adaptacja_nasz_elementarz_k1_cz3_poradnik_dla_nauczyciela.pdf

(36390 KB) Pobierz
nasz
Podręcznik do szkoły podstawowej
Maria Lorek, Barbara Ochmańska, Lidia Wollman
klasa 1
część 3
Ad
aptacja
dla uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi
Agnieszka
Bajewska-Kołodziejak, Katarzyna Cichocka-Segiet, Małgorzata Czajkowska-Kisil,
Piotr Mostowski, Paweł Rutkowski, Małgorzata Skuza, Krystyna Ziątek
PORADNIK DLA NAUCZYCIELA
WSTĘP
Szanowni Państwo,
trzymają Państwo w rękach trzecią część poradnika dla nauczy-
ciela, który wchodzi w skład zestawu
Nasz elementarz
przygoto-
wanego z myślą o uczniach ze specjalnymi potrzebami edukacyj-
nymi. Pozostałe elementy zestawu to:
» PODRĘCZNIK
NASZ ELEMENTARZ
(CZĘŚĆ 3: WIOSNA)
W WERSJI ZAADAPTOWANEJ,
» ZESZYT PIKTOGRAMÓW,
» PŁYTA DVD Z MATERIAŁAMI W POLSKIM
JĘZYKU MIGOWYM (PJM).
Zarówno tę cześć, jak i wszystkie pozostałe mogą Państwo zna-
leźć na stronach internetowych Ministerstwa Edukacji Narodo-
wej. Mimo iż poprzednie tomy stanowią odrębne całości, zachę-
camy do zapoznania się z nimi. Zwłaszcza treści w poradnikach
dla nauczyciela zawierają istotne wskazówki natury ogólnej, które
można wykorzystywać przy realizacji kolejnych lekcji. Szczegól-
nie wstęp do jesiennego poradnika jest zbiorem podstawowych
zasad pracy z dziećmi ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi.
Wraz z recenzentami dołożyliśmy wszelkich starań, aby komen-
tarz metodyczny był rzeczywiście przydatny w Państwa pracy,
a proponowane formy aktywności były atrakcyjne i przystępne
dla uczniów. To również Państwa uwagi i komentarze przyczyniły
się do obecnego kształtu adaptacji – serdecznie dziękujemy za
wszystkie opinie, które otrzymaliśmy. Gorąco wierzymy, że ko-
rzystanie z opracowanego przez nas poradnika będzie stanowić
ułatwienie w Państwa pracy.
Z życzeniami nieustannej satysfakcji dydaktycznej
Agnieszka Bajewska-Kołodziejak
Katarzyna Cichocka-Segiet
Małgorzata Czajkowska-Kisil
Piotr Mostowski
Paweł Rutkowski
Małgorzata Skuza
Krystyna Ziątek
2
PORADNIK DLA NAUCZYCIELA
– WSTĘP
śŚ
maślak
śŚ
ślimak
ślimak
siedem
siedem
7
&:i] S+i]
si Si
osiem
Ja
Sta
Ry
sio
sio
sio
sia
sia
sia
8
Jaś
Śmigiełko
Kaś
Baś
Zoś
ka
ka
ka
Rak Makary wita gości
i kanapę gościom mości.
To pasikoników trójka:
tatuś, Jaś i Kaśka – córka.
Ślimak, pani ślimakowa –
Marcelina Skorupkowa.
– Dla miłej pani tort z wisienkami.
Sam go upiekłem. Smakuje pani?
– Spróbuj maślaków – prosi sąsiada.
– Są wyśmienite, siódmego zjadam.
Rak Makary śmieje się do gości.
Tak w imieniny gości ugościł.
Zo
Ba
Ka
•
Zrób podobnego
ślimaka z kolorowego
papieru i krepiny.
Wymyśl życzenia imieninowe dla koleżanki/kolegi.
1.
Czy wiesz, jak się
zachować, kiedy jesteś
u kogoś z wizytą?
2.
Wymyśl życzenia imieninowe dla koleżanki/kolegi. Wymyśl życzenia
imieninowe dla osoby dorosłej. Odegrajcie scenki składania sobie życzeń.
3.
Poszukaj w tekście wyrazów, w których piszemy
ś.
Poszukaj w tekście wyrazów, w których piszemy
si.
4.
Kasia i Jaś to zdrobnienia imion
Wymyśl życzenia imieninowe dla osoby dorosłej.
Katarzyna i Jan. Jak brzmi Twoje
zdrobniałe imię?
4
Ś JAK ŚLIMAK, SI JAK SIEDEM
5
Strona:
4
Teksty poleceń przed adaptacją:
Adaptacje graficzne:
1. Zróbcie podobnego ślimaka z dowolnych materiałów, na przykład
z kolorowego papieru i krepiny.
