Opowieść o Czhun-hiang najwierniejszej z wiernych tł z koreańskiego Halina Ogarek-Czoj (1970).pdf

(19103 KB) Pobierz
ź
ą}
o
o
Czhun-hiang
naiwiernieiszei
z
wiernych
Opowieść
Opowiesc
Tlumaczyla
o
Czhun -
hiang
..
..
.
najwierniejszej
z koreanskiego
Halina Ogarek-Czoj
z wiernych
Polskie Towarzyetwo
Orlontalistyczne
Z
inicjatywy
1'01"ldollO
Komitetu
do Spraw UNESCO
Przy subwencji
Ilnuneowcj
UNESCO
Pod redakcja Junn
ftoyohmAnR
Tytul oryginalu:
C.III",-"iarll(
d
zon
Wsrep
i
przypisy
Halina
Ogarek-Czoj
Wst~p
KOREA,kraj wielowiekowej bogatej kultury, jes w Polsce
prawie nie znana, 0 ile jej nowsze dzieje - tra
giczne
i boha-
terskie, znajdowaly niejednokrotnie odbicie w wi
elu
pub li-
kacjach,
0
tyle jej
sztuka
czy tym bardziej literatura pozostaja
nadal nie znane
szerszemu
ogolowi. Pojecie Dalekiego Wschodu
kojarzy si~ nam przede wszystkim z
Chinami
czy j
aponia.
Korea, kt6rej szczeg6lne polozenie geograficzne - st
anowi
ona
bowiem
epornosti miedzy kontynentem azjatyckim a wyspiarska
Japonil!- przyczynilo sie w odleglej
przeszlosci
do odegrania
przez nil! waznej r
oli
kulturalnej, w czasach no
wszych
sarna
stala si~ lupem siln
ego
sasiada, Blisko czt
erdziestoletnia
[1910 - 1945] okupacja Korei przez
japonie
opoznila
znacznie
5
l(on8ultnnt przekladu
I
1m
zhun-thek
'.
tJIIIK!I
M,'.flc~ny
projektowal Leon Urbanski
I
.111~llIr·
Wle.l.wa
Wilgat-Malinowska
I
fltl
~11l~
hnlczny-StanislawaKurowska
I.
roźRl'
bld36 nxd
hi§torił, jf2y]ric
l i
lilcr
fuĘ
kor.iiisllą,
Kraj
tcD,
§ykrcśldly
2
polnyczncini
py
ś§iitl\
Dózóslłć
nii
1
.Z|ś.iąi,DpcriUnrj
Fo,islrioJłl),
l{ok
I94j,lil(§kr
J
lo.ii
vd.u_
!i,j
N(łnit
świo\K,j
przynosi
K.rci
v.l!rość,rbysttljc
Ko_
,rx,,,lJ
lt,,|'Ublii,,
L,,d,,W,_lr,,okr
lf,?n
,
'li,fnn
n,,
lf7,-
,il,nl,,v,,,,x
B,zx\x,h
nl.woli
In,,Jru,J
lror!r,F(x
|,/,,,,r\i
tcr.z
p.lny,n
glos6.
odiLiając
oIbrz}mi.
za].glości
prży*ę,
pujc śiędo
ićedycji
i
przćkładó§
n. języ!
wśPólżć$rydzicl
Ill,śykćĄv,
l)dgJc
$c s
obJPTqn
w}bov!
n,j!!
1hjszr
utwoty ]itclatury
nowożytnej,
copż
więc€j
ułażuje śię
tcż
przŃładów
z
li!ćratu]y
lo.eóski€j
w
jężyk
.h
euopejskidt,
przy
cz)n
p%dującą
rolę odA!y$?
tu
loreaĄiśtvlr
ndżićckg.
córż
ćzęściej
róMioż
nazwiśL?
sybitnych
ucżonycl]
i
Pisarzy
koremsłich
znaleźć
możn! w
q,kaza.h
ważniejszych roczĄic
laltualnych, kóre
obchodzonć
pod patronateń
Światótćj
R,dy
|'rzrYraca
ón
państsu
dawnc miano
-
Dzoson. Dynastia
Li
pa-
nLlje
w
Korei
ż
róku
r9,o, Akcja
interesqjącej
nag
powien
ci
lożgryrva
się
właśnie
w
epoće,
gdy
władza
t€j d}nastii
za-
.?yn!
śię
już
chyliĆ
do
up
lru, a feudalny ustrój społe.zny
jle
w
podątkowyn
|lrzcż}rya
glębólri
}ryzr€ scrynętrz.y.
o
jcj
panovania
żi€mia,
jato
majątck państwosa,
nadd_
"]fesic
Lllna byla
uźędnikóm
ćyviln
fu
i wójs]towym
z
ra.jj
pcłnion€j
już
ry
§Ło
lat
ńźniaj
a-Jńźn
e
z^^^cz!|y
|l,
zcż
nich funkcji,
to
si9
toldencF
ż.trzymyw.nia
jćj
plzz
szlachtę
urzędniżą
jxko
własność
dżi€dżicżną.
zm.iE9ało
to
vydatnic
dochody
l,
nJ{d
ż
ryfulJ Pod3
Ów
i.,ąFnych
óJ
cHopóW
uprcwld_
państwow€,
z\łiększano
więc
słtĄ,r
podatków,
,
łcych
żiemie
.o
2
ko]€i wywoły$,alo
protNty
i
coraz częst9e
j!ż
w
drugićj
l)o}ovic
xvl
wiełu
pówśtanja
i
buńty .hłopski€. stala
walka
o
ziMię,
waka
o
rvladżę
v
łoni€
rżądżąćejklasy jangbanów
lritastrofalnić
odbila
śię
też
na
losach
państwa
i
nriódu.
\v
koń.u
xvl
wieku
Korća
pżeżyh
fujażd
japońśki.
w
]aĘ.h
Lszlacnty
furełńskiej]
osłabiała
spohtość
wbdży
ććnłiln€j,
Nini€j§z. publiłacja
m9
cltoćby częściowo zapelnić
lŃę
v
n.ś,ćj
zfujómoŚci
dorob]<u
kultuJ,
śł,iatóvćj,
v
któr}b
raorća
ma
s*ój
niepośledni udziat, Prżćdstawienie
pó]slddu
.żńćlnlk@l
utqoru
ż
Lhsyłn€j
łkr.fury
t<orci
s5moga
p€wneao
§!rcsldżeni!
w
kĘs
hjstorii
i
litćratuy
tego
od-
Pókóju,
'l'oyóróńi
Hideyo§hi
spusto§zyla
całkowicie
lrdj
zóstawiając
rylko
1592 1598
drnsfutysięćznx
ahid
jdpóńslra
pod
wodzą
Po.zątłi
pańśrwa
ko!€ańskiego sięgają
w
zmicrzchłą
pfż6żłoŚĆ. Lćgen
ly
odnoEzĄ
je
do
xxlv
wieku
p.n.e.,
iródla
hiśtórycżne mówia
o islnieniu
p.ń.Ma Dzo\ó,
w
vie-
ka.h
v
_
Iv
p.n.e.
z,jńowało
ono wtedy
duży
obsż9r
b,senu
lzeki Liao
fteray
dżisiejszej
Mandżurii] i
pótdomo_zachodnią
eęŚĆ Póh!,yspu
Koreań§łiego, Po
okr€sie
podboj!
eęści
tery,
tori@
}oteamki€gó przcz
chińśĘ
d}tmtię Han
III
rvick
p.n.e.]
i po
okr€si€
w
historii Korći
,anym
€poką
Trzech
Kńlestw
lKosurio,
Pckdze,
si!!a-I
wiek
zg]iszcza,
Japońcżycy
zostają deEnitrwnie
od_
Par.i jcdynie
dżiętti
prtriotycznćńu żlYwowi
caleso na.odu
\v
obronie
zagrożon€j
niepódległóści.
w
pierwśz€j połowic
]atach
tó2'
i
1616
Ępadają
ńa
nia Mandżurowie
i
w róku
163?
król
Lórćlńśki żńuszony
zośt
ł
do
unmia
żsierżcinictwa
i'Iandżurów
i
zoboviążdt
śię
do
płdceni, im
daniny.
w
$rniLu
\voją zmiejszyla
się
liąbi
ludności,
§lrurćżyt
§ię
obgzar
żicmi
uPrrrvnej,
podupadb
kwitnące dawniej rzemiosló
i
he-
,1.1,
Korca od!inB
śię
od
jali.h}olwiek
Lonta!lów z
zagranicą.
einy
i
w
{Vll
wielru
Korc.
przeży"a
no§ą
niszcz)ćielsłą
wojne.
wiek
n-ą]
na
prawie dwa
i
pół wi€ku
Korea
żj€dnoćzona
zó§taje
pod
wlldźą
dynaśtii
siiia,
od
rcku
9l8 peuje
dynd§ria
Korio,
od
nićj
pochodzi
i
polśka
na*a
teso knju
_
Korea.
w
1392
r,
dynastię
(orio
obala żalożyci€! now€j
dynastii
Li
-
Li
song_gic.
p.n.e.-vll
Ńosowana
n
dlużsżą
m€tę
miast
p!żynieśćkorzyść
pogłębia
jesz.zc
kryzyś
w€wnętlzny. Nadal losną
Po_
sidlości
jangbdnów,
lmożą
się zbrojnc
povstmia
chlopórv
,żamylra
dĘwi,
prżed przńysżami
z
żewnątż.
Td
polityła
'olrćji
lTijowi,
,,,i.kdycll
lodJudni,
M:ędży
pósz.zególn}hi Ugrupo{a.la-
Zgłoś jeśli naruszono regulamin