Türschmid S. Cień Lucyfera.pdf

(21255 KB) Pobierz
Stefan Türschmid
CIEŃ
LUCYFERA
Spis treści
Stefan Tiirschmid - W PRL-u i w RP
I. W ięzienie .................................................................................................
Marzec 1968 ...............................................................................................
R u c h ...........................................................................................................
Leśna .........................................................................................................
Łódź ...........................................................................................................
Dziadziu W ilu .............................................................................................
Liceum .......................................................................................................
Polonistyka.................................................................................................
13
15
30
65
70
79
83
90
II. Wolność w PRL-u .....................................................................................108
Jacek..............................................................................................................116
Konie ......................................................................................................... 123
Strzelce..........................................................................................................127
Medal ............................................................................................................130
Kwidzyn ........................................................................................................142
Kraków..........................................................................................................148
III. Powiew wolności .....................................................................................151
Sierpień..........................................................................................................151
IV. Kres nadziei ............................................................................................... 158
Znów w Lodzi............................................................................................... 172
V. Wolność ................................................................................................. 180
Dziennikarstwo............................................................................................. 183
„Dziennik Łódzki".........................................................................................186
Mały biznes................................................................................................... 202
SPIS TREŚCI
Ból ................................................................................................................207
Anonimowi alkoholicy.................................................................................. 213
M itin g i......................................................................................................... 218
Kębliny......................................................................................................... 222
R a k ................................................................................................................228
Mitingll ....................................................................................................... 233
Starość sama radość .................................................................................... 236
Robert Turschmid - Od niepodległości do niepodległości
Świat utracony - Buczacz 1918-1929 ..................................................... 244
Szkoła i bursa - Stanisławów 1929-1933 .............................................. 265
Przetańczone studia i... w ojna - Lwów - 1933-1940 ......................... 275
„Kto handluje ten żyje” W arszaw a - 1940-1945 .................................. 308
Czerwona Łódź i kazam aty UB - 1945-1949 ........................................ 338
Zielona Leśna - 1949-1952 ........................................................................ 359
Odwilż i stracone złudzenia - Łódź - 1953-1961 ................................ 375
Łódź - Mała stabilizacja - 1962-1971 ..................................................... 386
Brazylia i bolesny powrót - 1972-1982 ................................................... 398
Ostatnie l a t a ..................................................................................................... 418
Stefan Turschmid - Wilhelm i jego córka
W ilhelm ........................................................................................................... 429
Rysia Tiirschm idówna „Bryła” ....................................................................444
RODZINA
Feliks Turschm id - Arcydzieło Boże ......................................................... 465
Robert Turschmid - Aneks do w spom nień F e lik s a ................................481
Stefan Turschmid - Feliks - nieznany poeta .......................................... 483
Robert Turschmid - Korzenie Turschmidów zamieszkałych w Polsce 489
Poszukiwania ..................................................................................................... 489
Apokryf rodzinny.................................................................................................492
Kolonia Bruckenthal ...........................................................................................495
O sa d n ic y ............................................................................................................502
Źródła ................................................................................................................507
Drzewo genealogiczne .................................................................................. 508
Fran z, p ie rw szy T u rsch m id o siad ły w Po lsce,
przybył z Bawarii z grupą osadników
niem ieckich . B yło to nied ług o po pie rw szym ro zb io rze
Polski, w roku 1786. Franz był moim
p rap rap rad ziad k ie m . O s a d n icy byli w sp o m ag an i
finansowo przez cesarza Józefa i mieli
g e rm an izo w ać z a sie d lo n e ziem ie. A le Tu rsch m id o w ie
polonizowali się. Syn Franza, Julian,
b ył m u zykie m , w e d łu g p rze kazu ro d zin n eg o -
uczniem Beethovena. Ożenił się z Konstancją
Jankow ską, p o lsk ą n a u czy cie lką . Ich dzieci m ó w iły
w domu po niemiecku i po polsku.
Ich w nuk Feliks jako sie d e m n a sto le tn i ch ło p ie c
uciekł do Powstania Styczniowego 1863
roku.
B ył n ie m a l zu p e łn y m sam o u kiem . P isa ł piękne
wiersze po niemiecku, po ukraińsku, nawet
po fra n cu sk u , ale p rze d e w szystk im - po p o lsku .
Pozostawił też wspomnienia.
Są czę ścią tej książki.
Syn Feliksa, w y b itn y chirurg W ilh e lm Tu rsch m id
za współpracę z AK został w 1940 roku
a re szto w a n y i tra fił do O św ięcim ia. P raco w a ł w
szpitalu obozowym i był kochany przez
sw oich pacjentów , nie ty lk o za to jak ich le czy ł, ale
też, jak potrafił podtrzymywać ich
na duchu. W ich w sp o m n ie n ia ch je s t p o stacią
zupełnie niezwykłą. Odmówił podpisania
v o lk slisty , b ył to rtu ro w a n y p rze z o b o zo w e g e stap o
i został w 1942 roku rozstrzelany
pod ścianą śm ierci b lo k u je d en asteg o . P o śm ie rtn ie
odznaczony Virtuti Militari.
Jego córka, Rysia jak o sie d e m n a sto latk a w a lczy ła w P o w sta n iu W arszaw skim , była łą czn iczk ą
na Ż o lib o rzu . Za o d w agę i po św ięcen ie zo sta ła o d zn a czo n a K rzyże m W a le czn ych .
Jako p ie rw sza w sw oim pluton ie.
B ratane k p o w stań ca styczn io w e g o Feliksa, in żyn ie r R o b e rt T u rsch m id kilka dni po ataku
N iem iec na Z S R R - n a ra żając życie - p rze p ro w a d ził ze Lw ow a do W arszaw y, sw ego o jczym a
Ży d a , kapitana W o jsk a Polskiego, d oktora W ilh e lm a S tu tza . O d tą d d o kto r pod nazw iskie m
W in ce n ty L u b a cze w sk i m ie szk ał w p o d w arszaw sk im Z a le siu w d om u ro d zin y Rob erta.
I p rze ży ł okupację. (...). W
1947
roku Ro b ert Tu rsch m id z o sta ł a re szto w an y p rze z U B
I sk a za n y za sa b o ta ż p rze ciw ko w ła d zy lud o w ej. P rze sie d zia ł w w ięzieniu ponad rok.
B ył m oim O jce m , (fra g m e n t w stę p u )
S te fa n T u rs c h m id (19 4 6 ) - u k o ń czył p o lo n istyk ę w U n iw e rsy te cie Łó d zk im . O d m arca
1968
r.
w a n ty k o m u n isty czn e j o rganizacji Ruch. Late m
1970
r. sk a za n y na
15
m iesię cy w ięzienia.
Po w yjściu na w o ln o ść praca w bibliotece, potem w szko le dla dzieci u p o śle d zo n ych um ysłow o,
w reszcie „em igracja” na w ieś, gdzie pracow ał jako tren er jeźd ziectw a i z sukcesam i na szcze b lu
krajow ym starto w ał w zaw od ach. W latach 1 9 8 0 -8 5 m ieszkał w Krakow ie, pracow ał jako
trener; potem w łasn y m ały biznes. W 1989 roku praca w „Tygodniku S o lid arno ść Ziem i
Ł ó d zk ie j”, potem w „Dzienniku Łó d zk im ”. W 19 95 roku, po pow rocie do w ład zy kom unistów ,
zw o lnio n y z pacy. Z n ó w w łasna firm a. W 19 95 r. w „Editions S p o tkan ia” ukazała się pow ieść >
sen sacyjn a
Olimpiada zabójców.
W 2 0 15 ukazała się jego pow ieść
Mrok i mgła.
Przez praw ie
całe życie je żd żąc konno połam ał się w iele razy, u szk o dził kręgosłup. Poza tym p rze sze d ł zaw ał
serca i przygodę z rakiem , ale do dziś codziennie jeźd zi konno.
To jedyna stała rzecz w jego zm ienn ym życiu.
Zgłoś jeśli naruszono regulamin