» usunięto niektóre elementy ilustracji (świecznik, obraz, lampę, zegar, wzór na
tapecie)
Strona:
5
Teksty poleceń przed adaptacją:
1. Jak powinniśmy się zachowywać, kiedy jesteśmy u kogoś z wizytą?
2. Ułóżcie życzenia imieninowe dla koleżanki, kolegi i dla osoby dorosłej.
Odegrajcie scenki składania sobie życzeń.
3. Poszukajcie wyrazów, w których piszemy
ś,
oraz takich, w których piszemy
si.
4. Kasia i Jaś to zdrobnienia imion Katarzyna i Jan.
Jak brzmią zdrobniale wasze imiona?
Propozycje pracy dla nauczyciela:
W czasie pracy z uczniem z obniżonymi możliwościami komunikacyjnymi warto
pamiętać o tym, że aktywność plastyczna może być dla niego jedną z nielicznych
dających zadowolenie. U wielu dzieci sytuacja szkolna powoduje zahamowanie
spontaniczności. Aby do tego nie doprowadzić, korzystnie jest pozwolić dziecku
na odrobinę fantazji i uwolnienie twórczego zapału.
Interesującą pomocą przy wprowadzaniu kolejnych liter mogą okazać się zasoby
programu Telewizji Polskiej „Supełkowe ABC”.
Dodatkowe materiały w języku migowym:
» przykładowe życzenia w języku migowym
Dodatkowe materiały w języku migowym:
» etykiety pomocnicze
3
PORADNIK DLA NAUCZYCIELA
Łucja i Bartek obserwują,
jak z cebulki wyrastają listki.
– Ojej, ale one urosły – mówi Łucja.
– W środę była sama cebulka, a teraz są dwa listki.
Wkrótce pojawi się łodyga i kwiat tulipana –
dodaje Bartek.
Gabrysia opiekuje się rybkami w akwarium.
Karol pokazuje Darkowi roślinę, która zwraca się
w stronę światła.
– Olu, zasiej nasiona lnu – prosi pani.
– Jakiego koloru będą kwiaty lnu? – pyta Ola.
– Dowiemy się, kiedy zakwitną – odpowiada pani.
Zaraz Ola z Natalką i Patrykiem posieją nasiona.
Wojtek, klasowy opiekun roślin, mówi:
– Zaplanowałem, kto i kiedy podlewa kwiaty.
Projekt „Hodowla roślin”
1.
Razem z koleżankami i kolegami będziesz hodować rośliny w klasie.
Wybierzcie rośliny do waszej hodowli.
2.
Czy wiesz, czego potrzebują rośliny, aby żyć?
•
Zaplanujcie hodowlę roślin. Podzielcie się obowiązkami.
3.
Przygotujcie potrzebne materiały i rozpocznijcie hodowlę roślin.
•
Prowadźcie dzienniczek hodowli, róbcie zdjęcia lub rysunki.
•
Mierzcie linijką wysokość waszych roślin.
•
Z jakich części składa się roślina?
Jakie znasz części rośliny?
•
Obserwujcie, jak rośnie wasza roślina.
4.
Pokażcie waszą hodowlę rodzicom,
dziadkom, koleżankom i kolegom.
•
Opowiedz o waszej roślinie.
Obserwuj, jak rośnie twoja roślina.
•
Opowiedz o tym, co się udało.
•
Opowiedz o tym,
jak hoduje się roślinę.
Dbamy
o rośliny
6
W KĄCIKU PRZYRODNICZYM
7
Strona:
6
Teksty poleceń przed adaptacją:
Projekt „Hodowla roślin”
1. Wspólnie ustalcie, jakie rośliny chcecie hodować.
2. Dowiedzcie się, co jest potrzebne roślinom do życia.
• Zaplanujcie hodowlę i podzielcie się obowiązkami.
3. Przygotujcie niezbędne materiały i rozpocznijcie hodowlę roślin.
• Prowadźcie dzienniczek hodowli, róbcie zdjęcia lub rysunki.
Strona:
7
• Mierzcie linijką wysokość waszych roślin.
• Zaobserwujcie, z jakich części składa się roślina. Nazwijcie te części.
4. Gdy rośliny urosną, zaprezentujcie rodzicom, dziadkom, koleżankom
i kolegom waszą hodowlę.
• Opowiedzcie o tym, co wam się udało, a co nie.
• Porozmawiajcie o tym, co można by zrobić inaczej.
Teksty poleceń przed adaptacją:
Propozycje pracy dla nauczyciela:
Podczas prowadzenia hodowli roślin warto zastosować tabelę dyżurów. Taka for-
ma ułatwi dziecku niesłyszącemu określenie swojej roli w grupie w trakcie reali-
zowania zadania. Będzie również dobrą okazją do utrwalania obrazu graficznego
imion koleżanek i kolegów oraz nazw dni tygodnia (dziecko posługujące się PJM
potrzebuje wielu powtórzeń). Mając na uwadze trudności związane z przyswo-
jeniem nowego słownictwa, trzeba zadbać o to, aby w zeszycie ucznia pojawiły
się odpowiednie ilustracje z podpisami (uzupełnione pokazem znaku PJM). Po
zakończeniu hodowli wartościowym ćwiczeniem może okazać się przygotowa-
nie plakatu ilustrującego rozwój rośliny. Konieczne jest wielokrotne powtórzenie
nowych pojęć.
Hodowla roślin, którą można obserwować dzień po dniu, to aktywność bardzo
wskazana dla dzieci ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Z pewnością pojawi
się wiele pojęć, które mogą być nieznane dzieciom niemówiącym. Wprowadzone
zostały nazwy podstawowych czynności:
siać, sadzić, podlewać, rosnąć, więdnąć
oraz
wkładać
i
obserwować,
pojęcia
roślina
i jej części:
łodyga, liść, kwiat, korzeń,
cebulka,
a także to, co jest potrzebne roślinie do życia:
słońce, woda, ziemia,
powietrze.
Przydatne może być pojęcie
część
oraz akcesoria:
doniczka
i
łopatka.
Wszystkie
nowe symbole muszą być wprowadzone, czyli pokazane i wyjaśnione dziecku,
a potem wielokrotnie utrwalane, czemu sprzyja odwoływanie się do prowadzo-
nych w klasie obserwacji, a także etykietowanie ich piktogramami.
W czasie tej lekcji ważna będzie praca w grupach. Uczeń z niepełnosprawnością
powinien być także za coś odpowiedzialny. Dziecko z niepełnosprawnością inte-
lektualną z trudem może zapamiętać, na czym polega jego rola w zespole. Warto
zatem przygotować dla niego przypomnienie w formie graficznej. Uczniowie ze
specjalnymi potrzebami edukacyjnymi będą potrzebowali przeprowadzenia krok
po kroku przez proces planowania, gdyż wyobrażenie sobie przez nich czynno-
ści następujących kolejno po sobie może być zbyt abstrakcyjne. Wówczas należy
zastosować pytania pomocnicze, które jednocześnie będą wymagały wyciągania
wniosków.
Adaptacje graficzne:
» usunięto niektóre elementy ilustracji (idącego chłopca, pojemnik z lupami,
lornetkę)
Propozycje pracy dla nauczyciela:
Aby utrwalić wykonywane ćwiczenie, można poprosić dziecko o zrobienie rysun-
ku zgodnie z dokonanym pomiarem i aktualnym wyglądem. Układanie rysunków
w chronologiczny ciąg ułatwi uczniom odtworzenie sobie przebiegu zadania, na-
wet po jego zakończeniu.
Podsumowanie pracy w tej lekcji stanowi doskonałą okazję do pochwały całego
zespołu. Odpowiedzi na pytanie o to, co się udało, umożliwiają dowartościowanie
dzieci. Warto podkreślić, że każdy uczeń w grupie był za coś odpowiedzialny i że
bez niego (w tym także bez ucznia ze specjalnymi potrzebami) cały projekt nie
powiódłby się tak dobrze.
Dodatkowe materiały w języku migowym:
» etykiety pomocnicze
» definicja słowa
hodowanie
4
PORADNIK DLA NAUCZYCIELA
13
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20
4.
Ula rysuje rybki i zapisuje
działania. Jakie liczby powinna
wpisać Ula zamiast znaków
zapytania?
Narysuj rybki i oblicz.
10 + 3 =
?
•
Narysuj i oblicz.
13 – 3 =
?
12 – 2 =
?
13 – 10 =
?
12 – 10 =
?
10 + 2 =
?
5.
Połącz kamyki tak, aby po dodaniu zapisanych na nich liczb otrzymać 13.
Zapisz działania.
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
6.
Wytnij z kolorowego papieru paski takiej samej długości jak paski na rysunku.
Zrób z nich ślimaka takiego jak na obrazku.
1.
Ile rybek jest w akwarium?
Ile rybek płynie w prawo? Ile rybek płynie w lewo?
2.
Których rybek jest mniej? Których rybek jest więcej?
3.
Na ilu kamieniach są ślimaki? Na ilu kamieniach nie ma ślimaków?
Na ilu kamieniach są ślimaki?
Na ilu kamieniach nie ma ślimaków?
7.
Ułóż rybkę z patyczków
tak jak na rysunku.
