lustra lub na przykład codziennie wypija lampkę wina przed snem. Otoczenie zwraca uwagę na to, że osoba pije w niewłaściwych okolicznościach , zbyt dużo.
Innym kryterium rozpoznawania uzależnienia jest picie szkodliwe, które powoduje powstawanie zaburzeń somatycznych np. alkoholowa marskość wątroby lub psychicznych np. depresja alkoholowa. Kryteria diagnostyczne opierają się na pewności, że picie alkoholu jest odpowiedzialne bądź współodpowiedzialne za zmiany i szkody natury psychicznej i fizycznej. Należy wziąć pod uwagę upośledzony krytycyzm, albo zaburzone zachowanie mogące prowadzić do niesprawności i mieć negatywny wpływ na międzyludzkie stosunki. Nieprawidłowy model picia musi mieć miejsce przez co najmniej jeden miesiąc w roku.
Uzależnienie od alkoholu to zespół objawów poznawczych, behawioralnych oraz somatycznych, w którym zdobywanie i spożywanie alkoholu dominuje nad wszystkimi innymi, do tej pory ważnymi, dziedzinami życia. Głównym objawem choroby jest silne, przemożne pragnienie przyjmowania substancji uzależniającej. Przyjęcie substancji, nawet po długim okresie abstynencji, może wywołać nawrót choroby, a co za tym idzie objawów zespołu zależności alkoholowej.
Ostateczne rozpoznanie można oprzeć na podstawie identyfikacji trzech lub większej ilości cech (objawów) występujących łącznie przez jakiś okres czasu w ostatnim roku: proponuję inny sposób stosowania podpunktów.
ü Trudności w kontroli rozpoczęcia, ilości i zakończenia spożywania alkoholu.
ü Poczucie przymusu i silne pragnienie zażycia substancji.
Fizjologiczne objawy występujące po zaprzestaniu picia lub zmniejszenia ilości przyjmowanej substancjizespół abstynencyjny albo używanie substancji powodującej podobne działanie, w celu zmniejszenia nasilenia lub uniknięcia niepożądanych objawów
Stwierdzenie tolerancji zwiększenie dawki, w celu spowodowania skutków.
Przyjmowanie substancji, pomimo wiedzy na temat jawnie szkodliwych następstw.
Narastające zaniedbywanie alternatywnych źródeł przyjemności, z powodu picia alkoholu. Większa ilość czasu poświęcona zdobywaniu i przyjmowaniu substancji odurzającej lub odwracaniu następstw jej działania. Brak odniesienia do tekstu źródłowego.
Uzależnienie jest zespołem różnorodnym genetycznie, wywołanym przez wzajemne oddziaływanie czynników środowiskowych i genetycznych. Na tej podstawie można wyróżnić kilka podgrup uzależnionych, biorąc pod uwagę rodzinne uzależnienie, głębokość uzależnienia przejawiające się na przykład majaczeniem, drżeniem, napadami drgawek alkoholowych, wczesny początek choroby-poniżej 26 roku życia oraz osobowość patologiczna typu dyssocjalnego. Elementy zespołu uzależnienia alkoholowego, można podzielić na genetyczne, społeczne i psychologiczne.
Czynniki genetyczne mogą odgrywać pewną rolę w powstawaniu zależności alkoholowej, Nie ulega wątpliwości, że pewne predyspozycje można odziedziczyć. Jednocześnie spotkać się można z badaniami, które dowodzą, że u ok.60% osób uzależnionych, nie znaleziono w rodzinie przypadków uzależnienia.
Czynniki społeczne. Należy wziąć tu pod uwagę wzorzec spożycia alkoholu w danym środowisku, przekonania na temat jego wpływu na samopoczucie, funkcjonowanie, a także sprawność szeroko pojmowaną-seksualną, fizyczną, umysłową. Istotna jest tu również grupa społeczna, dostępność alkoholu i jego cena.
Czynniki psychiczne, czyli wzorce picia alkoholu wynikające z obserwacji otoczenia-krewnych, rodziny, które są przenoszone na kolejne pokolenia. Jest to tak zwane modelowanie. Istotne jest też współwystępowanie zaburzeń psychicznych, osobowościowych oraz zaburzeń nastroju.
Osoby uzależnione nie mają świadomości choroby. Wiedzą w prawdzie, że piją za dużo, za często, w nieodpowiednich sytuacjach i ilości, ale równocześnie znajdują na to wiarygodne usprawiedliwienie. Wierzą, że są w stanie przerwać picie czy samodzielnie poradzić sobie z problemem. Postrzeganie negatywnych skutków picia nie jest w pełni realistyczne. Uważają, że przyczyną ich picia są inni ludzie, zdarzenia czy sytuacje. Wierzą, iż w sprzyjających warunkach sytuacja sama ulegnie poprawie bez aktywności z ich strony. Osoby uzależnione boją się, że spotkanie ze specjalistą i rozpoznanie uzależnienia definitywnie wymusi decyzję o rozstaniu z alkoholem. Niektóre osoby nie mogą sobie wyobrazić życia bez niego.
Słowo „alkoholik” kojarzy się powszechnie z osobą, która w wyniku picia straciła wszystko i funkcjonuje na tzw. marginesie życia. Takie powszechne przekonanie, ułatwia osobom nadużywającym alkoholu dystansować się od problemu, bo ja tak nie piję, nie jestem alkoholikiem, nie żyję w taki sposób…. Wzmaga to opór przed dostrzeżeniem i uznaniem swojego uzależnienia. Uzależnienie ma charakter postępujący i nieleczone pogłębia się. Często ucieczka przed odwykiem w nadziei na „cudowne uzdrowienie”, stanowi błąd pozwalający rozwijać się chorobie i niszczyć osobę uzależnioną, jej bliskich i otoczenie.
Uzależnieni, jak większość społeczeństwa nie zdaje sobie sprawy na czym polega leczenie zespołu zależności alkoholowej. Wiele osób ma za sobą nieudane próby rozstania się z alkoholem i wie, że głód alkoholowy nie znika w okresie abstynencji i że trudno sobie z nim poradzić. Odstawienie alkoholu może powodować dolegliwości psychofizyczne zwane zespołem abstynencyjny. Powikłane objawy tego zespołu to między innymi: drgawki, napady padaczki alkoholowej, majaczenie alkoholowe.
Leczenie odwykowe w Polsce jest bezpłatne, nawet w przypadku, gdy osoba uzależniona jest nieubezpieczona.
Po zaprzestaniu picia lub nagłym zmniejszeniu ilości spożywanego alkoholu mogą wystąpić objawy psychosomatyczne, które słabną najczęściej po kilku dniach abstynencji i wreszcie znikają. Jeżeli jednak nie znikną i po odstawieniu alkoholu pojawią się napady drgawkowe, omamy słuchowe lub wzrokowe, objawy odstawienie są bardzo silne, osoba piła długim ciągiem, jest niedożywiona, osłabiona, odwodniona, jeśli łączyła alkohol z innymi substancjami psychoaktywnymi lub cierpi na dodatkowe choroby, konieczne jest badanie lekarskie. Lekarz powinien ocenić jej stan i skierować do szpitala na oddział leczenia alkoholowych zespołów abstynencyjnych detoks czy odwyk. Leczenie tam trwa ok. 10 dni. Celem jest jak najszybsze ustąpienie objawów odstawiennych. Pobyt na tym oddziale nie ma na celu leczenia uzależnienia.
Zespół Zależności Alkoholowej to choroba ciała, umysłu i ducha (CUD). Oznacza to, iż w równym stopniu należy podczas leczenia brać pod uwagę leczenie ciała. Wiąże się to z konsekwencjami nadmiernego spożywania substancji psychoaktywnej, co powoduje dysfunkcje poszczególnych układów: pokarmowego, krążenia, nerwowego i innych oraz leczenie psychiki, w taki sposób by nie tylko przywrócić osobie możliwość kierowania życiem, ale poprawić też jego jakość. Decyzja o leczeniu jest sprawą osobistą. Leczenie musi być dostosowane do pacjenta i zaakceptowane w pełni przez niego. Ustalenie celów terapii i wybór działań terapeutycznych wymaga współdziałania pacjenta z zespołem terapeutycznym.
