OKE Poznań 2016 Materiał ćwiczeniowy.pdf

(443 KB) Pobierz
Okręgowa komisja egzaminacyjna w Poznaniu
Materiał ćwiczeniowy z biologii 2016
Poziom rozszerzony
1
Okręgowa komisja egzaminacyjna w Poznaniu
Materiał ćwiczeniowy z biologii 2016
Poziom rozszerzony
Zadanie 1. (0-4)
W dojrzałych komórkach miękiszu centralną część zajmuje przeważnie jedna duża wakuola, która
spycha cytoplazmę na obrzeża komórki. Cytoplazma nieustannie porusza się wokół wakuoli. Wakuola
jest wypełniona sokiem komórkowym, w którym magazynowane są różne substancje, np. jony
nieorganiczne, produkty przemiany materii, związki organiczne biorące udział w niektórych szlakach
biosyntez, a także różne alkaloidy oraz barwniki. Wakuole roślinne są nie tylko magazynami różnych
substancji - wykazują również aktywność enzymatyczną, odpowiadającą aktywności lizosomów w
komórkach zwierzęcych. W tonoplaście funkcjonują różne kanały błonowe, przenośniki jonowe oraz
H
+
ATPaza - ATPaza pompująca protony do wnętrza wakuoli. Jedną z najważniejszych funkcji
wakuoli jest regulacja turgoru - ciśnienia hydrostatycznego komórki
Na podstawie:
Biologia. Jedność i różnorodność
pod red. M. Maćkowiak, A. Michalak, Warszawa, 2008
Zadanie 1.1 (0-1)
Na podstawie przedstawionych informacji oceń, czy wymienione stwierdzenia dotyczące wakuoli
są prawdziwe. Zaznacz P, jeżeli stwierdzenie jest prawdziwe lub F- jeśli jest fałszywe.
1. W wakuoli zachodzi hydroliza niektórych związków organicznych.
2. Tonoplast jest selektywnie przepuszczalny dla różnych jonów.
3. Tonoplast umożliwia wytworzenie w wakuoli środowiska o odczynie kwasowym
P
P
P
F
F
F
Zadanie 1.2 (0-1)
Wyjaśnij, wykorzystując przedstawione informacje, w jaki sposób wakuola reguluje turgor
komórki.
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................... .............................................
............................................................................................................................................................................
Zadanie 1.3 (0-1)
Wykaż prawdziwość stwierdzenia "rola wakuoli może być związana z ochroną rośliny przed
zjadającymi ją zwierzętami lub z przywabianiem owadów zapylających jej kwiaty".
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
Zadanie 1.4 (0-1)
Podaj przykład roli jaką pełni ruch cytoplazmy w komórce.
............................................................................................................................................................................
2
Okręgowa komisja egzaminacyjna w Poznaniu
Materiał ćwiczeniowy z biologii 2016
Poziom rozszerzony
Zadanie 2. (0-3)
Mejoza to podział jądra komórkowego umożliwiający zachowanie stałej, charakterystycznej dla
gatunku liczby chromosomów w kolejnych pokoleniach powstających w wyniku rozmnażania
płciowego. Podczas mejozy zachodzą procesy prowadzące do rekombinacji genów.
Zadanie 2.1 (0-1)
Na przykładzie liczby chromosomów człowieka wyjaśnij w jaki sposób mejoza umożliwia
zachowanie stałej, charakterystycznej dla gatunku liczby chromosomów.
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
Zadanie 2.2 (0-2)
Wymień dwa procesy zachodzące podczas mejozy, dzięki którym dochodzi do rekombinacji
genów. Wyjaśnij, w jaki sposób każdy z tych procesów determinuje rekombinację.
1. .......................................................................................................................... ..................................................
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................. ...............
2. ............................................................................................................... .............................................................
............................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................ ............................
Zadanie 3. (0-3)
Na wykresie przedstawiono przebieg reakcji bez udziału enzymu oraz pod jego wpływem.
Zadanie 3.1 (0-1)
Określ podobieństwo dotyczące energii aktywacji w przypadku przemiany kompleksu enzym-
substrat w kompleks enzym-produkt pod wpływem enzymu oraz bez udziału enzymu.
........................................................................................................................................................... .................
............................................................................................................................................................................
3
Okręgowa komisja egzaminacyjna w Poznaniu
Materiał ćwiczeniowy z biologii 2016
Poziom rozszerzony
Zadanie 3.2 (0-1)
Na podstawie analizy wykresu określ czy przedstawiona przemiana ma charakter reakcji
analizy (rozkładu) czy syntezy (łączenia).
........................................................................................................................................ ....................................
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
Zadanie 3.3 (0-1)
Wiedząc, że aktywność enzymatyczna enzymu może być hamowana na drodze ujemnego
sprzężenia zwrotnego, zaznacz etap przemiany, który będzie hamowany oraz określ czynnik
hamujący.
Etap hamowany na drodze ujemnego sprzężenia zwrotnego:
A. Połączenie enzymu z substratem.
B. Przemiana kompleksu enzym-substrat w enzym-produkt.
C. Rozpad kompleksu enzym-produkt.
D. W żadnym z wymienionych procesów.
Czynnik hamujący:
........................................................................................
Zadanie 4. (0-2)
Na rysunku przedstawiono zestaw przygotowany do przeprowadzenia doświadczenia, którego celem
było określenie czynników niezbędnych do fotosyntezy. Roślina, którą użyto w doświadczeniu była
najpierw pozostawiona przez 24 godziny w ciemnym pomieszczeniu. Najpierw jeden liść tej rośliny
umieszczono w zlewce z roztworem KOH (wiążącym CO
2
), której otwór uszczelniono korkiem z waty
nasączonej oliwą, aby nie przepuszczał powietrza, natomiast drugi liść częściowo okryto paskiem z
folii aluminiowej.
Rośliny podlano i umieszczono w dobrze oświetlonym pomieszczeniu w temperaturze pokojowej. Po
12 godzinach ścięto z niej liście oznaczone na rysunku numerami 1. , 2. oraz 3. . Każdy liść
umieszczono w probówce z 50% alkoholem etylowym. Probówki te zanurzono w zlewce z wodą,
podgrzewaną na palniku. Po kilku minutach liście wyjęto z alkoholu, przepłukano w letniej wodzie,
skropiono płynem Lugola i znów przepłukano.
Zadanie 4.1 (0-1)
Zaznacz (zaczernij) na rysunkach liści obszar, w którym pod wpływem płynu Lugola pojawiło
się granatowe zabarwienie.
4
Okręgowa komisja egzaminacyjna w Poznaniu
Materiał ćwiczeniowy z biologii 2016
Poziom rozszerzony
Zadanie 4.2 (0-1)
Wyjaśnij, odnosząc się do problemu badawczego, w jakim celu użyto płynu Lugola w tym
doświadczeniu
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
Zadanie 5. (0-2)
Na rysunkach A i B przedstawiono budowę anatomiczną (przekrój poprzeczny) blaszki liścia bzu
czarnego z krzewów rosnących na stanowiskach o różnych warunkach nasłonecznienia.
Określ, na którym z rysunków (A czy B) przedstawiono budowę liścia bzu czarnego ze
stanowiska bardziej nasłonecznionego. Podaj dwie cechy budowy tego liścia, będące
przystosowaniem do takich warunków środowiska i określ, na czym polega każda z tych
adaptacji.
Budowę liścia ze stanowiska nasłonecznionego przedstawiono na rysunku:
................................................................................................................................................................ ............
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
Zadanie 6. (0-3)
Na rysunku przedstawiono budowę anatomiczną (przekrój poprzeczny) jednego z organów
okrytonasiennej rośliny dwuliściennej.
Zadanie 6.1 (0-1)
Wyjaśnij związek pomiędzy obecnością kambium, a możliwością przyrostu tego organu na
grubość.
..................................................................................................................................................... .......................
............................................................................................................................................................................
5
Zgłoś jeśli naruszono regulamin