Pomerania Wrzesien 2014.pdf

(11896 KB) Pobierz
Mały Siegi
s. 13
Ucieczka donikąd
s. 48
Numer wydano dzięki dotacji Ministra Administracji i Cyfryzacji
oraz Samorządu Województwa Pomorskiego.
W NUMERZE:
3 Zjôzd w òdjimkach
4 Wielekùlturowi festiwal na pôłniowëch
Kaszëbach
Grégór J. Schramke
6 Klub Inteligencji Kaszubskiej w Wejherowie
(część 1)
Adam Patok
8 Dzesątô mùza w Miszewkù
DM
9 Wësziwk wpisóny w mòje żëcé
Z wësziwôrką Ingą Mach gôdô Stanisłôw Janke
11 Trzy polskie Sierpnie
Stanisław Salmonowicz
13 Mały Siegi
Wiktoria Kozikowska
16 Kaszëbskô platka pòlonijnégò karna
Jan Dosz
17 Drzimałka
rd
18 Zrzeszenié òb czas krizysu ë zjinaczi
Słôwk Fòrmella
20 Roman Woyke. Część 2: W kaszubskim pułku
Krzysztof Kowalkowski
22 Òddóny chòjnicczi zemi
Kazimierz Jaruszewski, tłóm. Bògùsława Gòłąbk
24 Ùkòchôł mòrzé
Roman Robaczewski, tłóm. Iwóna Makùrôt
26 Kró(ö)më wejrowsczi zemi
Tómk Fópka
28 Mierzeja Kurońska – bałtycka oaza spokoju
Sławomir Lewandowski
30 Kartki z życiorysu nauczyciela (uzupełnienie)
Kazimierz Ostrowski
32 Ùczba 35. Krôj Stolemów
34 Westerplatte – tu padły pierwsze strzały
Marta Szagżdowicz
I–VIII NAJÔ ÙCZBA
35 Listy
39 Lektury
45 Słoje kultury (część 19)
Jacek Borkowicz
46 Stefańscy i ich zjazd
Bogusław Breza
47 Z drugiej ręki
48 Ucieczka donikąd
Kazimierz Ostrowski
48 Ùcek do nikądka
Tłóm. Hana Makùrôt
50 Zrozumieć Mazury: Lud
Waldemar Mierzwa
52 O weselu na Kociewiu i nie tylko...
Maria Pająkowska-Kensik
53 Trasa Historyczna Wielki Kack
Andrzej Busler
54 Z afrykańskimi obrazami w tle
Z Witoldem Ostrowskim rozmawia Maya Gielniak
56 Wiersze. Kazimierz Nowosielski
57 Open’er Festival i promòcjô Kaszub
Adrian Watkowski, tłóm. Tomôsz Ùrbańsczi
58 Kania zôs scãtô w Łączińsczi Hëce
Adrian Watkowski, tłóm. Tomôsz Ùrbańsczi
60 Klëka
66 Działo się w Gdańsku
67 Pò włoskù
Tómk Fópka
68 Szlachã Abecadła
Rómk Drzéżdżónk
POMERANIA
SÉWNIK 2014
Od redaktora
Słuchając lub czytając o krzywdach i cierpieniach, które
dotykają ludzi podczas wojen, czasami mamy wrażenie,
że to niemożliwe, że los nie może być taki okrutny i nie-
sprawiedliwy. Zwłaszcza gdy ból, głód, śmierć dotykają
najmłodszych. Wczytując się np. w historię rodziny Klotzke
(„Mały Siegi” s. 14–16) czy inne, podobne wspomnienia,
których niestety nie brak w pomorskich rodzinach, trud-
no się nie zastanawiać nad tym, jaki bagaż złych doświad-
czeń zrzuca wojna na barki ludzi. Jak łatwo można zatracić
dobre odruchy i widzieć nawet w niewinnym dziecku tylko syna czy córkę wroga.
Niestety, jak przekonuje znacznie nowsza historia, w ciągu dziesiątek lat, które
dzielą nas od II wojny światowej, niewiele się zmieniło. Dzieci, którym w latach
dziewięćdziesiątych pomagał w Sudanie urodzony w Gdańsku Zygmunt Ostrow-
ski („Z afrykańskimi obrazami w tle” s. 54–55), spotkał podobnie okrutny los, jak
te w sercu Europy w latach 1939–1945 i później.
Oczywiście, wielu było i jest takich, którzy nie pozwolili sobie odebrać czło-
wieczeństwa w żadnych warunkach, ani w czasie I czy II wojny, ani podczas in-
nych konfliktów zbrojnych. Zapewne w takich okolicznościach jest jednak o to
trudniej niż w czasach pokoju.
Oby żadne pokolenie mieszkańców Pomorza nie musiało już się o tym prze-
konywać. Niestety, rozglądając się wokoło – zwłaszcza patrząc na Bliski i najbliż-
szy Wschód – wcale nie można być tego pewnym.
ADRES REDAKCJI
80-837 Gdańsk
ul. Straganiarska 20–23
tel. 58 301 90 16, 58 301 27 31
e-mail: red.pomerania@wp.pl
REDAKTOR NACZELNY
Dariusz Majkowski
Bogumiła Cirocka
ZASTĘPCZYNI RED. NACZ.
ZESPÓŁ REDAKCYJNY
Danuta Pioch (Najô Ùczba)
(WSPÓŁPRACOWNICY)
KOLEGIUM REDAKCYJNE
Edmund Szczesiak
(przewodniczący kolegium)
Andrzej Busler
Roman Drzeżdżon
Piotr Dziekanowski
Aleksander Gosk
Stanisław Janke
Wiktor Pepliński
Bogdan Wiśniewski
Tomasz Żuroch-Piechowski
TŁUMACZENIA
NA JĘZYK KASZUBSKI
Bogusława Gołąbek
Hanna Makurat
Iwona Makurat
Karolina Serkowska
Tomasz Urbański
Dariusz Majkowski
PRENUMERATA
Pomerania z dostawą do domu!
Koszt prenumeraty rocznej krajowej z bezpłatną dostawą do domu: 55 zł. W przypadku prenu-
meraty zagranicznej: 150 zł. Podane ceny są cenami brutto i uwzględniają 5% VAT.
Aby zamówić roczną prenumeratę, należy
• dokonać wpłaty na konto: PKO BP S.A. 28 1020 1811 0000 0302 0129 35 13, ZG ZKP,
ul. Straganiarska 20–23, 80-837 Gdańsk, podając imię i nazwisko (lub nazwę jednostki
zamawiającej) oraz dokładny adres
• zamówić w Biurze ZG ZKP, tel. 58 301 90 16, 58 301 27 31, e-mail: red.pomerania@wp.pl
• Prenumerata realizowana przez RUCH S.A: zamówienia na prenumeratę (...) można skła-
dać bezpośrednio na stronie www.prenumerata.ruch.com.pl. Ewentualne pytania prosimy
kierować na adres e-mail: prenumerata@ruch.com.pl lub kontaktując się z Infolinią Pre-
numeraty pod numerem: 22 693 70 00 – czynna w dni robocze w godzinach 7–17. Koszt
połączenia wg taryfy operatora.
Pomnik upamiętniający Kindertransporty
Fot. Piotr Januszewski
FOT. NA OKŁADCE
Zarząd Główny
Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego
80-837 Gdańsk
ul. Straganiarska 20–23
Zakład Poligraficzny Normex
Redakcja zastrzega sobie prawo
skracania i redagowania artykułów
oraz zmiany tytułów.
Za pisownię w tekstach w języku kaszubskim,
zgodną z obowiązującymi zasadami,
odpowiadają autorzy i tłumacze.
Redakcja nie ponosi odpowiedzialności
za treść ogłoszeń i reklam.
Wszystkie materiały objęte są
prawem autorskim.
WYDAWCA
DRUK
2
POMERANIA
WRZESIEŃ 2014
WËDARZENIA
Zjôzd w òdjimkach
Latos Kaszëbi zjachalë do Pruszcza, miasta na zberkù trzech krôjnów: Kaszub, Kòcewiô i Zëławë.
Razã z nima swiãtowelë téż Górale, chtërny wëstąpilë na binie z programã „Môłé òjczëznë ks.
Tischnera”. Wôrt so przëbôczëc te chwile pòspólny redotë i ju pòmalë szëkòwac sã na XVII Zjôzd
Kaszëbów, chtëren w 2015 rokù òdbãdze sã w Rédze.
Górale wzãlë séczerczi…
…a Kaszëbi wiosła
W wòlnym czasu wôrt pòmëslec ò bëlny lekturze
Czôrno-żôłto pòd biną. Òdjimczi: A. Wegner
POMERANIA
SÉWNIK 2014
3
Zgłoś jeśli naruszono regulamin