8
SPOTKANIE Z LICZBĄ 13
9
Strona:
8
Teksty poleceń przed adaptacją:
1. Ile rybek jest w akwarium? Ile z nich płynie w prawo?
Ile w lewo?
2. Których rybek jest mniej, a których więcej?
3. Czego w akwarium jest tyle samo?
4. Na ilu kamieniach są ślimaki? Na ilu kamieniach nie ma ślimaków?
Strona:
9
Teksty poleceń przed adaptacją:
5. Ula rysuje rybki i zapisuje działania. Jakie liczby powinna wpisać zamiast zna-
ków zapytania?
• Przedstawcie działania za pomocą rysunku. Wykonajcie obliczenia.
6. Które kamyki można połączyć tak, aby po dodaniu zapisanych na nich liczb
otrzymać 13? Zapiszcie działania.
7. Wytnijcie z papieru paski takiej samej długości jak paski na rysunku. Zróbcie z
nich ślimaka.
8. Ułóżcie z patyczków rybkę. Przełóżcie cztery patyczki tak, aby rybka zaczęła
płynąć w prawą stronę.
Propozycje pracy dla nauczyciela:
Warto z uczniami dokładnie obejrzeć akwarium na rysunku w podręczniku i na-
zwać wszystkie zaobserwowane elementy – nazywanie w języku migowym czy
etykietowanie sprzyja rozwojowi języka. Przy opisie ilustracji dobrze jest zwrócić
uwagę dzieci na termometr i jego funkcje.
Rozmowie o elementach akwarium może towarzyszyć porządkowanie ich nazw
w tabeli. To dodatkowe ćwiczenie znacząco ułatwi uczniom odpowiedzi na pyta-
nia zawarte w podręczniku.
Nieoceniona jest możliwość obserwacji w klasie prawdziwego akwarium i co-
dzienna opieka nad rybkami, łącznie ze sprawdzaniem temperatury.
Symbole
mniej, więcej, tyle samo
zostały umieszczone na tablicy do następnego
tematu.
Przed wykonaniem ćwiczenia 1 warto zapytać dziecko, która ręka jest lewa, a która
prawa (zaczęcie od lewej pozwala sprawdzić, czy dziecko ze specjalnymi potrze-
bami ma te nazwy utrwalone).
Propozycje pracy dla nauczyciela:
W realizacji polecenia 5 pomocne mogą okazać się liczydła. Pracując na nich,
uczniowie wzrokowo utrwalają stałość dziesiątek, co wydaje się bardzo ważne
na tym etapie nauki. Wykorzystanie liczydeł będzie prawdopodobnie konieczne
także przy rozwiązywaniu zadania 6, w którym uczniowie mogą mieć trudność
z poprawną odpowiedzią. Warto więc zachęcić ich do zapisywania obliczeń doko-
nywanych metodą prób i błędów.
Dobrym pomysłem jest zabawa patyczkami w układanie różnych wzorów. Należy
tylko pamiętać o tym, aby w czasie wykonywania złożonych prac manualnych
nauczyciel pracował równolegle z uczniami.
Podkreślenia wymaga złożoność pracy, którą trzeba podjąć, aby zrobić ślimaka
z polecenia 7. Uczeń w tym ćwiczeniu musi zauważyć, że każdy wycięty pasek
trzeba skleić tak, aby powstało koło. Następnie koła trzeba wkleić jedno w drugie
i przykleić do patyczka od lodów. Uczeń z niepełnosprawnością intelektualną
może potrzebować podpowiedzi słownych, a nawet manualnych w czasie wyko-
nywania tego zadania. W pracy z uczniem z niepełnosprawnością ruchową warto
zwrócić uwagę na to, by dziecko kierowało czynnościami asystenta. Jeśli nie bę-
dzie pewne, które kółko jest mniejsze, a które większe, może poprosić pracującą
z nim osobę, aby porównywała ze sobą kółka wskazane przez ucznia.
W poleceniu 8 dziecko odtwarza wzór rybki. Ważną informacją dla nauczyciela
będzie sprawdzenie tego, czy uczeń wykonał zadanie „patyczek po patyczku”, czy
raczej potrafił wyobrazić sobie rybkę na tyle, że spoglądanie na wzór miało cha-
rakter czysto kontrolny. Przed przystąpieniem do tego ćwiczenia warto zapytać
ucznia o to, co widzi na obrazku, ewentualnie – czy widzi na obrazku rybkę i po-
trafi wskazać, gdzie jest jej głowa, a gdzie ogon.
Dodatkowe materiały w języku migowym:
» etykiety pomocnicze
» opis obrazka
5
PORADNIK DLA NAUCZYCIELA

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin