15.pdf

(823 KB) Pobierz
Moduł III
Wykonywanie czynności opiekuńczych
Wprowadzenie
1. Planowanie i organizowanie pracy opiekuna medycznego przy łóżku chorego
2. Wykonywanie gimnastyki oddechowej oraz ćwiczeń biernych
3. Udogodnienia, układanie chorego w łóżku
4. Sprzęt ortopedyczny i rehabilitacyjny w pracy opiekuna medycznego
5. Zasady bezpiecznego podnoszenia i przemieszczania pacjenta
Bibliografia
Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie”
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Czynności opiekuńcze nad osobą chorą i niesamodzielną
Wprowadzenie
Działania opiekuńcze są jednym z najstarszych przejawów aktywności człowieka, po-
dejmowanej wobec drugiej osoby w sytuacji, gdy występuje ograniczenie lub brak moż-
liwości zaspokajania przez nią podstawowych potrzeb. Bez nich niejednokrotnie nie-
możliwe byłoby utrzymanie życia, a także zachowanie i przywracanie zdrowia. Dbanie i
troszczenie się o zaspokajanie podstawowych potrzeb życiowych człowieka, dbanie o
samego siebie oraz pomaganie innym, gdy z jakichś powodów nie są w stanie sami tego
czynić, było od zarania dziejów podstawą intuicyjnych zachowań ludzkich. Od czasów,
gdy pielęgnowanie zaczęło funkcjonować w formie zawodowej (druga połowa XIX wie-
ku) działania opiekuńcze (wyuczone) stały się immanentną treścią zawodowego pielę-
gnowania.
Opiekuńczość postrzegana jest jako intencja tworzenia subiektywnego sensu odczuwa-
nia troski przez pacjenta. Odczuwanie troski jest istotą dobrostanu i podstawą istnienia
poczucia bezpieczeństwa uzyskiwanego dzięki zachowaniom innych. Opiekuńczość
oparta jest na koncepcji postrzegania pacjenta holistycznie. Aby dobrze pomagać innym,
należy poznać ich możliwości, potrzeby i problemy. Umożliwiają to narzędzia służące do
określenia możliwości w zakresie podstawowych oraz złożonych czynności w życiu co-
dziennym klienta.
Jednym z podstawowych narzędzi oceniających stopień samodzielności w zakresie wy-
dolności samoobsługowej są skale:
Skala Codziennej Aktywności Życiowej – ADL, IADL, Barthela, Katza, skale te
zmierzają do określenia stopnia możliwości samodzielnego wykonywania
podstawowych czynności życia/dnia codziennego.
Skala Lawtona ocenia czynności złożone, niezbędne do funkcjonowania w
społeczeństwie, np. samodzielne podróżowanie, używanie sprzętu gospodar-
stwa domowego, telefonu, przyjmowania leków;
Skala Williamsa – ocenia cztery rodzaje aktywności i obejmuje następujące
czynności:
zabiegi higieniczne i zaspokajanie podstawowych potrzeb życiowych,
wykonywanie prostych czynności związanych z prowadzeniem gospodar-
stwa domowego,
poruszanie się po mieszkaniu, w sąsiedztwie domu lub w większej od nie-
go odległości,
praca zawodowa lub zarobkowa;
całościowa ocena geriatryczna (COG);
skala oceny równowagi i chodu TINETTI;
Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie”
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Czynności opiekuńcze nad osobą chorą i niesamodzielną
1
ocena ryzyka upadków – Skala Tinetti;
zbiorcza ocena funkcji układu nerwowego i kostno-stawowego;
skala odżywiania (Mini
Nutritional Assesment);
skala oceny bólu.
Istnieją też skale oceniające stan zdrowia podopiecznego.
skala oceny odleżyn: klasyfikacja według Torrance’a, klasyfikacja odleżyn –
tzw. system kolorowy, skala Norton, Waterlow, Douglas, Braden, CBO.
skala stanu neurologicznego: skala Hoehna i Yahra.
skala niewydolności krążenia według NYHA, kanadyjska skala oceny choroby
wieńcowej – APACHE.
Wyróżniamy również testy: siły mięśniowej, opadania głowy, odruchy – Babińskiego,
Gordona, Oppenheina.
Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie”
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Czynności opiekuńcze nad osobą chorą i niesamodzielną
2
1. Planowanie i organizowanie pracy opiekuna medycznego przy łóżku chorego
Planowanie i organizowanie pracy opiekuna medycznego przy łóżku chorego oparte jest
na kategoryzacji chorych według wyznaczników KOP (Kategoria Opieki Pielęgniarskiej)
stosowanej w placówkach służby zdrowia (tab. 3.1.) oraz na karcie obserwacji stanu
biopsychospołecznego chorego w podeszłym wieku (tab. 3.2.).
Tabela 3.1. Kategoryzacja chorych według wyznaczników KOP
Kategoria
I
II
Opieka
Minimalna
Poruszanie się
Normalne
Umiarkowana
Pacjent spędza
większość czasu
w łóżku.
Wzmożona
Pacjent leżący,
nie opuszcza
łóżka, może sam
zmieniać pozy-
cję.
Intensywna
Pacjent leżący,
niezdolny do
zmiany pozycji
(wymaga zmia-
ny co 1–2 h).
Pacjent wyma-
ga pełnego my-
cia i zabiegów
higienicznych.
Pacjent odży-
wiany przez
zgłębnik lub
parenteralnie.
Ma założony
cewnik, nie
kontroluje od-
dawanie moczu
i stolca.
III
IV
Wyznaczniki
opieki
Czynności hi-
gieniczne
Pełna samo-
dzielność
Pacjent wymaga Pacjent wymaga
niewielkiej po- pomocy w toale-
mocy.
cie.
Pacjent wymaga Pacjent wymaga
niewielkiej po-
karmienia lub
mocy.
istotnej pomocy.
Pacjent wymaga
niewielkiej po-
mocy (zapro-
wadzenie do
WC).
Wymaga poda-
wania basenu
lub kaczki.
Odżywianie
Pełna samo-
dzielność
Wydalanie
Pełna samo-
dzielność
Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie”
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Czynności opiekuńcze nad osobą chorą i niesamodzielną
3
Zgłoś jeśli naruszono regulamin