Gorzów - Przychody i koszty w jednostkach gospodarczych.docx

Gorzów 2016

Przychody i koszty   działalności jednostki gospodarczej oraz ich ewidencja

1.Istota i rodzaje przychodów i kosztów oraz ich odniesienie do segmentów działalności jednostki gospodarczej.

2. Zasady ustalania przychodów i kosztów, warunki  zmniejszania.

3. Konta służące do ewidencji przychodów i kosztów oraz zasady ich funkcjonowania.

4. Ewidencja przychodów i kosztów z działalności operacyjnej ( dot.sprzedaży produktów, towarów i materiałów).

5. Ewidencja  pozostałych  przychodów i kosztów operacyjnych

6.Ewidencja przychodów i kosztów finansowych

Wymiernym efektem działalności każdej jednostki gospodarczej są generowane różnego rodzaju przychody i koszty

Najogólniej za przychody uznaje się kwoty należne jednostce od innych podmiotów (kontrahentów, osób prywatnych, jednostek budżetowych i in.), z różnych tytułów, np. za sprzedane produkty, czynsze najmu i dzierżawy, naliczone kary umowne, odsetki i inne, a także przychody wynikające z wewnętrznych operacji gospodarczych dokonywanych przez jednostkę gospodarczą, np rozwiązanie rezerw uprzednio w ciężar kosztów, rozliczenia międzyokresowe przychodów.

Przychody nie są tożsame z wpływami środków pieniężnych

W uor przychody i zyski  definiuje się jako  uprawdopodobnione i o wiarygodnie określonej wartości zwiększenie w okresie sprawozdawczym korzyści ekonomicznych w postaci zwiększenia aktywów albo zmniejszenia zobowiązań, czego konsekwencją jest wzrost kapitału własnego lub zmniejszenie jego niedoboru w inny sposób niż wniesienie wkładów przez udziałowców bądź właścicieli. Zyski nie różnią się w swej istocie od przychodów, ponieważ także stanowią przyrost korzyści ekonomicznych. Mogą one powstać w wyniku podstawowej działalności operacyjnej, jak i poza nią.

Kategorią wynikową ściśle związaną z przychodami są koszty, których poniesienie jest konieczne dla uzyskania przychodów. Koszty mogą być różnie definiowane, zarówno szerzej – z perspektywy ekonomicznej, jak i w węższym ujęciu – z perspektywy księgowej. Generalnie wyrażają one wartościowe zużycie zasobów oraz inne wydatki które nie wyrażają zużycia zasobów, których celem jest uzyskanie określonych efektów (przychodów) w danym okresie czasu. Zdaniem  J. Matuszewicza koszty własne „stanowią wyrażone w pieniądzu zużycie środków trwałych, wartości niematerialnych i prawnych, materiałów, paliwa, energii, usług, czasu pracy pracowników oraz niektóre wydatki nie odzwierciedlające zużycia, dotyczące normalnej działalności danej jednostki gospodarczej w pewnym okresie”.

Pojęcie  kosztów z perspektywy prawa bilansowego , koszty i straty .. stanowią uprawdopodobnione i wiarygodnie określone zmniejszenie w okresie sprawozdawczym korzyści ekonomicznych w postaci spadku wartości aktywów albo zwiększenia zobowiązań i rezerw, wskutek czego następuje zmniejszenie kapitału własnego lub zwiększenie jego niedoboru inaczej niż na skutek wycofania środków przez udziałowców

Wiąże się ono  z występowaniem tzw. pojęć bliskoznacznych jak: wydatek, nakład, strata, strata nadzwyczajna. Koszty stanowią kategorię obejmującą dwa zakresy: wyrażone wartościowo zużycie zasobów (nakład) oraz niektóre wydatki nieodzwierciedlające zużycia. Zasoby to inaczej czynniki ekonomiczne będące w dyspozycji podmiotu leczniczego, które są wykorzystywane lub zużywane w ramach prowadzonej działalności. Nakład oznacza natomiast zużycie zasobów wyrażone w jednostkach naturalnych, (np. kg wypranej bielizny, sztuki wydanych strzykawek, ampułki podanych leków, tony zużytego węgla opałowego, godziny/dni/miesiące pracy świadczonej przez pracowników). Tak określone zużycie nie stanowi jeszcze kosztu, gdyż wymaga sprowadzenia tych różnych jednostek naturalnych do jednej, wspólnej bazy odniesienia oraz okresu czasu umożliwiających ich porównywanie. Dokonywane jest to poprzez ich wycenę. Wycena zużycia zasobów, czyli nakładu, następnie połączona z oceną zasadności i efektywności tego zużycia, pozwala przyporządkować tak wyrażone wartościowo zużycie do kategorii kosztu lub straty.

Warto podkreślić, że atrybutem kosztów są:: celowość, wartościowe wyrażenie oraz gromadzenie w określonym czasie. Jeżeli zużycie zasobów okazało się bezcelowe, bez  uzyskania efektu, powstaje strata. Strata wyraża bowiem zużycie zasobów w jednostkach pieniężnych, które nie przyniosło efektu gospodarczego. Strata może być skutkiem przekroczenia norm zużycia zasobów, ale także efektem zdarzenia nadzwyczajnego, trudnego do przewidzenia, nie dotyczącego zwykłej działalności operacyjnej jednostki i nie związanego z ogólnym ryzykiem jej prowadzenia.

Głównym celem poniesienia kosztów jest uzyskanie przychodów i wypracowanie nadwyżki finansowej.

Ujęcie przychodów w księgach rachunkowych podmiotu leczniczego wymaga ustalenia  momentu ich powstania. Możliwe są różne rozwiązania w tym zakresie. Przychód powinien generalnie podlegać ujęciu w księgach rachunkowych, gdy istnieje możliwość jego zmierzenia, jest on wiarygodny i istotny oraz gdy jednostka uzyska z niego korzyści ekonomiczne.

. Moment uznawania przychodów ze sprzedaży produktów w prawie bilansowym

Ustawa o rachunkowości nie precyzuje momentu powstania przychodów ze sprzedaży . Są one rozumiane zgodnie z zasadą memoriałową, co oznacza że powstają w momencie realizacji kontraktu (umowy) to jest w momencie przekazania kontrahentom towarów, wyrobów i innych składników majątkowych, a nie przyjęcia zapłaty. W praktyce na potrzeby rachunkowości przyjmuje się, że jeżeli prawo bilansowe nie zawiera odmiennych uregulowań[1] (co dotyczy przykładowo przychodów z długoterminowych umów o usługi) - to stosuje się przepisy o momencie sprzedaży określone w ustawach o podatku dochodowym[2]. Zostały one przejęte z kodeksu cywilnego. Takie rozwiązanie zapewnia jednolitość ujęcia przychodów ze sprzedaży w rachunkowości finansowej i podatkowej ( w podatkowych rozliczeniach dochodu[3]).

Zgodnie z prawem podatkowym za datę powstania przychodu należnego ze sprzedaży w kraju, jak i za granicą i to zarówno w ramach wewnątrzwspólnotowej dostawy do innych krajów UE, jak i eksportu do innych niż unijne państwa (np. Rosji, Kanady) uważa się dzień w którym:

1)      wydano rzecz (wyrób, towar lub materiał) odbiorcy (także przewoźnikowi, albo je wysłano),

2)      zbyto prawa majątkowe (np. przeniesienie własności prawa wieczystego użytkowania gruntów, licencji itp.) lub

3)      dokonano odbioru wykonanej usługi, w tym za częściowo wykonane usługi, uznaje się te, których częściowe wykonanie stanowi wynikający z umowy lub z odrębnych przepisów tytuł do zapłaty; za datę wykonania usługi przyjmuje się wynikającą z protokołu datę oddania (przyjęcia) robót, a jeżeli nie jest ona określona datę sporządzenia protokołu[4]. Przy tym dzień ten nie może być późniejszy od dnia ; wystawienia faktury albo uregulowania należności.

Przychód należny ze sprzedaży wyrobów, towarów i materiałów powstaje zatem zgodnie z zasadą memoriału. Ustalona w ten sposób data powstania przychodu z tytułu odpłatnej sprzedaży

Z kolei za moment ujęcia kosztów w księgach rachunkowych podmiotu leczniczego uznaje się moment ich poniesienia (również w formie udokumentowania) lub też moment, którego dotyczą, choć nie zostały jeszcze poniesione. przy tym ujęcie kosztów w księgach rachunkowych nie jest jednoznaczne z uznaniem ich za koszty bieżącego okresu.  W tym przypadku zastosowanie mają  zasady memoriału oraz współmierności. Zasada memoriału stanowi, iż w księgach rachunkowych podmiotu leczniczego należy ująć wszelkie osiągnięte przychody oraz obciążające go koszty, związane z tymi przychodami, dotyczące danego roku obrotowego, niezależnie od terminu ich zapłaty. Z kolei zasada współmierności wskazuje, że celem zapewnienia współmierności przychodów i odpowiadających im kosztów, do aktywów i pasywów danego okresu zaliczane są przychody i koszty dotyczące przyszłych okresów oraz przypadające na ten okres sprawozdawczy koszty, które jeszcze nie zostały poniesione. Z zasadą memoriału związane jest tworzenie rozliczeń międzyokresowych kosztów (czynnych i biernych) oraz rozliczeń międzyokresowych przychodów,

Koszty podmiotu leczniczego można klasyfikować według wielu kryteriów

Wybrane kryteria klasyfikacji kosztów w podmiocie leczniczym