Ubezpieczenia - Zagadnienia - Ewelina.docx

1)      Ubezpieczenia definicja.

Ubezpieczenie (ujęcie ekonomiczne)- to urządzenie społeczno-gospodarcze, którego celem jest zapewnienie pokrycia przyszłych potrzeb majątkowych zaistniałych u konkretnej jednostki przez zdarzenia losowe odznaczające się pewną prawidłowością w drodze rozłożenia ciężaru owego pokrycia na wiele innych jednostek, którym zagrażają te same zdarzenia losowe.

Ubezpieczenie (ujęcie finansowe)- to forma organizacji wyszczególnionego i scentralizowanego funduszy ubezpieczeniowego stworzonego ze źródeł zdecentralizowanych, czyli ze składek pochodzących od osób bezpośrednio zainteresowanych takim ubezpieczeniem.

Ubezpieczenie (ujęcie prawne)- to stosunek cywilnoprawny, z którego treści wynika, że jedna ze stron (ubezpieczający) zobowiązuje się do zapłaty określonego co do kwoty świadczenia pieniężnego (składki ubezpieczeniowej), a druga ze stron (towarzystwo ubezpieczeń) a w sytuacji zajścia zdarzenia, które zostało przewidziane w umowie ubezpieczeniowej, zobowiązuje się wypłacić umówione świadczenie pieniężne.

2)      Rodzaje ubezpieczeń gospodarczych.

Ubezpieczenia gospodarcze dzielimy na dwa podstawowe działy:

· Dział I – ubezpieczenia na życie,

· Dział II – pozostałe ubezpieczenia osobowe i ubezpieczenia majątkowe.

3)      Znaczenie ubezpieczeń.

Ubezpieczenia jako źródło kompensacji szkód lub pomoc w zaspokajaniu swego rodzaju wzmożonych potrzeb finansowych, odgrywają ogromną rolę społeczną i gospodarczą. Rola ta jest znacząca i z punktu widzenia jednostek, które się ubezpieczają, jak i całego społeczeństwa czy nawet państwa.

4)      Ubezpieczyciel- pojęcie ,definicja.

Ubezpieczyciel to podmiot, który świadczy usługę ubezpieczeniową ( prowadzi działalność na podstawie odpowiedniego zezwolenia)/ Przejmuje on na siebie ryzyko pokrycia ewentualnych skutków finansowych wynikających ze zdarzenia losowego i zapewnia rekompensatę negatywnych następstw tego zdarzenia.

5)      Ubezpieczający.

Ubezpieczający to osoba która zawiera z ubezpieczycielem umowę ubezpieczenia. Zobowiązuje się ona w umowę do wnoszenia składek ubezpieczeniowych w określonym terminie i w określonej kwocie.

6)      Zdarzenie losowe.

Zdarzenie losowe są to obiektywne (realne) stany świata zewnętrznego, będące skutkiem urzeczywistnienia się określonych ryzyk , powodujące straty bądź zwiększone potrzeby finansowe u osoby, w stosunku do której dane zdarzenie się realizuje.

7)      Umowa ubezpieczenia.

Umowa ubezpieczenia to umowa przez którą zakład ubezpieczeń zobowiązuje się w razie nastąpienia przewidzianego w niej zdarzenia (wypadku ubezpieczonego) zapłacić określone odszkodowanie albo umówioną sumę pieniężną, rentę lub inne świadczenie, natomiast ubezpieczający zobowiązuje się zapłacić składkę.

Umowa ubezpieczenia na mocy której jedna strona zwana ubezpieczycielem zobowiązuje się za ustalonym wynagrodzeniem „płaconym” przed drugą (ubezpieczającego) zapłacić odszkodowanie lub jego ekwiwalent w razie zajścia pewnego uzgodnionego zdarzenia.

Umowa ubezpieczenia w znaczeniu ścisłym (wąskim) to umowa pomiędzy ubezpieczającym a ubezpieczycielem, który zobowiązuje się za wynagrodzeniem dostarczyć świadczenie pieniężne uprawnionemu na wypadek zrealizowania się określonego ryzyka.

Cechy umowy ubezpieczenia:

· Nazwaną- tj ustawowo uregulowana,

· Konsensualną- dochodzi do skutku poprzez samo złożenie zgodnych oświadczeń woli przez strony,

· Odpłatną- świadczenie ubezpieczyciela ma zawsze charakter odpłatny,

· Dwustronnie zobowiązującą- obie strony są wobec siebie wierzycielami i dłużnikami,

· Najwyższej dobrej wiary-  strony darzą się wzajemnym zaufaniem,

· Adhezyjną- większość umów jest zawierana poprzez przystąpienie ubezpieczającego do ukształtowanej już w swej treści umowy,

· Stałej współpracy kontraktowej- strony ściśle, w sposób ciągły ze sobą współpracują,

· Subiektywnie losową- wyłącznie z punktu widzenia osób ubezpieczeniowych,

· Kauzalną- jest nieważna, jeśli nie istnieje przedmiot ochrony, w zachowaniu którego ubezpieczający ma interes.

8)      Nadzór ubezpieczeniowy.

To nadzór nad bieżącą działalnością zakładów ubezpieczonych oraz prowadzenie rejestrów pośredników ubezpieczeniowych.

Do organu nadzoru w odniesieniu do rynku ubezpieczeń należy m.in.:

· Ochrona interesów osób ubezpieczających, ubezpieczonych, uposażonych lub uprawnionych z umów ubezpieczenia przez zapobieganie sytuacji, w której zakład ubezpieczeń nie będzie w stanie wypłacić osobom należnego świadczenia,

· Wydawanie i cofanie zezwoleń na wykonywanie działalności ubezpieczeniowej,

· Podejmowanie innych działań określonych w ustawie o działalności ubezpieczeniowej.

9)      Pośrednictwo w działalności ubezpieczeń.

Pośrednictwo ubezpieczeniowe polega na wykonywaniu czynności związanych z zawieraniem lub wykonywaniem umów ubezpieczenia. Realizowane jest wyłącznie przez agentów ubezpieczeniowych lub brokerów ubezpieczeniowych.

Pośrednictwo ubezpieczeniowe w zakresie reasekuracji mogą z kolei wykonywać wyłącznie brokerzy, posiadający zezwolenie na wykonywanie działalności w zakresie reasekuracji (brokerów reasekuracyjnych).

Broker to rodzaj pośrednika ubezpieczeniowego, osoba fizyczna lub prawna, która prowadzi działalność polegającą na pośrednictwie ubezpieczeniowym na rzecz i w imieniu klienta, od którego otrzymała pełnomocnictwo.

10) Ryzyko w działalności.

Ryzyko to możliwość wystąpienia wypadku ubezpieczeniowego, zdarzenia, szkody losowej oraz poniesienia straty.

Etapy zarządzania ryzykiem to :

· Identyfikacja ryzyka

· Ocena

· Monitorowanie

· Kontrola

Ryzyko obiektywne- to względne odchylenie straty rzeczywistej od oczekiwanej. Ryzykiem obiektywnym nie jest sam fakt zaistnienia szkody, ale możliwy do zaakceptowania margines błędu rezultatów rzeczywistych od zakładanych.

Ryzyko subiektywne- ma charakter indywidualnej oceny możliwości wystąpienia danych skutków.

11) Kiedy zwiększa się ryzyko ubezpieczeniowe w ubezpieczeniach na życie?

Zwiększa się z wiekiem ubezpieczonego.

12) System ubezpieczeń społecznych w Polsce.

Polski system ubezpieczeń społecznych obejmuje: ubezpieczenie emerytalne,ubezpieczenie rentowe,ubezpieczenie chorobowe,ubezpieczenie wypadkowe.

Ubezpieczonym jest osoba fizyczna, która podlega chociaż jednemu z ubezpieczeń społecznych.

W Polsce występują ubezpieczenia obowiązkowe, dobrowolne, a także możliwość kontynuowania ubezpieczeń.

Obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają m.in.: pracownicy, z wyłączeniem prokuratorów, a także członkowie rolniczych spółdzielni produkcyjnych, zleceniobiorcy, osoby prowadzące pozarolniczą działalność (działalność gospodarczą, twórcy, artyści, osoby wykonujące wolne zawody), duchowni, osoby pobierające zasiłek dla bezrobotnych, osoby przebywające na urlopach wychowawczych lub pobierające zasiłek macierzyński.

Osoby nie objęte obowiązkowymi ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi mogą do nich przystąpić dobrowolnie.

Ubezpieczeniu chorobowemu obowiązkowo podlegają osoby objęte obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi, które są: pracownikami, z wyłączeniem prokuratorów, członkami rolniczych spółdzielni produkcyjnych i spółdzielni kołek rolniczych, osobami odbywającymi służbę zastępczą. Dobrowolnie (na swój wniosek) do ubezpieczenia chorobowego mogą przystąpić osoby objęte obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi, m.in.: prowadzące pozarolniczą działalność, wykonujące pracę na podstawie umowy zlecenia, umowy agencyjnej.

Ubezpieczeniu wypadkowemu obowiązkowo podlegają osoby objęte ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi, np. pracownicy, zleceniobiorcy, członkowie rolniczych spółdzielni produkcyjnych, osoby prowadzące pozarolniczą działalność oraz osoby z nimi współpracujące.

Zasada równego traktowania

Obowiązujące przepisy stanowią, że polski system ubezpieczeń społecznych stoi na gruncie równego traktowania wszystkich ubezpieczonych bez względu na narodowość, obywatelstwo i miejsce zamieszkania. Zasada równego traktowania dotyczy w szczególności: warunków objęcia systemem ubezpieczeń społecznych, obowiązku opłacania i obliczania wysokości składek na ubezpieczenie społeczne, obliczania wysokości świadczeń, okresu wypłaty świadczeń i zachowania prawa do świadczeń.

Przepisy nie uzależniają więc objęcia polskimi ubezpieczeniami od posiadanego obywatelstwa, miejsca zamieszkania, pobytu itp. Istotny dla objęcia tymi ubezpieczeniami jest: fakt zawarcia z polskim podmiotem np.: stosunku pracy czy innej umowy rodzącej zgodnie z przepisami obowiązek ubezpieczeń społecznych oraz wykonywanie pracy w ramach tych umów na obszarze Polski.

Członek rodziny obywatela UE/EFTA niebędący obywatelem państwa członkowskiego UE/EFTA UE, zatrudniony w Polsce, nie będzie podlegał polskiemu ustawodawstwu w zakresie ubezpieczeń społecznych, jeśli obowiązek taki wyklucza umowa międzynarodowa, której Polska jest stroną lub prawo wspólnotowe.

Polski ustawodawca wprowadził kontrolę sądową nad przestrzeganiem przez organy rentowe zasady równego traktowania. Każdy ubezpieczony, który uważa, że nie zastosowano wobec niego zasady równego traktowania, ma prawo dochodzić roszczeń z tytułu ubezpieczenia społecznego przed sądem powszechnym.

Składki na ubezpieczenia społeczne

Wysokości składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe i chorobowe są jednolite dla wszystkich ubezpieczonych i wynoszą:

· 19,52% podstawy wymiaru składki – na ubezpieczenie emerytalne (płatnik składek i ubezpieczony płacą w równych częściach – po 9,76%),

· 8% podstawy wymiaru składki – na ubezpieczenia rentowe (płatnik składek płaci 6,5% a ubezpieczony płaci 1,5%),

· 2,45% podstawy wymiaru składki – na ubezpieczenie chorobowe (całość płaci ubezpieczony).

Składka na ubezpieczenie wypadkowe jest zróżnicowania i wynosi od 0,4 do 3,6% podstawy wymiaru składek – w zależności od tego, do jakiej grupy – rodzaju działalności należy płatnik składek według klasyfikacji działalności. Całość składki na to ubezpieczenie płaci pracodawca.

Realizacja zadań z zakresu ubezpieczeń społecznych

Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) jest w Polsce podstawowym wykonawcą przepisów o ubezpieczeniach społecznych. Zajmuje się między innymi gromadzeniem składek na ubezpieczenia społeczne oraz dystrybucją świadczeń (m. in.: emerytur, rent, zasiłków chorobowych i macierzyńskich) w wysokości i na zasadach ustalonych w przepisach powszechnie obowiązujących. ZUS jest dysponentem Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, który jest państwowym funduszem celowym, utworzonym w celu finansowania świadczeń z ubezpieczeń społecznych.

ZUS prowadzi konta wszystkich osób zgłoszonych do ubezpieczeń społecznych, które zakładane są na podstawie pierwszego dokumentu zgłoszeniowego za danego ubezpieczonego przekazanego przez płatnika składek. Na koncie ubezpieczonego zapisuje się dane m.in. o wysokości należnych i wpłaconych składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe, wypadkowe i zdrowotne oraz o wysokości należnej i odprowadzonej składki do otwartego funduszu emerytalnego. Do 31 sierpnia każdego roku ZUS zobowiązany jest przesłać ubezpieczonemu urodzonemu po 31 grudnia 1948 r. informację o stanie konta ubezpieczonego w ZUS, według stanu na dzień 31 grudnia poprzedniego roku. Ubezpieczony może również sprawdzić powyższe informacje za pomocą Platformy Usług Elektronicznych ZUS (PUE), która udostępnia on-line dane zapisane na kontach ubezpieczonych w ZUS.

13) Wyjaśnij pojęcie zakładów ubezpieczeń.

Zakład ubezpieczeń to przedsiębiorstwo prowadzące działalność gospodarczą za zezwoleniem w zakresie ubezpieczeń osobowych, majątkowych i reasekuracji na podstawie umowy które zobowiązuje się do świadczenia w razie wystąpienia skutków zdarzeń losowych (towarzystwo ubezpieczeniowe, ubezpieczyciel)

14) Zadania Komisji Nadzoru Finansowego.

· Podejmowanie działań służących prawidłowemu funkcjonowaniu rynku finansowego,

· Podejmowanie działań mających na celu rozwój rynku finansowego i jego konkurencyjności,

· Odejmowanie działań edukacyjnych i informacyjnych w zakresie funkcjonowania rynku finansowego,

· Udział w przygotowaniu projektów aktów prawnych w zakresie nadzoru nad rynkiem finansowym,

· Stworzenie możliwości polubownego rozstrzygania sporów między uczestnikami rynku finansowego,

· Inne zadania.

15) Co oznacza, że umowa ubezpieczeniowa jest konsensualna?

Umowa konsensualna to jeden z rodzajów umów zostaje zawarta, gdy dwie lub więcej stron złożą zgodne oświadczenia woli.

16) Co to jest polisa?

Polisa (pokwitowanie) to wystawiony przez ubezpieczyciela pisemny dokument dowód zawarcia umowy ubezpieczenia.

17) Wymień elementy polisy.

7

· oznaczenie ubezpieczyciela,

· wskazanie przedmiotu ubezpieczenia,

· określenie ubezpieczonych ryzyk,

· początek i koniec okresu ochrony,

· suma ubezpieczenia ( gwarancyjna),

· miejsce i data wystawienia,

· podpis ubezpieczyciela.

18) Kiedy umowa ubezpieczenia może być nieważna?

· brak po stronie ubezpieczającego wymaganej zdolności do czynności prawnych,

· gdy strona umowy składając oświadczenie o jej zawarciu działa w warunkach braku świadomości lub swobody,

· gdy zawarta umowa ubezpieczenia jest sprzeczna z ustawą, zasadami współżycia społecznego, albo ma na celu obejście ustawy,

· jeśli w chwili zawarcia umowy przewidziany wypadek już zaszedł,

· jeżeli umowa została zawarta w złej wierze w celach przestępczych.

19) Charakterystyka ubezpieczenia na życie? ( co jest celem).

Ubezpieczenie na życie to ubezpieczenie którego celem jest ochrona życia i zdrowia ludzkiego przez zagwarantowanie ubezpieczonym świadczeń w postaci ubezpieczenia ustalonych na wypadek śmierci, dożycia określonego wieku lub nastąpienia nieszczęśliwego wypadku.

20) W jakim momencie określana  jest wartość ubezpieczenia?

Przy momencie podpisania umowy ubezpieczeniowej.

21) Przez kogo prowadzony jest rejestr pośredników ubezpieczeniowych?

Przez KNF ( Komisja Nadzoru Finansowego).

22) Co to jest zdolność do czynności prawnych ?

W prawie cywilnym zdolność do dokonywania we własnym imieniu czynności prawnych, czyli do podejmowania i składania oświadczeń woli mających na celu wywołanie powstania, zmiany lub ustania stosunku prawnego. Innymi słowy, jest to zdolność do samodzielnego kształtowania swojej sytuacji prawnej (nabywania praw i zaciągania zobowiązań).

23) Co to jest zbiorowy wypadek przy pracy?

Za zbiorowy wypadek przy pracy uważa się wypadek, któremu w wyniku tego samego zdarzenia uległy co najmniej dwie osoby.

24) Czym zajmuje się PIU ( Polska Izba Ubezpieczeń)?

Polska Izba Ubezpieczeń jest organizacją ubezpieczeniowego samorządu gospodarczego. Przynależność zakładów ubezpieczeń do Izby jest obowiązkowa i powstaje z chwilą podjęcia przez zakład działalności ubezpieczeniowej. Do zadań PIU należy między innymi:

· Reprezentowanie zakładów ubezpieczeń wobec organów władzy i administracji państwowej oraz podejmowanie działań w celu ochrony ich interesów,

· Wyrażanie opinii o projektach aktów prawnych dotyczących działalności ubezpieczniowej oraz współdziałanie na wniosek właściwych podmiotów przy ich opracowywaniu,

· Współdziałanie z organizacjami i stowarzyszeniami krajowymi i zagranicznymi w zakresie ubezpieczeń

· Stworzenie możliwości polubownego i pojednawczego rozstrzygania sporów między członkami Izby.

25) Pojęcie agenta ubezpieczeniowego.

Agent ubezpieczeniowy to przedsiębiorca prowadzący działalność agencyjną na podstawie umowy agencyjnej, zawartej z zakładem ubezpieczeń i wpisany do rejestru agentów ubezpieczeniowych. Działalność agencyjna polega na organizowaniu i nadzorowaniu czynności agencyjnych. Czynności agenta ubezpieczeniowego polegają m.in. na pozyskiwaniu klientów, zawieraniu w imieniu i na rzecz ubezpieczyciela umów ubezpieczeń gospodarczych, uczestniczeniu w administrowaniu i wykonywaniu umów ubezpieczenia. Wszelkie czynności wykonuje w imieniu i na rzecz zakładu ubezpieczeń.