2 BT-Ksiega Wyjscia.pdf

(48465 KB) Pobierz
m
BIBLIA
T Y S I Ą C L E C I A
Księga Wyjścia
PISMO ŚWIĘTE
STAREGO I NOWEGO
TESTAMENTU
B1B£)A CySIĄC£€CIA
KSIĘGA WYJŚCIA
http://chomikuj.pl/KosciolKatolicki
http ://chomikuj .pl/WiDI 19
W PRZEKŁADZIE Z JĘZYKÓW ORYGINALNYCH OPRACOWAŁ ZESPÓŁ
B IB L IST Ó W POLSKICH
Z IN ICJA TYW Y BENEDYKTYNÓW TYNIECKICH
skan WiDI19
http://exsite24.pl/user/barabba
W YDANIE PIĄTE
NA NOWO OPRACOWANE I POPRAWIONE
ILUSTROW ANE
p a ll o
ITT
n
UM
HACHETTE
BIBLIA TYSIĄCLECIA
WYDANIE ILUSTROWANE
Tekst na podstawie Wydania Piątego
REDAKTOR
t Ks. Kazimierz Dynarski SAC
Maria Przybył
REDAKCJA NAUKOWA
t O. Augustyn Jankowski OSB
t Ks. Lech Stachowiak, Bp Kazimierz Romaniuk
Ks. Tomasz Hergesel, Ks. Ryszard Rubinkiewicz SDB
PRZEKŁAD
Ks. Stanisław Łach
WYBÓR ILUSTRACJI I KOMENTARZE
Ks. Michał Janocha
Irina Tatarowa
IMPRIMATUR
Poznań, dnia 29 marca 2005 r., N. 1622/2005,
t Stanisław Gądecki, Arcybiskup Metropolita Poznański,
Ks. Ireneusz Dosz, Kanclerz Kurii Metropolitalnej
http://chomikuj.pl/KosciolKatolicki
http ://chomikuj .pl/W iDI 19
skan WiDI19
http:// exsite24.pl/user/barabba
Ilustracje: EAST NEWS
Projekt okładki: Maciej Sadowski
Ilustracje na okładce:
Mojżesz z Tablicami Prawa, Guido Reni, ok. 1620 (przód)
Walka Jakuba z aniołem, Rembrandt Harmenszoon van Rijn, ok. 1660, Berlin, Staatiche Museen (tył)
© Copyright by Wydawnictwo Pallottinum, Poznań 2006
© Copyright for this edition by Hachette Livre Polska Sp. z o.o., Warszawa 2006
KONTAKT Z CZYTELNIKAMI I PRENUMERATA
tel. (0-67) 210 86 50
KOLEKCJA HACHETTE
Hachette Livre Polska Sp. z o.o.
ul. Dzielna 60, 01-029 Warszawa
tel. (0-22) 536 49 20 lub 22, faks (0-22) 536 49 21
WYDAWNICTWO PALLOTTINUM
Al. Przybyszewskiego 30, 60-959 Poznań 2
skr. poczt. 23
tel. (0-61) 867 52 33, faks (0-61) 867 52 38
http://www.pallottinum.pl, www.biblia.pl
Skład i łamanie:
Page Graph,
Warszawa
Druk: Olsztyńskie Zakłady Graficzne S.A., Olsztyn, Polska
ISBN 83-7448-273-7
KSIĘGA WYJŚCIA
/
Mojżesz
Micha} Anioł (1513-1545), rzeźba w marmurze z grobowca papieża Juliusza II,
Rzym, kościół San Pietrino in Vincoli.
Słynna rzeźba Mojżesza stanowi część projektowanego grobowca
papieża Juliusza II, którego Michał Anioł nigdy nie dokończył.
Potężna postać, wsparta na tablicach Dekalogu, ukazana
w gwałtownym skręcie ciała, emanuje fizyczną i duchową energią.
Na głowie Mojżesza widnieją dwa kosmyki włosów przypominające
rogi. To skutek błędnego przetłumaczenia tekstu „skóra na jego
twarzy promieniowała” (zobacz przypis do Wj 34, 9). Pomyłka
św. Hieronima miała wielowiekowe konsekwencje w ikonografii.
WSTĘP
azwa księgi wywodzi się z tytułu, jaki no­
si ona w L X X (E
xodos),
a dotyczy jedynie pierwszej
części. Tradycja hebrajska określa ją - podobnie jak
pozostałe części Pięcioksięgu - pierwszym słowem
W j: „O to im iona” ('elle sz'm ót).
W obecnej postaci W j powiązana jest wielorako
z opowiadaniami o patriarchach w Rdz i z otrzym a­
nymi przez nich obietnicam i (np. Rdz 22,17; 50,24;
por. z W j 33,1) oraz z zawartymi przymierzami (Rdz
rozdz. 15; 17). W spółczesna krytyka dopatruje się
w dzisiejszej kom pozycji śladów redakcji deuterono-
m icznej (zob. W stęp do Pięcioksięgu). Zasadniczą
zaś różnicę między obu księgami stanowi przedmiot
opowiadania. N ie są nim jak w Rdz poszczególne po­
stacie patriarchów, ale „Izraelici”, naród złożony
z siedemdziesięciu (pięciu?) osób - rodziny Jakuba
i jego synów. Indywidualne osoby (zwłaszcza M o j­
żesz i Aaron) występują rzadziej i są raczej reprezen­
tantami narodu lub jego grup.
U cisk Izraelitów w Egipcie (rozdz. 1-2 ) jest
punktem wyjścia stosowanego później często sche­
matu teologicznego: obietnica - wiara lub niewier­
ność ludu - ratunek ze strony Boga. Bez wątpienia
W j składa się w dalszych częściach z szeregu bloków
większych opowiadań, obecnie połączonych w dość
zwartą całość. Rozdziały 3 -1 5 opisują samo wyjście
z Egiptu oraz poprzedzający je obrzęd Paschy
i przejście przez M orze Czerw one, zakończone m o­
numentalnym hymnem (W j 15,1-21). Opis pobytu
na pustyni złożony jest z szeregu etiologii, czyli po­
pularnych wyjaśnień nazw poszczególnych m iejsc na
trasie wędrówki (1 5 ,2 2 -1 8 ,2 7 ), oraz z opisów cu­
downych interwencji Boga na rzecz wędrującego
ludu (przepiórki i manna - rozdz. 16, wyprowadze­
nie wody ze skały - 17,1-7, zwycięstwo nad Amale-
k ita m i- 17,8-16). Jednocześnie pojawiają się szemra­
nia przeciw M ojżeszow i i Aaronowi (15,24; 16,2-12;
17,3). 2 jednej strony kontrastuje to z entuzjazmem
po przejściu przez M orze Czerw one, z drugiej -
przygotowuje dalsze bunty po zawarciu przymierza
synaj s kie go.
N astępne rozdziały stanowią drugi wielki blok
opowiadań, m ianow icie o pobycie u stóp góry
Synaj (rozdz. 1 9 -2 4 ). Zawiera on nadanie Dekalogu
(20,1-17), szeregu podstawowych nakazów i zaka­
zów regulujących wszystkie dziedziny życia, nadto
zbiór bardziej szczegółow ych przepisów prawnych,
„księgę przym ierza” (2 0 ,2 2 -2 3 ,3 3 ) wraz z opisem
uroczystego zawarcia przymierza za pośrednictwem
M ojżesza (Wj rozdz. 24). O pis ten otrzym uje uzu­
pełnienie w rozdz. 34 w postaci tzw. dekalogu kulto­
wego, który wykazuje wiele podobieństw do opisu
z rozdz. 20. Z tym blokiem związany jest opis nie­
wierności narodu (kult złotego cielca - rozdz. 32n)
i odnowienia zawartego przymierza (rozdz. 34). N a­
tom iast inny tem at stanowią wskazówki odnoszące
się do budowy sanktuarium i organizacji kultu w nim
(rozdz. 25 -3 1 i 3 5 -4 0 ), a otrzym ane przez M ojżesza
od Boga na Synaju. Ta część księgi łączy wyraźnie
W j z następującą po niej Kpi (por. W j rozdz. 29
z Kpi rozdz. 8).
Trudno dokładnie określić chronologię powstania
tych części. N iektóre opowiadania powstały w cza­
sach bardzo dawnych, niezbyt odległych od opisy­
wanych wydarzeń; inne w czasach późniejszych,
utwierdzonej m onarchii lub w okresie niewoli babi­
lońskiej czy nawet wczesnoperskiej. Prace redakcyj­
ne trwały dość długo i wycisnęły swoiste piętno na
kom pozycji księgi. N ależy tu wskazać szczególnie
na tradycję kapłańską i deuteronomiczną.
O wydarzeniach opisanych w W j brak bezpo­
średnich świadectw pozabiblijnych. Jednakże fakt
pobytu i m igracji w iększych grup, związanych
z Izraelem , do Egiptu i z niego nie m oże budzić
większych wątpliwości. Księga W yjścia przedstawia
dzieje większej grupy potom ków Jakuba, która pod
wodzą M ojżesza opuściła Egipt najprawdopodob­
niej w X I I I w. przed C hr., udając się do Kanaanu.
Późniejszy Izrael uważa te wydarzenia za wczesny
etap historii całego narodu, za najdawniejszy etap
dziejów ludu Bożego - dziedzica udzielonych mu
przez Pana obietnic.
4
KSIĘGA WYJŚCIA

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin