Badanie wad refrakcji oka.pdf

(127 KB) Pobierz

BADANIE WAD REFRAKCJI OKA

TEORETYCZNE I TECHNICZNE PODSTAWY BADANIA

Określenie refrakcji oka przeprowadza się metodą przedmiotową (skiaskopii, oftalmometrii,

refraktometrii) oraz podmiotową, subiektywną (metodą Dondersa).

Skiaskopia

Skiaskopia (z greckiego skia = cień) polega na obserwacji cienia poruszającego się w obrębie źrenicy

przy oświetleniu oka. Kierunek ruchu cienia w źrenicy zależy od refrakcji oka.

Oftalmometria

Oftalmometria określa krzywiznę powierzchni załamujących (tu rogówki) oka na podstawie wielkości i

ustawienia obrazów odbitych od tych powierzchni jak od zwierciadła wypukłego.

Refraktometria

Refraktometria polega na obserwacji figur testowych rzutowanych przez dwa źródła świetlne, które po

odbiciu się od siatkówki i przejściu przez układ optyczny oka dają ostry obraz widziany w przyrządzie

zwanym refraktometrem.

Metoda subiektywna Dondersa

Metoda subiektywna Dondersa polega na dobieraniu szkieł korekcyjnych, przy których uzyskuje się

najlepszą ostrość wzroku. Jest to metoda niedokładna i powinna być stosowana po obiektywnym

określeniu wady wzroku.

CZEMU SŁUŻY BADANIE?

Badanie refrakcji oka określa wadę wzroku wyrażoną w dioptriach, na podstawie której dobiera się

okulary, jak również stanowi podstawę do stwierdzenia różnych zmian chorobowych oka związanych z

wadą wzroku.

WSKAZANIA DO WYKONANIA BADANIA

Stwierdzenie niepełnej ostrości wzroku, kiedy nie znajduje się przyczyny w chorobie oka lub

układzie nerwowym. U dzieci, pomimo pełnej ostrości wzroku (spowodowanej dużą zdolnością

akomodacji), badanie przeprowadza się między innymi u dziecka zezującego, przy mrużeniu

oczu, przy przewlekłym zapaleniu brzegów powiek i bólach głowy.

Badanie jest wykonywane na zlecenie lekarza

BADANIA PORZEDZAJĄCE

Wskazane jest zbadanie ostrości wzroku.

SPOSÓB PRZYGOTOWANIA DO BADANIA

Ażeby dokładnie określić wadę refrakcji i na tej podstawie dobrze dobrać okulary,, trzeba zawsze

porazić całkowicie akomodację w badanym oku. W tym celu stosuje się następujące leki w postaci

kropli ocznych: najsilniej działającą Atropinę, Cyklopentolat oraz najsłabiej działający i pozostawiający

akomodację resztkową Tropikamid. U dzieci zdolność akomodacji jest bardzo duża, więc Atropinę

podaje się przez kilka dni dwa razy dziennie po 12 kropli do każdego oka. (Atropinę wpuszczają

dziecku do oka w domu rodzice). U małych dzieci w trakcie zakraplania Atropiny należy ucisnąć

palcem kanalik łzowy (ucisnąć palcem dolną powiekę w przyśrodkowym kącie oka). Trzeba także

uważać, aby lek nie dostał się do ust dziecka. Atropinę należy stosować ściśle według wskazówek

lekarza; jest to lek,, który przy przedawkowaniu jest silną trucizną. Pozostałe dwa leki stosuje się u

dorosłych a zapuszcza je lekarz podczas badania. Oprócz porażenia akomodacji, powyższe leki

rozszerzają źrenicę. Najdłużej działa Atropina do 10 dni, krócej Tropikamid i Cyclopentolat do kilku

godzin. W czasie rozszerzenia źrenicy i porażenia akomodacji źle widzi się z bliska oraz występuje

światłowstręt.

OPIS BADANIA

W czasie badania należy patrzeć prosto przed siebie i nie ruszać okiem.

Skiaskopia

Badanie przeprowadza się w ciemni

przy użyciu skiaskopu (Ryc.712).

Jest to przyrząd w kształcie walca o

długości około 20 cm, który w dolnej

swej części ma źródło zasilania, a w

górnej źródło światła i optykę. Badany

siada w odległości 1 m od lekarza,

który skierowuje do oka badanego

strumień światła ze skiaskopu,

przystawionego do swojego oka.

Lekarz obserwuje zmiany oświetlenia

źrenicy przez ruch powstającego

cienia. W nadwzroczności cień

porusza się zgodnie z ruchem światła

Ryc.712 Badanie wady refrakcji metodą skiaskopii

skiaskopu, w krótkowzroczności

odwrotnie. Przed oko badanego lekarz przystawia tzw. listwy skiaskopowe, posiadające rząd szkieł

skupiających (plusowych) i rozpraszających (minusowych) o wzrastającej sile. Za pomocą tych

soczewek i zmiany ruchu cienia określa się refrakcję badanego oka.

Oftalmometria

W przypadku astygmatyzmu, spowodowanego przeważnie przez rogówkę, trzeba określić jej krzywiznę

oftalmometrem. Aparat składa się z części lunetowej ze specjalnym układem optycznym, po bokach

lunety znajduje się źródło światła rzutujące na rogówkę cztery obrazki figur geometrycznych. Badanie

przeprowadza się w ciemni, bez rozszerzenia źrenicy. Pacjent siada przy aparacie mając, opartą głowę

i czoło na specjalnych podpórkach. Lekarz siedzi po przeciwnej stronie aparatu i przez lunetę

obserwuje obraz figur odbitych z powierzchni rogówki. Badanie polega na odpowiednim ustawieniu tych

figur za pomocą pokręteł; na skali odczytuje się siłę łamiącą rogówki w dioptriach oraz osie, w których

przeprowadza się te odczyty.

Refraktometria

Refraktometr spełnia zadanie oftalmometru i skiaskopu. Przygotowanie do badania jest takie samo jak

do skiaskopii. Przebieg badania jest identyczny jak w oftalmometrii, z tym wyjątkiem, że lekarz widzi

inne figury i odpowiednio je ustawia w celu dokonania odczytu. Możliwe jest też wykonanie

refraktometrii automatycznej ("komputerowe badanie wady wzroku") jest to szybkie badanie

zakończone gotowym wydrukiem z podaną wadą wzroku, osiami, w których należy zapisać szkła

cylindryczne oraz rozstaw źrenic potrzebny do wykonania okularów. Osoby dorosłe, u których

akomodacja jest znikoma, mogą mieć wykonane to badanie bez porażenia akomodacji. Refraktometria

automatyczna nie eliminuje całkowicie akomodacji, mogą więc pojawić się istotne błędy wydruku,

zwłaszcza u dzieci i młodzieży. Zatem refraktometria automatyczna nie może zastępować tradycyjnej

skiaskopii, ale jest bardzo pomocna jako badanie uzupełniające. Zawsze trzeba sprawdzić tolerancję

odczytanej korekcji przez pacjenta.

Wynik badania przekazywany jest w formie opisu lub wydruku.

CZAS

Badanie trwa od kilku do kilkudziesięciu minut

INFORMACJE, KTÓRE NALEŻY ZGŁOSIĆ WYKONUJĄCEMU BADANIE

Przed badaniem

Jaskra.

JAK NALEŻY ZACHOWYWAĆ SIĘ PO BADANIU?

Nie ma specjalnych zaleceń.

MOŻLIWE POWIKŁANIA PO BADANIU

Niekiedy mogą wystąpić powikłania po podaniu leków rozszerzających źrenicę u pacjentów z

niewykrytą jaskrą zamkniętego kąta przy prawidłowym ciśnieniu ocznym. W wyniku tego może

nastąpić jatrogenny atak jaskry, objawiający się silnym bólem oka i niekiedy głowy,

pogorszeniem widzenia; czasem mogą wystąpić nudności i wymioty; gałka oczna jest twarda z

powodu wysokiego ciśnienia ocznego. Atak występuje najczęściej w kilka godzin po podaniu

leków rozszerzających źrenicę. Należy jak najszybciej zgłosić się do lekarza okulisty celem

przerwania ataku. W przeciwnym razie długotrwały atak, może nawet zakończyć się ślepotą

oka. Jeśli jest to niemożliwe natychmiast, można zażyć tabletkę Diuramidu (o ile nie ma

przeciwwskazań do jego stosowania), wpuścić do oka lek zwężający źrenicę (Pilocarpinę 2% lub

4%) i starać się jak najszybciej dotrzeć do okulisty.

Podczas podawania Atropiny może dojść do nadwrażliwości lub przedawkowania leku. Objawia

się to zaczerwienieniem oraz suchością skóry i śluzówek, podwyższoną temperaturą a także

szybszą akcją serca. Zwykle wystarcza przerwanie podawania Atropiny. W przypadku

silniejszego zatrucia należy zgłosić się do lekarza pediatry lub internisty. Dawka śmiertelna

Atropiny dla małego dziecka wynosi około 10 mg (10 ml flakon 1% Atropiny zawiera 100 mg

tego leku). Lek trzeba chronić przed dziećmi. Po skończeniu stosowania Atropiny lek należy

wylać, dobrze wypłukać buteleczkę i następnie ją wyrzucić. Badanie może być powtarzane

wielokrotnie. Wykonywane jest u pacjentów w każdym wieku, a także u kobiet ciężarnych.

<<< Powrót

Opracowano na podstawie:

dr n. med. Urszula KozakTuleta

Badanie wad refrakcji oka

"Encyklopedia Badań Medycznych"

Wydawnictwo Medyczne MAKmed, Gdańsk 1996

Badanie wad refrakcji oka.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: