Mówią Wieki 2004 03(531).pdf

(12893 KB) Pobierz
DO
NORTUALTACJT
ANDRZEJ KRAWCZYK
tttAPy
ietEN
tr
E
t
ArtAsy
NOWE
CENY
4
Mapa
nePl
w
cenie
w
pakiecie
J
jui
od
72*
zlotychl
|
0
,tP
w
cenie
7
iui
od
Itlepa w
pa*iecie
70*
zlotych!
zl
22,50
zl
14
naP
w
cenie
I0
iut
od
Mepa w pakiecie
68*
zlotych!
zl
|-9,50
zl
*Ceny
nap
w
pakielach
z
uwzglgdnienien
wartoici
pozycji gntisowych.
0ferla
nap iciennych
skierowana
jesl
wylqcznie do
szkit
i
innych
inslytucji
oiwiafowych w
Polsce.
Wydawnictwo
Nowa
Era,
Al.
Jerozolimskie
146D, 02-305
Warszawa
tel.:
(0 22)
57O
25
BO,
fax: (0 22)
570
25
B'l;
e-mai
|
:
nowaera@nowaera.com.pl
rst
aa
1
..
....3
,'IOSNY
TELEGRAFHISTO
Y
CZECHOSLOWA
1968
Andrze.l
lftawc4rk'.
OD
PRASKIEJ
WIOSNY
DO
,,NORMALIZACJI"
.
.
.
8
Lukasz
l&mifish:
PRL
I
POIACY WOBEC
PRASKIET
\
15
Tomasz
Derda
:
AKADEMIA
ALEKSANDRUSKA
-
NOWE
ODKRYCIE
POTSKIC.H
ARCHEOLOGOW
.
.
...
.22
Michal
Kopczyriski:
JOHN LOUDON
MACADAM,
CNLTDROGI
I
BEZDROZADROGOWNICTWA
.
.
.
.
.
.27
Pawel
Skworoda:
WOISKO
KORONNE
W
CZASACH
POTOPU
.
.34
T
omasz
Pietras
: PABLANiCE
-WCIENIUW'I-OKIENNICZE]METROPOLII
MarekWgcowsh:
.,,.,,.40
ODYSEJANAJEMNIKOW ......48
TOTALNESREDNIOWIECZE
....50
.
.5z
MPUTER
I
HISTO
Andrze.;
Brzozowski:
Swmr
BEZ
KoMUNTzMU
BARAK
LISTYIPOLEMIKI
..54
CENZJE
Protr
M.
Ma;ewski:
NAJBARDZIEJ
PONURY
.
.
58
Grzegorz
MySliwski:
WLOSKIE
REPUBLIKi
I
NIEWOLNICTWO
.
.
59
Dariusz Piwowarczyk:
POLSCY
.
.
6I
KRZYZOWCY
ZPOL.
BELLOT..{Y
.
,.62
NO
O KST
ZKACH
64
i
,,
.
RADAREDAKCUNA
RYSZA,RDKAPUSCINSKI,
KRYST\NA
KERSTEN,
MARCIN
KUIA,
ANDMEJ
PACZKOWSKI,
ANNA
MDZIWILL,
HENRT'K SAMSONOWICZ,
Niewyszukany
dowcip na
temat postaw
narod6w
Srodkorvoeurope;skch
w
przelomow)m 1956 roku
m6wit,
zeW1gizy
zachow),ryali
sig
w6wczas
.1ak
Polac;',
Polacr-.1ak
Czesi. a
Czesi
jak
Swrnie Jego ano-
nimowy
autor
w
przerysowanej I
zto6liwej formie
uchwycil
ro.
ze
u'
Cze
choslorvacJi
nie doszlo do
odwll-
zy
i
staLinzm przetrwal
ram
w prakrycmie
nienaruszone; formle
Jeszt
ze
dobn ch
klka
lat.
Byc moze
wla-
Snie
dlatego
ruch
zmierzaJ4cy
do
BARBAM
SZACKA,
]ANUSZ
TAZBIR,
.REDAKCJA
WESIAWWLADYKA
TOMASZ
BOHUN
/Tplcor:f
Hr<rnnrr znr:)
BOGDAN BORUCKI
(Tasqpca
refomy
systemu
osi4gn4l
w
Czechostowac;i
znac:nie \\lgkszy rozmach
niz
nolskr Pazdziemrk'56 Z
dasieiszei DersDeknu,\,wvdaie
sie
-e
nadie'e
na
r1r'o--en;e
<ocializmu
zludzlqNvarz4
rozbudzone
podczas
Praslcej
Wiosny.
o ktore.; pisze
Andrzel Krawc4-k.
brlv
od
pocz4t-
-6u\Larr
',u
'1,\
ku
nierealne
Na
konferencji
naukowe.l,
kt6ra
odbfa
sig
w Warszawie
przed
ialkoma
miesiqcamr, polscy,
'-
'-
i
'r
""^
L;
'''*':v
zsadzali sie
na opol.
ze
romoczeruch
relorm
nie
dalohv
sie
Ju-
nou<-rnmac
,
udiwu) Ji\
iuz
PU,\r-.-)
Jr\
vbu,.
lz(5Ly l >luwd(ty
'
lll)lullL)
red
ndczelnegu'.
ANDRZE] BRZOZOWSKI
(Szkolna Liga Histo4,c716),
MICILITL
KOPCZ\NsKI,
KRZYSZTOF
KOWALEWSKI,
JAROSLAW
KRAWCZI'K
(rcLcl:rnr
nenzplrrr)
i.
gdyby
nre
intenvencja
zbro1na.
rok
tgo8
mogl
stac
sig poczErkem konca systemu komunisryczrego
nie
ry'lko
w
Czechoslowacjl,
aie
i w
ka.lach s4siednich. Niebezpreczeflstwo
,,efektu
domina"
doskonale
inter-
rozumieli
przfv6dcy
,,bratnrch"
pami
komunisqrcznych.
wsrod krorych
gorli\q{n
wencji byi Wtadystaw
Gomulka. C4'parafranjEc
cytowany dowcip,
moma
wlEc
pouredzrec,
ze
w
1968
roku to
Czesi
zachowali
sig
jak
Polacy, a
Polacy.lak
Swinie?
Jak pokazuje
l-ukasz
Kamirish
odporuedz
na
lo p)ranie musi
byc miuansowana. gdy2duza
czgsc
polslcego spoleczensma polep,ala
.n
entenclq
Mimo to
rrudno
wyzbyi
siq uczucia
wsrydu, gdy
pr4pomina
sig
gorzki
refren
mane;
piosenlc.:
u
Hradec
Krdlov(, w Hradec
K'dlotd
dudniq pokhie tanhi
^volennlkiem
BOGUSIAW
KUBISZ
(seketarz redakcji),
PIOTR MACIEJ
I,trA.JEWSKI,
TOMASZ PIJANOWSKI
(lntemet),
!+\ROBERT
SZUCHTA
r'{,'Lnlna
mnrri:
rriel'i ')
YM
CZESKA
ANABATA
BRYGADY
SWETOKMYSKIEJ
NSZ
MAREKWECOWSKT,
EWA WIPSZYCKA.BRAVO,
PIOTR ZABOROWSKI
(projekt oldadki),
JOANNA
ZjTTORSK{
(seketariat),
ADRES
REDAKCJI
Jiii
Friedl
Brygada
Swigtolczyska powstata
latem 1944
rok-u
z
polowych
00-844 WARSZAWA
GRZ-ItsOWSKA.77
TEVfa-t.
661
52
51, +57 04
83
TEL.
620 20
44w.483
e-mail:
UL
oddzal6w Narodouych
Sil
Zbrojnych, ktore nie
uznaty
umowy
wzglgdu na
antysowieckie
o
4ednoczeniu
z
Anni4
Kra,lorvq
nastawienie dow6dc6rv
r
2olnier4,
o
porozumleniu
ze
zbliajy-
k
cq sig
Armi4
Czerwon4
nie moglo
'
byi
mowy
Dlatego
po rozpo-
czELiu
sow.eclcel ofenslwy
w
srycmiu
la45
roku
brygada
roz-
pocz1la
odwr6t na
zachod.
Niemcy zspleponowali
plk Antonie-
przemaTsz
przez
Czechostowac.lg.
mowiawieki@bellona.pl
STUDIO
GR,{FIKI
KOMPUTEROWEJ
DW
BELLONA
_
ATENA
PRESS
(sklad
i
]amanie).
mu
Bohun-D4brolskiemu
I
'
DRUKARN LJ\,,PERFEKT,,
SA,
ul.
Poiczynska
99,
Mieli
w
q,m sw6j
cel. Planowali
uykor4rstanie brygady.lako od-
dziai6w
dlrverqlnph,
zrzucanych
na
someckich
rylach.
Osta-
tecznie
kilkudziesigciu Polak6w zrzucono
w
grupach zmadow-
czych
na
q
ly
0f-303
Warszawa
(dmk)
Amii
Czerwonel.
W
lai'remiu
I
941 roku
brygada
WYDAWCA
Dom Wydawniczy
Bellona
ul.Grzybowska
77,
00-844 Wanzawa
tel./fax652
27
0L
e-mai:
biuro
@
bellona.
pl
Dzial
homocji
i
Reldamy
Anna Nowicka
nav,tryalakonrakq
z
czeskim
ruchem
oporu
Tq
wspolpracq
do-
w6dznvo brygady
pr4
\1tato z zadowoleniem, poniewaz
4/sh-
walo
argument
pzeciwko
zarzutom o
kolaboracjg
znazrstaml
LWOM NA
POZARCIE
Agnieszka
Szczepariska
Chrzescrlanie
dla
lrvowl
-
skandul4
podburzeni
przez Nerona Rarmianie
rv
Quo vadis
Hennka
Sten-
kiewicza.
W
ten spos6b
lv
64
rok-u
n.e.,
po
po2arze
R4-u,
o
ktor;'oskarzono wyznarvcori
Chrystu-
sa, zaczQly siE
ich
prze6ladowania. Naoczny
Swradek,
r4mski
historyk
Tacyt
pisal:
nie ustp;ov ala hah-
biqca
po{osh.a,
ze
pozar byl
nohazany.
td.620
49
72
e+nal:
anna.nowicla@bellona
pl
Dziat
l6lpona2u
i
Prenumeraty
tel./fax661 50
Piqmn dnrnlrene
5I,
nrzez
620 20
44w.425,
+63
Mimstersru,o
KultuD'
; I]ra;oAa;t n,'" NI-rr,rlnu,er
.-,
..-Jo
A\,
jqturgc
usunq(,
podstawil
Nero
wtnowajc6w
r
dothnql
nalbardzq
-.
\a
nonstaMe
rn-nor-rd:enia
-
o.
f
ministra finans6w
z
25 hlrernLa
2001
(Dz
U
nr
51,
poz
533)
stosuje sig 0
proc
stawkg
VAT
(nr
1122)
r.r.
. .,cnaiou
ncuaKljd lrlc zwld!a
rLraLl
r
za'tzega
-r^ --*i..;^-,.^L
n
Le
zamoMonycn
I -^-.--
sobie
prawo
dokonyrvama
n
:.
*
formalnych zmian
w
tektach
TELEGRAF HISTORYCZNY
K
LWIA
MUMIA
p12n1,,.1..
r.r;.;.
A.
)
r
rr
r!
U)na
lvt
l)a
nl
-
cheologiczna Bubasteion
natrafila
na
szczqtkrzmumiflkowanego
lwa,
zlozone-
go
w
egipsklm
grobowcu
Dziqki
bada-
niom rrstelnnn ic hv] tn semice
lrrnrrr
12p17
rrr
r
przed L,illar
&wYDARZITO Srf:
2rnarca
1864 (140
lat
temu):
Ogloszenie
ukaz6w
cara
A-lekandra
II
o
uu4aszcze-
19)2-1a)6
prezydent RP
usr4pil
ze
stanowrska
po
przewrocie
ma;ow)'rn
Neville
niu
chiopow
i
wprowadzeniu
samow4-
d6w
gminnych
w
Kr6lesnvie
Polskim;
ich celem hr,.ln ndeiqo
----
.-..... .r..
.
--.b.ltgcle
warsnvy
^Ll^*-1..^r
^i,,1-i^1,,
cnropsKleJ
oc
uczraru
w
powstamu
srycznow).Tn
18
marca 1869 (135): Arthur
Chamberlain.
po1iryk
angelsk.
lnzefe
Pilcrrd<lirPoo
"'"""".'b.-.
w
la-
najprawdopodobniej
zmad ze
starosci.
Choi
znaleziono
go
w
grobie
z
ok.
1430
.^Lr
-.o
t^ rrofil to.
znacznrc
poz-
,-,,1
tach
1923
l9)+
I
1931-1937 mini-
ster
skarbu,
w
la-
nici
hn
\\t
e7.A<2.h
hellenicnreznrr"h
l".r
to
pierwszy
kompletny
szkielet staro4rr-
nego lwa.
lah
znaleziono
w
Egipcie.
6 marca 1454 (550):
Na
pro6bg przedsta-
wrcieli
Zwrpku
Miast
Pruskich, krorzy
zbuntowali
siq
przeciwko
Ttzyzakom.
KaAmierz Ja$elloiczyk wciela
Prusy
do
IG6lestwa
Polshego,
co
doprowadzilo
do
wybuchu
polsko-trc4Zackiej
wojny
rramasroletniei
|
|
+14
|
+66).
"_/ ..*_"'_
"-''J
14 marca L964 (40): Antonl
Stonimski
sktada
na
rgce premiera J6zefa Cyran-
kiewicza
tzv.
List
34,
w
kt6r1.m polscy
tach
1937-I9+0
premler,
lnlcjaror
podpisania
w
1938
roku
ukiadu
mona-
chlskiego o rozbio-
rze Czechoslowacji. ust4pil ze
sranowt-
ska
po
niemieckim
najeidAe
na
c1q.
Belgrg
i
Holandig
22
marca 1609
(395): Jan
lI
Kazimlerz
Waza,
w
latach
1648 l668
k61
Polski,
ryrulamy
lcol
Szr'vecji.
nieporvodzenia
miliremc i nnlin
ezne
zmr rcilrr
on
rlo
ah-
Aleksander
i
Melchior
Waflkowicz) protestowah
przeciwko
ograniczanru
swob6d
PaJ.dziernlka'
5
6
Gjer
rntelektuali5ci
(m
in
czror
Pawel l:<;enica
w
1668
roku
29
rnarca 1899
(105):
Lawrentij
acji
Beria,
or
az dzialalno !;ci
cenzury.
Szcz4tki
zmumifikowanego
kr6la
zwierz4t
& NOWE
sr,qOy
PREHISTORII
KANADY
Od dhriczeoo .7a<it
I
.rwaj4
prace
ar-
__
_.-._-_-b.
-_'^__
chenlnoiczne
zcleTneoa
chndnici
na oh<zcr7p
tPr\/inrirrm
Kcnqd'zie
.IrrLnnrr
nie-
rl nAlnnnnn -r
rv
PUrl
rvltru-44-
Pn nctrrninh
onre-
15 marca
f
939 (65):
Niemieck
Wehr-
macht
wkracza
do
Czechoslowacjr
-
powstaje
tzw.
Protektorat
Czech
r
Moraw
pol.rvk
radziecki.
funkcjonanusz
CzeKa
i
GPU,
w
laach
1938-1945
minister spraw
wewnqrrznych.
od
Iqlg
do
952
roku
czlonek Biura
Po-
1
=
lirycznego. a
nastgpnie
Prezydium
KC
24
marca 1794
(210):
Pocz4tek
powsta-
IGZR,
organizator
terrol'r-L
stalinow-
nja
koSciuszkowskiego:
na
R1'nku
w
l(rakowie
Tadeusz KoSciuszko sldada
---
-:
-'
rrd
.';'-'^^
narodowr
oraz
PLLysrrBu
^^
wrsrlru>u
oglasza
na Ratuszu
Aht powsLania
o\,-
wateldw,
miesduhc6w
howshiego
w
ojew
1dznva
skiego.
wspotodpowiedzialny m
zhrnrlnie lzrrrmcle
in
za
hra-
K
ZvIARU:
4
rnarca
1484 (520
lat
temu,
w
wieku
26 lat):
Sw.
Kazimierz.
drugi
szanki,
sym
Kazi-
cych lamch
spod pokrywy lodowej
wy-
lonilrr cic <trrnirrtne
_aulLNr,
zql,,rl,\
l.lL
vNa44IU
mierze lroicllnnnnrlza i Flihicnr Rehr-
_*J.^b'_".-'
''''_
siq,2e przed
wlekami
g6rskie
l4kiJuko-
^l'"-"1^
K
URODZLI
SIf:
3
marca 1934 (70
lat
temu):
Jacek Ku-
-^-
*
,li*r-
Lr.. .*..1.
w
'l965
roku
ilrJLUr
/^r
w
1602
roku
kanonizowany,
L/nrnnr,, , l inrn,
r\uLU"l
L" wy.
:rlzn nrrrnn
nu byly
doskonalym
miejscem
\qpasu
anl'er4rny
i
pr zy
ci4galy
my5hwych. Zde-
cydowana
wrqkszosi
zbadanych zabyv
20
marca
L929
(75,
78):
Ferdlnand
k6w pochodzi
z
okresu
ok
1,2-1,5
tys.
lat
temu
ilest
w
bardzo
dobr)'m
sranie
dzigki zamrozeniu
w pokrp\,'le
lodowej.
Najstarsze
przedmioty naukowcy
daru-
J4
na
ok. 9
tys
lat
-
s4
ro
naJstarsze sla-
dy
ludzi
w
polnocno-zachodniej
czqSci
wraz
z
Karolem Modzelewskim opu-
blikowal
List
otwarj
do
cdonh1w PZPR,
wsp6lzatozycrel
Komitetu Obrony
Ro-
Foch.
marszalek
Francji.
w
czasie
pierwszej
wojny
swiatowej
szef
lrancu-
(zrrhrr
sl<ieoo
"_ .."_ (lenerrlneoo nrrz
olnrrr-
"'.-_b"
bornik6w, wielokrotnie wigziony
,l-i-l-l-^;;
uzralarliv)L
wPwLfrfJrLq-
^^^-.,^,;-^
w
za
nodowodz4cy
sit spr4mierzonych
na
froncie zachodnim
28
marca
1584
(420,
54):
Iwan IV
GroZ-
1989-2001
posei
na
sejm,
w
t-,-^Lll
lala(
latach
l9B9-1990
nrenrr
r---/
r
1992-1993
minister
i
nnlinrLi
<nnlpezr
---'IeJ
T"r'--.-
7 marca 1904 (f
00):
Rernhard
Heydrich,
oficer hitlerowshe; sluzby
bezpieczen-
sfwa.
w
roku
jeden z
inicjatorow
tzw.
nsqy
diugrch nozy.
podczas
ktorej
zlikwidowano kierownictwo
SA,
od
1939
do
1942
roku
szef
Glownego
Urzgdu
Bezpieczerisova
Rzeszy (RSFIA),
od
1942
roku
zastgpca
Protektora
Czech
i
Moraw,
zgin4t
w
zamachu
cze-
qleieon
.-r.-'
.^
"_
*-b" nrchrr nnnnr
'""'-
14 marca
f879
(125): Albert
Einsrein,
ny,
od
1533 roku
rrriell-i lzcieip mn-
sKlewsKr,
Amerl'ki
P6inocne3.
'l934
oo
I)+/
roku
car,
prowa-
rqmi
Rzcnznn<nn-
li
t: i ".-'
...'.
. Snvecia
':,?
*
WROCTAWSKA
BIBLIOTEKA
BERTEISMANNA
W
malu
zostanie
olwarta
we
Wrocla-
wiu
pierwsza
w
Polsce
Blblioteka
Ber-
Lelsmanna.
Za
pieniqdze
Fundac.li
Bertelsmanna
zakupiono blisko
30
tys
nozrrrii hihliotcetnve h
lll.tll,
i-
lzc:n-
"
ururrvrLL4rr/Lrrr
Ntq4NI.
-
plyty kompaktowe,
CD ROM-y. Funda-
cja
zorganizowala
Juz podobne biblio-
teki
w
Helsinkach
i
Los Angeles
z
my-
514
o
mlodych odbiorcach.
miqdzy
13 a25
rokiem
zycia
28
marca
I969
It
FicphL^\rrar
(35,
7Q)'
Drrrioh
t
dan--.+
i
polityk
ame-
rykaiski,
w
latach
1942-1945
do-
w6dca
wojsk
USA
rrr Frrrnnip
rxr lc-
fizyk,
tw6rca
teorii
wzgLgdnoSci,
zajmowal
siq
tak2e
leon4
kwantow4.
tach
l95l-1952
naczelny dou'6dca
wojsk
NAfO,
w
la-
w
1921
roku
laureat Nagrody
Nobla
15
marca 1869
(I35):
StanislawWojcie-
chowski,
poliryk,
wsp6tzalo2yciel
Pol-
skiej
ParLii
Socjalisrycznej.
w
latach
tach
1953-1960
nrenrden
r.'_/ *.''_
r
I ISA
"".'
Zgłoś jeśli naruszono regulamin