PODATNOŚĆ EKSPLOATACYJNA-szczególne znaczenie nadają eksploatatorzy zbiorom cech maszyn, które są kształtowane na etapie projektowania i konstruowania, i decydują o możliwościach racjonalnej ich eksploatacji. Jeden z podzbiorów cech wyznaczających stopień przystosowania maszyny do eksploatacji w ustalonych warunkach zdeterminowanych przez cechy systemu eksploatacji i warunki otoczenia nazywamy podatnością eksploatacyjną maszyn.
Podatność eksploatacyjną wyznaczają:
-podatność użytkowa
-podatność obsługowo naprawcza
-podatność diagnostyczna
Podatność użytkowa, to własności umożliwiające efektywne i racjonalne wykorzystanie potencjału użytkowego maszyn w zmiennych oddziaływaniach starzenia w czasie ekploatacji oraz decydujące o ich ergonomiczności
oddziaływanie czynników roboczych i ubocznych na operatora
wydatek energetyczny tracony przez operatorów na skutek realizacji sterowania maszynami w czasie wykonywanych zadań
obciążenie psychiczne operatorów w czasie sterowania
Podatność obsługowo-naprawcza, wyznaczona jest stopniem dostosowania cech konstrukcyjnych maszyn i ich zespołów do efektywnego oraz czynności związanych z usuwaniem uszkodzeń, inaczej podatność obsługowo-naprawcza maszyn to ich przystosowanie do wykonyania czynności mających na celu utrzymywanie i odtwarzanie ich stanu zdatności w optymalne krótkim czasie racjonalnymi z punktu widzenia ekonomicznymi metodami.
Cechy charakteryzujące podatność obsługowo-naprawczą:
łatwość dostępu do elementów podlegających częstej regulacji i wymianie oraz okresowej kontroli i smarowania
łatwość realizacji czynności obsługowo-naprawczych, niska częstotliwość i pracochłonność czynności obsługowo-naprawczych
wysoka unifikacja części
uniwersalność narzędzi, przyrządów i urządzeń do realizacji czynności obsługowo-naprawczych
Podatność diagnostyczna, oceniana jest poziomem wartości, cech maszyn dotyczących realizacji badań diagnostycznych oraz wiarygodności uzyskanych z tych badań informacji dotyczących aktualnego pszeszłego i pszyszłego stanu maszyny z uwzględnieniem działania operatora i otoczenia. Jeżeli uzyskane informacje mogą być wykorzystane do racjonalnego sterowania maszyną to maszyny takie nazywamy podatnymi diagnostycznie.
W aspekcie eksploatacji maszyny wyróżnia się:
>stan zdatności
>stan niezdatności
stan zdatności funkcjonalnej-zdolność do realizacji każdego zadania zezbioru, które są możliwe do zrealizowania przez maszynę w danej chwili
stan zdolności zadaniowej-oznacza zdolność do realizacji zadania w wybranym przedziale czasu
szczurozo1902