MBI-R1-S.pdf

(292 KB) Pobierz
EGZAMIN MATURALNY
W ROKU SZKOLNYM 2015/2016
FORMUŁA DO 2014
(„STARA MATURA”)
BIOLOGIA
POZIOM ROZSZERZONY
ZASADY OCENIANIA ROZWIĄZAŃ ZADAŃ
ARKUSZ MBI-R1
MAJ 2016
Uwaga: Akceptowane są wszystkie odpowiedzi merytorycznie poprawne i spełniające warunki
zadania.
Zadanie 1. (0−1)
Obszar standardów
Wiadomości i rozumienie
Opis wymagań
Porównanie składu chemicznego głównych grup związków
organicznych występujących w organizmach (I.2b.3)
Schemat punktowania
1 p. – za prawidłowe wpisanie w luki tekstu sześciu nazw pierwiastków.
0 p. – za każdą inną odpowiedź lub za brak odpowiedzi.
Poprawna odpowiedź
W skład węglowodanów, białek, lipidów i kwasów nukleinowych wchodzą trzy podstawowe
pierwiastki:
węgiel, wodór, tlen.
Oprócz tych pierwiastków białka zawierają jeszcze dwa:
azot
i siarkę. W kwasach nukleinowych nie ma pierwiastka występującego w białkach, którym jest
siarka,
ale jest
fosfor,
którego nie ma w składzie białek (niemodyfikowanych
potranslacyjnie).
Zadanie 2. (0−2)
Wiadomości i rozumienie
Rozpoznanie na rysunku rodzajów siateczki
śródplazmatycznej
i określenie ich funkcji (I.1a.c.7)
Schemat punktowania
2 p. – za poprawne wpisanie w tabelę nazw obu rodzajów siateczki
śródplazmatycznej
i poprawne określenie ich funkcji (poprawne uzupełnienie obu wierszy tabeli).
1 p. – za poprawne wpisanie w tabelę nazwy jednego rodzaju siateczki
śródplazmatycznej
i poprawne określenie jej funkcji (poprawne uzupełnienie jednego wiersza tabeli).
0 p. – za odpowiedź, która nie spełnia powyższych wymagań, lub za brak odpowiedzi.
Przykładowe odpowiedzi
Nazwa struktury
szorstka siateczka
śródplazmatyczna
/
A. wewnątrzplazmatyczna;
szorstkie retikulum endoplazmatyczne
gładka siateczka
śródplazmatyczna
/
B. wewnątrzplazmatyczna;
gładkie retikulum endoplazmatyczne
Funkcja struktury
synteza białek / translacja;
modyfikowanie białek;
transport wyprodukowanych białek
synteza / metabolizm kwasów tłuszczowych
/ fosfolipidów / lipidów / steroidów;
detoksykacja;
magazynowanie jonów wapnia
Strona 2 z 20
Zadanie 3. (0−2)
Wiadomości i rozumienie
Porównanie budowy komórek prokariotycznych
i eukariotycznych (I.1a.7, 2b.3 )
Schemat punktowania
2 p. – za poprawne uzupełnienie pięciu komórek tabeli.
1 p. – za poprawne uzupełnienie trzech lub czterech komórek tabeli.
0 p. – za odpowiedź, która nie spełnia powyższych wymagań, lub za brak odpowiedzi.
Przykładowe odpowiedzi
Cechy
bakteryjna
Komórka
zwierzęca
roślinna
jądro
jądro komórkowe;
komórkowe;
mitochondrium;
mitochondrium
chloroplasty /
(u tlenowców)
plastydy
brak (ściany
komórkowej)
tłuszcze;
glikogen;
(białka)
celuloza
skrobia;
białka;
tłuszcze
grzyba
jądro
komórkowe;
mitochondrium
(u tlenowców)
chityna /
glukany
glikogen;
tłuszcze
cytozol /
Lokalizacja DNA
cytoplazma;
w komórce
nukleoid
Główny składnik
budulcowy
ściany
komórkowej
Główne materiały
zapasowe
mureina
białka;
cukry;
tłuszcze
Uwaga:
Nie uznaje się określenia „genofor” lub „plazmid” jako miejsce występowania DNA
w komórce bakteryjnej.
Zadanie 4. (0−2)
a) (0−1)
Wiadomości i rozumienie
Rozpoznanie fazy kariokinezy przedstawionej na rysunku
(I.4a.16)
Schemat punktowania
1 p. – za poprawne zaznaczenie fazy kariokinezy.
0 p. – za każdą inną odpowiedź lub za brak odpowiedzi.
Poprawna odpowiedź:
D
b) (0−1)
Wiadomości i rozumienie
Na podstawie fazy kariokinezy przedstawionej na rysunku
określenie liczby chromosomów w komórkach potomnych
(I.4a.16)
Schemat punktowania
1 p. – za podanie prawidłowej liczby chromosomów w komórkach potomnych.
0 p. – za każdą inną odpowiedź lub za brak odpowiedzi.
Poprawna odpowiedź
Liczba chromosomów: cztery / 4 (chromosomy)
Strona 3 z 20
Zadanie 5. (0−2)
a) (0−1)
Tworzenie informacji
Określenie znaczenia dla narządów organizmu człowieka
występowania w cyklu komórkowym fazy G
0
(III.2a, I.4a.15)
Schemat punktowania
1 p. – za poprawne podanie znaczenia możliwości powrotu komórek fazy G
0
do cyklu
komórkowego uwzględniające możliwość regeneracji lub wzrostu narządu.
0 p. – za odpowiedź, która nie spełnia powyższych wymagań, lub brak odpowiedzi.
Przykładowe odpowiedzi
Powrót komórek z fazy G
0
do cyklu komórkowego umożliwia:
•
wzrost narządów.
•
regenerację narządów.
•
zastąpienie komórek obumarłych lub uszkodzonych przez komórki
żywe.
Uwaga:
Nie uznaje się ogólnych odpowiedzi odnoszących się do regeneracji całego organizmu.
b) (0−1)
Wiadomości i rozumienie
Wskazanie fazy w cyklu komórkowym, w której zachodzi
replikacja DNA (I.4a.15)
Schemat punktowania
1 p. – za podanie prawidłowej fazy cyklu komórkowego.
0 p. – za każdą inną odpowiedź lub za brak odpowiedzi.
Poprawna odpowiedź
faza
S
Zadanie 6. (0−2)
Tworzenie informacji
Rozpoznanie przedstawionych na schemacie grup procesów
metabolicznych i uzasadnienie ich anabolicznego lub
katabolicznego charakteru (III.3a, I.4a.2)
Schemat punktowania
2 p. – za podanie poprawnej nazwy każdego z kierunków przemian metabolicznych wraz
z uzasadnieniem odnoszącym się do złożoności substratów i produktów lub przemian
energii.
1 p. – za podanie poprawnej nazwy jednego z kierunków przemian metabolicznych wraz
z uzasadnieniem uwzględniającym jedną charakterystyczną cechę tego kierunku
przemian.
0 p. – za odpowiedź, która nie spełnia powyższych wymagań, lub za brak odpowiedzi.
Przykładowe odpowiedzi
Procesy
A
– katabolizm, ponieważ są to reakcje rozpadu związków złożonych na związki proste
/ podczas tych rekcji powstaje ATP.
Procesy
B
– anabolizm, ponieważ są to reakcje syntezy związków złożonych ze związków
prostych / podczas tych reakcji wykorzystywany jest ATP.
Uwaga:
Nie uznaje się odpowiedzi, w których zawarte jest stwierdzenie,
że
energia powstaje lub ginie.
Strona 4 z 20
Zadanie 7. (0−2)
a) (0–1)
Tworzenie informacji
Na podstawie opisu doświadczenia określenie i uzasadnienie
próby kontrolnej (III.1a, I.4b.22)
Schemat punktowania
1 p. – za wskazanie grupy II i uzasadnienie uwzględniające bezpośrednio lub pośrednio brak
mutacji / zmian w tej grupie.
0 p. – za odpowiedź, która nie spełnia powyższych wymagań, lub za brak odpowiedzi.
Przykładowa odpowiedź
Grupa
II,
ponieważ myszy miały niezmutowany gen kodujący glikoproteinę.
b) (0–1)
Tworzenie informacji
Przewidywanie wyników doświadczenia na podstawie jego
opisu (III.1a. I.4b.22)
Schemat punktowania
1 p. – za wskazanie grupy I i poprawne uzasadnienie odnoszące się do syntezy
niefunkcjonalnej glikoproteiny lub jej braku wskutek mutacji, i w konsekwencji
nieusuwanie leków z komórek.
0 p. – za odpowiedź, która nie spełnia powyższych wymagań, lub za brak odpowiedzi.
Przykładowa odpowiedź
W grupie
I,
ponieważ zmutowany gen może kodować niefunkcjonalną glikoproteinę, która
nie będzie usuwać leków z komórek.
Zadanie 8. (0−3)
a) (0−1)
Tworzenie informacji
Zinterpretowanie informacji przedstawionych na wykresie
dotyczących wysycenia hemoglobiny tlenem w zależności od
pH osocza krwi człowieka (III.2a, I.4a.5.7)
Schemat punktowania
1 p. – za podkreślenie w zdaniu dwóch prawidłowych określeń.
0 p. – za każdą inną odpowiedź lub za brak odpowiedzi.
Poprawna odpowiedź
W sytuacji obniżenia się pH osocza krwi, (zwiększa
się / zmniejsza się)
powinowactwo
hemoglobiny do tlenu, co powoduje,
że
tlen przyłączony do hemoglobiny jest
(łatwiej
/ trudniej)
odłączany od jej cząsteczki.
Strona 5 z 20

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin