1.53Oddzialywanie_promieniowania_z_materią.pdf

(1511 KB) Pobierz
Oddziaływanie
promieniowania z materią
Grzegorz R. Kulesza
• 1895 - promienie X (Röntgen), 1896 - „promienie uranowe” (Becquerel)
(później promieniowanie jądrowe nazwano
α, β, γ).
• Opinie o promieniowaniu jonizującym oscylowały między
bezkrytycznym uwielbieniem i całkowitym odrzuceniem. Zdumienie –
zaciekawienie – strach – pojawia się informacja o uszkodzeniach
popromiennych u ludzi.
• 1898 zauwaŜono dobroczynne skutki małych dawek promieniowania u
roślin.
• 1901 Becquerel dostrzegł oparzenie skóry od fiolki z radem, poŜyczonej
od Marii Skłodowskiej-Curie. Ostrzegł Marię, by trzymała swą
czteroletnią córeczkę Irenę z dala od radu.
• Piotr Curie badając to eksperymentalnie nosił przez 10 godzin preparat
radowy. Wywołało to silne oparzenia.
• Pierwsi badacze dobrowolnie naraŜali się na napromienienie duŜymi
dawkami całego ciała. Doprowadziło to do
śmierci
336 osób (m.in. Marii
Skłodowskiej-Curie), głównie na nowotwory skóry i choroby krwi.
• 1902 Piotr Curie (we współpracy z dwoma lekarzami), odkrywa
Ŝe
promienie radu skutecznie leczą nowotwory.
• W następnych latach entuzjastycznie uznano,
Ŝe
rad i jego
promieniowanie są dobre na wszystko. Panie nosiły gorsety
radowe, miliony ludzi poddawało się kuracji radiacyjnej w
„radoczynnych” wodach.
• W USA sprzedano około 500 000 buteleczek wody destylowanej
zawierających po około 8·10
4
Bq radu-226 i radu-228. Były
reklamacje, niektórzy powaŜnie chorowali!
• Entuzjazm trwał do II wojny
światowej.
Wieloletnie badania nie
wykryły nowotworów popromiennych u ludzi, którzy spoŜyli dawki
radu, gromadząc mniej niŜ 2·10
6
Bq tego pierwiastka w swoim
ciele.
• W latach przedwojennych wprowadzono koncepcję progu po
stwierdzeniu,
Ŝe
negatywne skutki promieniowania występują
tylko powyŜej pewnego poziomu dawki. Zgromadzono wiele
danych eksperymentalnych wskazujących na dobroczynne
działanie małych dawek.
Źródło
promieniowania
• W procesie promieniotwórczego rozpadu
jądro wysyła energię w postaci promieni
alfa
lub
beta
( strumień cząstek) albo
promieni elektromagnetycznych
(
promienie rentgenowskie oraz gamma).
• promieniowanie neutronowe (strumień
cząstek) powstaje w reakcji syntezy
deuteru z trytem lub reakcji rozszczepienia
Promieniowanie alfa
• Rodzaj promieniowania jonizującego
cechującego się małą przenikalnością.
• Promieniowanie alfa jest to strumień jąder
helu.
• Cząstka alfa składa się z dwóch protonów i
dwóch neutronów. Ma ładunek dodatni i jest
identyczna z jądrem atomu izotopu
4
He, więc
często oznacza się ją jako He
2+
.
Przykładowa reakcja rozpadu alfa:
Zgłoś jeśli naruszono regulamin