Gasik A. - Warzywa kapustne.pdf

(13668 KB) Pobierz
A N N A G A S IK
WARZYWA
KAPUSTNE
W tej serii ukazało się dotychczas:
Z IE M N IA K I
KAPUSTA B IA Ł A
O W O C E D Z IK O R O SN Ą C E
W IA D O M O Ś C I O G Ó L N E
O D K IE D Y J A D A M Y W A R Z Y W A K A P U S T N E !
W a rzy w a kapustne o d dawna, a szcze gó ln ie w ostatnich
200— 300 latach, zysk ały sobie uznanie i popularność
na całym świecie. Ich łatwa uprawa w różnych w arun­
kach klimatycznych, d o b re przecho w yw anie w stanie
św ieżym , m ożliw ość zamrażania i sporządzania innych
przetw orów p rz yc zy n iły się d o zn acznego ro zp o w sze ch ­
nienia.
M ó w ią c o sp o żyw an iu w arzyw kapustnych w daw nych
czasach, w starożytności a nawet w średniow ieczu, trzeba
pamiętać, że b y ły to co praw da w arzyw a z tej samej
ro d zin y (krzyżo w e
Cruciferae),
ale w łaściw ie żadne
z nich nie p rzyp om ina ło znanych nam obecnie. Ok.
IV w. p.n.e. kronikarze pisali o kapuście kędzierzaw ej
i gładkiej, ale nie b y ły to obecne kapusty w łoska i biała,
po niew aż nie zwijały się w głów ki.
R ó w n ie ż na w iele w iekó w przed naszą erą o p isy w an o
w a rzy w o jadalne przypom inające kalafiory, nazywając
je „kapustą syryjską ", a więc p o ch o d zące z Azji. O p is
p rzyp om in a ł jednak bardziej luźny brokuł.
Na przełom ie II I i II w. p.n.e. o p isyw an e b y ły w kro­
nikach rzym skich kapusty, z których sp o ży w a n o gru b e
p ę d y i ło d yg i, ale zn ów b y ły to po prostu gru b e o go n ki
liściow e ów czesnych kapust, nie przypom inające d z i­
siejszej kalarepy.
Kapusta czerw ona sp o żyw an a w daw nych czasach też
w yg lą d a ła inaczej. Była to czerw onofioletow a roślina
o rozłożystych liściach, przypom inająca jarmuż.
O brukselce w starożytności nie pisano. W średniow ieczu
pojaw iły się wzm ianki o kapuście w ielogłow ej, mającej
kilka razem um ieszczonych luźnych głów ek, ale ró w ­
nież daleko jej b y ło d o dzisiejszych w ysokich roślin
z w iechą liści na szczycie, o b le p io n yc h m iniaturowym i
główkam i.
D o IX w. n.e. w arzyw a kapustne znane b y ły g łó w n ie
w Rzymie, d o p ie ro później w Europie, w Polsce zaś
d o p ie ro w X I w. D o Am eryki w arzyw a kapustne p rz y ­
w ę d ro w ały za czasó w Kolum ba.
Kapusta czerw ona w obecnej postaci w ystępow ała w kro­
nikach w łoskich i niem ieckich już w X I i X I I I w. Szcze ­
g ó ło w y o p is tej rośliny pow stał w A n g lii w X V I w.
W Polsce w a rzyw o to nie jest d ziś nazbyt popularne,
choć ostatnio zw ię kszył się jego eksport i sp o życie
w kraju, zw łaszcza w postaci kapusty tzw. modrej, w za­
ch o d n io -p ó łn o cn yc h w ojew ództw ach.
Kapusta w łoska — w y h o d o w a n a została w X V I w. we
W ło sz e ch i stamtąd p rzyw ie zion a przez K rólo w ą Bonę
Sforza d o Polski. Najpopularniejsza jest w p o łu d n io w o -
-zachodniej Europie.
Kalafior (nazw a z łaciny — kapusta kwiatowa), którego
nasiona ho d o w an e b y ły w średniow ieczu na C yp rze, d o
Eu ro p y p rzyw ę d ro w a ł najpierw d o W ło c h i Francji
( X V I w.), a d o A n g lii w X V II w. W Niem czech i w Pol­
sce na d o b re w p ro w a d zo n o g o d o żyw ienia jeszcze
trochę później. W Am eryce ro zp o w sze ch n ił się w X IX w.
Kalarepa (nazwa z łaciny — kapusta — rzepa) doczekała
się pierw szej wzm ianki na p rzełom ie V I I I i IX w. n.e.
za Karola W ie lk ie g o . Dokładniej o p isa n o ją w X V I w.,
a jadać na d o b re zaczęto w X V I I I w., przedtem upra­
w iano ją dla o z d o b y o gro d ó w . W ła śc iw ie w Eu rop ie
i Am eryce ro zpo w szech niła się w pierw szej p o ło w ie
X I X w.
Brukselka — uw ażana jest za najm łodsze (najpóźniej
w y h o d o w a n e ) w a rzyw o kapustne. Pow stało we Flandrii
(Belgia). H o d o w a n o je blisko Brukseli i stąd nazwa.
Brukselkę w p ro w a d zo n o d o żyw ienia w X V II w., a w A n ­
glii d o p ie ro w X I X w. U nas najpopularniejsza jest na
Pomorzu.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin