GZN_144.pdf

(5539 KB) Pobierz
ISSN 1505 - 1390
Polskie Towarzystwo Numizmatyczne
Oddział w Gdańsku
Gdanskie Zeszyty
Numizmatyczne
Nr 144
Listopad 2016
GDAŃSKIE ZESZYTY NUMIZMATYCZNE
Pismo roku ukazuje się od 1988 roku
Wydawca :
Polskie Towarzystwo Numizmatyczne
Oddział w Gdańsku
Kontakt z redakcją:
ptngdansk@wp.pl
Gdańskie Zeszyty Numizmatyczne
są rozprowadzane drogą internetową wewnątrz Towarzystwa
przez Oddział w Gdańsku.
Redakcja nie odpowiada za treść zamieszczanych reklam i ogłoszeń.
Za treść artykułów odpowiedzialni są autorzy.
Redakcja zastrzega sobie prawo do skracania i korekty
nadesłanych materiałów.
3
___________________________________________________________________________
W NUMERZE:
Małgorzata Gizińska
Znalezisko monet z badań archeologicznych
na Starym Mieście w Elblągu
s. 4
Andrzej Denis
Związki małżeńskie polskich Wazów w medalierstwie
s. 15
Przemysław Pisula
Notgeldy Pomorza Zachodniego
Zarząd Oddziału Gdańskiego PTN
Z Oddziału Gdańskiego PTN
s. 45
s. 47
GDAŃSKIE ZESZYTY NUMIZMATYCZNE
Nr 144 listopad 2016 r.
4
___________________________________________________________________________
ZNALEZISKO MONET Z BADAŃ ARCHEOLOGICZNYCH
NA STARYM MIEŚCIE W ELBLĄGU
Małgorzata Gizińska
Oddział Gdański Polskiego Towarzystwa Numizmatycznego
Zbiory Muzeum Archeologiczno-Historycznego w Elblągu, wówczas
noszącego jeszcze nazwę Muzeum w Elblągu, powiększyły się w roku 2001
o znalezisko monet nowożytnych. Było to efektem badań prowadzonych
sukcesywnie na terenie Starego Miasta Elbląga przez utworzoną tu w 1980 r.
Pracownię Archeologii Miast (Gdańskiego Oddziału PP PKZ). Znalezisko
liczyło 175 obiektów, w tym 168 monet, 5 medali i
żetonów
oraz 2 przedmioty
ozdobne. Większość stanowiły monety zdawkowe, wybite w miedzi, przeważnie
o najniższych nominałach, o różnych nazwach (w zależności od kraju wybicia):
szeląg, grosz, fenig, krajcar, halerz, cent, centim, kopiejka, pens oraz ich
wielokrotności. Wśród nich znalazła się tylko 1 moneta srebrna, 1 wybita
w miedzioniklu, 4 bilonowe i kilka wykonanych w brązie.
Obiekty pozyskane zostały w trakcie prowadzonych w 1996 r. badań
oficyny (wykop VIA), zlokalizowanej w podwórku kamieniczki przy
ul. Garbary 13 (dawna Wilhelmstraβe, po wojnie ul. Linki 29, później
Garbary 29)
1
. W momencie ich odkrycia stanowiły one zwartą grupę, pierwotnie
być może zawiniętą w tkaninę lub złożoną w kartoniku. Musi to pozostać
w sferze przypuszczeń, ponieważ nie zachowały się
żadne
fragmenty
opakowania. Znalezisko znajdowało się pomiędzy dużą ilością dość pospolitych
butelek szklanych, przypuszczalnie umieszczonych pierwotnie w drewnianej
skrzyni, o czym zdają się
świadczyć
zachowane jednocześnie fragmenty
drewna
2
.
Wschodnia część ul. Linki nosiła przez jakiś czas nazwy ul. Studzienna, ul. Tylna Górna.,
por.: G Baronowski, Ulice Elbląga, Gdańsk, s.48-49. Obecnie nosi ona nazwę ul. Garbary -
od zamykającej ją w okresie istnienia fortyfikacji miejskich od wschodu Wieży Garbarskiej.
2
Wstępne omówienie znaleziska znajduje się w materiałach z Międzynarodowej Sesji
Numizmatycznej w Gdańsku z okazji 65-lecia prof. Stanisława Suchodolskiego, Gdańsk
2003, s. 19-20.
GDAŃSKIE ZESZYTY NUMIZMATYCZNE
Nr 144 listopad 2016 r.
1
5
___________________________________________________________________________
Kamienica z lat 1570 -80 przy ul. Garbary 13 (po wojnie nie zachowana)
W kamienicy przy ul. Garbary 13, narożnej z ul. Przymurze (dawniej
Murarską) – od ok. 1701 do 1818 r. znajdował się tzw. Dom Kramarzy. Jedno
z pomieszczeń piwnicznych było w tym czasie wykorzystywane jako gospoda,
a w 1801 r. wydzierżawiono piwnice handlarzowi win H. Schmidtowi
3
. Od
1901 r. w kamienicy mieściła się siedziba Towarzystwa Komunikacyjnego, a od
1912 r. Muzeum Regionalne (Heimatmuseum; Carl Pudor Museum),
zorganizowane przez znanego krajoznawcę i miłośnika historii Elbląga oraz
Wysoczyzny Elbląskiej, Carla Pudora
4
. W muzeum tym w ciekawie
urządzonych wnętrzach eksponowano przedmioty związane z kulturą, sztuką
i folklorem Elbląga oraz jego okolic. Była to pierwsza tego typu placówka
3
APGd, 409, nr 55, s. 190. Być może, więc monety ukryto pomiędzy zapomnianymi,
nieużywanymi już butelkami po winie.
4
Carl Pudor (1855 – 1927), autor i wydawca map i przewodników po Elblągu i jego
okolicach, założyciel i prezes Towarzystwa Rozwoju Turystyki w Elblągu i Okolicach.
GDAŃSKIE ZESZYTY NUMIZMATYCZNE
Nr 144 listopad 2016 r.
Zgłoś jeśli naruszono regulamin