Ks_Antoni_Chmielowski_Krotki_rys_historii_koscielnej_dla_szkol_Warszawa_1904 ba.pdf

(54699 KB) Pobierz
SC s. cflnloni Chmielowski.
KRÓTKI RYS
H ISTO RYI K O ŚC IE L N E J
D L A
S Z K Ó Ł
„Jfistoria est testis temporum, lux veri-
totis, vitae memoria et magistra, ąuntia ve-
j
tustatis",
Cicero.
W ARSZAW A.
- * ••*XX-*-* ------**-**l
X
X * X
*
* * * ---- X X X X X
T T intuT ii m j n r m l roTn u u m u
u h m
M m m m m m }
r
* * * * •* * * * •:• *
X -- *
y-
>
- X
* _ * * _ * _ * * -x -X -x * -X
* * * *
- - -
W DRUKARNI SYNÓW ST. NIEMIRY
Plac Warecki
//.
1904.
/\
APPROBATUR.
Varsavine dio 1 /3I Jan u arii 1902 anno.
S
Jtidex Surrogatus
Canonicus Motropolitanus
Leopoldtis Łyszltowshi.
Secretarius
R. Lasocki.
.SW
g
v<) < 0
Oś''
ś g,T
w
C 0 ir®
)
_=ł_
W ST Ę P.
O^OBPEHO.
Bapiuaisa 'ls/ai )Innapa 1902 ropa.
C y n tii Cypporarjb Bapmau. PiiM.-KnT. r.’I,y.xoituoii KoiicucTopiM
KanoniiK’ MiiTpoiio.aiiTa.iLuaro Kaumy.aa
L
-i\
X ,S
.
lic.
./.
.Ibimuuuciiiii.
Oi;peTapr.
J,'e. P. .7m:<iąi;iii.
i.śeiół jest to zgromadzenie chrześeian wyznających
edną wiarę, używających jednych i tych samycli
sakramentów i zostających pod kierunkiem swoich prawych
pasterzy, a szczególniej swego niewidzialnego pasterza J e ­
zusa Chrystusa i jogo widzialnego zastępcy na ziemi, Ojca
Świętego czyli Papieża.
llistorya kościelna jest-to porządny wykład ważniej­
szych wypadków, które się tyczyły religii i miały miejsce
po wniebowstąpieniu Pańskicm.
Wykład tych wypadków, które się tyczyły religii i mia­
ły miejsce przed wniebowstąpieniem Pańskiem, n azw a się
histonją Starego i Nowego Testamentu.
^oaBoaeiio Heiiaypoio.
Bapmaiia, 20 <I>enpnaii 1903 ropa.
')S
VI
VII
Ilistorya Starego Testamentu rozpoczyna się razem ze
stworzeniem świata, a kończy razem z narodzeniem poprze­
dnika Chrystusowego, świętego Jana Chrzciciela.
Ilistorya Nowego Testamentu rozpoczyna się od naro­
dzenia świętego Jana Chrzciciela, a kończy na wniebowstą­
pieniu Chrystusa Pana.
Kościół założył Jezus Chrystus, odwieczny Syn Boga,
Najwyższy nasz Kapłan, który pierwej nim do nieba wstą­
pił, swoim zastępcą na ziemi ustanowił
Piotra,
zupełną mu
nad kościołem poruczywszy władzę.
Władzę tę nad Kościołem zupełną poruczył Chrystus
Pan Piotrowi świętemu i wszystkim jego następcom temi
słowy:
„Tobie daje klucze królestwa niebieskiego1 Paś ba­
).
ranki moje, paś owce moje'1), l y jesteś opoką, a ja na tej
opoce zbuduję kościół mój“
3
).
Władza każdego zastępcy Chrystusowego, jako Naj­
wyższego w Kościele Pasterza, polega głównie na tern, że
odpuszczając lub zatrzymując grzechy, może otworzyć lub
zamknąć niebo — że czerpiąc ze skarbów kościoła może od­
puścić doczesne za grzechy kary — że stojąc na czele ko­
ścioła pilnie strzeże czystości nauki Chrystusowej i decyduje
nieomylnym swym wyrokiem, co się z tą nauką zgadza, a co
się jej sprzeciwia.
Najwyższy Zastępca Chrystusów nazywa się powszech­
nie Papieżem, Ojcem świętym, Głową katolickiego Kościoła,
Nauczycielem wszystkich wiernych.
Sługą sług Bożych
na­
zwał się po raz pierwszy święty Grzegorz Wielki, a za nim
i inni jego następcy tego tytułu używają.
•)
Mat. 16. 18. 19.
V
Jan 21. 16. 17. — 3 Mat. 16. 18.
)
Przez hierarchią kościelną rozumieć należy pewne
zwierzchnictwo, pewne ustosunkowanie osób duchownych tak
urządzone, że jedni od drugich zależą, a wszyscy razem pod­
legają Najwyższemu Pasterzowi czyli Ojcu Świętemu.
W
hierarchii kościelnej głową jest papież czyli Ojciec
Święty; Kardynałowie są ministrami i doradcami Papieża.
Po nich następują: Patryarchowic, Prymasi, Arcybiskupi,
Biskupi, Kapłani, Dyakoni, Subdyakoni i t. d.
Kardynałów urząd jako Ministrów i doradców Papie­
ża sięga samych początków kościoła. Wiadomo bowiem, że
Piotr Święty na takich swej pracy pomocników był powo­
łał: Lina, Kleta, Klemensa i innych. Ś-ty Ewaryst, czwar­
ty po Piotrze następca, wybrał w Rzymie siedmiu Dyako-
nów czyli Ministrów, których Sylwester święty
kardynała­
mi
zaczął nazywać. Z początku ich liczba stale nie była
określona: czasem więcej, czasem mniej bywało. Dopiero
Sykstus V postanowił, żeby było siedemdziesięciu Kardyna­
łów, to jest: sześciu kardynałów biskupów, pięćdziesięciu
kardynałów kapłanów, a. czternastu kardynałów dyakonów.
Wszyscy oni razem z Papieżem jedno ciało stanowią, jeden
konsystorz
i najwyższą po Papieżu godność piastują.
Co do Patryarchów, Prymasów, Arcybiskupów i Bi­
skupów, święte urzędy te i godności biorą swój początek
z czasów apostolskich i są, można powiedzieć, z uwagi na
rzecz samą, ustanowione przez ś-go Piotra. Patryarchowic
wyższymi są nad arcybiskupów i biskupów nietylko w je­
dnej prowincyi, ale w calem państwie, albo nawet w całej
części świata. Konstantynopolitański, Aleksandryjski, An-
tyocheński patryarchat noszą nazwę
Większych,
inne zaś jak
Akwilejski, Wenecki, Indyjski, nazywają się
Mniejszymi.
V II I
Prymasami nazywają się ci Arcybiskupi, którzy mają
pierwszeństwo przed innymi arcybiskupami i biskupami
w tem samem państwie. Prymasem Hiszpanii jest Arcybi­
skup Toletański, Prymasem Polski—Arcybiskup Gnieźnień­
ski. Arcybiskup nad biskupami, a Biskupi nad kapłanami
i ludem wiernym mają sobie powierzone zwierzchnictwo,
każdy w swojej dyecezyi.
Sobór
powszechny
czyli
ekumeniczny
jest-to zbiór
wszystkich albo przynajmniej wielu bardzo całego świata
biskupów, pod przewodnictwem samego Papieża albo jego
Legata, kwestye które się wiary tyczą rozstrzygających.
Dccyzye takiego soboru są stanowcze i cały kościół obowią­
zujące. Każdy inny sobór w jednym narodzie lub w jednej
prowincyi tylko odbyty, pod przewodnictwem Prymasa, A r­
cybiskupa lub Biskupa, nosi nazwę soboru
partykularnego
i bywa albo
narodowy,
albo
prowincyonalny,
albo
dyecezal-
ny,
stosownie do tego, czy się na nim roztrząsają sprawy
całego narodu, całej prowincyi, czy też tylko jednej dyece­
zyi dotyczące.
-• U -
»
IW IE K P IE R W S Z Y - -
r ^ f ^ p T 'y~
p a p ie ż e
.
Święty Piotr do roku 67, — św. Lir\ do
r. 78, — św. Klet albo Ar\aklęt do r. 91, —
św. Klemens do r. 100.
pk
iotr Święty, pierwszy zastępca Chrystusa na ziemi sto­
licę swoją, którą naprzód w Antyochii był założył, do Rzy­
mu następnie przeniósł, gdzie nauką i cudami wiciu bardzo
kościołowi pozyskał, i Szymona Czarnoksiężnika, przy po­
mocy złego ducha w powietrze wzniesionego, modlitwami swe-
mi z wysokości na dół w jednej chwili ściągnął; a w końcu
z rozkazu Nerona głową na dół do krzyża przybity został.
Kościołem Rzymskim rządził 25 lat. Mszę Świętą według
podania odprawiał w domu pewnego chrześcianina nazwi­
skiem Pudensa. Śmierć męczeńską poniósł na wzgórku Ja-
niculum. Ciało jego wierni pochowali przy drodze Aurelia
w miejscu, na lctórcm się dziś wznosi Watykan i kościół
świętego Piotra. Następcą jego był święty Lin urodzony
w Wohiterra w Toskanii. Rządził kościołem 12 lat; śmierć
poniósł z rozkazu Saturnina starosty Rzymskiego, 23 wrze­
śnia 78 roku po Chrystusie Panu. Co do Klota i Anakle-
ta zachodzą pewne trudności. Niektórzy z historyków utrzy­
mują, że Klet jest tą samą osobą co i Anaklct, inni twier-
dzą, że to były dwie różne osoby. Rzecz tak się miała.
Klet był obrany papieżem po śmierci Lina roku 78, ale ska­
zany na wygnanie za Wespazyana, powrócił za jego syna
Tytusa i przyjął imię Anakleta, to jest:
iterum Cletus.
On
pierwszy z papieży począł używać w pasterskich odezwach
wyrażenia:
„Pozdrowienie i błogosławieństwo apostolskie*
Skończył śmiercią męczeńską za cesarza Domicyana w roku
91. Po nim nastąpił święty Klemens, rodem Rzymianin,
uczeń świętego Pawła. JJyl-to czwarty papież z porządku.
Z jego rozporządzenia siedmiu
Notaryuszów
zajęło się spi­
sywaniem żywotów świętych męczenników. Pozostawił pięk­
ny list do Koryntyan, stylem prawdziwie apostolskim pisa­
ny. Trajan skazał go na wygnanie do Chersonezu. Tam
z innymi pracował w łomach marmurów. Kiedy nie było
wody, cudownym sposobem wyprowadził ją ze skały. Tak
nadzwyczajne zdarzenie wielu pogan skłoniło do przyjęcia
Chrystusowej wiary. Śmierć miał straszną; nastąpiła roku
po narodzeniu Chrystusa Pana 100. Był wrzucony w morze
razem z kotwicą, z rozkazu starosty Rafidyana.
STAN KOŚCIOŁA.
Nie wielka jeszcze trzódka Chrystusowa przez same
prześladowania, którcmi była dręczona już-to od żydów, już.
Zgłoś jeśli naruszono regulamin