transformator.pdf

(1173 KB) Pobierz

POLITECHNIKA LUBELSKA

Wydział Elektrotechniki i Informatyki

Katedra Sieci Elektrycznych i Zabezpieczeń

LABOTATIRIUM POMIARÓW I EKSPLOATACJI

W ELEKTROENERGETYCE

Pomiary eksploatacyjne transformatora 15/0,4 kV na

czynnej stacji napowietrznej

Instrukcja ćwiczeniowa

Pomiary eksploatacyjne transformatorów 15/0,4 kV

Wiadomości ogólne i wprowadzenie do ćwiczenia

1.1. Zagadnienie przygotowania

transformatora.

miejsca

pracy

pomiarów

czynnego

Ze względów bezpieczeństwa, ale nie tylko, wszelkie prace wykonywane

w energetyce są obwarowane pewnymi przepisami i normami, co w ogólnym zarysie

sprowadza się do tego, że wykonanie ich jest określone w pewien charakterystyczny

sposób zależny od: zakresu pracy, występujących zagrożeń, okoliczności losowych,

do jakich często dochodzi, itp. Podstawowym dokumentem, według którego wykonuje się

prace w energetyce jest „INSTRUKCJA ORGANIZACJI BEZPIECZNEJ PRACY PRZY

URZĄDZENIACH I INSTALACJACH ENERGETYCZNYCH ORAZ DOKUMENTY

Z NIĄ ZWIĄZANE”. Dodatkowe przepisy określane są w instrukcjach stanowiskowych

dla konkretnych stanowisk pracy w sektorze energetycznym. Znajomość tych przepisów

i co więcej przestrzeganie ich w sposób bezwzględny powinno być sprawą kluczową

w każdym zakładzie.

Prace na czynnych urządzeniach i na instalacjach elektroenergetycznych mogą

być wykonywane na polecenie pisemne, dyspozytorskie, ustne lub bez polecenia oraz

prace wykonywane po napięciem.

Prace na polecenie pisemne:

– wykonywane w warunkach szczególnego zagrożenia dla zdrowia i życia

ludzkiego (prace, w których występuje zbliżenie, skrzyżowanie

z innymi obiektami energetycznymi będącymi pod napięciem, ale mogą

to być też drogi, koleje, linie energetyczne itp.),

– dla których prowadzący eksploatację lub poleceniodawca uzna

to za stosowne,

– wykonywane przez pracowników nie będących pracownikami zakładu

prowadzącego eksploatację danego urządzenia, z wyjątkiem prac,

dla których warunki pracy ustalono w odrębnym piśmie.

Bez polecenia mogą być wykonywane:

– czynności związane z ratowaniem zdrowia i życia ludzkiego,

– czynności związane z zabezpieczeniem urządzeń i instalacji

przed zniszczeniem,

– prace eksploatacyjne w tym w warunkach szczególnego zagrożenia

określone w instrukcjach stanowiskowych i wykonywane przez

uprawnione i upoważnione osoby.

Prace na polecenie dyspozytorskie to prace określone również w instrukcjach

stanowiskowych, wykonywane przez uprawnione i upoważnione osoby. Są to prace

dokładnie wyszczególnione pod względem rodzaju i zakresu pod powyższym tytułem.

Prace na polecenie ustne to wszystkie inne prace, nie ujęte wyżej.

Prace wykonywane pod napięciem są to prace określone w specjalnych instrukcjach

i wykonywane według specjalnych kart technologicznych przez osoby do tego

przeszkolone i posiadające odpowiednie uprawnienia.

Zdecydowana większość prac w energetyce jest wykonywana przez osoby do tego

przeszkolone i posiadające ważne zaświadczenia kwalifikacyjne odpowiedniej grupy.

Określenie z pośród tej grupy osób funkcyjnych tj. poleceniodawcy, koordynującego,

dopuszczającego, kierującego zespołem pracowników, nadzorującego i kierownika robót

i narzucenie im określonych obowiązków ma powodować, że wykonywana praca powinna

być pracą przede wszystkim bezpieczną.

Pomiary eksploatacyjne transformatorów 15/0,4 kV

Reasumując należy stwierdzić, że każda praca wykonywana na urządzeniach

energetycznych (gdzie nie ma znaczenia, czy są one czynne, czy też wyłączone) wymaga

zachowania pewnej procedury:

– zgłoszenia osobie prowadzącej ruch energetyczny (jest to zazwyczaj dyżurny

RDM, koordynujący) zasadności, konieczności, bądź konkretnej pracy i uzyskanie

od niego zgody na dokonanie odpowiednich przełączeń w odpowiedniej kolejności

oraz zgody na przygotowanie miejsca pracy (zgłoszenie takie nie dotyczy prac

wykonywanych bez polecenia określonych powyżej).

Przed przystąpieniem do wykonywania prac przy urządzeniach

i instalacjach elektroenergetycznych wyłączonych z pod napięcia

należy:

–

zastosować odpowiednie zabezpieczenie przed przypadkowym

załączeniem napięcia,

–

wywiesić tablicę ostrzegawczą w miejscu wyłączenia obwodu o treści

„Nie załączać. Pracują ludzie”,

–

sprawdzić brak napięcia na wyłączonym obwodzie,

–

uziemić wyłączone urządzenie z każdej strony, z której jest możliwość

pojawienia się napięcia.

CZYNNOŚCI ZWIĄZANE Z ZAŁOŻENIEM UZIEMIENIA NALEŻY WYKONAĆ

NIEZWŁOCZNIE PO SPRAWDZENIU BRAKU NAPIĘCIA.

NALEŻY PRZESTRZEGAĆ KOLEJNOŚĆ ZAKŁADANIA KOŃCÓWEK

UZIEMIENIA:

–

w pierwszej kolejności zakładamy końcówkę na bednarkę uziemiającą

obiektu, a następnie na poszczególne fazy zaczynając

od najbliższej,

–

kolejność zdejmowania uziemienia jest dokładnie odwrotna.

W MOMENCIE ZDJĘCIA UZIEMIEŃ OBIEKT TRAKTOWAĆ NALEŻY JAK

POD NAPIĘCIEM.

–

zabezpieczyć i oznaczyć miejsce pracy odpowiednimi oznaczeniami

(taśma lub łańcuch ostrzegawczy) i tablicami ostrzegawczymi o treści

„Tu pracuj”, „Miejsce pracy”, „Pod napięciem”, itp.,

– po wykonaniu powyższych czynności kolejny raz zgłoszeniu koordynującemu

stanu urządzeń i gotowości do wykonywania pracy. Bezwzględnie należy

powiadomić dyżurnego o ewentualnych nieprzewidzianych sytuacjach

i okolicznościach, do których doszło podczas wykonywania czynności związanych

z przygotowaniem miejsca pracy. Dopiero po otrzymaniu zgody od niego można

przystąpić do wykonywania pracy,

– pracę należy wykonywać ściśle przestrzegając instrukcji stanowiskowych i stosując

się do przepisów instrukcji organizacji bezpiecznej pracy stosując odpowiedni

sprzęt BHP i narzędzia mając świadomość, że tylko wówczas ryzyko wypadku

zmniejszamy do minimum,

– zakończenie pracy wymaga również zgłoszenia do koordynującego i dopiero

po uzyskaniu jego zgody można przystąpić do likwidowania miejsca pracy.

Zabronione jest zdejmowanie jakichkolwiek zabezpieczeń (uziemień, blokad, itp.)

bez zgody ze względu na ewentualne zagrożenia dla innych zespołów ewentualnie

wykonujących w pobliżu pracę. Tylko na wyraźne polecenie koordynującego

można przystąpić do wprowadzania układów pod napięcie po wcześniejszym

upewnieniu się o wyprowadzeniu ludzi z miejsca pracy, zdjęciu uziemień

i założeniu wymaganych barier i blokad urządzeń w czynnym ruchu

eksploatacyjnym.

Pomiary eksploatacyjne transformatorów 15/0,4 kV

1.2. Oględziny zewnętrzne i ich zakres

Do oględziny zewnętrznych podczas badań transformatora wyłączonego sprawdzić

należy:

– poziom oleju w olejowskazie,

– szczelność kadzi transformatora wraz z radiatorami,

– stan urządzeń pomocniczych,

– stan połączeń śrubowych i szynowych,

– stan izolatorów (ślady wyładowań, brud, wycieki oleju, ewentualne pęknięcia),

– stan połączeń między izolatorem i kadzią

– stan napędu przełącznika zaczepów,

– stan odgromników oraz uziemień roboczych i ochronnych,

– stan ogrodzeń, zamków oraz porządek wokół transformatorów.

Na podstawie tego rodzaju zabiegów można jedynie dokonać wizualnej oceny stanu

technicznego, ale te zabiegi pozwalają na monitorowanie żywotności transformatora

i pozwalają szybko reagować na eksploatacyjne usterki w pracy transformatora mogące

wystąpić na skutek np: procesów starzenia się, działania warunków atmosferycznych

i zdarzeń losowych.

1.3. Pomiar rezystancji i ciągłości uzwojeń transformatora oraz kryterium oceny

Pomiaru dokonujemy po wyłączeniu transformatora spod napięcia i po odłączeniu

jego wszystkich zacisków od sieciowego układu pracy. Razem z pomiarem rezystancji

należy wykonywać pomiar temperatury uzwojeń. W transformatorach o mocy 1,6MVA

i mniejszych, niemających gniazda termometrowego w pokrywie, jako temperaturę

uzwojeń przyjąć należy temperaturę powierzchni kadzi na 2/3 jej wysokości, zmierzoną

termometrem przez dotyk.

W przypadku transformatora na stanowisku laboratoryjnym za temperaturę

uzwojeń przyjmujemy temperaturę otoczenia.

Śrubowe końce uzwojeń na izolatorach przepustowych transformatora powinny

być bezwzględnie oczyszczone z zanieczyszczeń związanych z eksploatacją.

Bezwzględnie należy pamiętać o bezpieczeństwie przy wykonywaniu tych

pomiarów – moment włączania i wyłączania źródła służącego pomiarom indukuje

w sąsiednim uzwojeniu napięcie, którego wartość jest oczywiście zależna od przekładni

i napięcia zasilania. To indukowanie trwa ułamek sekundy i nie stanowi ono w zasadzie

zagrożenia dla człowieka, ale biorąc pod uwagę jego niespodziewane zaistnienie może

stanowić wtórne zagrożenie(np.; w postaci upadku z wysokości).

Pomiar dokonywany jest pomiędzy liniowymi zaciskami uzwojenia górnego

i dolnego napięcia. Jeżeli punkt neutralny uzwojenia jest wyprowadzony, to można

mierzyć rezystancję poszczególnych faz, jednak pod warunkiem, że rezystancja przewodu

neutralnego nie przekroczy 2% fazowej rezystancji uzwojenia. Informacja o wartości

rezystancji przewodu neutralnego znajduje się w dokumentacji producenta. W przypadku

braku takiej informacji dla poprawienia dokładności pomiarów jest zasadniejsze

wykorzystywanie tylko zacisków fazowych.

W transformatorach z regulacją przekładni w stanie beznpięciowym należy wykonywać

trzy pomiary, tj. na zaczepie znamionowym oraz na zaczepach skrajnych.

W transformatorach z regulacją przekładni w stanie beznpięciowym należy wykonywać

trzy pomiary, tj. na zaczepie znamionowym oraz na zaczepach skrajnych.

Pomiaru dokonuje się metodą techniczną, przyrządami klasy 0,5 lub metodą mostkową

(mostkiem Thomsona lub mostkiem Wheatsone’a w zależności od wielkości rezystancji).

Ze zmierzonych rezystancji uzwojeń transformatora pomiędzy zaciskami liniowymi

oblicza się rezystancję faz oraz średnie rezystancje faz wg niżej podanych wzorów:

Pomiary eksploatacyjne transformatorów 15/0,4 kV

– dla uzwojeń połączonych w trójkąt:

(1.1)

– dla uzwojeń połączonych w gwiazdę lub w zygzak:

(1.2)

w których:

, R

- rezystancja faz uzwojeń A, B, C połączonych w gwiazdę lub zygzak, w Ω,

, R

- rezystancja uzwojeń fazowych połączonych w trójkąt (poszczególne fazy

określane są na podstawie grupy połączeń), w Ω,

fśr

– średnia wartość rezystancji, w Ω,

, R

– rezystancje zmierzone pomiędzy zaciskami uzwojeń transformatora AB,

BC, CA, w Ω,

Jeżeli dla połączeń w trójkąt wartości zmierzone nie odbiegają od siebie (do 3%),

to średnią wartość rezystancji możemy obliczyć z poniższego wzoru:

(1.3)

Rezystancje zmierzone lub przeliczone poszczególnych uzwojeń transformatora należy

sprowadzić do temperatury odniesienia 20˚C według zależności:

dla uzwojeń miedzianych

(1.4)

dla uzwojeń aluminiowych

Plik z chomika:

FoxXu

Inne pliki z tego folderu:

transformator.pdf (1173 KB)

transformator.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: