plan p[racy log.doc

Plan Pracy Logopedy — diagnostyka, terapia, praca korekcyjna.


1. Zadania logopedy - cele

• Profilaktyka (zapobieganie powstawaniu wad i czuwanie nad prawidłowym rozwojem mowy)
• stymulowanie procesu nabywania kompetencji i sprawności warunkujących prawidłowy przebieg komunikacji językowej
• czuwanie nad rozwojem mowy i doskonalenie jej
• zapobieganie dysharmonii rozwojowych
• stymulowanie rozwoju poznawczo- językowego
• prowadzenie ćwiczeń kształtujących prawidłową mowę i doskonalące mowę już ukształtowaną tj. - ćwiczeń ortofonicznych
- słuchowych
- rytmicznych
- usprawniające narządy mowy
- artykulacji
- dykcji
• współpraca z nauczycielami - uświadamianie ważności prawidłowej wymowy u dzieci; - zapewnienie pomocy o charakterze terapeutycznym i instruktażowym; - udostępnianie opracowanych materiałów
• pedagogizacja rodziców- prelekcje, gazetki, ankiety, wykaz literatury dotyczącej rozwoju mowy dziecka

2. Diagnostyka ( rozpoznawanie zakłóceń lub zaburzeń językowych dziecka)
- przeprowadzanie badań wymowy i motoryki małej dziecka
- zdiagnozowanie logopedyczne
- udostępnienie wyników badań nauczycielom przedszkolnym i matce

3.Terapia

Usuwanie, likwidowanie wszelkich zakłóceń i zaburzeń komunikacji językowej i pomoc w przezwyciężaniu problemów dzieciom mających trudności z mówieniem, rozumieniem, pisaniem i czytaniem)
a. objęcie opieką logopedyczną wyznaczone dziecko
b. systematyczne prowadzenie zajęć logoterapii w przedszkolu

c. rozwijane komunikacji językowej poprzez usprawnianie funkcji mowy i umiejętności wypowiadania się
d. wyrównywanie opóźnień mowy
e. korygowanie wad wymowy
f. stymulowanie rozwoju poznawczo- językowego
g.usprawnianie procesów wzrokowo- ruchowo- słuchowych
h. wyrównywanie dysharmonii zaburzonej koordynacji
i. udzielanie porad i wskazówek nauczycielom i rodzicom
j. zaprowadzenie dzienniczka zajęć logopedycznych z zaleceniami do utrwalenia w domu
k. poinstruowanie nauczycielki grupy o sposobach korekty wad wymowy dziecka objętego terapią.

Terapia logopedyczna to oddziaływanie mające na celu:
- usuwanie zaburzeń mowy
- nauczanie mowy, która się nie wykształciła
- wyrównywanie opóźnień rozwoju mowy
- likwidacja pierwotnych przyczyn i skutków zaburzeń mowy
Warunkiem prawidłowego wymawiania głosek są sprawne narządy mowy. Realizacja każdej głoski wymaga określonego układu artykulacyjnego i pracy określonych mięśni.
Terapię zaburzeń wymowy można prowadzić indywidualnie lub zespołowo w zależności od rodzaju i stopnia nasilenia zaburzeń.

Metodyka ćwiczeń logopedycznych w nauczaniu prawidłowej artykulacji uwzględnia:
a) ćwiczenia usprawniające motorykę narządów mowy(języka, warg, podniebienia, żuchwy)
b) ćwiczenia słuchowe w różnicowaniu poprawnego i zaburzonego brzmienia
c) ćwiczenia polegające na ustawieniu narządów mowy dla uzyskania prawidłowego brzmienia
d) ćwiczenia wykonywane pod kontrolą wzrokową (lustro), kinestetyczną (dotykiem) i słuchową
e) ćwiczenia usprawniające wymowę wyćwiczonych głosek w izolacji, w sylabie, w wyrazie, w zdaniu, w mowie potocznej
f) ścisłą współpracę z domem i innymi nauczycielami



Najczęściej występujące zaburzenia mowy :

-sygmatyzm, czyli nieprawidłowa realizacja głosek dentalizowanych.
przyczyną sygmatyzmu jest nieprawidłowa budowa narządów artykulacyjnych, głównie języka ( język zbyt duży, gruby, krótkie wędzidełko podjęzykowe), zniekształcenie zgryzu, które powoduje brak dentalizacji ( zgryz otwarty na pierwszym miejscu, lecz również przodozgryz i tyłozgryz), anomalie zębowe (trwałe bądź przejściowe w okresie wymiany uzębienia), rozszczep podniebienia, który powoduje niedostateczne zamknięcie jamy nosowej przez podniebienie miękkie (seplenienie nosowe)
Niska sprawność narządów artykulacyjnych- zwłaszcza języka, którego mięśnie mogą być zbyt słabe lub zbyt mocno napięte; brak pionizacji języka co powoduje „infantylne połykanie” ( podczas przełykania język znajduje się przy dolnych zębach, a nie przy wałku dziąsłowym), a to sprzyja wysuwaniu go w trakcie artykulacji między zęby, czyli tak zwanej wymowy międzyzębowej.
Upośledzenie słuchu w zakresie tonów wysokich, czyli tych właśnie, które stanowią o barwie głosek dentalizowanych. Prowadzi to do niedostatecznego różnicowania tych głosek .
Obniżenie słyszalności – nawet niewielkie – gdy wystąpi w okresie rozwoju mowy może spowodować wadliwą wymowę głosek: s, ś, sz.
Częste choroby górnych dróg oddechowych. Niedrożność nosa zmusza do oddychania ustami, a to sprzyja wysuwaniu języka.
Praca korekcyjna – sygmatyzm (sz,ż,cz,dż)
Wywoływanie zaczynamy zwykle od głoski sz. Polecamy w tym celu unieść czubek języka do dziąseł. Ćwiczenie powtarzamy kilkakrotnie polecając język unosić i opuszczać, przytrzymywać w górze przez chwilę itp. Następnie ćwiczymy zaokrąglenie warg, potem łączymy te dwa elementy układ języka, warg i zbliżamy siekacze. Proponujemy dziecku naśladowanie szumu drzew, szelestu liści...Zwykle otrzymujemy głoskę sz , którą po kilkakrotnym powtórzeniu wprowadzamy do sylab, wyrazów, zdań.
Wywoływanie głosek s,z,c,dz, jest trudniejsze. Pracę nad tym szeregiem prawie zawsze rozpoczynamy od głoski s. Jedną z technik jest przekształcenie t. Wymawiamy tę głoskę delikatnie i z przedłużeniem równocześnie zbliżając siekacze (dentalizacja) i cofając kąciki warg. Otrzymujemy w ten sposób tsss. Następnie po kilku powtórzeniach prosimy dziecko, aby t było bardzo słabo artykułowane lub w końcu tylko pomyślane, więc cały akcent przeniesie się na s. Powtarzamy potem kilkakrotnie s, jeśli dziecku nie sprawia to trudności – łączymy je z samogłoskami. Niektórym dzieciom łatwiej jest łączyć np. st niż sa. Rozpoczynamy utrwalanie od wyrazów typu sto, stoi, stopa, stołek, studnia.
Przy międzyzębowości lepiej rozpocząć pracę od dziąsłowych, aby uzyskać choćby częściowe cofnięcie masy języka
I. Styczek radzi, aby włożyć dziecku zapałkę poprzecznie między siekacze tak, by wypowiadało ono s nie gubiąc zapałki. Dziecko uświadomi sobie, że można wymówić tę głoskę nie wkładając języka między zęby.
Przy artykulacjach bocznych pewną pomocą może być buteleczka po lekarstwie. Podczas wymawiania przedłużonego s przesuwamy wylot buteleczki wzdłuż warg dziecka. Ustalamy w ten sposób miejsce wychodzenia powietrza (słychać głośniejszy szum). Jeśli jest ono zlokalizowane nie na środku, zaczynamy od dmuchania do buteleczki umieszczonej przed środkowymi siekaczami i stopniowo przekształcamy to dmuchanie w sss. Jest to tylko pomoc dodatkowa.
Pozostałe głoski szeregu przedniojęzykowo – zębowego nie wymagają odrębnych technik wywoływania. Wszystkie one charakteryzują się płaskim ułożeniem języka, więc wywołanie i utrwalenie s jest przygotowaniem do wymowy z, c, dz. Pracujemy nad utrwalaniem kolejno każdej głoski.
Wady głosek środkowojęzykowych (ś, ż, ć, dź) są rzadko spotykane. Mogą one mieć substytuty w postaci s, z, c, dz lub sz ,ż, cz, dż, czasem przez t, d, ch. Bywają one też deformowane; wówczas obserwujemy niepełną miękkość , artykulacje boczne lub międzyzębowe.
Wywoływanie prawidłowej artykulacji głosek środkowojęzykowych jest znacznie trudniejsze niż uzyskiwanie zębowych czy dziąsłowych. Najczęściej stosuje się tu (po uprzedniej gimnastyce języka, szczególnie ćwiczeniu „kociego grzbietu”) przekształcanie głoski ch . Od precyzji wykonania tego ćwiczenia w dużej mierze zależy sukces. Takie chi należy zacząć wymawiać z opuszczoną szczęką dolną i w trakcie tejże artykulacji zbliżać do siebie zęby. Podobnie można przekształcić i przedłużając je i wymawiając szeptem (rozpocząć wymawianie od opuszczenia szczęki dolnej).
Wywołujemy więc zwykle głoskę ś, którą następnie utrwalamy. Na początku należy...