poradnik_uklad_ruchu_dla_bhp.pdf

(4859 KB) Pobierz
Publikacja współfinansowana przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu
Społecznego, przygotowana w trakcie realizacji programu „Opracowanie kompleksowych
programów profilaktycznych”
Numer projektu: POKL/Profil/2008-2013/zadanie3
Copyright © by Instytut Medycyny Pracy im. prof. J. Nofera, Łódź 2011
Autorzy:
Klinika Chorób Zawodowych i Toksykologii
Instytutu Medycyny Pracy im. prof. J. Nofera w Łodzi
dr n. med. Patrycja Krawczyk-Szulc
lek. Damian Kowalik
lek. Joanna Zgorzelska-Kowalik
Przychodnia Chorób Zawodowych
Instytutu Medycyny Pracy im. prof. J. Nofera w Łodzi
dr n. med. Ewa Wągrowska-Koski
dr n. med. Magdalena Lewańska
Zakład Fizjologii Pracy i Ergonomii
Instytutu Medycyny Pracy im. prof. J. Nofera w Łodzi
dr hab. n. med. prof. nadzwyczajny Teresa Makowiec-Dąbrowska
dr inż. Zbigniew W. Jóźwiak
II Katedra i Klinika Rehabilitacji Medycznej
Uniwersytetu Medycznego w Łodzi
dr hab. n. med. prof. nadzwyczajny Jolanta Kujawa
dr n. med. Anna Puzder
Oddział Kliniczny Rehabilitacji dla Dorosłych
Wojewódzkiego Centrum Ortopedii i Rehabilitacji Narządu Ruchu w Łodzi
dr n. med. Maria Dominika Staniszewska
Redakcja: Agata Tudor-Hart
Redakcja techniczna: Anna Droś
Korekta: Edyta Olejnik, Anna Droś
Projekt okładki: Ida Kuśmierczyk
Zdjęcie na okładce: Urszula Czapla
Przedruk fotografii Przedruk fotografii 7.1–7.16, 8.1–8.6, 10.2, 10.3, 10.6, 10.8, 10.9, 10.11,
10.13, 10.23, 10.29, rycin 8.14–8.1, rozdziału 8.2 za zgodą wydawcy
ISBN 978-83-63253-02-8
Wydawca:
Oficyna Wydawnicza Instytutu Medycyny Pracy im. prof. J. Nofera
ul. św. Teresy 8, 91-348 Łódź
Księgarnia:
tel./faks: 42 6314-719, e-mail: ow@imp.lodz.pl
http://www.imp.lodz.pl/ksiegarnia
Skład, druk i oprawa:
Print Extra, ul. Pomorska 40, 91-408 Łódź
Egzemplarz bezpłatny
Spis treści
Wprowadzenie ........................................................................................................................ 7
Patrycja Krawczyk-Szulc
1.
Założenia kompleksowego programu profilaktyki chorób układu ruchu i obwodowego
układu nerwowego wywołanych sposobem wykonywania pracy ................................ 9
Patrycja Krawczyk-Szulc
Rozpowszechnienie przewlekłych chorób układu ruchu i obwodowego układu
nerwowego wywołanych sposobem wykonywania pracy w Polsce ........................... 15
Patrycja Krawczyk-Szulc, Damian Kowalik, Joanna Kowalik
Czynniki ryzyka chorób układu ruchu i obwodowego układu nerwowego wywołane
sposobem wykonywania pracy .................................................................................... 21
Patrycja Krawczyk-Szulc, Ewa Wągrowska-Koski
3.1. Pozazawodowe czynniki ryzyka – niezwiązane z wykonywaniem pracy ......... 21
3.2. Zawodowe czynniki ryzyka, czyli co może zaszkodzić podczas pracy ............ 23
Choroby zawodowe układu ruchu wywołane sposobem wykonywania pracy
i pośrednio z nią związane ........................................................................................... 27
Patrycja Krawczyk-Szulc, Ewa Wągrowska-Koski
4.1. Choroby zawodowe układu ruchu wywołane sposobem
wykonywania pracy ............................................................................................ 28
4.1.1. Przewlekłe zapalenie ścięgna i jego pochewki ...................................... 28
4.1.2. Przewlekłe zapalenie kaletek maziowych i przewlekłe
uszkodzenie łąkotki ................................................................................ 29
4.1.3. Przewlekłe zapalenie okołostawowe barku ........................................... 30
4.1.4. Zapalenie nadkłykcia kości ramiennej .................................................. 30
4.1.5. Zmęczeniowe złamanie kości ................................................................ 31
4.2. Zespoły bólowe kręgosłupa – choroby pośrednio związane z pracą ................. 32
2.
3.
4.
5.
Choroby obwodowego układu ruchu wywołane sposobem wykonywania pracy ...... 35
Magdalena Lewańska
5.1. Zespół cieśni nadgarstka ..................................................................................... 35
5.2. Zespół rowka nerwu łokciowego ........................................................................ 38
5.3. Zespół kanału de Guyon ..................................................................................... 41
5.4. Neuropatia nerwu strzałkowego wspólnego ...................................................... 44
6.
Profilaktyka chorób układu ruchu związanych ze sposobem wykonywania pracy –
ocena ryzyka zawodowego, badania profilaktyczne .................................................... 49
Ewa Wągrowska-Koski, Patrycja Krawczyk-Szulc
6.1. Ocena ryzyka zawodowego ................................................................................. 49
6.1.1.
6.1.2.
6.2.1.
6.2.2.
6.2.3.
6.2.4.
Ocena ryzyka zawodowego na stanowiskach obciążających
układ ruchu – elementy oceny ............................................................... 51
Metody oceny ryzyka zawodowego ....................................................... 53
Badania wstępne ..................................................................................... 57
Badania okresowe ................................................................................... 58
Badania kontrolne ................................................................................... 58
Czemu służą badania profilaktyczne? ................................................... 58
6.2. Profilaktyka medyczna ........................................................................................ 56
6.3. Zasady przeprowadzania badań profilaktycznych u pracowników
z dolegliwościami i/lub schorzeniami układu mięśniowo-szkieletowego ........ 60
6.3.1.
Elementy badania profilaktycznego ....................................................... 60
6.4. Choroby układu ruchu wywołane sposobem wykonywania pracy
jako przyczyna ograniczenia aktywności zawodowej ........................................ 64
6.5. Możliwość zatrudnienia osób niepełnosprawnych – przykłady prac,
które mogą być wykonywane przez osoby z niepełnosprawnością
układu ruchu ....................................................................................................... 67
7.
Ograniczanie nadmiernego obciążenia podczas pracy jako klucz do zapobiegania
dolegliwościom oraz chorobom układu ruchu i obwodowego układu nerwowego –
wytyczne dla służb BHP ............................................................................................... 71
Teresa Makowiec-Dąbrowska
7.1. Przyczyny powstawania zmęczenia mięśni podczas pracy i sposoby
jego ograniczania ................................................................................................. 72
Zgłoś jeśli naruszono regulamin