Sposób dochodzenia do zdrowia, każdy uzależniony wybiera osobiście. Osoba cierpiąca na zespół zależności alkoholowej powinna współpracować z lekarzem psychiatrą, psychologiem-terapeutą w poradni leczenia uzależnień. Ważne jest by psychoterapia łączyła się z farmakoterapią i oddziaływaniami psychospołecznymi. Wybrana metoda oraz cele leczenia, powinny być uzgodnione i zaakceptowane przez pacjenta, jak również dostosowane do jego możliwości.
Najbardziej pożądanym celem leczenia jest całkowite zaprzestanie spożywania alkoholu. W takim przypadku, celem terapii będzie dostarczenie pacjentowi umiejętności niezbędnych do utrzymania całkowitej abstynencji. Jednocześnie utrzymanie satysfakcjonującego poziomu życia bez alkoholu. Zastosowanie dobranych leków, powinno dodatkowo ułatwić utrzymanie abstynencji. Czasem całkowite zaprzestanie picia dla pacjenta jest zbyt trudne. W takich przypadkach leczenie powinno zmierzać w kierunku redukowania szkód wynikających z picia alkoholu, na przykład przez wydłużanie czasu abstynencji, czy powstrzymywanie się od picia w sytuacjach podwyższonego ryzyka. Celem zasadniczym programu leczenia ZZA jest zrozumienie przez uzależnionego swojej choroby i zachowań z nią związanych, utrzymanie stałej abstynencji, skuteczne rozwiązywanie problemów jakich pacjent doświadcza bez ucieczki w alkohol.
Głównym elementem programu leczenia osób uzależnionych jest diagnoza, podczas której określane jest rozpoznanie. Osoba uzależniona powinna identyfikować się z problemem, z którym ma do czynienia. Kluczem do zdrowienia jest budowanie przez pacjenta osobistej, wewnętrznej motywacji do zmiany. W czasie terapii powinno mieć miejsce rozpoznanie i weryfikacja przekonań wspomagających picie i przeszkadzających w leczeniu a także budowanie systemu przekonań i zachowań służących utrzymaniu abstynencji. Pacjent powinien trenować radzenie sobie z głodem alkoholowym i przymusem picia. Zespół terapeutyczny, współpracując z pacjentem powinien przygotować go do konfrontacji z trudnościami, jakich doświadcza trzeźwiejący alkoholik.
Analiza osobistych problemów oraz budowanie strategii radzenia sobie z nimi, to bardzo istotna sprawa podczas terapii osób uzależnionych.
Istnieją stany, które są bezwzględnym wskazaniem do hospitalizacji. Należy do nich majaczenie alkoholowe, zaostrzenie przewlekłej halucynozy alkoholowej, głęboka depresja z myślami lub tendencjami samobójczymi, niezdiagnozowane napady drgawkowe, abstynencyjne napady mnogie czy stany padaczkowe. U takich pacjentów, leczenie powinno odbywać się w warunkach szpitalnych.
Bezwzględną hospitalizacją, winni być objęci także pacjenci z obciążeniami internistycznymi, w podeszłym wieku czy osoby, które przebyły niedawno uraz czaszki. Większość przypadków niepowikłanych zespołów abstynencyjnych może być leczona w warunkach ambulatoryjnych.
Leczenie odwykowe zwiększa szanse na utrzymanie abstynencji. Podstawowa metoda leczenia to psychoterapia. Jako metoda pomocnicza wykorzystywana jest farmakoterapia. Programy terapeutyczne opierają się na wykorzystaniu różnych nurtów psychoterapeutycznych. Większość terapii jednak oparta jest na zasadach terapii poznawczo-behawioralnej oraz doświadczeniach ruchu AA. Duże znaczenie w tej terapii ma program dwunastu kroków, zaczerpnięty ze Wspólnoty AA. Program ten to „zbiór zasad duchowych, które zastosowane jako sposób życia mogą uwolnić od obsesji picia i d...
Patryk1313