GZN_142.pdf

(5969 KB) Pobierz
ISSN 1505 - 1390
Polskie Towarzystwo Numizmatyczne
Oddział w Gdańsku
Gdanskie Zeszyty
Numizmatyczne
Nr 142
Marzec 2016
GDAŃSKIE ZESZYTY NUMIZMATYCZNE
Pismo roku ukazuje się od 1988 roku
Wydawca :
Polskie Towarzystwo Numizmatyczne
Oddział w Gdańsku
Kontakt z redakcją:
ptngdansk@wp.pl
Gdańskie Zeszyty Numizmatyczne
są rozprowadzane drogą internetową wewnątrz Towarzystwa
przez Oddział w Gdańsku.
Redakcja nie odpowiada za treść zamieszczanych reklam i ogłoszeń.
Za treść artykułów odpowiedzialni są autorzy.
Redakcja zastrzega sobie prawo do skracania i korekty
nadesłanych materiałów.
3
___________________________________________________________________________
W NUMERZE:
Małgorzata Gizińska
Elbląski pieniądz zastępczy w latach 1914-1923
Jacek Mielczarek
Fałszywe dukaty gdańskie Stefana Batorego
datowane 1584, bite na austriackich dukatach
z 1915 roku
Andrzej Denis
Wojna z Polską wielkiego księcia moskiewskiego
Wasyla III w 1514 r. Spotkanie trzech władców
w Wiedniu 1515 r. Fatalne skutki mariaży
Jagiellonów z Domem Habsburgów - koniec
dynastii jagiellońskiej
Zarząd Oddziału Gdańskiego PTN
Z Oddziału Gdańskiego PTN
s. 4
s. 29
s. 36
s. 55
GDAŃSKIE ZESZYTY NUMIZMATYCZNE
Nr 142 marzec 2016 r.
4
___________________________________________________________________________
ELBLĄSKI PIENIĄDZ ZASTĘPCZY W LATACH 1914 -1923
Małgorzata Gizińska
Muzeum Archeologiczno–Historyczne w Elblągu
Temat pieniądza zastępczego przez długi okres czasu był traktowany
w numizmatyce polskiej dosyć marginalnie. Pewnym przełomem w tym
względzie była niewątpliwie sesja popularno-naukowa zorganizowana przez
Polskie Towarzystwo Archeologiczne i Numizmatyczne 20 listopada 1983 r.
pt. „Zastępcze
znaki pieniężne w Polsce w XX w.”
oraz materiały tam
zaprezentowane, opublikowane w rok później. Sesja była próbą odpowiedzi na
pytanie, co określa się nazwą „pieniądz zastępczy”, jaka była przyczyna jego
pojawienia się oraz określenia pełnionych przez niego funkcji.
Za pieniądz zastępczy uznaje się znak pieniężny wydawany dla potrzeb
rynku lokalnego, często przez nieupoważnionego oficjalnie emitenta, w okresie
niedoboru oficjalnych, państwowych
środków
płatniczych. Pieniądz taki jest
wycofywany po ustaniu przyczyny jego emisji, zaś jego przyjmowanie
w transakcjach handlowych nie jest obowiązkowe.
Opowiadając o historii pieniądza zastępczego należy sięgnąć do czasów
starożytnych. Jest on bowiem pewnego rodzaju pieniądzem lokalnym i w takim
ujęciu jego historia sięga starożytności. Podbijając Grecję w II w. p.n.e.
Rzymianie pozostawili dawnym miastom – państwom możliwość bicia własnej
monety, wymagając jedynie umieszczanie na jej awersie portretu aktualnie
panującego cesarza. Odwrotne strony monet mogły natomiast zawierać motywy
lokalne, najczęściej wizerunki bóstw greckich oraz ich
świątyń.
W czasach nowożytnych pieniądz zastępczy zaczął pojawiać się przede
wszystkim z przyczyn ekonomicznych – przyjmuje się,
że
od XVI wieku
w formie monet, a od wieku XVII również w postaci bonów. Nieco wcześniej
występowała w obiegu pewna jego forma, tzw. pieniądz oblężniczy, używany
w twierdzach i zamkach, umożliwiający – wobec braku
środków
pieniężnych
w trakcie oblężenia - wypłatę
żołdu
broniącej ich załodze. „Moneta
w oblężeniu” miała taką samą wartość, jak normalnie funkcjonujący pieniądz
obiegowy, kształtem zaś przybierała najczęściej formę klipy wyciętej z kawałka
bardziej lub mniej szlachetnego metalu.
GDAŃSKIE ZESZYTY NUMIZMATYCZNE
Nr 142 marzec 2016 r.
5
___________________________________________________________________________
Moneta oblężnicza 8 groszy(klipa), 1634 - z kontrasygnaturą
źródło:
https://wcn.pl/auctions/7/841
W Polsce monety oblężnicze pojawiły się dwukrotnie. Po raz pierwszy
w roku 1577, w czasie oblężenia Gdańska przez wojska królewskie,
w momencie nie uznania przez to miasto wyboru Stefana Batorego na tron
Polski. Władze Gdańska, chcąc opłacić najemnych
żołnierzy
postanowiły
wybić dukaty, talary, półtalary, grosze i szelągi, do produkcji których
posłużyły m.in. srebra kościelne.
Grosz oblężniczy, Gdańsk, 1577
źródło:
http://www.poszukiwanieskarbow.com/numizmatyka/gdansk.html
GDAŃSKIE ZESZYTY NUMIZMATYCZNE
Nr 142 marzec 2016 r.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin