59 APOKRYFY-sw.Jan Apostoł sw.Jakub Większy.pdf

(51762 KB) Pobierz
w
w
*
iłilsi
APOKRYFY
NOWEGO
TESTAMENTU
/
Sw. Ja n A postoł, św. Jak u b W iększy
APOKRYFY
NOWEGO
TESTAMENTU
Pod redakcją
ks. Marka Starowieyskiego
9
.
DZIEJE APOSTOLSKIE IV
ŚW. JAN APOSTOŁ
ŚW. JAKUB WIĘKSZY
h t t p
:/ / c h o m
W
i D
ik u j .p l / K
i k u j .p l / W
I 1 9
h t t p :/ / c h o m
s k a n
i D
I 1 9
o s c i o l K
PALLOmN UM
HACHETTE
OPRACOWANIE
na podstawie wydania
Apokryfy N owego Testamentu
Praca zbiorowa pod redakcją ks. Marka Starowieyskiego, t. 1-3
Wydawnictwo WAM, Kraków 2001-2007
współpraca:
Włodzimierz Appel, ks. Jerzy Banak, ks. Roman Bartnicki, ks. Krzysztof Bardski, J. Mirosław Bielewicz, ks. Jan Czuj (t),
Albertyna Dembska, Wojciech Dembski (f), ks. Tomasz Hergesel, Zbigniew Izydorczyk, ks. Michał Janocha, Dariusz Kosior,
Wiktor Kornatowski, Jan Kozłowski, ks. Stanisław Kur, ks. Jerzy Krykowski, Ryszard Łużny (f), ks. Rafał Markowski, ks. Jan Miazek,
ks. Wincenty Myszor, ks. Józef Naumowicz, ks. abp Edward Nowak, św. archim.Grzegorz Peradze (f), ks. Henryk Pietras SJ,
ks. Kazimierz Obrycki, Józef Reczek (f), ks. Mariusz Rosik, ks. Ryszard Rumianek, ks. Tadeusz Sowa, ks. Andrzej Struś SDB,
ks. Roman Szmurło, Anna Swiderkówna, ks. Adam Tondera, ks. Sławomir Wasilewski, Witold Witakowski, ks. Marian Wittlieb,
Michał Wojciechowski, ks. Ryszard Zawadzki, ks. Rafał Zarzeczny SJ, Magdalena Zowczak
WYBÓR ILUSTRACJI I KOMENTARZE
Ks. Michał Janocha
Irina Tatarova
oraz:
Monika Gustowska
Nina Brzostowska
Krzysztof Smólski
NIHIL OBSTAT:
Prowincja Polski Południowej Towarzystwa Jezusowego,
Ks. Krzysztof Dyrek SJ, prowincjał
Kraków, 26 luty 2003 r., l.dz. 55/03
Ilustracje: EAST NEWS
Projekt okładki: Maciej Sadowski
Ilustracje na okładce:
Święty Jan na Patnos, Les Tres Riches Heures du Duc Berry, początek XV wieku (przód)
Święty Jakub Większy, Duccio die Buoninscgno, początek XIV wieku, Museo DelPOpera Dell Dumo, Sienna (tył)
© Copyright by Wydawnictwo WAM, 2003
© Copyright for this edition by Hachette Livre Polska sp. z o.o., Warszawa 2008
KONTAKT Z CZYTELNIKAMI I PRENUMERATA
teł. (067) 210 86 50
WYDAWNICTWO WAM
ul. Kopernika 26
31-501 Kraków
tel. (012) 62 93 200, fax (012) 429 50 03
e-mail: wam@wydawnictwowam.pl
WYDAWNICTWO PALLOTTINUM
Al. Przybyszewskiego 30, 60-959 Poznań 2
skr. poczt. 23
tel. (061) 867 52 33, faks (061) 867 52 38
www.pallottinum.pl,www.biblia.pl
KOLEKCJA HACHETTE
Hachette Livre Polska sp. z o.o.
ul. Dzielna 60, 01-029 Warszawa
tel. (022) 536 49 20 lub 22, faks (022) 536 49 21
Skład i łamanie:
Page Graph -
Izabella Dolińska, Warszawa
Druk: Olsztyńskie Zakłady Graficzne S.A., Olsztyn, Polska
ISBN 978-83-7448-999-7
PREZENTACJA TOMU
om niniejszy przed­
stawia apokryfy dotyczące
dwóch braci, synów Zebede-
uszowych, Jana i Jakuba.
Spośród obfitej literatury
o św. Janie Apostole i Ewangeli­
ście wybraliśmy dwa utwory:
D z ieje,
utwór z II/III w. zacho­
wany w dużych fragmentach,
do których dołączyliśmy frag­
menty związane z Janem, po­
chodzące z tych
D z iejó w
lub
z innych utworów oraz
D z ieje
J a n a w R z y m ie,
opuściliśmy na­
tomiast bardzo długie i barwne
D z ieje J a n a
Ps. Prochora.
Problem apokryfów Jakubo-
wych jest dość zawiły. Wybrali­
śmy tzw.
L egen d a m a io r
oraz
teksty późniejsze, dotyczące le­
gendy hiszpańskiej (powstania
sanktuariów w Saragossie i San­
tiago).
Święty Jan w milczeniu
Szkota stroganowska, ikona rosyjska, tempera na desce, XVIII wiek, Galleria dell’Accademia, Florencja.
Jak powiada autor sporządzonej na Atosie
H erm eneii
- podręcznika dla malarzy ikon -
Dionizjusz z Fumy, Apostoł Jan ma być przedstawiany jako „starzec łysy, z brodą niezbyt
długą, trzymający Ewangelię”.
H ermeneia
została napisana w wieku XVIII, w tym samym
czasie artysta, należący do stroganowskiej szkoły maluje przedstawioną tu ikonę św. Jana
w milczeniu. Apostoł nie trzyma Ewangelii, księga leży na pulpicie otwarta na słowach Prologu:
„Na początku było Słowo, a Słowo było u Boga i Bogiem było Słowo” (J 1,1). Św. Jan przykłada
palec do ust, bo wypowiedziane przez niego słowa znikają wobec niewypowiedzianych tajemnic
Boga. Na Jana spogląda orzeł, przedstawiony symbolicznie, a do ucha przemawia wysłannik
Boga, podpisany dwiema literami, które są skrótem od słowa „anioł”. Napis na górze,
też zapisany z użyciem skrótów w języku staro-cerkiewno-słowiańskim, brzmi: „Obraz
świętego Jana Teologa”.
I. ŚW. JAN
Święty Jan Teolog
na wyspie Patmos
ze scenami z życia
Ikona ruska, tempera na desce,
około 1500 roku, Galeria
Trietiakowska, Moskwa.
„Natychmiast Jan popłynął
na wyspę Patmos, gdzie stał
się godny ujrzeć apokalipsę
wypełnienia czasów”
(DzJRz 14). Wspomniany
już Dionizjusz z Furny pisze
o przedstawieniach „św. Jana
Teologa i Ewangelisty”
na wyspie Patmos: „Św. Jan
(...) siedzi w jaskini
i w zachwyceniu spogląda
za siebie, w niebo, jego prawa
dłoń spoczywa na kolanach,
lewą zaś wyciąga ku
św. Prochorowi, który siedzi
przed nim i pisze”. Małe sceny
w klejmach, otaczających
centralną kompozycję,
opowiadające o życiu św. Jana,
w większości oparte są
na tekstach apokryficznych.
Przedstawiono w nich
dokonane przez Apostoła
uzdrowienia, wskrzeszenia,
wypędzenia biesów i inne
cuda, poczynając od historii
Likomedesa i jego żony
Kleopatry
(Dzieje Jana
II, 1-12). Wielka (93x71 cm)
ikona powstała na przełomie
wieków XV i XVI, kiedy
bizantyjski ikonograficzny
kanon jeszcze nie został
zatracony na Rusi
Moskiewskiej, choć tacy
artyści jak mistrz Dionizy
wydłużali i wysubtelniali
postaci do granic możliwości.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin