Bolesław Piasecki - Zagadnienia Istotne.pdf

(6385 KB) Pobierz
B O L E S Ł A W
P I A S E C K I
ZAGADNIENIA ISTOTNE
ARTYKUŁY
Z LAT
1945 -
1954
Redaktor techniczny
Mieczysław O giński
W Y D A W N IC T W O P A X — W A R S Z A W A
1954
W y d a n ie I. N a k ła d 7.500 + S50. F o rm a t A-fl.
A r k . dru k. 13, ark. w y d . 12. P a p ie r, druk. mat. k l V 00 g 81 x 86/15.
S kła d
rozp oczęto
w
sierpniu .
D ru k
u k oń czon o
w
grudniu.
Zam .
ima
z dn. 27.VIII.54 r.
5-B-52232
Luc!o’.va S p ó łd ziein ia W yd a w n ic za . W -w a , A l. J e ro z o lim s k ie 123.
PRZEDMOWA
N ajbardziej
szej
ogólna,
ale
zarazem
ścisła charakterystyka na­
że Jest ona okresem
epoki zaw iera
się w
stwierdzeniu,
procesów rozkładow ych świata im perialistycznego oraz okresem
rozw oju i rośnięcia świata socjalistycznego. Ten wszechstronny
proces oddziałuje w sposób zasadniczy na fu n k cję społeczną ka­
tolicyzm u. W arunkująca wolność ludzkości — ale groźna w prze­
biegu agonia kapitalizm u i zw yciężające, ale w ym a gają ce pełnej
m ob ilizacji sił tw órczych człow ieka budowanie socjalizm u — są
zjaw iskam i uniwersalnym i.
Św iatow a funkcja społeczna katoli­
cyzm u nie tylk o nie powinna, ale ob iek tyw n ie nie m oże oderwać
się w żadnym punkcie globu od ustosunkowania się do central­
nego zagadnienia id eow o-politycznego współczesności.
U ogólniając osiągnięcia nurtów społeczno-postępowych w ka­
to licyzm ie św iatow ym , w yk orzystu jąc zasadnicze doświadczenia
ideologiczne postępowej m yśli i działalności katolickiej w okre­
sie dziesięciolecia Polsk i Lu d ow ej m ożna dać odpow iedź na na­
stępujące w ę zło w e problem y:
— czy m isja chrześcijaństwa w ym a ga doskonalącego przekształ­
cania świata,
— czy wspólnota ludzi n iew ierzących i w ierzących w w alce
o socjalistyczną przyszłość narodu dokonuje się m im o po­
siadanych światopoglądów, czy też w oparciu o m otyw ację
światopoglądową,
— jaka jest zależność m ięd zy wspólną budową b azy przez ob y ­
w a teli w ierzących i niew ierzących a w spólną
w nadbudowie.
wolnością
Boleslav) Piasedci
dla jakich przyczyn ekspansja ilościowa i jakościowa obozu
pokoju obejmować będzie coraz większe masy katolików
i ludzi wierzących na świecie.
Postawa doktrynalna katolicyzmu w stosunku do świata jest
określona w sposób nie budzący wątpliwości. Poszczególne jed ­
nak zastosowania teologiczne i filozoficzne doktryny chrze.ści-
jańskiej w tej dziedzinie noszą piętno kapitalistycznego a nawet
feudalnego uwarunkowania historycznego. Filozofia chrzęścijań-
ska przez swój bezpośredni związek z religią ma szczególnie silne
nastawienie pedagogiczne. Należy odważnie, ale i odpowiedział-
nie stwierdzić, że kierunki myśli katolickiej w kwestii społeczne­
go wychowania wyrażały kapitulacją. Kapitulacja ta wynikała
z
przyjęcia nie mającej nic wspólnego z doktryną tezy, że świat
będzie zawsze równie niesprawiedliwy jak świat kapitalistyczny
czy feudalny.
Religia katolicka głosi, że Bóg jest Panem świata z dwóch
tytułów: jako Stworzyciel i jako Odkupiciel. Myśl chrześcijań­
ska zajęła się przede wszystkim dziełem Odkupienia
z
w y ­
raźnym pominięciem dzieła Stworzenia. Jednostronność ta w y ­
wołała szereg daleko idących konsekwencji społecznych. Do nich
przede wszystkim należy ustawiczny lęk m yślicieli katolickich
o to, aby miłość stworzenia nie spowodowała zapomnienia
o Stwórcy. Lęk ten znajdował swój wyraz w sugerowaniu ludziom
bardzo skromnych, ograniczonych celów doczesnych. Podłoże
kapitulanckiego charakteru tej sugestii jest to .samo — obawa,
źe w ielki cel doczesny przesłoni człowiekowi cel ostateczny.
Wreszcie zjawia się strach przed wzrostem możliwości człowieka
Bezpieczniej je.st nie posiadać wielkiej wiedzy, bo posiadanie je)
grozi sceptycyzmem. Bezpieczniej jest nie panować nad przyro­
dą, bo zwiększa to możliwości czynienia ile. Bezpieczną dla mas
jest ich bieda, bo zmniejsza ona możliwości ulegania pokusom
Przedmoica
Nie trudno wykazać, że trwożliwa atmosfera wychowawcza
myśli społecznej katolicyzmu nie wynika z doktryny. Objawem
intelektualnym braku konsekwencji w stosunku do założeń dok­
tryny jest zawiłość i mętność kazuistyki teologicznej. Jej podej­
rzana roztropność nie potrafiła, bo nie mogła, przesłonić nastę­
pujących, zasadniczych konsekwencji filozofii chrześcijańskiej:
— lęk przed miłością stworzenia przeczy zasadzie miłości bliź­
niego i zaufaniu do Stwórcy,
— obawa przed wielkością celu doczesnego człowieka przeczy
taliże zaufaniu do Stwórcy,
— strach przed rozwojem możliwości człowieka przeczy onto-
logicznemu uwielbieniu Stwórcy. Tym doskonalszy byt, im
większe ma możliwości i im lepiej je urzeczywistnia. Rozwój
możliwości ludzkich wielbi Stwórcę. Gdyby Bóg nie chciał
być uwielbiony przez poziom doskonałości, stworzyłby za-
pev/ne człowieka bez rozumu.
Chrześcijaństwo jest optymistyczne. Źródłem optymizmu
w porządku Odkupienia jest łaska; źródłem optymizmu w po­
rządku Stworzenia jest praca. Łaskę na ziemię sprowadził Bóg-
Odkupiciel, otwierając człowiekowi drogę do osiągnięcia celu
ostatecznego. Pracę na ziemię sprowadził Bóg-Stworzyciel sta­
wiając człowieka między rzeczywistością zastaną a rzeczywisto­
ścią pożądaną i możliwą.
W
akcie Stworzenia był zawarty plan
przyszłego doskonalenia świata, domagający się od ludzi prze­
kształcania w rzeczywistość tkwiących w nim możliwości. Środ­
kiem do przekształcania świata jest praca ludzka, która z tego
tytułu posiada godność kontynuowania działalności Boga-Stwórcy.
Przez pracę i laskę czas nabiera wartości zarówno w odniesieni«
do doczesnego, jak i ostatecznego celu człowieka. Wyrazem inte­
lektualnym optymizmu ludzkości jest pojęcie postępu stwierdza­
jące, że świadomie zamierzone zmiany rzeczywistości mogą mieć
coraz większą wartość i skuteczność. Uznanie postępu wymaga
afirmacji w życiu ludzkim trzech czynników: czasu, pracy i celu.
Doktryna chrześcijańska zawiera krystalizację i afirmację tych
wszystkich trzech czynników.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin