Prawo finansowe - skrypt.pdf

(150 KB) Pobierz
PRAWO FINANSOWE
skrypt przygotowany przez zespół arvedui&hodi
na podstawie notatek Jarosława M.
(zajęcia u dr Wolańskiego)
SZTURMOWA.COM
WZ UW 2007
PLIKOSEKCJA
1
Finanse
–
środki
pienięŜne w postaci strumieni, gromadzone i wydatkowane pełnią 3 funkcje
pieniądza bez funkcji miernika wartości.
Finanse
Prywatne
przeznaczone na cele osobiste
kaŜdy gromadzi jej jak chce
mały zasięg działania
gromadzą je osoby fizyczne i prawne
brak oddziaływania na pieniądz
Publiczne
na cele publiczne
gromadzone w formie przymusu
duŜy zasięg działania, dotyczy całej
gospodarki
gromadzą je jednostki publiczne
państwo ma wpływ na pieniądz
Funkcje finansów publicznych:
1.
alokacyjna
– rozdysponowuje
środki
między jednostki; w idealnym rozumieniu funkcja ta
powinna być realizowana przez rynek, a tylko tam gdzie sobie rynek nie radzi wkracza państwo.
Państwo alokuje w sektorach, które nie przynoszą dochodów; gdzie występuje monopol;
w dotkniętych katastrofą naturalną itp.
2.
redystrybucyjna
– przekazywanie
środków
od podmiotów gospodarczych (osób prawnych
i fizycznych) do innych podmiotów.
3.
stabilizacyjna
– ma na celu stabilizacje gospodarki: inflacja, bezrobocie, wzrost PKB,
odpowiednia wymiana z zagranicą (dodatni bilans płatniczy)
Sektory:
1.
rządowy –
administracja rządowa, np. sejm, NIK, ministerstwa.
2.
samorządowy –
jednostki sam. Terytorialnego i podległe im jednostki
3.
sektor ubezpieczeniowy –
ZUS, OFE
Do sektora finansów publicznych nie naleŜą przedsiębiorstwa publiczne.
Zasady gospodarki finansami publicznymi:
1.
2.
3.
4.
5.
6.
jawność
efektywność
celowość
respektowanie wcześniejszych zobowiązań
nie moŜna przekroczyć limitu wydatków przy określonych przychodach
ograniczanie deficytu budŜetowego.
Formy organizacyjne jednostek:
1.
jednostka budŜetowa –
rozliczenie brutto; dostaje wszystko z budŜetu, (moŜe zarabiać, ale
przychody przekazuje do budŜetu) np. wojsko, jednostki administracji, urzędy centralne,
sądownictwo.
2.
zakład budŜetowy –
rozliczenie netto; otrzymuje
środki
z budŜetu, moŜe zarabiać
i dochody przeznaczać na własne cele np. instytucje kultury, oświaty.
3.
fundusze celowe (pozabudŜetowe) –
środki,
uzyskane z budŜetu, przeznaczone są na
ściśle
określone cele; fundusze celowe są poza budŜetem, np. Fundusz Ubezpieczeń Społecznych,
Fundusz Emerytalno-Rentowy Rolników, Narodowy Fundusz Ochrony
Środowiska,
Fundusz
Ochrony Zdrowia.
4.
Gospodarstwa pomocnicze –
część jednostki budŜetowej, która pozyskuje
środki
na własne
cele, np.
środki
szkoleniowe jednostek budŜetowych.
SZTURMOWA.COM
WZ UW 2007
PLIKOSEKCJA
2
Gospodarka finansowa
– wszystkie czynności związane z planowaniem, gromadzeniem
wydatkowaniem i kontrolowaniem
środków.
Polityka finansowa
– działanie celowe,
świadome
z wykorzystaniem
środków
finansowych; jej
znaczenie zaleŜy od stopnia wykorzystania pieniądza.
System finansowy
– wszystkie instytucje słuŜące realizacji
polityki finansowej.
Prawo finansowe
– ogół norm prawnych regulujących działalność finansową
Działy prawa finansowego:
prawo budŜetowe
prawo ubezpieczeń
prawo samorządów terytorialnych
prawo podmiotów gospodarczych
prawo walutowe
prawo bankowe
prawo celne
Źródła
prawa:
konstytucja
ustawy
rozporządzenia
ratyfikowane umowy międzynarodowe
Źródła
prawa miejscowego:
akty prawa miejscowego
Konstytucja dotyczy:
a) budŜetu
b) NBP i RPP
c) Podatków
d) Finansów jednostek samorządu terytorialnego
e) Przepisów finansów publicznych
Podmioty prawa finansowego:
a)
czynne:
instytucje państwowe i samorządowe
b)
bierne:
osoby fizyczne i przedsiębiorstwa (adresaci prawa)
Charakter stosunku finansowo-prawnego:
- majątkowy charakter
- wszystkie podmioty nie są równorzędne
- nierównorzędność interesów podmiotów
BudŜet
-
-
-
plan wydatków i dochodów (def. ekonomczna)
akt normatywny (def. prawna)
zasób pienięŜny państwa (def. ogólna)
Charakterystyka budŜetu:
- sporządzany na rok
- określona procedura prawna ustalania
- dotyczy czasu przyszłego
- plan dochodów i wydatków
- plan dyrektywny (jednostki muszą go wykonać)
SZTURMOWA.COM
WZ UW 2007
PLIKOSEKCJA
3
Zasady budŜetowe:
-
-
-
-
-
-
jawność
– jasność uchwalania i jawność ustawy
zupełność
– nie łączy się dochodów i wydatków
szczegółowość
– odpowiednia klasyfikacja budŜetowa
jedność
– jeden budŜet w jednym akcie prawnym; wszystkie dochody i wydatki
razem w jednym miejscu; umoŜliwia to kontrolę (fundusze celowe są poza
budŜetem => wyjątek od zasady)
ogólność
– nie łączy się dochodów z wydatkami
uprzedniość
– budŜet trzeba uchwalić przed rokiem budŜetowym
(
buahahaha!
dop. redakcja;)
jeśli nie uda się spełnić tej zasady to:
a) moŜe być prowizorium budŜetowe (ustawa uchwalana raz w roku na krócej
niŜ rok)
b) prerogacja budŜetowa – działanie na podstawie poprzedniego budŜetu
c) obowiązuje projekt budŜetu
d) upowaŜnienie rządu do wykonywania niezbędnych wydatków
Funkcje budŜetu:
1. rozdzielcza – państwo gromadzi
środki
i rozdziela je na róŜne cele
2. kontrolna
a) ex ante (wstępna) – kontrola załoŜeń do budŜetu; naleŜy wziąć pod uwagę wskaźniki
makroekonomiczne
b) bieŜąca – w roku budŜetowym
c) ex post (sprawozdawcza) – kontrola wykonania budŜetu
Kryteria podziału:
1)
podmiotowe
– organy administracji rządowej i województwa; tzw. części budŜetowe;
dysponują nimi dysponenci części budŜetowych np. dla ministerstwa dysponentem jest
odpowiedni minister.
2)
przedmiotowo-funkcjonalne –
wydatki ze względu na cel, a dochody ze względu na
źródła;
podział na działy i rozdziały.
3)
rodzajowe –
na konkretne cele; paragrafy i pozycje budŜetowe
Część budŜetowa
Dział budŜetowy
Rozdział
Paragraf
Pozycje
nr 19 Ministerstwo Finansów
nr700 Obsługa długu publicznego
nr... Odsetki
nr... Obligacje skarbowe
Wydatki budŜetu państwa:
Rodzaje – art. 97
- na państwo
- wydatki samorządu terytorialnego
- subwencje dla samorządu terytorialnego
- dotacje celowe
- obsługa długu publicznego
- dotacje do wydatków unijnych
SZTURMOWA.COM
WZ UW 2007
PLIKOSEKCJA
4
Klasyfikacja wydatków
1. bieŜące – art. 106
a) subwencje
b) dotacje
c) wydatki jednostek budŜetowych
d) zakupy towarów i usług – wydatki bieŜące
2. na obsługę
a) wydatki z tytułu oprocentowania i dyskonta od skarbowych papierów
wartościowych
b) oprocentowania zaciągniętych poŜyczek
c) związane z poręczeniami
d) koszty emisji skarbowych papierow wartościowych
3. majątkowe
a) na zakup akcji i udziałów
b) wydatki inwestycyjne
Inny podział
1. sztywne (obligatoryjne) – musza być z budŜetu ponoszone
a) na utrzymanie państwa
b) na instytucje nieodpłatne lub częściowo odpłatne
c) na obsługę długu skarbu państwa
d) na subwencje ogólne dla jednostek samorządu terytorialnego
e) na
świadczenia
społeczne
f) na składkę na rzecz UE
2. ekonomiczne/gospodarcze – słuŜą restrukturyzacji gospodarki; bez konkretnego celu.
a) na inwestycje
b) na dotacje
c) na prywatyzacje
d) na wsparcie eksportu
e) dopłaty do kredytów, poręczenia, gwarancje
[Im więcej wydatków idzie na 2. tym lepiej]
subwencje i dotacje
– jednostronne i bezzwrotne transfery z budŜetu państwa.
subwencje
na dowolny cel;
dotacje
na
ściśle
określony cel; jeśli nie zostały na niego
wydane, to
muszą być zwrócone;
przysługują jednostką budŜetowym,
przedsiębiorstwom, zakładom budŜetowym,
funduszom celowym, gospodarstwom
pomocniczym
tylko dla jednostek samorządu
terytorialnego
SZTURMOWA.COM
WZ UW 2007
PLIKOSEKCJA
5

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin