Noc Walpurgii.pdf

(164 KB) Pobierz
Noc Walpurgii
(Walpurga,
Walpurgis, Walpurgisnacht,
gł.
Wałpora,
dł.
Hoparga[1])
– u
dawnych Germanów noc zmarłych, złych duchów. W Europie najczęściej kojarzona jest jako
sabat czarownic odbywający się na górze Brocken w noc z 30 kwietnia na 1 maja, którego
obchodom przewodziła bogini śmierci Hel.
Nazwa tego święta pochodzi od św. Walburgi, która była zakonnicą w Devon - pomagała
potem św. Bonifacemu, który nawracał Niemcy na chrześcijaństwo i zmarła w 777.
Góra Brocken
Góra Brocken jest uważana w tradycji za niezwykłe miejsce (dlatego utożsamiano ją z
sabatami) - jest najwyższa w paśmie Harz (Niemcy) - ma 1142 metry wysokości. Jej
nietypowość i magiczność polega też na tym, że w XVIII wieku zaobserwowano tu tzw.
"Widmo Brockenu". Polega ono na tym, że cień osoby stojącej na górze powiększa się, będąc
nierzadko otoczonym barwnymi kręgami (gloria). Interesujące jest też zjawisko otaczania
cienia głowy obserwatora pierścieniami dyfrakcyjnymi tworzącymi jakby aureolę (może ją
podobno zaobserwować tylko osoba, do której należy cień). W tradycji ludowej takie
zjawiska były odczytywane jako magiczne.
Po kanonizowaniu św. Walburgi, noc z 30 kwietnia na 1 maja obwołano jej świętem, jednakże
nie była to data przypadkowa. W noc tę przypada bowiem jedno z najważniejszych świąt
pogańskich, u Celtów kojarzone z Belem (stąd celtyckie święto Beltane), zaś w kulturach
wschodniej Europy z odpowiadającymi Belowi bóstwami. W wigilię święta gaszono
wszystkie ognie i ziemię pokrywał
duchowy mrok
- wracał czas duchów i ciemnych sił. Z
nadejściem pierwszego dnia lata (1 maja) krzesano ognie na nowo, co symbolizowało powrót
królestwa Słońca.
Tradycja i obrządki
Przekaz o sabacie czarownic odbywającym się na Brocken jest jednak stosunkowo nowy.
Podczas okresu polowań na czarownice (XV – XVII wiek) informacja o górze Brocken
pojawiała się bardzo rzadko w zeznaniach, nawet tych podczas najcięższych tortur. Podobnie
rzecz się miała z inną górą o podobnej opinii – Blocksberg w Schwartzwaldzie. Jej nazwa
pojawiła się tylko raz – w 1653 roku w Kolonii, gdzie żebraczka zeznała, że diabeł porwał ją i
drogą powietrzną zabrał na Blocksberg
[2]
. Według zeznań również czas odbywania się
sabatów nie był związany z 1 maja, raczej odbywały się one cotygodniowo, głównie w
czwartki.
Brocken, Noc Walpurgii i sabat czarownic zostały po raz pierwszy połączone ze sobą w
opublikowanej w 1668 roku książce Johannesa Prätoriusa
Blockes-Berged Verrichtung.
Informacja ta została powtórzona przez Gottfrieda Vogta w
De conventu sagarum ad sua
sabbata
z 1678, jednak do powszechnej świadomości trafiła dopiero dzięki
Faustowi
Johanna
Wolfganga von Goethego
[2]
.
Tradycja ewoluowała - w Niemczech kojarzono Noc Walpurgii właśnie z czarownicami, które
zbierały się na Hexenplatz (Plac Czarownic), by wyruszać stamtąd na miotłach na orgie
urządzane na szczycie Brocken. Tradycja nakazywała zatem rozpalanie wielkich ognisk,
zwłaszcza na wierzchołkach wzniesień, by odstraszać czarownice i duchy. Takie obrządki
miały miejsce w wielu miejscach Europy, między innymi w Szkocji, Irlandii, Walii, Szwecji,
Czechach, na Morawach, w Saksonii, Tyrolu, a także na Śląsku, Kaszubach i Mazurach
[3]
.
Na festynach nago – najprawdopodobniej dla bezpieczeństwa – skakano przez ognie
(najczęściej z drewna dębowego), prowadzono bydło między dwoma ogniskami (to miało
uchronić je przed chorobami). Symbolem święta był słup majowy (kształt falliczny
symbolizował boga, zaś wianek na górze - boginię), przystrojony wstążkami – białe i
czerwone barwy oznaczały przejście ze stanu dziewictwa w kobiecość (Bogini-Matka). Innym
obyczajem była "naprawa granic" – czyli obchodzenie gospodarstw połączone z naprawą
ogrodzeń, oraz czyszczenie kominków i palenisk w przeddzień święta, aby móc w porządku
przyjąć ogień rozpalany następnego dnia. Wierzono, że w tę jedyną noc, poza upiorami,
można było też spotkać skrzaty, chochliki, gnomy i rusałki, a jeśli ktoś spotkał takie
stworzenie, to miał szansę otrzymać od niego dar nadzwyczajnej mądrości albo odwagi.
Rodzaje obrzędów i wierzeń zależały od miejsca, w którym obchodzono Święto – np. tradycja
wyboru najpiękniejszej dziewczyny na
Majową Królową
nie występowała w każdym
regionie.
W czasach chrześcijańskich łączono wpływy starej wiary z nową religią – na domach
rysowano kredą krzyże, na podłodze układano skrzyżowane miotły. Przez miasta przeciągały
procesje mieszkańców, starając się robić możliwie dużo hałasu, co miało odstraszać złe
duchy.
Inne nazwy
Inne nazwy Nocy Walpurgii, z jakimi można się spotkać, to
Sabat Beltane, Dzień Majowy,
Cethsamhain
(naprzeciw Samhain - innego święta Celtów, które dzieliło wraz z Beltane rok
na dwie połowy);
Vappu
(po fińsku).

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin