Pomerania Listopad 2014.pdf

(7762 KB) Pobierz
Kaszubi w Gdańsku
s. 12
Kôrbiónka ze Zbigniewã
Jankòwsczim
s. 35
Biég za zdrowim
s. 44
Numer wydano dzięki dotacji Ministra Administracji i Cyfryzacji
oraz Samorządu Województwa Pomorskiego
Dofinansowano ze środków Miasta Gdańska
W NUMERZE:
3 Opowieść o losach Polski
Krzysztof Korda
5 Od konnych omnibusów do Pesa Duo
Sławomir Lewandowski
8 Teatr Szekspirowski z widokiem na gwiazdy
Grażyna Antoniewicz
10 Jubilatka Politechnika
Marta Szagżdowicz
11 Kaszëbizna w stolëcë
kg
12 Kaszubi w Gdańsku. Gdańsk stolicą Kaszub?
– raz jeszcze!
Józef Borzyszkowski
17 Działo się w Gdańsku
Teresa Juńska-Subocz
18 Pòmión skòwrónka – Renata Gleinert
Tómk Fópka
20 Ożywiają przeszłość
Marek Adamkowicz
22 Brzôd kònkùrsu Drzéżdżona
Stanisłôw Janke
23 Na zdrowié wejrowsczich szewców
rd
24 Tacewnô pòzwa „Grif ”. Wòjcech Czedrowsczi
w papiorach bezpieczi (dz. 2)
Słôwk Fòrmella
26 Zapachy mieszane, czyli o Coco Chanel
Stanisław Salmonowicz
28 Młodokaszuba, żołnierz, starosta (cz. 1)
Marian Hirsz
30 Na kùńc Eùropë i jesz dali…
Z Tomaszã Plichtã gôdô Dark Majkòwsczi
32 Ùczba 37. Kaszëbsczi króm
Róman Drzéżdżón, Danuta Pioch
34 Terpy stworzyły Fryzów
Jacek Borkowicz
I–VIII Najô Ùczba
35 Jô jem kòmédiantã
Ze Zbigniewã Jankòwsczim gôdô Stanisłôw Janke
39 Dzień Edukacji, czyli
po naszamu Uczby
Maria Pająkowska-Kensik
39 Mirosława Möller
Szkoła
40 „Gdynia” w Holandii
Andrzej Busler
42 Żyją w niewygasłej pamięci
Kazimierz Ostrowski
42 Żëją w niewëgasłi pamiãcë
Tłóm. Danuta Pioch
44 Biég za zdrowim
Bògùmiła Cërockô
46 Wiérztą żëcé pisóné
Maya Gielniak, tłóm. Bòżena Ùgòwskô
48 Zrozumieć Mazury. Pobożność
Waldemar Mierzwa
50 Z drugiej ręki
51 Listy
53 Lektury
57 Pamiętajmy o Żeromskim – piewcy morza
Jerzy Nacel
59 Pusta noc w Kanadzie
Aleksandra Kurowska-Susdorf
62 Klëka
66 X Konkurs „Moja pomorska rodzina”
Krzysztof Kowalkowski
67 Po czim pòznac artistã
Tómk Fópka
68 Pëlckòwsczi meloman
Rómk Drzéżdżónk
POMERANIA
LËSTOPADNIK 2014
Od redaktora
Gdańsk… Jak powiedział ks. Janusz St. Pasierb, odbierając
medal im. Bernarda Chrzanowskiego w 1991 r., „Ziemia spo-
tkań. Wielkich zasiedzeń, ale i wielkich spotkań. Przez wieki
żyli tu ze sobą i obok siebie – jak to znakomicie opisał Günter
Grass – Polacy, Kaszubi, Niemcy, żeby już nie liczyć innych
nacji, różnych nowych czy starych Szkotów”.
W tym numerze „Pomeranii” przyglądamy się m.in. nowym
miejscom, gdzie te spotkania mogą się odbywać. Bez wątpie-
nia do Teatru Szekspirowskiego czy Europejskiego Centrum
Solidarności będą przychodzić mieszkańcy Gdańska niezależnie od pochodzenia
i używanego na co dzień języka. Oby jak najczęściej rozlegał się w ich wnętrzach
zwłaszcza język kaszubski. W ECS już mieliśmy możliwość obejrzenia spektaklu „Re-
mus” przygotowanego przez Teatr Miniatura, a w planach jest multimedialny prze-
wodnik po tym obiekcie w
rodny mòwie
Kaszubów. To dobrze rokuje na przyszłość.
Cieszy też 143 dzieci uczących się kaszubskiego w gdańskich szkołach podstawo-
wych. Oby był to dobry początek, bo przecież stolicy nie wypada zostawać w tyle
za innymi.
I jeszcze zaproszenie do ciekawej lektury. Instytut Kaszubski wydał książkę zawie-
rającą wspomnienia Franka Meislera. Czytając
Zaułkami pamięci. Gdańsk – Londyn
– Jaffa,
możemy spojrzeć na dawny Gdańsk z żydowskiego punktu widzenia. Bardzo
pouczające. Szerzej o tej publikacji w dziale lektury.
80-837 Gdańsk
ul. Straganiarska 20–23
tel. 58 301 90 16, 58 301 27 31
e-mail: red.pomerania@wp.pl
ADRES REDAKCJI
REDAKTOR NACZELNY
Dariusz Majkowski
Bogumiła Cirocka
ZASTĘPCZYNI RED. NACZ.
ZESPÓŁ REDAKCYJNY
Marika Jelińska (Najô Ùczba)
(WSPÓŁPRACOWNICY)
KOLEGIUM REDAKCYJNE
Edmund Szczesiak
(przewodniczący kolegium)
Andrzej Busler
Roman Drzeżdżon
Piotr Dziekanowski
Aleksander Gosk
Stanisław Janke
Wiktor Pepliński
Bogdan Wiśniewski
Tomasz Żuroch-Piechowski
Dariusz Majkowski
TŁUMACZENIA
NA JĘZYK KASZUBSKI
Iwona Makurat
Danuta Pioch
Karolina Serkowska
Bożena Ugowska
Tomasz Urbański
PRENUMERATA
Pomerania z dostawą do domu!
Skry
Ormuzdowe 2014!
Do końca listopada można zgłaszać kandyda-
tów do tegorocznej Skry Ormuzdowej. Nagroda
ta jest przyznawana od 1985 r. przez Kolegium
Redakcyjne i zespół redakcyjny „Pomeranii”
– za szerzenie wartości zasługujących na pu-
bliczne uznanie, pasje twórcze, propagowanie
kultury kaszubskiej i innej pomorskiej, działa-
nia bez rozgłosu, przezwyciężanie trudnych śro-
dowiskowych warunków, społeczne inicjatywy
w dziedzinie kultury.
Kandydatów do Skry Ormuzdowej 2014 (z krótkim
uzasadnieniem dokonanego wyboru) można
zgłaszać osobiście w redakcji „Pomeranii”, znaj-
dującej się w siedzibie Zrzeszenia Kaszubsko-
-Pomorskiego, przy ul. Straganiarskiej 20–23
w Gdańsku, oraz mailowo – nasz adres to:
red.pomerania@wp.pl.
Koszt prenumeraty rocznej krajowej z bezpłatną
dostawą do domu: 55 zł. W przypadku prenumeraty
zagranicznej: 150 zł. Podane ceny są cenami brutto
i uwzględniają 5% VAT.
Aby zamówić roczną prenumeratę, należy
• dokonać wpłaty na konto: PKO BP S.A. 28
1020 1811 0000 0302 0129 35 13, ZG ZKP,
ul. Straganiarska 20–23, 80-837 Gdańsk, podając
imię i nazwisko (lub nazwę jednostki zamawiają-
cej) oraz dokładny adres
• zamówić w Biurze ZG ZKP, tel. 58  301 90 16,
58 301 27 31, e-mail: red.pomerania@wp.pl
• Prenumerata realizowana przez RUCH S.A: za-
mówienia na prenumeratę (...) można składać
bezpośrednio na stronie www.prenumerata.
ruch.com.pl. Ewentualne pytania prosimy kiero-
wać na adres e-mail: prenumerata@ruch.com.pl
lub kontaktując się z Infolinią Prenumeraty pod
numerem: 22 693 70 00 – czynna w dni robocze
w godzinach 7–17. Koszt połączenia wg taryfy
operatora.
Sławomir Lewandowski
FOT. NA OKŁADCE
WYDAWCA
Zarząd Główny
Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego
80-837 Gdańsk
ul. Straganiarska 20–23
Drukarnia WL
Redakcja zastrzega sobie prawo
skracania i redagowania artykułów
oraz zmiany tytułów.
Za pisownię w tekstach w języku kaszubskim,
zgodną z obowiązującymi zasadami,
odpowiadają autorzy i tłumacze.
Redakcja nie ponosi odpowiedzialności
za treść ogłoszeń i reklam.
Wszystkie materiały objęte są
prawem autorskim.
DRUK
2
POMERANIA
LËSTOPADNIK 2014
TEMAT MIESIącA – GDAńSK
Opowieść o losach Polski
Krzysztof Korda
Europejskie Centrum Solidarności (ECS)
zostało powołane 8 listopada 2007 roku.
Zanim to nastąpiło – 31 sierpnia 2005
roku, czyli w 25. rocznicę powstania
Niezależnego Samorządnego Związku
Zawodowego „Solidarność” – podpisano
akt erekcyjny; jego sygnatariuszami byli
Lech Wałęsa, szefowie państw i rządów
oraz przewodniczący Komisji Europej-
skiej José Manuel Barroso.
Gmach centrum, stojący w bezpo-
średnim sąsiedztwie Pomnika Poległych
Stoczniowców i na terenie postocz-
niowym, w trakcie budowy wzbudzał
ożywione dyskusje, zwłaszcza wśród
gdańszczan. Komentarze wynikały
głównie z formy obiektu, która nie każ-
demu przypadła do gustu. Wielu nieza-
dowolonych zmieniło jednak zdanie na
temat ECS, kiedy zobaczyło jego wnętrze:
jasne przestrzenie wypełnione zielenią.
Budynek ma przypominać statek. Jego
elewacja zewnętrzna została wykonana
ze stali kortenowskiej, materiału o pod-
wyższonej odporności na warunki at-
mosferyczne (z czasem na powierzchni
tej stali formuje się spowalniająca pro-
ces korozji warstwa patyny, której ECS
zawdzięcza swoją dzisiejszą, rdzawą
barwę).
zróżnicowane. Autorami scenografii oraz
koncepcji wystawienniczej są dr hab.
Beata Szymańska i dr hab. Jarosław Szy-
mański, wykładowcy w Akademii Sztuk
Pięknych w Gdańsku. Scenariusz wysta-
wy opracował Mirosław Chojecki.
Zwiedzanie ekspozycji rozpoczyna
się od sali B – Siła
bezsilnych, ukazującej
kulisy życia w PRL-u, podziemną działal-
ność tworzących się ruchów opozycyj-
nych, wystąpienia społeczne w Grudniu
1970 czy wybór Karola Wojtyły na papie-
ża. Zwiedzający po wejściu do sali straj-
kowej (A) – Narodziny
Solidarności
– od-
nosi wrażenie, że znalazł się w stoczni,
w której trwa strajk. Widzi przed sobą
suwnicę Anny Walentynowicz, wózek
akumulatorowy, którym poruszano się
po stoczni, tablicę z 21 postulatami straj-
kujących, a nad sobą – ekspozycję z ka-
sków stoczniowców. W tej sali można
zobaczyć m.in. oświadczenie gdańskich
Podróż w czasie
Serce budynku stanowi wystawa stała.
Skierowana jest do wszystkich: zarów-
no do działaczy Solidarności i pokoleń,
które te czasy pamiętają, jak i do osób
niemogących pamiętać tamtego okre-
su, a także do turystów. Ekspozycja jest
wielofunkcyjna. Podstawę stanowią
grafiki – wielkoformatowe zdjęcia wraz
z tekstami, towarzyszą im filmy oraz
multimedia. Sale ekspozycyjne są bardzo
POMERANIA
LËSTOPADNIK 2014
3

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin